ó lẽ vì một vài lý do nào đó, hôm nay nhà hát chật cứng người. Gã bầu nhà hát người Do Thái đứng ngay ngoài cổng, miệng toe ra những nụ cười bóng như xoa mỡ. Ông ta đích thân đưa cả ba người vào chỗ ngồi với vẻ ngạo mạn quá mức cần thiết, hai bàn tay béo múp đeo đầy nữ trang luôn luôn vẫy và giọng oang oang không ngớt cất lên.

Dorian càng lúc càng cảm thấy căm ghét ông ta. Chàng trai có cảm giác mình đi tìm nàng bạch tuyết nhưng lại gặp phải mụ phù thủy. Henry thì ngược lại có vẻ thích lão phù thủy nhà hát người Do Thái này. Ít nhất thì Henry đã nói thế khi bắt tay lão ta. Henry ngưỡng mộ một con người đã tìm được một diễn viên nữ thiên tài cho nhà hát của mình cũng như đã mấy lần khánh kiệt chỉ vì đam mê Shakespeare. Basil thì có vẻ vui lây một chút vì những khuôn mặt náo nhiệt của đám đông trong nhà hát.

Không khí nóng và ẩm thật khó chịu. Ánh nắng mặt trời cuối ngày vẫn còn nóng hực như phà lửa. Những người trẻ trong nhà hát đã cởi áo khoác ngoài và áo khoác bên trong treo lên những vách tường. Họ nói chuyện ồn ào khắp nhà hát. Người ta bóc vỏ và chia những quả cam với mấy cô gái đã hóa trang sẵn. Phụ nữ cười ré lên, nhiều bà có giọng nghe lanh lảnh. Không khí thật oi ngạt. Tiếng nói chuyện ồn ào nghe rất lộn xộn. Tiếng khui nắp chai rượu vang nổ bôm bốp từ quầy bar đưa lại.

- Chú bảo đây là nơi chú đã tìm thấy thần tượng của mình ư? – Henry cất tiếng trước.

- Đúng đấy – Dorian Gray trả lời – Chính nơi này em đã tìm ra cô ấy và Sibly vượt qua tất cả những thần tượng khác. Khi cô ấy hát, anh sẽ quên tất cả mọi sự trên đời. Còn những con người luộm thuộm ở đây, mặt mũi thô kệch và những cử chỉ quê mùa thô lỗ sẽ rất khác khi họ xem cô ấy biểu diễn. Bọn họ sẽ ngồi rất im lặng để theo dõi. Họ sẽ cười hay là khóc hoàn toàn dưới sự điều khiển của cô ấy. Cô ấy khiến họ có những cảm nhận rất riêng với tiếng đàn vĩ cầm. Cô ấy sẽ nâng tinh thần của họ lên và mọi người có cảm giác như máu thịt của người khác.

- Ôi. – Anh hy vọng sẽ không như thế – Henry nói khẽ trong lúc anh đang đảo mắt nhìn quanh khán giả trong nhà hát qua ống nhòm của những người đi coi hát nhạc kịch.

- Đừng chú ý đến Henry – Basil nói – Anh hiểu ý chú đang nghĩ mà. Anh tin nơi cô gái này đấy. Tình yêu của chú thật tuyệt diệu. Người chú yêu sẽ là một cô bé dễ thương và cao quý. Hãy trân quý tình yêu ở lứa tuổi chú vì đấy là điều đáng nên làm. Nếu cô bé thật sự đem đến cho người khác một tâm hồn, nếu cô ta có thể tạo ra vẻ đẹp nơi những con người bất hạnh và xấu xa, nếu cô gái này có thể lột trần những ích kỷ của người khác và khiến họ khóc như họ chưa bao giờ được khóc, cô ta thật sự xứng đáng với tình cảm nồng nàn của chú và của cả thế giới. Cuộc hôn nhân này là một hỷ sự đấy. Ban đầu anh đã không nghĩ như thế. Giờ thì anh tin thực sự là như vậy. Thượng đế đã tạo ra Sibyl Vane cho chú. Thiếu cô ấy, chú sẽ chẳng bao giờ thật sự trọn vẹn đâu.

- Cám ơn anh Basil. – Dorian nói, tay chàng trai bóp nhẹ tay Basil. – Em biết anh sẽ hiểu em. Henry thật là quá quắt. Anh ấy khiến cho em sợ. Giờ thì buổi hòa tấu đã bắt đầu. Chỉ còn năm phút nữa thôi màn nhung sẽ kéo lên và anh sẽ nhìn thấy cô gái mà em đã quyết định dâng hiến trọn vẹn cả cuộc đời mình. Em sẽ cho cô ấy tất cả những gì cao đẹp nhất mà em có được.

Chừng mười lăm phút sau, một loạt tiếng vỗ tay ào ào vang lên như sấm dậy, gần như là hỗn loạn khi Sibyl Vane bước ra ngoài sân khấu. Quả nhiên như thế, người con gái thật đẹp trong dáng vẻ yêu kiều – một sinh thể đáng yêu nhất con người có thể nghĩ ra, Henry cũng phải xác định là như thế.

Đôi mắt nâu ngơ ngác trong ánh nhìn bẽn lẽn. Gương mặt thoáng ửng một nét hồng như cành hoa đang phản chiếu từ một chiếc gương bằng bạc. Những sắc hồng càng ửng thêm trên đôi má khi cô gái nhìn vào khán giả. Cả hý viện bây giờ đang căng thẳng như một dây đàn vặn cứng. Cô bé bước lùi lại vài bước rồi bất chợt đôi môi tách hờ, run run. Basil Hallward bắt đầu đứng lên và vỗ tay. Dorian ngồi bất động, ngây như phỗng khi anh chàng mắt dán chặt vào cô gái, tựa hồ như một người đang nằm mơ vậy. Henry lấy ống nhòm ra xem và vuột miệng reo lên:

- Thật dễ thương, thật đáng yêu quá!

Cảnh vở diễn bấy giờ là tại nhà của Capulet. Romeo đang trong bộ quần áo hành hương tiến ra cùng bạn của mình là Mercutio. Giàn nhạc đánh lên vài nốt đệm và vũ khúc đầu tiên bắt đầu. Đấy là những diễn viên múa ăn mặc lòe loẹt, gần như là xộc xệch. Sibyl Vane múa giữa đám đông như một đóa hoa huệ giữa một rừng cỏ dại. Dáng cô gái thướt tha xoay nhẹ thật uyển chuyển như nhánh rong đang lả lơi giữa dòng nước trong xanh biếc. Ngấn cổ cao và trắng như những cánh hoa huệ đầu mùa. Hai bàn tay kia nhất định phải được tạc ra từ ngà voi bởi một nhà điêu khắc đại tài.

Ôi. Thật khó mà tìm ra tất cả những diễn tả về vẻ đẹp toàn bích của người con gái. Cô gái không tỏ lộ đôi mắt nồng nàn khi nhìn Romeo, rồi cô bắt đầu cất tiếng nói như trong kịch bản đã soạn riêng cho cô.

Hỡi người hành hương, bàn tay anh đã làm sai quá nhiều lần rồi đấy

Điều gì đã khiến anh nhiệt thành đến vậy

Thánh nhân không có bàn tay mà người hành hương đã chạm

Trong tay họ là nụ hôn của những người hành hương…

Sau đó là một cuộc đối thoại ngắn với phong cách hoàn toàn gượng ép. Âm lượng đầy kỹ thuật, nhưng xét về mặt uyển chuyển của ngôn ngữ thì cuộc đối thoại này nghe rất sáo. Hình như đấy là một thứ màu sắc đã bị phai nhòa đi khá nhiều. Những nét đẹp sinh động của vần thơ bất hủ vì thế đã bị xúc phạm. Chất thơ và tình ý nồng nàn trong lời thoại trở thành hết sức gượng gạo giả dối.

Dorian Gray tái người dần đi khi anh quan sát cô gái. Cả hai người đàn ông đi cùng anh chẳng ai dám có nhận xét nào với Dorian. Cô gái này thực ra chẳng có gì là xuất sắc cả. Hai người bạn của Dorian có vẻ thất vọng ra mặt.

Tất nhiên để đánh giá chính xác khả năng diễn xuất của một nữ diễn viên thủ vai Juliet phải là lúc cô gái đó đứng trên ban công ở cảnh hai. Henry và Basil đang chờ đến cảnh đó. Nếu cô gái mà diễn cảnh này không đạt, coi như khả năng diễn xuất của cô hoàn toàn chả có gì đáng nói cả.

Cô bé bước ra sân khấu như một mảnh trăng bạc đầy quyến rũ, điều đó chẳng ai có thể chối cãi được. Nhưng cách diễn xuất gượng gạo luộm thuộm của cô đã khiến người ta thất vọng. Càng lúc tình hình càng xấu tệ hơn. Những cử động càng lúc càng miễn cưỡng thô cứng. Cô gái nhấn mạnh vào những tiểu tiết nên lời thoại trở nên khô khốc thiếu hẳn tính tự nhiên cần có. Nhất là đoạn thơ thật đẹp:

Chàng biết mặt nạ của đêm nay trên khuôn mặt em

Có khác chăng chỉ là lượt phấn người giúp việc đã thoa lên ấy.

Chàng đã nghe em nói chuyện đêm nay…

Lời thoại hay như thế đã bị kéo căng ra đến độ đau thương vì cô gái chú trọng quá nhiều đến sự chính xác của vần điệu và câu chữ, giống hệt như một cô bé học trò đang trả lời kiểm tra môn học thuộc lòng, thành ra khi cô gái đứng trên ban công và diễn tiếp:

Dù em hạnh phúc bên chàng

Nhưng em không vui vì sự kiện buổi tối hôm nay…

Sao lại thô gượng như thế, chẳng thuận tai chút nào cả, bất ngờ nữa;

Như là em bị sét đánh vậy, trời đất cũng biến tan

A, người ta nói hãy bừng sáng lên, ngọt ngào lên, em chúc chàng ngủ ngon!

Nụ tình mùa hè này đang chín rục lặng thầm bên dưới,

Sẽ minh chứng cho vẻ đẹp của đóa hoa lần sau ta gặp lại…

Cô bé diễn như thể lời nói của cô chẳng có bất cứ ý nghĩa nào đối với chính mình. Chẳng phải vì cô ta quá lo lắng sợ hãi. Trái lại, cô ta hoàn toàn tự nhiên và tự tin, có vẻ như đang biết chính xác mình đang làm gì. Hoàn toàn chủ động. Đây đúng là nghệ thuật hạng tồi. Cô ta diễn xuất hoàn toàn thất bại.

Ngay cả những khán giả không có học thức trong nhà hát cũng sẽ dần dần mất đi hứng thú với vở kịch. Đám đông bắt đầu trở nên khó chịu thực sự. Họ bắt đầu la ó và huýt sáo ầm ỹ lên. Lão quản lý người Do Thái đứng ngay phòng thay áo cứ giậm chân và mách tục vì giận dữ. Duy nhất chỉ có người con gái là vẫn bình chân như vại.

Khi cảnh hai chấm dứt, một chuỗi những đợt sóng xì xồ ầm ỹ cất lên. Henry cũng đứng lên và khoác áo lên vai:

- Cô ấy rất đẹp, Dorian ạ. Nhưng không thể diễn kịch được. Thôi chúng ta đi nhé.

- Em sẽ chẳng đi đâu cả. Em sẽ xem trọn vở kịch này. – Chàng trai trẻ cay đắng trả lời, giọng nói có phần giận dữ. – Thành thật xin lỗi vì em đã khiến anh Henry lãng phí một buổi tối. Thành thật xin lỗi cả hai anh.

- Chú Dorian này. Anh nghĩ là cô Sibyl Vane hôm nay không được khỏe. – Basil cắt ngang – Chúng ta sẽ đến xem cô ấy biểu diễn vào một dịp khác.

- Em nghĩ là cô ấy bị ốm. – Dorian nói thêm – Hình như cô ấy bị cảm cúm. Hôm nay cô ấy diễn khác lắm. Ngày hôm qua cô ấy diễn tuyệt lắm. Hôm nay thì cô ấy diễn quá thường, chả có gì đặc biệt cả.

Basil tìm cách an ủi Dorian:

- Đừng nói như thế với người mình yêu, Dorian. Tình yêu phải cao cả và tuyệt diệu hơn cả nghệ thuật chứ.

Henry nói chen vào:

- Tình yêu và nghệ thuật cả hai đều chỉ là bắt chước mà thôi. Hãy để cho chúng tôi đi nhé, Dorian. Cả chú cũng không nên ở lại đây lâu. Sẽ chẳng có lợi đâu nếu như chú cứ xem lại phong cách biểu diễn cù nhày như thế này. Vả lại, anh biết chú cũng không muốn vợ mình phải đi diễn kịch chứ. Nhất là khi cô ấy thủ vai Juliet như một con rối bằng gỗ. Cô ấy xinh lắm, nhưng giá cô ấy biết một chút kinh nghiệm về cuộc đời như cô ấy hiểu biết về nghề diễn, tình hình sẽ khá lên hơn. Chỉ có hai loại người hấp dẫn – Một loại biết tất cả mọi điều và một loại chẳng biết sự gì cả. Lạy trời thôi, chú đừng có nhìn thảm hại như thế được không? Bí quyết để mình trẻ mãi là đừng bao giờ nghĩ đến những cảm xúc tiêu cực. Hãy cùng Basil đi câu lạc bộ với anh. Chúng ta sẽ hút thuốc lá và uống rượu chúc mừng nhan sắc của Sibyl Vane. Cô ấy đẹp lắm, chú còn muốn gì hơn nữa ở cô ấy chứ?

- Anh làm ơn đi ra đi, Henry! – Chàng trai trẻ gắt lên. – Tôi chỉ muốn được ở một mình thôi. Anh Basil này, anh không khó chịu khi em bảo anh cũng nên cùng đi chứ. Anh có đang nhìn thấy tình cảnh của em hay không? – Nước mắt ấm nóng chảy ra từ đôi mắt Dorian. Môi anh chàng run bần bật. Dorian bước vội về ghế của mình, lưng dựa vào tường, hai tay đưa lên bưng lấy mặt.

- Chúng ta đi thôi, Basil ơi. – Henry nói với một vẻ đấu dịu rất khác thường. Sau đó hai người đàn ông cùng bước ra ngoài.

Một lát sau đó đèn sàn sân khấu bật sáng và màn nhung lại kéo lên cho cảnh ba. Dorian trở lại ghế ngồi của mình. Anh chàng không còn bất cứ nét tự hào nào nữa. Khuôn mặt tím tái gần như dửng dưng. Vở kịch nặng nề trôi đi, dai dẳng một cách cố tình không chịu kết thúc.

Quá nửa khán giả bỏ nhà hát, tiếng giày giẫm lên nền nhà ồn ào trộn chung với những tiếng cười khả ố. Cả đêm diễn trở thành một thất bại thảm hại. Cảnh cuối cùng được diễn gần như chỉ để cho những hàng ghế trống ngồi xem.

Khi vở kịch kết thúc, Dorian Gray chạy vội ra hậu trường vào phòng thay áo. Cô gái đang đứng một mình với một khuôn mặt rạng rỡ. Đôi mắt nhảy nhót với những tia lửa hồng ấm áp. Toàn thân cô gái như đang tỏa ra một ánh hào quang rất lạ. Đôi môi hé nở với một nụ cười bí ẩn rất riêng.

Khi Dorian bước vào phòng, cô gái nhìn anh, một nét rạng ngời hạnh phúc hiện ra trên khuôn mặt:

- Hôm nay em diễn tệ quá phải không, Dorian. – Cô gái kêu lên.

- Không thể tưởng tượng nổi – Chàng trai trả lời, anh nhìn cô gái hết sức ngỡ ngàng. – Thật không thể tưởng tượng nổi. Tệ chưa từng có. Chả lẽ cô bị ốm à? Cô có biết là tôi đã chán chường tột độ như thế nào?

- Này Dorian – cô gái mỉm cười, cố tình kéo dài tên của chàng trai với một giọng nói đầy chất nhạc, tên Dorian bỗng chợt ngọt lịm hơn cả mật ong trên đôi môi hồng đỏ như hai cánh hoa chín bói của cô gái. – Dorian ơi, anh cần hiểu. Giờ thì anh hiểu chuyện gì rồi chứ?

- Hiểu cái gì? – Chàng trai hỏi vặn lại, ra chiều rất bực tức.

- Tại sao đêm nay anh cáu bẳn thế? Chả lẽ bao giờ em cũng diễn tệ như thế này sao. Chả lẽ em không thể nào diễn hay được nữa ư? Hả anh?

Dorian nhún vai:

- Tôi đoán là cô bị cảm. Khi cô không được khỏe thì đừng nên diễn nữa. Cô khiến bạn bè của tôi thất vọng. Cô khiến tôi hết sức chán nản.

Cô gái tỏ vẻ không muốn lắng nghe. Cô ta hình như đang rất vui. Một cảm giác hạnh phúc ngất ngây phủ trùm lên toàn bộ cơ thể người con gái.

- Dorian ơi. Anh… – cô gái cất tiếng nói – Trước khi em biết anh, diễn xuất chính là lẽ sống của đời em. Em chỉ thật sự tin rằng mình đang sống khi em đứng trên sân khấu. Em luôn tin rằng đấy là sự thật. Đêm nay em là Rosalind, ngày mai em là Portia. Niềm vui của nhân vật Beatrice cũng là niềm vui của em. Nỗi đau của Cordelia cũng là nỗi đau của chính em. Em hoàn toàn tin vào tất cả những điều đó. Bạn diễn của em lúc nào cũng là những con người thật. Trang trí sân khấu là thế giới của em. Em hoàn toàn tin rằng phông cảnh lòe loẹt màu sơn là cảnh thực. Rồi anh đến – một tình yêu thật đẹp – anh đã giải thoát linh hồn em khỏi ngục tù của trí tưởng tượng. Anh giúp em nhìn thấy thế nào là cuộc đời thực, cuối cùng em nhìn qua một lỗ hẹp và nhận ra những điều tầm thường hào nhoáng, những vinh quang giả tạo mà từ trước đến nay em cứ ôm chặt trong tay mình. Đêm nay là đêm đầu tiên em nhận ra Romeo không phải là bạn diễn của mình. Em nhận ra đấy chỉ là một gã đàn ông yếm thế, già nua, mặt trát phấn. Ngay cả ánh trăng trong vườn táo chỉ là cảnh giả, tất cả đều trở nên dung tục. Ngay cả lời thoại trong vở kịch cũng không còn là thực nữa. Tất cả đều không phải là việc em vẫn sống, không phải là điều em muốn nói. Anh đã đem đến cho em những điều cao cả và vĩ đại hơn. Một điều gì đó cao đẹp hơn nghệ thuật. Giống như một lần phản tỉnh ý thức nhất. Anh khiến em nhận ra ý nghĩa trung thực nhất của tình yêu. Người yêu của em hỡi. Em chán những màn diễn lắm rồi. Anh cao cả và đáng quý đối với em hơn nghệ thuật rất nhiều. Em chỉ là một con rối trong một vở kịch. Khi đến nhà hát hôm nay, em cứ tự hỏi tại sao tất cả những điều tưởng như nghệ thuật vĩnh hằng đã biến sạch cả. Tự nhiên em nhận ra những ánh bình minh hoàn toàn mới mẻ trong tâm hồn. Đây là những cảm giác trong trẻo khác lạ. Những âm thanh réo rắt trong đầu em khi tủm tỉm cười một mình. Những nụ cười – Chúng biết thế nào là tình yêu đấy. Hãy đưa em đi khỏi nơi này đi, Dorian – Hãy cho em được đi theo anh. Đến bất cứ nơi nào chỉ có riêng hai chúng ta. Em chán ghét sân khấu lắm rồi. Em có thể bắt chước những điều em không cảm nhận được. Nhưng em không thể bắt chước những cảm giác đang đốt cháy em trong lúc này. Anh Dorian ơi. Giờ thì anh đã hiểu tại sao rồi chứ? Ngay cả nếu như em cố tình diễn thì sự cố gắng ấy chính là những báng bổ thấp hèn nhất khi em phải diễn xuất với trái tim không còn thơ ngây nữa. Anh đã khiến em nhận ra tất cả những vẻ đẹp trần trụi của cuộc đời.

Chàng trai vật mình xuống một cái ghế sô-pha gần đó. Anh đau đớn quay mặt đi:

- Cô đã hủy diệt tình yêu của tôi! – Dorian tàn nhẫn nói.

Cô gái nhìn Dorian với đôi mắt sững sờ rồi bật cười. Chàng trai không trả lời cô. Sibyl bước đến bên chàng trai rồi vuốt tóc anh với những ngón tay rất nhỏ của mình. Cô quỳ xuống và áp hai bàn tay chàng trai lên đôi môi nóng bỏng của mình. Chàng trai rụt tay lại. Một dòng điện nhột nhạt chạy khắp cơ thể anh.

Dorian đứng dậy và đi ra cửa:

- Đúng như thế – Chàng trai gào lên – Cô đã phá hủy tình yêu của tôi. Cô đã từng khuấy động trí tưởng tượng của tôi. Giờ thì cô chẳng thể khuấy động được ngay cả sự tò mò của tôi nữa. Cô vĩnh viễn chẳng còn có thể đem lại cho tôi bất cứ cảm giác nào nữa. Tôi yêu cô vì cô thật tuyệt diệu trước đó, vì cô có năng khiếu và thông mình, vì cô nhận ra ý nghĩa lý tưởng cao cả của các nhà thơ và giúp những tư tưởng ấy trở nên có hình dáng và biến nghệ thuật trừu tượng trở thành cụ thể. Giờ thì cô đã vứt tất cả những giá trị ấy ngoài cửa sổ. Cô thật nông cạn và ngốc nghếch. Trời ơi. Tôi điên khùng quá vì đã yêu cô. Đúng tôi là một thằng điên. Giờ thì với tôi cô chẳng còn có ý nghĩa nào nữa. Tôi sẽ không bao giờ nghĩ đến cô nữa. Sẽ không bao giờ nhắc đến cái tên Sibyl Vane. Cô không biết cô đã từng quan trọng đối với tôi như thế nào? Tại sao chỉ là đã từng chứ. Ồ. Tôi không hề muốn nghĩ đến điều này nữa. Tôi ao ước phải chi tôi chưa từng gặp gỡ cô. Chính cô đã phá hủy cuộc sống và hy vọng tình cảm của tôi. Hóa ra cô chẳng biết sẽ tai hại như thế nào khi cô nói tình yêu đã phá hỏng sáng tạo nghệ thuật của cô. Cô sẽ là cái gì chứ nếu cô không có nghệ thuật diễn xuất. Vô dụng tất tần tật. Cô sẽ chẳng là cái gì cả. Tôi đã có thể biến cô thành một siêu sao, nổi tiếng, lộng lẫy và cả thế giới này sẽ cung phụng tôn sùng cô khi cô thuộc về tôi. Giờ thì hãy nhìn xem. Cô sẽ là cái gì kia chứ. Cô chỉ là một cô đào hạng bét với khuôn mặt dễ coi mà thôi!

Cô gái tái mặt lại, toàn thân run lên bần bật. Hai bàn tay cô nắm chặt lại, giọng nói ứ nghẹn trong cuống họng:

- Anh không nói nghiêm túc đấy chứ, Dorian. – Giọng nói cô run lên – Anh đang đóng kịch với em ư?

- Đóng kịch à? Tôi để phần đóng kịch ấy cho cô. Cô giỏi chuyện ấy lắm mà. – Dorian trả lời bằng một giọng cay đắng.

Cô gái đứng lên và với một khuôn mặt đau đớn. Cô bước nhanh đến bên Dorian rồi nắm cánh tay chàng trai, cô gái nhìn thẳng vào đôi mắt của anh, nhưng Dorian đã hất tay cô gái ra:

- Đừng bao giờ động vào người tôi nữa!

Một tiếng rên khẽ bật lên, cô gái ngã quỵ xuống chân chàng trai, vật vã như một cành hoa bị dẫm nát:

- Dorian. Dorian anh ơi, đừng bỏ em như thế này. – Cô gái thều thào. – Xin lỗi anh, em đã không diễn xuất tốt. Em cứ nghĩ về anh mãi thôi. – Nhưng em sẽ cố gắng – thật đấy – Em sẽ cố. Tình yêu của em giành cho anh đã đánh quỵ em một cách quá đột ngột. Em yêu anh thật sự từ khi nụ hôn anh đã giành cho em – Nếu chúng ta đừng hôn nhau thì em vẫn diễn xuất được. Hãy hôn em nữa đi, anh yêu. Đừng bỏ rơi em mà. Em không chịu đựng nổi đâu. Anh có thể hãy tha lỗi cho em chỉ đêm nay thôi? Em sẽ cố gắng nhiều hơn nữa để diễn thật tốt. Đừng đối xử lạnh lùng như thế chỉ vì em yêu anh hơn tất cả mọi thứ trên thế gian này. Anh ơi. Đây sẽ là lần duy nhất em khiến anh thất vọng. Anh nói rất đúng. Dorian ơi. Em đáng lẽ phải thể hiện mình là một nữ diễn viên. Em thật là ngốc nghếch mặc dù em không thể làm gì khác hơn được. Ôi xin đừng bỏ em đi. Đừng bỏ rơi em mà, anh.

Cô gái nghẹn ngào gần như bị hóc vì cảm xúc dâng lên quá mạnh. Cô gái co quắp như một con thú bị trúng thương rất nặng. Dorian mím môi lại nhìn xuống cô gái đang vật vã trên nền gạch. Đôi mắt của chàng trai đẹp quá nhưng đôi môi cong lên đầy khinh miệt. Bao giờ cũng là những cảm xúc khôi hài lố bịch của người khác khi chúng ta đã bắt đầu chán chường họ. Sibyl Vane đối với Dorian bây giờ chỉ là một trò đùa kệch cỡm. Nước mắt và tiếng khóc nấc của cô gái khiến Dorian cảm thấy rất bực bội khó chịu.

- Tôi sẽ đi đây. – Chàng trai nói bằng một giọng bình tĩnh rất rõ ràng. – Tôi không muốn mình là kẻ vô tâm độc ác như thế đâu, nhưng tôi không thể gặp lại cô nữa. Cô đã khiến tôi hết sức thất vọng.

Người con gái tỉ tê khóc nhưng Dorian không trả lời, cô gái lết gần đến bên anh. Hai bàn tay nhỏ xíu của cô đưa với lên một cách mù quáng. Dorian trở gót rồi bước ra khỏi căn phòng. Chỉ trong vài phút, chàng trai đã ở bên ngoài nhà hát.

Dorian cũng không biết là mình đang đi đâu nữa. Anh nhớ mình đã đi lang thang qua những con phố mờ mờ ánh sáng. Những căn nhà đen đúa cũ kỹ hằn học. Những người đàn bà giọng nói oang oang và tiếng cười hô hố rủ rê của những cô gái ăn sương chèo kéo Dorian. Những gã say rượu lảm nhảm, khai lợm, chửi tục om sòm, ồn ĩ cãi vã trông như một đàn vượn. Anh nhìn thấy những đứa trẻ bẩn thỉu nhớp nháp đang ôm túm lấy nhau trên bậu cửa, anh nghe thấy tiếng chửi rủa the thé vọng ra từ những căn nhà tăm tối.

Khi bình minh bắt đầu ló dạng, Dorian thấy mình đang nằm ở công viên Covent Garden. Những chiếc xe gỗ chở đầy hoa huệ đã héo rũ gục xuống, tiếng bánh xe cót két đẩy, đay nghiến trên con đường vắng vẻ. Con đường tràn ngập hương thơm của hoa huệ đến độ rịu mật. Vẻ đẹp tàn úa của những bông hoa héo rũ này càng khiến cho Dorian khó chịu hơn. Anh đi theo những người đàn ông lực lưỡng đang đẩy những xe hoa đi vào chợ. Một người đàn ông mặt rỗ mời anh ăn mấy trái đào. Anh cảm ơn họ và bắt đầu nhai lặng lẽ, lòng tự hỏi tại sao bọn họ không lấy tiền của anh. Dù sao thì họ cũng đã phải hái đào lúc nửa đêm dưới ánh trăng lạnh lẽo. Vài cậu bé bưng những chậu gỗ đựng đầy hoa tulip và hoa hồng màu vàng đặt cạnh những đống rau cải to đùng màu xanh như cẩm thạch. Dưới mái hiên của gian chợ được chống lên bởi những cây cột màu xám đã bạc màu vì ánh nắng, anh nhìn thấy mấy cô gái đầu để trần, quần áo luộm thuộm, đang nhốn nháo chờ buổi chợ kết thúc. Một lúc sau Dorian gọi một chiếc Hansom và đi về nhà. Bầu trời lúc này có màu xanh đá ngọc opal, những mái nhà bây giờ lấp lánh như dát bạc.

Khi Dorian bước qua thư phòng để đến phòng ngủ của mình, đôi mắt chàng trai nhìn thấy bức họa mà Basil đã vẽ chính anh. Dorian lùi người lại vì ngạc nhiên. Sau đó Dorian bước tới để ngắm bức tranh kỹ hơn.

Dưới ánh sáng tù túng mờ ảo cố tình xuyên qua bức màn lụa màu kem, khuôn mặt trong bức tranh hình như thay đổi một chút. Nét mặt trong chân dung của Dorian như có một chút gì đó không giống trước đây. Cái miệng bây giờ hình như đang nhếch cười, khá lạnh lùng. Đấy là một điều rất lạ. Cảm giác có vẻ rất tàn nhẫn.

Dorian bước đến bên cửa sổ rồi kéo rèm lên. Ánh bình minh ùa vào căn phòng hẹp, quét sạch bóng tối gom lại một góc phòng. Lạ thật, nét cười lạnh lùng trên môi trong bức tranh vẫn giữ nguyên dù có thêm ánh sáng. Có vẻ càng được nhìn thấy rõ hơn. Ánh bình minh khiến cho Dorian nhìn thấy rõ rệt những nếp nhăn quanh khóe miệng như anh đang soi gương, những nếp nhăn giống như anh nhận ra mỗi khi mình làm một điều gì đó sai quấy để rồi anh phải mặc cảm với chính mình.

Anh nhăn mặt và cầm lên tấm gương hình quả trám được lộng trong một cái khung làm bằng ngà voi mà Henry đã tặng. Anh liếc nhìn thật nhanh, tuy cố tình nhăn mặt lại nhưng trong gương khuôn mặt anh vẫn giữ y nguyên.

Dorian dụi mắt và tiến đến gần bức tranh hơn. Anh quan sát chân dung mình thật kỹ. Không có bất cứ sự thay đổi nào trong bức tranh nhưng nét biểu diễn của khuôn mặt thì rõ ràng là rất thực. Hình như bức tranh không còn là vẻ đẹp của Dorian trước đây nữa. Có một điều gì đó thật đáng xấu xa, đê tiện và bỉ ổi hiện ra một cách lộ liễu.

Dorian vật người xuống chiếc ghế bành và bắt đầu suy nghĩ. Bất ngờ Dorian nhớ lại lời cầu nguyện của mình hôm bức tranh được hoàn tất tại phòng họa của Basil.

Đúng vậy. Dorian nhớ rất rõ.

Anh nhớ mình đã đầy phẫn uất khi anh khát khao bức tranh sẽ già đi và còn anh thì trẻ mãi, và như thế vẻ đẹp thời thanh xuân của Dorian sẽ vĩnh viễn không bao giờ mất đi. Chính khuôn mặt trong bức tranh sẽ mang những dằn vặt hối tiếc mặc cảm vì những tội lỗi mà Dorian đã gây ra. Anh đã mong ước rằng chính bức tranh sẽ thay thế anh hứng chịu những vết nhăn đến từ dằn vặt đau khổ và mặc cảm, những hệ quả từ đam mê ích kỷ của mình, sau đó anh sẽ giữ mãi vẻ đẹp thanh xuân trẻ trung của thời trai tráng sung sức.

Có lẽ khát khao mơ ước của Dorian sẽ chẳng bao giờ được thực hiện. Điều đó làm sao có thể xảy ra được. Kể cả chỉ nghĩ đến điều đó thôi cũng đã là tư tưởng quái đản rồi. Nhưng lạ thật, bức tranh trước mặt anh bây giờ đã thoáng hiện ra một nét tàn nhẫn không thể phủ nhận được. Còn khuôn mặt anh vẫn không hề thay đổi.

Phải chăng anh đã trở thành tàn nhẫn! Có phải chính Dorian đã xử sự như một kẻ tàn nhẫn với Sibyl Vane? Đấy là lỗi của cô bé kia chứ không phải là lỗi của anh. Anh đã từng mơ ước rằng cô bé sẽ trở thành một diễn viên nhạc kịch vĩ đại nhất. Anh đã đem tặng nàng tình yêu đầu đời của mình chỉ vì anh tin rằng nàng là một thiên tài. Rồi thì cô bé khiến anh thất vọng. Cô ta thật nông cạn và chẳng có chút gì là đáng quý.

Dù sao thì cảm giác áy náy ân hận vẫn cứ bủa vây lấy Dorian khi anh nhớ lại cô bé oằn oại trên nền gạch, khóc nức nở như một đứa trẻ đáng thương. Anh nhớ đến cảm giác dửng dưng mà anh đã nhìn cô gái. Tại sao anh đã xử sự như thế? Tại sao anh lại có một linh hồn gỗ tượng như vậy? Mà anh cũng đau khổ có kém gì cô gái đâu? Trong suốt ba giờ đồng hồ của vở diễn, anh đã sống trong nỗi đau kéo dài như ba thế kỷ, triền miên trong những tra tấn giằng xé. Cuộc đời của anh cũng đáng sống như cuộc đời của cô bé vậy.

Cô và anh đã thật sự bước vào cuộc hôn nhân tâm tưởng trong một thời gian rất ngắn nhưng anh đã để lại trong cô một cuộc li dị thất vọng kéo dài vĩnh viễn. Có lẽ phụ nữ sẽ chịu đựng được những nỗi đau giỏi hơn đàn ông. Họ có thể sẽ sống bằng cảm xúc của chính họ. Họ sẽ nghĩ về chúng. Khi họ yêu, họ chỉ cần ở bên cạnh một người để họ có thể nhận ra họ không cô quạnh. Chính Henry đã nói với Dorian như thế. Anh ta biết rõ về phụ nữ lắm. Tại sao Dorian phải ưu tư quá nhiều về Sibyl Vane? Với anh bây giờ thì cô ấy chẳng còn ý nghĩa nào nữa.

Còn bức tranh chân dung này thì sao? Anh biết nói như thế nào về nó? Bức tranh ấy đã cất giữ những điều bí ẩn về cuộc đời của anh và sẽ nói lên lịch sử hành vi của một chàng trai còn trẻ. Chính bức tranh ấy đã dạy cho anh biết quý trọng vẻ đẹp của mình. Liệu bức tranh ấy có giúp anh nhận ra những lỗi lầm mà anh đã phạm để anh tự ghê tởm chính linh hồn của mình hay không? Liệu anh sẽ có đủ can đảm để nhìn nó một lần nữa hay không?

Không đâu! Đấy chỉ là ảo ảnh được vắt ra từ những cảm xúc vật vã vì hoảng sợ. Anh nhớ đến cái đêm định mệnh đáng nguyền rủa khi anh bước ra khỏi mê cung tù túng của nhà hát. Bỗng nhiên trong não anh trở nên cay cú lấn cấn. Chả lẽ một nét nhăn trên khóe miệng của bức tranh có thể khiến anh khó chịu hay sao? Bức tranh này sẽ chẳng bao giờ thay đổi. Thật là ngốc nghếch khi anh nghĩ rằng nó đang biến hóa. Tất cả chỉ là ảo tưởng thôi Dorian ạ.

Nhưng bức tranh không chịu buông tha Dorian với khuôn mặt đã bị vặn lệch và một nụ cười đểu cáng hiện ra trên khóe mép. Mái tóc vàng của người trong tranh vẫn sáng lên dưới ánh nắng. Đôi mắt màu xanh nước biển của người trong tranh đối diện với người bên ngoài như thể anh đang soi gương. Đôi mắt ấy của Dorian trong bức chân dung vẫn còn ấm hơi người.

Một cảm giác tội nghiệp rất rõ không phải cho mình mà cho người đàn ông trong khung hình chợt xâm chiếm tâm hồn Dorian. Bức tranh đã thay đổi và sẽ càng thay đổi nhiều hơn nữa. Mái tóc vàng kia rồi sẽ trở thành một màu xám. Màu đỏ của hoa hồng và màu trắng của hoa huệ rồi đây sẽ tàn lụi đi. Mỗi một lần phạm lỗi hay một tội ác mà Dorian làm sẽ quệt một vết cọ xấu xa vào bức tranh. Nhưng anh chưa phạm bất cứ một lỗi nào? Còn bức tranh này đang thay đổi. Tại sao bức tranh này lại trở thành một biểu tượng của lương tâm chứ?

Không đâu. Anh sẽ tránh xa những cám dỗ. Anh sẽ không bao giờ đi gặp Henry nữa – Sẽ không bao giờ lắng nghe những học thuyết tẩm đầy chất độc của Henry như lần đầu tiên anh nghe được tại khu vườn nhà Basil. Chính những học thuyết ấy đã khiến anh hoàn toàn đảo lộn những suy nghĩ ngây thơ của mình, toàn là những điều về đam mê dâm dật hoang tưởng. Anh sẽ quay trở lại với Sibyl Vane, sẽ xin lỗi cô ấy, sẽ làm đám cưới, sẽ yêu thương cô ấy hết lòng. Dù sao đấy cũng là trách nhiệm và nghĩa vụ lương tâm của anh. Tội nghiệp cô bé quá. Anh đã đối xử tàn nhẫn và quá ích kỷ với cô bé. Những tình cảm nồng nàn cô bé đã một lần đem đến cho anh sẽ quay trở lại. Họ sẽ được hạnh phúc bên nhau. Cuộc sống của hai người họ thật đẹp, thật hồn nhiên trong sáng.

Dorian đứng lên và kéo tấm màn che phía trước bức tranh. Anh cảm thấy rùng mình khi anh nhìn bức họa:

- Thật kinh khủng quá. – Anh nói với mình như thế khi bước đến bên cửa sổ.

Sau đó Dorian bước ra ngoài sân và hít thật sâu. Không khí trong lành của buổi sớm bắt đầu khiến cho chất độc trong đầu anh giảm bớt. Anh bắt đầu nghĩ đến Sibyl Vane. Một chút dư âm của tình yêu lại ùa về. Anh nhắc tên cô gái rất nhiều lần. Những con chim nhỏ đang réo rắt hót trên mấy cành cây vẫn còn trĩu hơi giá. Hình như chúng đang kể chuyện về người con gái Sibyl Vane mà Dorian đã yêu cho những nụ hoa nở ngạt ngào trong sân cùng nghe.