ại úy Marchenko lái xe bằng một tay, vung vẩy micro điện đàm bằng tay kia trông như đang chỉ huy xe tăng. “Tốt. Chúng ta sẽ chứng minh trong Khu vực cấm có luật pháp và trật tự. Ngay cả ở đây! Đám kền kền* lẻn vào nhà thờ trong các ngôi làng hay nhà của người dân để lấy cắp tượng Thánh. Nhưng chúng ta đã tìm ra hắn. Các cánh đồng ở đây đều rất khó vượt qua vì chúng quá lầy lội, còn trên đường thì không có nhiều phương tiện giao thông. A ha, hắn kia rồi! Chú kền kền đã vào tầm ngắm!”

Một chấm đen hiện ra trên đường chân trời, lớn dần thành chiếc mô tô ba bánh, không phải xe phân khối lớn, mà giống phương tiện của nông dân dùng để chở gà hơn. Bầu trời màu xám chì lướt qua nhanh. Hàng linh sam đỏ chót hai bên đường và các ký hiệu đánh dấu chỉ ra những ngôi nhà hay chuồng gia súc bị nhiễm xạ quá nặng nên chẳng thể di chuyển hay đốt rồi chôn.

Đại úy Marchenko đã ghé qua chỗ anh trên chiếc xe cảnh sát và đề nghị Arkady giúp đỡ truy đuổi một tên trộm trốn thoát khỏi trạm kiểm soát với một bức tượng trong thùng xe mô tô ba bánh; từ thông tin trao đổi trên điện đàm, Arkady biết có một chiếc xe khác đang chốt ở phía trước. Rõ ràng đại úy rất lấy làm hài lòng khi biến nhà điều tra từ Matxcova thành thính giả bị động. “Có thể chúng tôi không có nhà điều tra như ở Matxcova, nhưng chúng tôi biết mình đang làm gì.”

“Tôi chắc chắn Chernobyl có cách làm riêng của mình.”

“Ch’o’rnobyl. Người Ukraine đọc là Ch’o’rnobyl. Cũng giống cách người Nga nói ‘vùng Ukraine’, như thể nó vẫn là một phần của nước Nga ấy. Nó là ‘Ukraine’.”

“Chornobyl, Ukraine.” Arkady hy vọng anh là một học trò giỏi.

Phần lớn diện tích đất mặt bị vùi lấp dưới cát; phần đất kéo dài đến tận bìa rừng đều bị san phẳng. Gió thổi ngược chiều khiến chiếc xe ba bánh loạng choạng, trượt từ lề đường bên này sang lề đường bên kia ngay phía trước, cách xe anh gần trăm mét, và mặc dù người lái cúi rạp người để phóng nhanh hơn, chiếc ô tô vẫn từ từ thu ngắn khoảng cách lại. Arkady có thể nhận ra chiếc xe có phân khối thấp, có lẽ là 75cc, màu xanh, biển số đã bị che lại.

“Bọn chúng là tội phạm, Renko ạ. Đây là cách anh nên đối xử với chúng, không giống như cách anh đang làm, kết bạn với chúng, tặng đồ ăn hay tiền bạc vào sinh nhật như mọi người. Anh nghĩ là mình đang kiếm một người cung cấp tin à? Anh cho rằng một cái xác người Nga quan trọng hơn quy định ở đây sao? Có thể ông ta là người rất quan trọng ở Matxcova, nhưng ở đây thì chẳng là gì hết.”

Trong ba tuần qua, việc xác định ‘người cư trú trái phép’, theo báo cáo của cảnh sát mà Arkady có được, đã tạo ra một cuộc phân loại dân nhập cư bất hợp pháp trong Khu vực cấm: người già, người cư trú trái phép, người nhặt rác, người săn thú trộm và đám trộm cắp. Người già sống ẩn nấp nhưng cố định một nơi. Người nhặt rác thì sống lưu động trong ô tô và xe tải. Người săn trộm thường là nhân viên của các nhà hàng ở Kiev hoặc Minsk, họ săn hươu nai hoặc lợn lòi. Bọn trộm tượng lẻn vào nhà rồi bỏ chạy và rất khó lọt lưới.

“Vậy tại sao Timofeyev lại đến đây? Mối quan hệ giữa ông ta và Chornobyl là như thế nào? Mối liên quan giữa ông ta, Ivanov và Chornobyl ra sao? Anh thống kê được bao nhiêu vụ án mạng đã xảy ra ở đây?”

“Chẳng vụ nào hết. Chỉ có vụ Timofeyev của anh, một người Nga. Nếu không, tôi sẽ có một lý lịch hoàn hảo. Tôi sẽ rời nơi này với một hồ sơ sạch sẽ. Làm sao chúng ta biết ông ta bị ai đó giết tại đây? Làm sao chúng ta biết ông ta đã từng sống ở đây?”

“Chúng ta phải tìm hiểu. Chúng ta sẽ tìm dân địa phương và hỏi, tuy nhiên tôi cũng thừa nhận không hề dễ dàng gì vì chẳng ai sống ở đây một cách công khai cả.”

“Đây là Khu vực cấm mà.”

Đôi lúc Arkady nghĩ Khu vực này là một tấm gương hài hước. Ở đây mọi thứ đều trở nên khác lạ.

“Tôi vẫn băn khoăn về thi thể đó. Một sĩ quan tên là Katanay đã nộp lại báo cáo lúc đầu. Tôi không được phép phỏng vấn vì cậu ta đã rời khỏi lực lượng dân quân tự vệ. Ông có biết Katanay đang ở đâu không?”

“Thử hỏi anh em nhà Woropay xem. Cậu ta rất thân thiết với chúng.”

“Bọn chúng không trả lời.” Anh em Woropay biết rõ Arkady không có quyền tra hỏi. Chúng vừa đần độn lại vừa láu cá, nhếch mép cười với nhau, rồi lim dim mắt và im lặng với anh. “Tôi muốn tìm Katanay và muốn biết được ai là người đã dẫn cậu ta tới chỗ cái xác.”

“Có vấn đề gì à? Cái xác là một đống hỗn độn.”

“Như thế nào?”

“Lũ sói.”

“Chính xác thì lũ sói đã làm gì?”

“Chúng ăn mắt ông ta.”

“Ăn mắt hả?” Không ai đả động đến chuyện này trước đó.

“Mắt trái.”

“Sói ăn thật à?”

“Sao không chứ? Chúng cắn xé một phần mặt ông ta nữa. Vì thế chúng tôi mới không phát hiện ra vết cắt ở cổ.”

“Ông ta đã chết lúc lũ sói đến, nên không bị chảy nhiều máu lắm.”

“Không có nhiều máu ở đấy, đó là một lý do khiến chúng tôi nghĩ đến chuyện đau tim. Ngoại trừ mắt và mũi thì mặt ông ta rất sạch sẽ.”

“Mũi bị làm sao?”

“Chảy máu.”

“Còn quần áo?”

“Khá sạch trong điều kiện trời mưa và bầy sói giày xéo hiện trường.”

Không có gì khá khẩm hơn báo cáo của bên dân quân, Arkady thầm nghĩ nhưng vẫn ngậm chặt miệng.

“Ai đã khám nghiệm thi thể lần hai? Ai là người phát hiện ra vết cắt trên cổ ông ta? Họ không nêu tên hay có một báo cáo chính thức, chỉ mỗi dòng miêu tả về vết thương ở cổ.”

“Tôi ước gì có thể xóa bỏ hết. Nếu không có kẻ lãng phí thời gian ở nơi họ không nên đến, thì gã người Nga đó vẫn chết vì đau tim, anh sẽ không phải đến đây, còn lý lịch của tôi thì vẫn được sạch sẽ.”

“Giờ có một cách làm việc mới trong lực lượng dân quân tự vệ. Nếu họ không tìm thấy nhát rìu ở trên đầu ai đó, họ sẽ kết luận rằng người đó chết vì đau tim.” Arkady chỉ muốn đùa cợt cho bớt căng thẳng, nhưng Marchenko có vẻ không cho là anh đang đùa. Có thể không đúng lúc, Arkady thầm nghĩ. “Dù sao thì người khám nghiệm lần hai hiểu rõ được rằng mình đang làm gì. Tôi chỉ muốn biết đó là ai mà thôi.”

“Anh luôn luôn muốn biết. Một anh chàng từ Matxcova với hàng trăm ngàn câu hỏi.”

“Tôi cũng muốn xem qua ô tô của Timofeyev.”

“Đấy, thấy chưa? Tôi không có thời gian hay nhân lực cho một cuộc điều tra án mạng. Đặc biệt là cái chết của một người Nga. Anh có biết trong trường hợp này, hành động đúng đắn nhất là gì không? ‘Chẳng có gì trong Khu vực cấm ngoài số Uranium đã cạn kiệt, các lò phản ứng tắt ngấm và bọn ngốc đóng quân ở đấy. Khốn kiếp. Hãy để mặc chúng ngồi trên đống tiền.’ Chà, anh thừa hiểu tại sao tất cả các điều tra viên khác đều không muốn ở đây quá lâu. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn làm nhiệm vụ của mình, như lúc này.” Marchenko nheo mắt nhìn về phía trước. “A, chúng ta đến nơi rồi.”

Phía trước nơi dãy linh sam chết nhường chỗ cho cánh đồng khoai tây, có một chiếc xe Lada trắng cùng hai cảnh sát đang vẫy tay ra hiệu dừng lại. Nền đất vẫn lầy lội do cơn mưa từ tuần trước, chẳng còn lối thoát nào. Tên trộm đi chậm lại để đánh giá nút chặn, rồi tăng tốc, nghiêng người sang trái, cúi xuống rồi lướt sang lề bên phải của con đường, nhẹ nhàng như nhổ một cọng cỏ.

Marchenko chụp lấy chiếc micro. “Tránh ra.”

Hai viên cảnh sát tuyệt vọng đẩy con Lada vào lề đường lúc Marchenko ầm ầm phóng qua. Arkady nhìn thấy chiếc mũ cảnh sát bay ra và lấy làm mừng vì anh đã không bỏ thuốc lá.

Nếu phải chết trong Khu vực cấm thì tại sao lại từ chối một niềm vui giản dị chứ?

“Anh có tập thể thao không?” Marchenko hỏi.

Arkady đưa tay nắm lấy sợi dây. “Không hẳn.”

“Ở giữa Matxcova, có vẻ không dễ dàng. Anh có thể có cả Matxcova. Anh thích Ukraine không?”

“Tôi chưa đi được đâu ngoài Khu vực cấm. Kiev là một thành phố đáng yêu.” Arkady hy vọng câu trả lời đủ khôn khéo.

“Còn các cô gái Ukraine?”

“Rất xinh đẹp.”

“Xinh đẹp nhất trên thế giới như mọi người thường nói. Cặp mắt to, ngực…” Marchenko khum tay trên ngực. “Người Do Thái đến Ukraine mỗi năm một lần. Họ nói rằng con gái Ukraine thích tới Mỹ để cặp bồ và biến mình thành nô lệ hoặc gái điếm. Người Ý cũng xấu xa như thế.”

“Thật à?” Sự tức tối vô lý của viên đại úy khiến Arkady cảm thấy lo lắng.

“Một chuyến xe buýt chạy hằng ngày tới Milan đầy ắp đám con gái Ukraine, những kẻ mà cuối cùng sẽ trở thành gái mại dâm.”

“Nhưng không phải tới Nga,” Arkady nói.

“Không, ai muốn tới Nga chứ?”

“Rõ ràng là ngay cả người Ukraine cũng không muốn.”

Đại úy cúi xuống và lôi từ bao da đeo ở bắp chân ra một con dao găm lớn có vỏ bằng da. “Cầm lấy, kéo nó ra.”

Arkady mở nắp và lôi ra một con dao lớn với một đường rãnh để thoát máu cùng hai lưỡi nhọn. “Giống một thanh kiếm.”

“Để giết lợn lòi rừng. Anh không thể làm thế ở Matxcova, đúng không?” Marchenko nói.

“Đi săn với một con dao à?”

“Nếu anh có gan.”

“Tôi chắc chắn mình không có gan để tóm lấy một con lợn lòi rừng và đâm nó đến chết.”

“Chỉ cần nhớ, bản chất của nó vẫn là một con lợn.”

“Sau đó anh ăn thịt chúng à?”

“Không, chúng đã bị nhiễm xạ. Chỉ là một môn thể thao giải trí thôi. Khi nào đó, chúng ta sẽ thử, chỉ anh và tôi.”

Chiếc xe ba bánh màu xanh ngoặt vào một con đường nhỏ nhưng có vẻ Marchenko không hề bị giật mình. Con đường đâm bổ xuống một bãi lầy đen sì của đám cây hương bồ xơ xác rồi lao lên một vườn táo với thảm quả thối rụng đầy đất. Hai căn nhà nhỏ tồi tàn, dơ dáy như mọc lên từ lòng đất và trong lúc bị Marchenko truy đuổi, chiếc xe ba bánh đã lao vào giữa và bị gãy mất gương chiếu hậu. Bất thình lình, họ lọt vào một ngôi làng với các căn nhà bị tháo dỡ lung tung để lấy gỗ làm củi đốt, khiến mái nhà và cửa sổ xiêu xiêu vẹo vẹo.

Chậu giặt đồ nằm lăn lóc trước sân, vài bộ ghế đặt bên cạnh đường đi như thể có một cuộc diễu hành cuối cùng ra khỏi thị trấn và mọi người mang ghế ra ngồi xem. Arkady nghe tiếng thiết bị đo kêu vang. Chiếc xe ba bánh lao qua một chuồng gia súc, xuyên từ trước ra sau. Marchenko theo sát, chỉ cách có mười mét, đủ gần để Arkady nhìn rõ chiếc chăn nhét trong thùng xe. Con đường lại dốc xuống một rặng liễu yếu ớt, rồi đến một dòng suối và lên dốc phía xa xa, chỗ cánh đồng ngũ cốc nghiêng ngả trong gió, được để già làm hạt giống. Con đường hẹp lại chỗ rặng liễu, địa điểm hoàn hảo để hạ gục chiếc xe như trong phim hành động, Arkady thầm nghĩ lúc Marchenko dừng lại, còn chiếc ba bánh thì tiến dần vào rặng cây và biến mất sau tán lá.

Arkady nói, “Chúng ta có thể đi bộ. Với đường xá thế này, chúng ta sẽ bắt kịp hắn thôi.”

Đại úy lắc đầu, chỉ vào biển đánh dấu phóng xạ rỉ sét trong đám cây cối. “Quá nguy hiểm. Đây là khoảng cách xa nhất chúng ta có thể tới.”

Arkady ra khỏi xe. Rặng cây chưa lan hẳn xuống suối và mặc dù cỏ mọc quá cao, con đường quá dốc lẫn đôi ủng nặng trịch bùn đất, Arkady vẫn cố xoay xở để bước qua. Marchenko la hét bảo anh dừng lại. Nhưng Arkady đã nhìn thấy tên trộm hiện ra phía sau hàng cây. Mặc dù hắn phải nhảy xuống xe để đẩy nhưng chiếc ba bánh gần như vẫn đứng yên tại chỗ, phun khói mù mịt và làm bùn bắn tung tóe. Dáng người thấp bé, hắn mặc áo khoác da, đội mũ lưỡi trai, quấn một chiếc khăn quanh mặt. Một bức tượng Đức mẹ đồng trinh quàng chiếc khăn đính đầy sao lộ ra từ bên sườn thùng xe. Arkady đã gần như chạm được tay vào nó thì chiếc xe bỗng lấy được đà và lảo đảo trượt về phía trước trên con đường cỏ mọc quá cao, hầu như không còn thấy lối mòn. Suzuki. Anh tới gần chiếc xe đến nỗi có thể đọc được cả logo trên nắp động cơ. Chiếc xe nảy lên nảy xuống từ rãnh mòn này sang rãnh mòn khác, Arkady cách nó có một bước chân, còn Marchenko thì ở ngay sau anh. Arkady vấp phải biển hiệu cảnh báo phóng xạ nhưng chiếc xe vẫn còn trong tầm với của anh lúc nó tăng tốc vượt qua lòng suối, làm sỏi bắn tung lại phía sau. Tiến thêm một bước nữa, anh gần như đã chộp được nó nhưng bờ suối bên kia lại thoải hơn, lúa mì tươi tốt hơn và chiếc ba bánh có nhiều không gian xoay xở hơn. Arkady nhào tới giữ chặt thanh chắn bùn phía sau cho đến khi bên đèn xi nhan gãy đập vào tay anh và chiếc xe lao về phía trước một mét, rồi năm mét, mười mét. Nó khuất xa dần trong lúc Arkady sụp xuống và bỏ cuộc. Thở phì phò như cá voi, Marchenko cũng quỳ bên cạnh anh.

Quả đồi này là một gò vàng rực, những hàng cây trần trụi chết héo tại chỗ in bóng lên đỉnh đồi. Tên trộm leo lên gần hàng cây, dừng lại để nhìn xuống. Marchenko lôi súng ra, một khẩu Walther PP, và nhắm bắn. Phải là một tay thiện xạ thực sự giỏi mới có thể bắn trúng từ khoảng cách này, Arkady thầm nghĩ. Khẩu súng lắc lư theo nhịp thở của viên đại úy. Tên trộm không nhúc nhích.

Cuối cùng, Marchenko cất khẩu súng vào bao da. “Chúng ta đã vượt qua biên giới rồi. Dòng suối chính là biên giới đấy. Chúng ta đã vào đến Belarus. Tôi không thể bắn người ở quốc gia khác. Bỏ qua đám lúa mì đi. Chúng bị nhiễm xạ rồi. Mọi thứ đều nhiễm xạ.”

Bầy ruồi trâu vo ve xung quanh hai người đàn ông đang lê bước trở về xe hơi. Một ngày nhục nhã như vậy là quá đủ, Arkady nghĩ. Vì tò mò, anh lôi thiết bị đo phóng xạ của mình ra lúc họ lội qua dòng suối và tắt ngay tiếng tích tắc giận dữ khi vừa nghe thấy nó.

“Anh có thể đưa tôi về lại Chernobyl không?” Arkady hỏi.

Đại úy bị trượt ngã do bùn trơn. Ngay khi đứng dậy, anh ta liền gầm lên, “Chornobyl. Ở Ukraine, nó là Chornobyl!.”

Căn phòng ở Chernobyl của Arkady nằm trong khu tập thể bằng sắt dựng ở rìa một bãi đậu xe. Anh có một chiếc giường cùng chăn chiếu, một cái bàn chằng chịt vết dụi thuốc lá, một ngọn đèn mờ mờ và một chồng hồ sơ.

Nhóm điều tra viên từ Matxcova cũng không hoàn toàn lãng phí thời gian. Họ tìm kiếm bất kỳ mối liên hệ nào giữa Timofeyev, Ivanov và Chernobyl. Suy cho cùng, trước khi khám phá ra thiên phú thứ hai trong lĩnh vực kinh doanh, hai người đó đều đã là các nhà vật lý học. Họ lớn lên trong cùng một khu phố ở Matxcova và từ đó trở thành bạn tốt của nhau, Ivanov có bản năng là một nhà lãnh đạo, còn Timofeyev luôn là người nghe theo một cách hăng hái. Cả hai đều có năng khiếu trong ngành khoa học nên cùng được gửi đến trường học đặc biệt và Học viện nghiên cứu vật liệu chịu nhiệt cực cao dưới sự dạy dỗ trực tiếp của giám đốc học viện, viện sĩ Gerasimov. Đối với họ, hoạt động của một nhà máy năng lượng hạt nhân cũng ngu ngốc như lái xe buýt vậy. Theo thông tin thám tử điều tra được cho đến lúc này thì Ivanov và Timofeyev đều chẳng có họ hàng hay bạn bè ở Chernobyl. Không sinh viên hay giáo viên nào của họ đến từ khu vực Chernobyl. Trước khi thảm họa xảy ra, họ chưa từng đến Chernobyl. Và hoàn toàn chẳng hề có mối liên hệ nào với Chernobyl cả.

Ai là người có liên quan với Chernobyl?

Chắc chắn không phải đại tá Georgi Jovanovich Ozhogin, trưởng phòng an ninh của NoviRus. Hồ sơ của ông ta đầy những lời tán dương về sự nghiệp đầu tiên của ông ta khi còn là vận động viên chuyên nghiệp, cùng những lời tham khảo mang tính nịnh hót về sự nghiệp thứ hai như ‘đặc vụ quên mình vì công việc của Ủy ban an ninh quốc gia’. Tác giả của bản báo cáo không hề liệt kê chi tiết sự quên mình đó như thế nào, ngoài trích dẫn những nỗ lực của ông ta cho ‘tình bạn bè quốc tế và các giải đấu thể thao ở Thổ Nhĩ Kỳ, Algeria và Pháp’. Tuổi: 52. Kết hôn với Sonya Andreevna Ozhogin. Con cái: George, 14 và Vanessa, 12. Arkady không phải thành viên của nhóm điều tra này. Anh đã từng theo đuổi ý nghĩ rằng người duy nhất có quyền tiếp cận với các khu dân cư bị nhiễm xạ lẫn các mật mã là trưởng phòng an ninh của Ivanov. Tuy nhiên, đại tá lại tình nguyện tham gia cuộc phỏng vấn dưới tác dụng của thuốc nói sự thật cùng thuật thôi miên, và ông ta đã vượt qua cả hai bài kiểm tra. Từ thời điểm đó, nhóm điều tra luôn xun xoe quanh Ozhogin.

Các nhà điều tra không biết nên làm gì với Rina Shevchenko. Pasha Ivanov đã tạo cho người tình một lý lịch tuyệt vời nhưng hoàn toàn hư cấu: giấy khai sinh, học bạ, thẻ công đoàn và giấy phép cư trú. Đồng thời, trong hồ sơ cảnh sát thì rõ ràng rằng khi chưa đủ tuổi vị thành niên, Rina đã chạy trốn khỏi một hợp tác xã ở ngoại ô St. Petersburg, di cư trái phép đến Matxcova và kiếm sống bằng nghề mại dâm. Vấn đề tiến thoái lưỡng nan của các nhà điều tra là liệu sự bảo vệ của vị mạnh thường quân quyền lực này có còn kéo dài được sau khi ông ta chết hay không. Theo lời khuyên của những luật sư được hai người bạn, Kuzmitch và Maximov, thuê cho cô ta thì cô ta từ chối gặp gỡ điều tra viên lần thứ hai. Liệu có phải họ đã hỏi về họ tên Ukraine của cô ta không? Chà, hàng triệu người Nga có họ đó. Arkady không thấy cô ta dạo quanh căn hộ đầy muối lẫn Xesi của Ivanov. Điều anh thấy trong căn hộ là Rina không thể làm gì khác ngoài xem đi xem lại cuốn băng video của Pasha.

Các điều tra viên đó cũng ghê tởm Robert Aaron Hoffman. Tuổi: 37. Quốc tịch: Mỹ và Israel. Nghề nghiệp: Tư vấn kinh doanh. Một tấm ảnh chụp từ visa của Hoffman nổi bật lên đôi mắt nhỏ và cặp má bầu bĩnh của anh ta. Theo bản báo cáo thì Hoffman đã lấy trộm một đĩa vi tính từ căn hộ của Ivanov và mặc dù chiếc đĩa đã được tìm thấy, vẫn có lý do để tin rằng Hoffman đã thay đổi nội dung của nó nhằm gây nguy hại cho toàn bộ hệ thống máy tính của NoviRus. Hoffman cũng có thể đã lấy trộm những thứ khác từ căn hộ. Tuy nhiên, tất cả những gì Arkady thấy Hoffman mang theo là áo vét da lộn vốn là quà tặng của Ivanov. Và Arkady vẫn còn nhớ đêm Bobby cầu nguyện trong cơn say. Liệu một người gieo rắc chất độc Xesi có lần lữa ở đó hay không?

Mặt khác, vào tháng Sáu năm trước, Hoffman đã đi máy bay riêng của NoviRus từ Matxcova sang sân bay Boryspil ở Kiev, rồi lại đi trực thăng từ Boryspil sang Chernobyl, theo ý kiến của các nhà điều tra là, ‘để gặp gỡ cộng đồng Do Thái và có thể vận chuyển kim cương’. Hoffman quay lại Matxcova vào ngay đêm hôm đó. Đôi khi Arkady tránh động đến vấn đề Do Thái vì có những người trông rất đứng đắn và lịch sự, nhưng chỉ một phút sau đã bắt đầu chửi rủa bè lũ Do Thái. Arkady thấy chủ nghĩa bài xích người Do Thái thật đáng chán nản và đặc hữu, giống như bệnh ghẻ hay chấy rận vậy. Tuy nhiên, đại úy Marchenko đã đúng về một điều. Hóa ra người Do Thái thỉnh thoảng vẫn tổ chức một ngày viếng thăm nghĩa trang của họ ở Chernobyl. Bobby Hoffman, người không gây ấn tượng với Arkady như kiểu tôn giáo đó, đã tham gia cùng họ.

Còn có ai khiến các nhà điều tra quan tâm nữa nhỉ?

Gã cơ bắp Anton Obodovsky đã chứng tỏ gã ta là một điều thất vọng. Có lẽ gã đã đe dọa Ivanov nhưng lại đang ở trong nhà tù Butyrka đêm Pasha tự tử và xuất hiện công khai tại các sòng bạc ở Matxcova trong suốt thời gian Timofeyev mất tích.

Người điều hành thang máy tòa nhà Pasha ở, cựu nhân viên Kremlin, đã đi lên tầng mười, nhưng lại không vào hai căn hộ trước kia của Ivanov hay của Timofeyev. Một cuộc rà soát tủ quần áo lẫn căn hộ của ông ta cho thấy không có dấu hiệu nhiễm xạ.

Những người giúp việc trong nhà Timofeyev thì đang được theo dõi và điều trị do tiếp xúc với vật liệu phóng xạ. Họ không thể cung cấp thông tin gì và có vẻ tóc họ thật sự đang bị rụng dần.

Ngày qua ngày, Matxcova không còn bận tâm nữa. Cuối cùng thì Ivanov đã chết vì tự tử dù có nửa tỉnh nửa loạn trí do bức xạ hay không. Timofeyev bị sát hại, nhưng không phải ở Matxcova, thậm chí cũng chẳng phải trong nước Nga. Tóm lại, điều tra về vụ giết người này là trách nhiệm của Ukraine với sự giúp đỡ từ phía Nga bằng một điều tra viên duy nhất. Rất công bằng khi nói sẽ chẳng có cuộc điều tra thực sự nào nữa. Đôi khi Arkady cảm thấy như thể mình đang chìm dưới nước và chỉ thở bằng một ống sậy, trong trường hợp này, ống sậy chính là chiếc di động của anh. Lúc đầu Victor chạy ngược chạy xuôi ở Matxcova, chẳng hạn các phòng thí nghiệm điều chế Xesi Clorua. Mặc dù không nhằm sử dụng với mục đích thương mại vì độc tính của nó, hạt Xesi Clorua vẫn được dùng trong nghiên cứu khoa học. Victor theo dõi các phòng thí nghiệm cùng các nhà nghiên cứu cho đến khi nhận được mệnh lệnh của Zurin, viên thám tử liền ngừng nhận các cuộc gọi của Arkady. Anh chỉ còn lại một mình. Trong lúc cổ phiếu của NoviRus đang lao dốc thảm hại, thì thế giới vẫn tiếp tục tiến lên.

Mặc dù nhà hàng tự phục vụ ở Chernobyl có các món như súp củ cải đỏ, bánh bao nhân nho, salad cà chua, thịt và khoai tây, bánh pudding, trà và nước chanh, Arkady lấy làm kinh ngạc khi thấy phái đoàn của các nhà nghiên cứu sinh thái đến từ nước Anh lại có vẻ hoài nghi, dù họ gần như sắp chết đói song vẫn dè dặt với đồ ăn ở đây. Họ dường như bị đe dọa bởi đoàn quân nữ phục vụ trang điểm cực đậm đi lại liên tục, những người có thể đã từng là diễn viên nhào lộn.

Alex đứng dậy và đóng vai chủ nhà.

“Chúng ta chào đón những người bạn đến từ nước Anh, đặc biệt là Giáo sư Ian Campbell, ông ấy sẽ ở đây với chúng ta trong vòng một tuần.” Alex chỉ một người đàn ông với bộ râu và mái tóc vàng hoe trông như thể vừa chui ra từ một đống rơm. “Giáo sư, có lẽ ông muốn nói vài lời chăng?”

“Thức ăn này được trồng ở đây à?”

“Thức ăn này được trồng ở đây à?” Alex lặp lại câu hỏi. Anh ta thưởng thức nó như thưởng thức làn khói xanh bay ra từ điếu thuốc của mình. “Mặc dù chúng tôi chưa hoàn toàn sẵn sàng dán nhãn ‘Thực phẩm của Chernobyl’, phải, rất nhiều thực phẩm được trồng và thu hoạch ở các vùng lân cận quanh đây.” Alex hít vào một hơi rất ngông cuồng. “Chernobyl không phải vùng Đất đen nổi tiếng về lúa mì của Ukraine. Đất ở đây thuộc loại đất cát, phù hợp với khoai tây và củ cải đỏ hơn. Rau xanh trồng ở đây, chanh dùng để pha nước là ở nơi khác, còn trà thì tôi tin chắc là từ Trung Quốc. Rất ngon miệng.”

Một câu hỏi khác dành cho Alex vang lên dọc theo chiều dài chiếc bàn trước khi anh ta kịp ngồi xuống.

“A, vậy đồ ăn này có bị nhiễm phóng xạ không hả? Câu trả lời cho câu hỏi này phụ thuộc vào mức độ đói bụng của anh. Chẳng hạn, bữa ăn dồi dào này chiếm một phần mức lương nhỏ nhoi của nhân viên làm việc ở đây. Họ được trả lương bằng calo cũng giống như bằng tiền mặt ấy. Các cô phục vụ ở đây tuy đã quá tuổi nhưng vẫn cực kỳ quyến rũ, thực tế là có một tầng dành riêng cho họ biểu diễn đấy. Thức ăn à? Sữa nguy hiểm; pho mát thì không, bởi vì nuclit phóng xạ tồn tại trong nước và albumin*. Động vật có vỏ rất có hại, nấm còn có hại hơn nhiều. Hôm nay họ có phục vụ nấm không nhỉ?”

Trong khi những người bạn nước Anh rầu rĩ nhìn bữa trưa của họ thì Alex ngấu nghiến món thịt của mình. Vanko đặt bát súp xuống cạnh Arkady rồi ngồi xuống. Nhà nghiên cứu này trông như vừa bò theo một con giun xuống hố.

“Anh có hiểu bất kỳ điều gì anh ta vừa nói không?” anh ta hỏi Arkady.

“Vừa đủ. Alex đang cố gắng để bị sa thải à?”

“Họ không dám đâu.” Anh ta chậm rãi múc súp. “Đây là biện pháp chữa trị chứng khó chịu do uống rượu độ cồn cao của bà ngoại tôi. Thậm chí anh còn không phải nhai nữa.”

“Tại sao họ lại không dám?”

“Anh ta quá nổi tiếng.”

“Ồ.” Arkady đột nhiên cảm thấy chẳng hiểu gì cả. “Anh ta là Alex Gerasimov, con trai của Felix Gerasimov, Viện sĩ viện hàn lâm. Có Alex thì người Nga mới tài trợ cho nghiên cứu này, không có anh ta thì còn lâu.”

“Tại sao anh ta không chỉ đơn giản là rời đi?”

“Công việc quá thú vị. Anh ta nói thà chết còn hơn phải rời đi. Đêm qua rất vui. Anh không nên về sớm.”

“Họ đóng cửa quán cà phê mà.”

“Bữa tiệc vẫn tiếp tục. Đó là tiệc sinh nhật mà. Anh có biết ai thực sự uống giỏi không?”

“Ai thực sự uống giỏi?” Cách Vanko nói như thể là một lời khen ngợi.

“Tiến sĩ Kazka. Cô ấy rất bền bỉ. Cô ấy từng là tình nguyện viên ở Chechnya* và đã chứng kiến cuộc chiến thực sự.”

Vanko vét nốt chỗ súp bằng bánh mì; Alex thì dường như đang mất một lượng lớn thời gian đi dọc chiếc bàn dài, thúc giục các vị khách thưởng thức đồ ăn.

“Đêm qua anh có nhắc tới những kẻ săn trộm,” Arkady nói.

“Không, anh mới là người nhắc tới họ,” Vanko cãi lại. “Tôi nhớ là anh đang tìm kiếm người cư trú trái phép đã tìm ra xác vị triệu phú đến từ Matxcova.”

“Có lẽ. Bản báo cáo có ghi ‘một người cư trú trái phép’ nhưng họ thường có xu hướng sống ở Pripyat. Họ thích các căn hộ. Tôi có cảm giác người già thích sống ở các ngôi làng cấm hơn.”

Một đĩa salad ngập dầu thay thế cho bát súp của Vanko. Anh ta không ngẩng đầu lên cho đến khi lau những mảnh rau diếp cuối cùng khỏi cằm. “Cũng còn tùy thuộc vào từng người.”

“Tôi không nghĩ những người cư trú trái phép lại dành nhiều thời gian ở các nghĩa địa. Ở đó chẳng có chỗ để ngủ và cũng chẳng có gì để ăn trộm.”

“Anh có định ăn suất khoai tây của mình không? Chúng được trồng ở đây đấy.”

“Anh ăn đi.” Arkady đẩy đĩa của mình sang cho anh ta. “Kể cho tôi về đám săn trộm.”

Vanko nói với một miệng đầy thức ăn. “Những kẻ săn trộm chính là người bản địa. Họ biết các lối đi xung quanh hoặc có thể xâm nhập vào vài điểm nhiễm phóng xạ rất nặng. Họ có thể bổ sung thịt vào chế độ ăn của mình hoặc được nhà hàng nào đó gọi đặt hàng để đầu bếp ở đó có thể thực hiện vài mánh khóe trên thực đơn.”

“Một nhà hàng ở Kiev.”

“Có thể cả Matxcova. Người sành ăn thích thịt lợn rừng. Vấn đề là lợn rừng lại thích ăn nấm bị nhiễm phóng xạ có nhiều chất béo. Hãy ăn những con lợn nuôi bằng cám ấy.”

“Tôi sẽ ghi nhớ. Anh nghiên cứu về lợn rừng à?”

“Lợn rừng, nai sừng tấm, động vật gặm nhấm, chim cắt, cá da trơn và động vật có vỏ, khoai tây, lúa mì, chẳng hạn thế.”

“Chắc anh có quen biết vài người săn trộm,” Arkady nói. “Sao tôi lại quen họ?”

“Anh đặt bẫy.”

“Tất nhiên.”

“Họ cũng đặt bẫy. Có thể đôi khi họ ăn trộm từ bẫy của anh.”

“Phải.” Tốc độ ăn của Vanko chậm lại với dáng vẻ trầm ngâm.

“Tôi không muốn bắt giữ bất cứ ai, tôi chỉ muốn hỏi về Timofeyev, chính xác là ông ấy được tìm thấy lúc nào, vị trí và tình trạng của ông ta, chiếc xe của ông ta có ở ngay gần đó không.”

“Tôi nghĩ là xe của ông ta được tìm thấy trong bãi của Bela. Một chiếc BMW.”

“Timofeyev đã đến đấy bằng cách nào đó.”

“Con đường đến nghĩa địa của ngôi làng quá hẹp với một chiếc ô tô.”

“Thấy chưa, đó chính xác là loại thông tin tôi cần.” Trong lúc đó, Alex lại đứng lên cùng một chiếc bánh mì nướng. “Còn Vodka, là loại đồ uống hàng đầu bảo vệ chúng ta khỏi phóng xạ đấy.”

Tất cả cùng uống vì điều đó.

Pripyat trông tồi tệ nhất là vào ban ngày khi một làn gió lướt qua hàng cây, mang lại chút sinh khí. Arkady dường như có thể hình dung ra cảnh mọi người xếp hàng dài và cách họ quay đầu nhìn lại căn hộ cùng tất cả những tài sản của mình, quần áo, ti vi, thảm phương Đông, con mèo trên cửa sổ. Các gia đình đã phải kéo theo bọn trẻ một cách đầy miễn cưỡng, đẩy những đứa lớn tuổi hơn đang bối rối, che chở cho lũ trẻ sơ sinh khỏi ánh nắng. Hai tai đầy ắp những câu hỏi, “Tại sao?.” Tính kiên nhẫn hẳn là một tài sản quý giá khi đứng trong dãy hàng dài như thế; các bác sĩ đưa những viên iot cho từng đứa trẻ, nhưng đã quá muộn. Quá muộn là vì, ngay từ đầu, mặc dù mọi người đều nhìn thấy ngọn lửa bốc lên từ lò phản ứng số Bốn chỉ cách có hai kilomet, thông báo chính thức vẫn cho rằng lõi phóng xạ không hề bị hư hại. Bọn trẻ vẫn tới trường, dù chúng bị thu hút bởi cảnh tượng các máy bay trực thăng lượn xung quanh tòa tháp bốc khói đen xì và bị mê hoặc bởi thứ bọt màu xanh lá cây bao phủ dọc đường phố. Người lớn nhận ra thứ bọt này được sử dụng như biện pháp bảo vệ tại nhà máy mỗi khi có sự cố rò rỉ chất phóng xạ. Trẻ con thì lội qua đám bọt đó, đá và vê tròn nó thành các quả bóng. Những bậc cha mẹ tỏ ra đa nghi hơn thì gọi điện cho bạn bè ở ngoài Pripyat xem có tin tức gì đang bị bưng bít không, nhưng không, họ được thông báo rằng lễ kỷ niệm ngày Quốc tế Lao động vẫn đang được gấp rút tiến hành ở Kiev, Minsk lẫn Matxcova. Trang phục và biểu ngữ đều đã được hoàn tất. Không chương trình nào bị hủy bỏ. Tuy nhiên, những người này vẫn mang ống nhòm lên nóc tòa nhà nơi mình sống và quan sát nhân viên cứu hỏa dùng những chiếc thang khổng lồ leo lên đỉnh lò phản ứng, mang ra những khối vật liệu gì đó, chẳng người nào ở lâu quá sáu mươi giây.

Không ai được phép ra khỏi Pripyat, ngoại trừ đi dập lửa, và những người trở về từ nhà máy đều cảm thấy bị chóng mặt, buồn nôn, da sạm lại một cách bí ẩn. Thuốc viên iot dự trữ của siêu thị thì hết sạch. Bọn trẻ được đưa từ trường về nhà để tắm rửa và yêu cầu mẹ chúng giặt sạch quần áo, tuy nhiên toàn bộ nước máy của thành phố đã được dùng vào việc dập lửa. Ti vi tiếp sóng từ Matxcova có đăng một thông báo ngắn gọn ở cuối mục tin tức rằng có một sự cố ở Chernobyl, nhưng các biện pháp đã được thực hiện và đám cháy đã được kiểm soát. Cuối cùng, không ai ở Pripyat được phép ra ngoài. Ba ngày sau tai nạn, thành phố đột ngột có thông báo sơ tán khẩn cấp. Một ngàn một trăm xe buýt đưa năm mươi ngàn dân đi sơ tán. Mọi người được thông báo rằng họ sẽ tới một khu nghỉ dưỡng, nên chỉ cần mang theo quần áo bình thường, giấy tờ và ảnh của gia đình. Khi chiếc xe khởi hành, những bức ảnh bị rơi vãi khắp nơi, bọn trẻ con vẫy gọi lũ chó chạy theo phía sau.

Vì thế bất kỳ sự chuyển động nào của cây cối hay đám cỏ mọc cao đều tạo ra cảm giác sai lầm về sự hồi sinh, cho đến khi Arkady nhận ra các cánh cửa và cửa sổ vẫn im lìm, còn tiếng động vang vọng từ tòa nhà này sang nhà khác chính là tiếng xe máy của anh. Đôi khi anh tưởng tượng Pripyat không giống một thành phố bị phong tỏa mà giống như vùng đất trung lập giữa hai đội quân, một đấu trường cho các tay bắn tỉa và tuần tra. Từ quảng trường trung tâm, anh lái xe vào con đường dẫn tới sân vận động của thành phố, rồi trở về bằng lối khác, bóng đèn đường bị vỡ hết, mặt đường phủ lớp màu đen đang trải qua cuộc biến đổi chậm chạp. Pripyat đã trở nên hoàn chỉnh với các bức tranh tường về Khoa học, Lao động và Tương lai, bong ra khỏi mặt trước của các tòa văn phòng. Một con quạ xám đậu trên tấm biển báo dừng lại.

Có chuyển động từ một cửa sổ trong góc khiến Arkady ngoặt vội chiếc xe vào khu chung cư và chạy lên tầng ba, phòng khách với tấm thảm trang trí trên tường, ghế tựa cùng một bộ sưu tập bình cổ dài hiện ra. Phòng ngủ chất đầy quần áo. Một phòng nhỏ dành cho con gái với tông màu hồng, các giải thưởng trong trường và một đôi giày trượt băng treo trên tường. Trong phòng dành cho cậu con trai là một bộ xương phức tạp cuộn tròn trong một bể kính bên dưới tấm áp phích xe Ferraris và Mercedes. Ảnh chụp rải rác khắp nơi, những bức ảnh màu chụp cả nhà đi du lịch ở Ý, những tấm chân dung đen trắng cũ hơn của thế hệ trước gồm một người đàn ông có ria mép và một phụ nữ đóng cúc áo rất nghiêm trang.

Các bức ảnh có vẻ bị giày xéo, khiến người ta nghĩ tới sự bất đồng hoặc đau buồn dữ dội. Một con búp bê, treo trên sợi dây mắc vào khung kính trượt của một cửa sổ vỡ, chính là thứ chuyển động Arkady nhìn thấy. Những người nhặt rác đã đến rồi đi, đập vỡ tường để gỡ dây điện ra. Mỗi lần rời khỏi một căn hộ thế này, anh lại cảm thấy như vừa bước ra từ một ngôi mộ, ngoại trừ một điều là anh đang ở trong thành phố của những ngôi mộ.

Arkady quay xe lại quảng trường chính và tòa văn phòng, nơi anh đã phát hiện ra người nhặt rác đêm hôm trước. Chiếc va li cùng lò nướng tạm thời đã được mang đi. Tờ giấy ghi lại số điện thoại của Arkady cùng ký hiệu đồng đô la cũng biến mất. Anh không biết mình đang đi săn hay đang đi câu nữa, nhưng anh đã làm những gì có thể và rằng, Arkady phải thừa nhận, Zurin quá thông minh. Ngài công tố viên biết nếu công bằng mà nói rằng thảm họa hạt nhân Chernobyl đã gây ra cái chết của bốn mươi hoặc một triệu người tùy thuộc vào những người nào được tính, thì ai thèm quan tâm đến chuyện xảy ra với một cá nhân đơn lẻ chứ? Vậy nếu Arkady tìm thấy mối liên hệ giữa Timofeyev và Chernobyl thì sao? Người Nga, người Belarus, Ukraine, Đan Mạch, Eskimo, Ý và Mỹ - những người bị nhiễm độc khi nó lây lan khắp thế giới, không có can hệ gì với Chernobyl nhưng rồi cũng sẽ chết. Những người đầu tiên là lính cứu hỏa của Pripyat, bị nhiễm xạ cả trong và ngoài, chết trong vòng một ngày. Phần còn lại sẽ chết gián tiếp qua nhiều thế hệ. Với quy mô đó thì vấn đề của Timofeyev hay Ivanov có gì là quan trọng? Nhưng Arkady không thể nào dừng lại. Thực tế, khi lướt xe trên những con đường bỏ hoang ở Pripyat, càng ngày anh càng cảm thấy như đang ở nhà hơn.

Trụ sở đội tự vệ Chernobyl là một tòa nhà xây bằng gạch với một cây đoạn nảy mầm nhô ra từ góc tường trông như chiếc lông chim cắm trên mũ. Marchenko gặp Arkady ở bãi đậu xe, nơi con BMW của Timofeyev bị tịch thu đã biến mất.

Viên đại úy mặc bộ quân phục sạch sẽ với một sự hài lòng đầy cay đắng. “Anh muốn xem xét chiếc xe lần nữa hả? Quá muộn rồi. Bela đã đưa nó tới Kiev trong khi anh và tôi truy đuổi tên trộm tượng đó. Chắc ai đấy trong đồn đã nói với Bela là tôi ra ngoài.” Anh ta nghiêng đầu. “Nghe này, kẻ tiểu nhân hàng đầu. Đúng là một gã ngốc. Dù sao, tôi cũng rất xin lỗi vì cơn giận sáng nay. Chernobyl? Chornobyl? Có gì khác nhau đâu cơ chứ?”

“Không, anh nói đúng, tôi nên gọi là Chornobyl.”

“Để tôi cho anh lời khuyên nhé. Hãy nói rằng, ‘Tạm biệt, Chornobyl’.”

“Nhưng có chuyện gì đó đã xảy ra với tôi.”

“Luôn luôn có chuyện xảy ra với anh.”

“Lúc anh tìm thấy xe của Timofeyev trong bãi xe hoang, nó không có chìa khóa à?”

“Không.”

“Anh phải kéo nó từ bãi về đây ư?”

“Phải. Chúng tôi đã kiểm tra rất kỹ.”

“Vui lòng kể lại cho tôi.”

“Trước khi kéo chiếc xe về đây, chúng tôi đã tìm kiếm chìa khóa, vết máu trên ghế xe, phá khóa thùng xe để tìm vết máu hay bất kỳ bằng chứng nào. Nhưng chúng tôi chẳng tìm thấy gì cả.”

“Không có gì cho thấy Timofeyev bị giết ở nơi khác rồi cho vào xe và đưa tới nghĩa trang à?”

“Không.”

“Các anh có thử tìm dấu vết lốp xe ở nghĩa trang không?”

“Không. Dù sao thì bánh xe của chúng tôi cũng đã chèn lên rồi.”

“Phải rồi.”

“Đó là một ngôi làng trong danh sách đen. Bị nhiễm phóng xạ. Mọi người đều di chuyển rất nhanh. Và đừng quên là thi thoảng trời còn mưa nữa.”

“Có dấu vết của chó sói nữa à?” Arkady vẫn cảm thấy thật khó tin.

“To như cái đĩa.”

“Ai đã kéo chiếc xe về đây?”

“Chúng tôi.”

“Ai là người lái xe kéo.”

“Sĩ quan Katanay.”

“Katanay chính là người đã tìm ra xác Timofeyev và rồi biến mất đó hả?”

“Phải.”

“Cậu ta rất am hiểu địa hình ở đây.”

“Cậu ta biết rõ mọi con đường. Cậu ta là người bản địa.”

“Và cậu ta vẫn đang mất tích à?”

“Phải. Không nhất thiết đó là một tội ác. Nếu cậu ta muốn bỏ việc, cậu ta sẽ làm vậy. Chúng tôi chỉ muốn lấy lại quân phục và súng thôi.”

“Tôi đã xem qua hồ sơ của cậu ta. Cậu ta có vấn đề về kỷ luật. Anh có hỏi cậu ta về đồng hồ và ví của Timofeyev không?”

“Đương nhiên. Cậu ta phủ nhận và vấn đề dừng lại ở đó. Anh phải gặp ông nội cậu ta để tìm hiểu thôi.”

“Ông ta ở gần đây à?”

“Gia đình cậu ta vốn ở Pripyat. Coi kìa, Renko, chúng tôi không phải là thám tử và nơi này chẳng phải là một thế giới bình thường. Đây là Khu vực bị lãng quên. Chúng tôi bị bỏ qua như bất cứ cảnh sát nào khác. Đất nước này đang dần bị sụp đổ, chúng tôi chỉ được trả một nửa tiền lương và mọi người đều ăn cắp để kiếm sống. Cái gì bị mất? Cái gì còn lại? Thuốc men, morphine, bình khí oxy, biến mất hết. Chúng tôi có được trang bị kính bảo hộ dùng ban đêm từ quân đội không hả? Cũng mất luôn. Tôi đi cùng Bela lúc chúng tôi phát hiện ra chiếc Mercedes của Timofeyev và tôi nhớ ánh mắt anh ta như thế nào, tựa hồ anh ta sẽ sẵn sàng giết tôi vì chiếc xe ấy. Nếu đó là người quản lý bãi xe hoang, anh nghĩ tôi sẽ có những loại nhân viên nào? Tôi biết ông ta đang làm gì, tôi thấy những tia lửa vào ban đêm. Những người khác đều đang đau khổ, còn ông ta chỉ chớp lấy vận may của mình thôi. Nhưng tôi không được phép tổ chức những cuộc vây bắt mà tôi muốn, bởi vì ông ta có ô dù, hiểu không, ông ta có người bảo vệ từ cấp trên.”

“Tôi không có ý chỉ trích.”

“Bắt đầu rồi đấy. Như vợ tôi vẫn nói, người thông minh thường đi ăn cắp. Bọn trộm rất hiểu biết. Hầu hết mọi lần, chúng đều hối lộ nhân viên canh gác ở trạm kiểm soát; sáng nay chính là một ngoại lệ. Thông thường chúng chạy trốn từ làng cấm này sang làng khác và nếu chúng tôi đuổi quá gần, chúng chỉ việc đi sâu vào điểm nóng nhiễm phóng xạ nặng mà chúng tôi không thể vào được. Tôi sẽ không mạo hiểm mạng sống nhân viên của mình, cho dù là người kém cỏi nhất. Và có lẽ có tới hàng ngàn điểm nóng, hàng ngàn hố đen cho bọn trộm nhảy vào rồi chui ra ở chỗ nào không ai biết. Nếu anh biết có ai sẵn sàng tới chỗ này thì hãy hỏi họ.” Trong lúc họ nói chuyện thì buổi chiều chuyển sang nhá nhem tối. Marchenko châm một điếu thuốc, mỉm cười giống như một thuyền trưởng hạnh phúc trên con tàu đang chìm dần. “Hãy mời tất cả bạn bè của anh tới Chornobyl.”

Sau khi các nhà sinh thái học và bạn bè nước Anh không còn ở quán ăn tự phục vụ, Arkady đã được thưởng thức một bữa tối yên tĩnh và đi ngủ với một cuốn sổ tay thì có cuộc gọi đến từ Olga Andreevna, giám đốc trại trẻ mồ côi ở Matxcova. “Tôi rất tiếc phải thông báo rằng chúng tôi gặp rắc rối với Zhenya từ khi anh rời đi. Các vấn đề về hành vi, nhịn ăn hay tránh tiếp xúc với những đứa trẻ khác và cả với nhân viên của chúng tôi. Đã hai lần chúng tôi bắt gặp thằng bé rời trại trẻ vào ban đêm, quá nguy hiểm với độ tuổi của nó. Tôi không thể ngừng liên tưởng tới tình trạng gia tăng rối loạn chức năng xã hội của thằng bé với sự vắng mặt của anh và tôi tự hỏi khi nào anh có kế hoạch trở về.”

“Tôi ước gì mình có thể trả lời. Tôi không biết.” Anh tự động với lấy một điếu thuốc để giúp mình có thể suy nghĩ.

“Một mốc thời gian ước lượng có thể sẽ có ích. Tình hình ở đây đang xấu đi.”

“Victor, bạn tôi có tới thăm Zhenya không?”

“Hình như có lần họ tới một quán bia. Anh bạn Victor của anh đã ngủ thiếp đi và cảnh sát phải đưa Zhenya về trại trẻ. Khi nào anh định trở lại.”

“Tôi đang đi công tác, không phải đi nghỉ phép.”

“Liệu anh có thể đến đây vào cuối tuần tới không?”

“Không.”

“Cuối tuần sau nữa thì sao?”

“Không. Tôi không loanh quanh gần đó và tôi chẳng phải là bố hay chú nó. Tôi không có trách nhiệm phải quan tâm đến Zhenya.”

“Hãy nói chuyện với thằng bé.”

“Chờ đã.” Đầu dây bên kia im lặng. Arkady hỏi, “Zhenya, cháu đó hả? Còn ai ở đó nữa không?”

Giọng Olga Andreevna vang lên. “Tiếp tục đi, thằng bé đang nghe đấy.”

“Nói về cái gì?”

“Công việc của anh. Kiểu như anh đang ở đâu. Bất cứ thứ gì hiện ra trong đầu anh.”

Thứ duy nhất xuất hiện trong đầu Arkady là hình ảnh Zhenya đang ôm chặt bộ cờ cùng cuốn truyện cổ tích của nó. “Zhenya, chú là điều tra viên Renko. Là Arkady đây. Chú hy vọng cháu vẫn ổn.” Nghe như đang đọc thư ấy, Arkady thầm nghĩ. “Có vẻ như cháu đang gây rắc rối cho những người tốt bụng ở trại trẻ. Đừng làm vậy nhé. Cháu có chơi cờ nữa không?”

Im lặng.

“Người chơi cờ với cháu trên ô tô ấy, anh ta bảo là cháu chơi rất giỏi.”

Có lẽ có một thằng bé ở đầu dây bên kia, Arkady nghĩ. Hoặc có lẽ điện thoại đang treo lủng lẳng trên miệng một cái giếng.

“Chú đang ở Ukraine, cách rất xa Matxcova, nhưng chú sẽ sớm trở về và sẽ không biết tìm cháu ở đâu nếu cháu trốn khỏi trại trẻ.”

Nói gì nữa nhỉ, một người đàn ông bị cắt cổ à? Arkady vắt óc nghĩ.

“Ở đây cũng giống ở Nga, nhưng hoang dã và um tùm hơn. Không nhiều người nhưng có nai sừng tấm và lợn rừng. Chú chưa từng nhìn thấy chó sói song có lẽ chú nghe được tiếng hú của chúng. Người ta bảo đó là âm thanh cháu sẽ không bao giờ quên. Nó sẽ khiến cháu liên tưởng tới bức tranh đàn sói đuổi theo xe trượt tuyết, đúng không nhỉ? Bố mẹ chú và chú đã từng lái xe trượt tuyết đến một nhà nghỉ dưỡng. Chú cũng không chơi cờ giống cháu.” Arkady nhớ tới khẩu súng lục bị tháo rời trong tay và tự hỏi làm sao anh có thể nói về chủ đề này được. “Trời đã rất tối lúc gia đình chú tới nơi. Có những ngôi nhà khác nữa nhưng mọi người trong đó đã được khuyên không nên rời khỏi nhà. Khi bọn chú dừng lại ở cửa, đám nhân viên trẻ tuổi dẫn đầu đã chào đón bố chú bằng cách hú lên như chó sói. Anh ta có thể dẫn đầu chúng như con sói đầu đàn. Và đã cố dạy chú hú như thế, nhưng chú chưa bao giờ làm đúng cả.”