gay từ khi bắt đầu có ý tưởng để viết câu chuyện này tôi đã nghĩ đến màu xanh. Một màu xanh lành lạnh của những đêm trăng tròn. Loài cú mèo mở to đôi mắt hướng về phía quá khứ xa xăm bị chôn vùi.

Vẫn là một màu xanh lành lạnh. Bản nhạc đầu tiên bắt đầu ngân lên từ căn nhà số 24, thị trấn Xe bus màu xanh. Tôi tạm đặt cho nó cái tên là “Bản nhạc ru của bà cô cô đơn” cho dễ nhớ. Bản nhạc cứ lăn qua, lăn lại trong không trung day dứt. Nó cứa nát tầng trời màu vàng phía trên. Rồi đảo lại trên những con đường ngoằn ngoèo màu tro xám. Có loài chim cắt vừa bay qua với tốc độ một chiếc tên lửa cũng chợt dừng đỗ lại lắng nghe.

“... Thị trấn chưa bao giờ đón một mùa nóng nào dài đến thế. Từng loài cây cứ dần dần nở bung và đổ gục. Bóng chúng héo úa nằm chất chồng lên nhau. Từ những cánh hoa li ti nằm lát trên cỏ, cho đến những bông hoa nằm yên trong chậu. Dự báo thời tiết vẫn không có gì mới hơn là thông báo chuỗi ngày nắng nóng tiếp theo”.

Bà cô của tôi đã viết một bức thư thật dài để gọi tôi về trong những ngày nắng nóng cồn cào ấy. Bà sống một mình trong căn nhà ở rìa đồi gần đường giao thông. Phía trên là cỏ, chỉ có cỏ khô tồn tại chờ đợi một mồi lửa là bùng lên bất cứ lúc nào. Bà nói nhiều hơn đến mặt trời. Lí giải tại sao bức tranh trong góc phòng treo lên rồi lại bị bay xuống không biết bao nhiêu lần. “Tin ta đi cháu yêu. Bức tranh ấy vẽ hai mẹ con đang ngắm hoàng hôn trên biển. Mặt trời xuống thấp lắm. Xuống đến như một con voi con ngoan ngoãn bởi mía, ngô và nước đá. Mặt trời như quả bóng nhựa nứt cháu đá hồi nhỏ đang chìm nghỉm trong chậu nước là mặt biển màu vàng. Mọi thứ có vẻ rất bình thường khi cháu nghe ta kể thế này đúng không. Nhưng đúng là có sự bất thường diễn ra ở đây. Trong căn nhà nơi góc bức tranh có một con quái vật thật đấy. Ta đã nhiều lần thấy nó trong giấc mơ chập chờn về sáng. Con mắt xanh của nó hắt lên ta sự lạnh buốt như đang ở Bắc cực. Thức dậy ta vẫn còn run sợ, nó hỏi ta một điều gì đấy về cháu mà ta không tài nào nhớ ra. Ta già thật rồi cháu yêu ạ. Thế nên tốt nhất là cháu hãy về mà xử lí nó đi. Giấc ngủ của người già được ví với chiếc bụng đói của một đứa trẻ gái những năm 1945 đấy.

Tái bút: Con quái vật lại đạp bàn chân nhem nhuốc vào bờ tường trắng để bỏ chạy khỏi căn nhà.”

Bạn khó có thể từ chối bữa tối ở nhà hàng sang trọng kiểu Pháp. Còn tôi khó có thể từ chối yêu cầu trở về tiêu diệt con quái vật trong bức tranh của bà cô. “Tám tay, bốn chân, ba mắt” là tất cả những gì tôi nghĩ đến đầu tiên về nó. Cũng khá khủng khiếp nếu phải chiến đấu tay đôi. Chẳng hề dễ dàng cho một chàng trai ba mươi tuổi độc thân làm việc trong một văn phòng địa ốc lớn của thành phố. Mà công việc chính hàng ngày chỉ là cập nhập thông tin về nhà đất rồi trình lên sếp chứ không đả động gì đến thể dục thể thao cả. Căn phòng trọ bày bừa bởi vỏ chai nước ngọt, giấy gói mì tôm, vỏ bao thuốc lá. Có hàng tá gái điếm được đưa đến làm tình ở căn phòng này. Ở Nhật Bản, chuyện này nghe có vẻ là bình thường. Nhưng tôi hiện đang sống ở Việt Nam, trong một thành phố đông dân, nhiều khói bụi và tắc đường.

Thường thì khi say khướt trở về với một ả nào đó chẳng bao giờ tôi nhớ đến bà cô. Mùi rượu, mùi mỹ phẩm, mùi quan hệ, mùi ẩm mốc bốc lên đã đủ cho cái chết tạm thời trước khi trời bừng sáng. Thực ra, ngay cả khi tỉnh tôi cũng không nhớ đến bà cô. Vị cà phê, vị chuối khô, vị sếp, vị màn hình máy tính đột nhiên tắt ngấm đủ cho cái chết dài hơn cái chết tạm thời trước khi trời tối sầm.

Mỗi tháng bà viết cho tôi một lá thư ghi đầy đủ sự kiện xảy ra tại thị trấn Xe bus màu xanh. Có hai sự kiện tôi nhớ nhất. Sự kiện thứ nhất xảy ra vào tháng Chín năm ngoái, khi chính quyền định đổi tên thị trấn từ màu xanh sang màu đỏ. Tất cả cư dân quá độ tuổi lao động phản đối, biểu tình, nhịn ăn. Cư dân trong độ tuổi lao động ăn ít hơn một chút. Mặt hai loại cư dân thoang thoáng buồn, tư lự. Mùa thu đến bên cạnh bởi từng chiếc lá mà chưa ai nhận ra, bộ mặt của mùa thu cũng buồn buồn. Màu xanh gắn với tất cả kể từ khi còn cởi truồng nhong nhong trên phố. Bất cứ cửa hiệu nào của thị trấn bảng hiệu cũng đề: “Chúng tôi rất vui lòng được phục vụ mọi người trong thị trấn Xe bus màu xanh.” Từ cửa hiệu bán vàng mã có lịch sử ba, bốn đời đến tiệm bán thẻ game, quán đồ ăn nhanh mới mở cách đây vài năm. “Ta rất hài lòng khi tên thị trấn vẫn được giữ nguyên. Các bạn ta và ta đã có một bữa liên hoan ra trò mừng ngày chiến thắng. Chúng ta gọi đó là ngày Nhớ lại. Nhớ lại thời đói khổ và đấu tranh trong vinh quang.”

Sự kiện thứ hai xảy ra hồi tết dương lịch này. “Cần phải cho người già được quyền nói. Hãy nhìn những chiếc ti vi cũ kia. Hãy để cho chúng tiếp tục phát sóng đến khi vụt tắt.” Có một trăm năm mươi chiếc ti vi đen trắng cũ đầy đủ nhãn hiệu được quyên góp vào phòng truyền thống của thị trấn nhân dịp “Hội những người già neo đơn được thành lập.” Cách đấy mấy chục năm trước, chúng là niềm tự hào của bất cứ gia đình nào có quyền sở hữu. Bọn trẻ con cần phải xếp hàng trật tự để vào xem.

Phải đi qua hai cánh cửa gỗ tróc sơn, một cánh cửa sắt hoen gỉ mới đến nơi trưng bày. Khuôn viên trưng bày ngày xưa từng là bãi chăn trâu, sau này thành bãi bóng, cuối cùng thành từng lô đất khoanh vuông vuông. Tất nhiên, người ta không thể bật tất cả ti vi lên cùng một lúc. Vì không có dây cắm, không có ổ điện, không có ăng ten, không có cả người trực để tắt đi, có cái bật cũng không lên. Những chiếc ti vi cứ nằm xếp chồng lên nhau. Ngày khai mạc người ta bảo để thế để thấy rõ tinh thần đoàn kết, nương tựa nhau của người già. Sau ngày khai mạc người ta dỡ tấm bảng “được nói” đi thay bằng “kế hoạch hóa gia đình“. “Mỗi gia đình dừng lại ở một đến hai con để nuôi dạy cho tốt.” Ti vi được xe tải nhỏ mang đi đâu không rõ. Chưa biết người ta sẽ quyên góp gì cho việc kế hoạch hóa? Chẳng rõ bà cô có đăng kí vào hội, có quyên góp ti vi hay không?

Mang theo hình ảnh phác thảo về con quái vật trong đầu tôi lên gặp trưởng phòng xin nghỉ. Ông không thèm đưa mắt nhìn tôi, kí ngay vào đơn như một cái máy. Ngay cả khi tôi chào, quay người bước ra ngoài cửa ông vẫn không hề hỏi tôi viết gì về con quái vật khủng khiếp của bà cô trong đơn. Chiếc ghế xoay xoay, màn hình máy tính giới thiệu trailer một bộ phim mới. Hai nhân vật chính lăn lộn trên giường. Một họng súng đen ngòm từ tầng thượng tòa nhà đối diện chĩa sang. Còi cảnh sát hú vang, cuộc rượt đuổi diễn ra ngay trên đường phố Paris, lượn vòng dưới chân tháp Eiffel. Có vài chiếc xe lật tung, bốc cháy.

Cái trán hói của ông trưởng phòng đột nhiên bóng nhẫy như vừa quét lên một lớp dầu ăn có hình ông vua đeo vương miện vàng cầm dĩa. Tôi nhớ đến bà cô đang trong cơn nắng nóng với bức tranh có con quái vật bên trong. Nhìn lại ông trưởng phòng đã ngủ, trán vẫn bóng như thế, tay phải đưa lên thái dương, tay trái vuông góc trên bàn, miệng khép hờ, chân vắt chéo. Màn hình máy tính chuyển sang hình nền từ lúc nào. Cánh đồng cỏ xanh ngát trải rộng đến cuối chân trời. Điều hòa không khí thổi vào tôi từng đợt gió lạnh buốt màu xanh.

Chuyến tàu khách Bắc-Nam như con rắn hổ mang hung hãn nuốt chửng tôi năm tiếng. Trong dạ dày của nó tôi ngồi cạnh một ông béo cứ năm phút lại quay ra cửa sổ tàu ho, khạc, ợ và hát. Nung núc những múi thịt bụng căng phồng dưới áo ba lỗ màu cháo lòng. Lằn chỉ quần ka ki trực bung bởi hai cái đùi quá size. Trên khuôn mặt ngoài đôi mắt thì tôi đếm được không biết có bao nhiêu nếp gấp lớn bé. Ông ta vòng tay qua ôm lấy cổ tôi nhấn nhá đoạn cuối trong bài Thành phố buồn “… Giờ không em sỏi đá u buồn.”

Minh họa: Đào Quốc Huy

Ra khỏi ga tôi bắt xe bus vào thị trấn. Lên cùng với tôi còn có người phụ nữ màu trắng. Trên xe không có ai. Hẳn giờ này mọi người đang ngồi ở nơi nào đó tránh nóng. Đàn ông nhâm nhi một li bia, phụ nữ là sinh tố hoa quả, trẻ con là kem vani.

Màu trắng từ làn da của cô gái ngồi cách hai hàng ghế trước mặt khiến tôi chợt nghĩ đến cầu vồng. Nàng có vẻ đẹp thánh thiện, trong sáng của thiên thần. Nếu có đủ dũng khí tôi sẽ tiến lại gần làm quen và mời nàng ăn tối ở quán “Cà ri cay nồng” hoặc quán “Ngoan ngoãn như cừu”. Hai quán ăn mang hai phong cách khác nhau. Một quán kiểu Ấn Độ, một quán kiểu Pháp. Bản thân tôi vẫn thích quán kiểu Pháp hơn. Phục vụ lịch sự, những chùm đèn trang nhã gợi lại cái thời huy hoàng của thế kỉ phục hưng.

Khung cảnh hai bên đường không gợi lên chút cảm xúc rõ ràng nào cả. Cơn nắng nóng tưởng như chưa đặt chân đến thị trấn. Hàng thông xanh rì đâm tua tủa những chiếc lá kim vào hai bên kính xe. Ngồi trong xe tôi vẫn thấy tiếng rào rào như có hàng vạn con bọ cánh cứng đang bay chạy đua với chiếc xe. Gã lái thò đầu ra ngoài điều chỉnh lại gương chiếu hậu. Tôi thấy rõ bàn tay có sáu ngón của gã. Một ngón thừa chĩa ra từ ngón cái. Gã nhìn tôi, cười từ trong gương, cái cười bí hiểm thiếu mất hai chiếc răng cửa. Một cơn lạnh xanh xâm nhập từ chiếc điều hòa nho nhỏ gắn trên đầu từng dãy ghế trên xe, không gian đột nhiên đặc quánh màu xanh. Bốn con mắt của nàng màu trắng và người lái xe đột ngột dừng lại nơi tôi. Hai con mắt nữa dữ dội, ma quái hơn từ từ xuất hiện giữa không trung. Thông im bặt, bọ cánh cứng bay đi đâu hết, buổi tối lãng mạn ở nhà hàng kiểu Pháp cũng biến mất. Thay vào trong tôi cái cảm giác chờn chợn, lạnh buốt sống lưng giống như mình đang đứng trên một tảng băng tại xứ sở xa lạ. Hai bàn chân chôn kín dưới băng, gió thốc vào mặt từng nắm tuyết. Có thể lúc ấy tôi đã kêu cứu, tay níu chặt thành ghế. May mà trước khi kịp ngất đi thì chiếc tàu phá băng xuất hiện. Bà cô đến đón tôi tại điểm cuối cùng của chuyến xe bus trong diện mạo không thể nào thảm hại hơn.

“Ta mất ngủ cháu yêu ạ. Đêm nào nó cũng dẫn ta đến bắc cực, đạp chân bình bịch vào bờ tường trắng. Này. Cháu yêu sao thế?”

Chân bước đi loạng choạng dưới mặt đất loang lổ nhựa đường đen nung nóng. Khuôn mặt tôi vẫn chưa lấy lại hết được sắc tố hồng dẫu cho nhiệt độ ngoài trời lên đến gần bốn mươi độ. Có gì đấy khó lí giải cho thật rõ ràng. Nàng màu trắng biến mất như chưa từng tồn tại trên chiếc xe bus vài phút trước. Mọi người có thể bảo tôi gặp ma. Nhưng tôi chẳng tin thế. Ánh nắng gay gắt mười hai giờ trưa, giữa thế kỉ hai mươi đầy nhà chọc trời, nơi tôi đứng đối diện quán gà rán KFC mà lại có ma? Bà cô đưa tay xách túi, tôi ra hiệu không cần. Hai cô cháu bước trên con đường dài thăm thẳm trở về ngôi nhà nơi rìa đồi. Đằng sau nhiều cái nhìn vẫn chạy đuổi theo. Tôi tin đã gặp phải khuôn mặt gã lái xe bus sáu ngón trên chiếc xe bus vừa rời bến lướt qua. Gã đang cười, cái cười bí hiểm thiếu mất hai chiếc răng cửa.

Hình ảnh nàng màu trắng ám ảnh tôi như li cà phê đen bỏ quá nhiều đá trong một ngày mùa đông. Lạnh buốt chân răng nhưng có gì đấy quyến rũ, thú vị khó dứt ra được. Vị đen hòa lẫn sữa, đá, quấy đều tạo lớp bọt dày óng ánh.

Nhà bà cô cách khá xa khu dân cư. Đi bộ hơn hai mươi phút dưới cái nắng bốn mươi độ quả thật không dễ dàng. Da tôi dần dần sần sùi, quắt đen lại như con mực sấy khô. Chiếc quạt gió thay điều hòa hỏng chạy vù vù không đem lại chút gì gọi là gió ngoài rất nhiều bụi bẩn. Thợ sửa chữa đang trong mùa bận rộn nên khó gọi đến tận nhà. Mồ hôi túa ra như tắm, tôi tiếc khóa học về điện thời cấp ba xa lắc, giá mà chăm chỉ hơn giờ này có lẽ đang làm chủ được một vị thần con con thả gió mát chứ không phải con lừa ốm đói gặm cỏ vật vờ chỉ bật được một số nhỏ nhất kia.

Bức tranh bà cô kể vẫn nằm ì trên tường, khung tranh màu mận chín đã chuyển sang vàng nhạt, bờ tường xung quanh bong từng mảng nham nhở như chuột gặm. Chưa thấy con quái vật “tám tay, bốn chân, ba mắt” nhảy sổ ra. Khung cảnh mặt biển màu vàng, lăn tăn sóng thật đẹp. Hai mẹ con nhìn về nơi xa vô định. Căn nhà đối diện nơi hai mẹ con ngồi có dây leo quấn lên chằng chịt. Loài dây leo bóp nghẹt lấy cửa chính, cửa sổ, mái nhà, bờ tường. Đâm ra ngắm lâu tôi không còn nhận ra nơi hai mẹ con sự bình yên một buổi chiều đẹp nữa. Mà đơn giản tôi nghĩ họ không có chỗ nào để về vì nhà đã bị chiếm giữ. Mực nước biển chòng chành tăng theo độ xuống của quả bóng nhựa mặt trời. Bề ngoài yên ả của mặt nước chứa đựng sự dữ dội của nhiều cơn sóng ngầm bên trong. Không rõ hai mẹ con đang kiềm chế cuồng nộ hay mặt nước đang kiềm chế cuồng nộ để tạo ra sóng thần?

Bà cô tôi sống một mình ở căn nhà số 24, thị trấn Xe bus màu xanh. Tôi về với bà trong mỗi dịp hè. Hồi nhỏ, trong một lần tức giận vì bà cô quên không mua cho kẹo mút xanh đỏ có cắm cây kiếm nhựa nho nhỏ tôi đã chọc quả bóng nhựa xanh mới cứng vào hàng rào. Tiếng nổ bùng chói tai. Tay tôi đỏ chót thứ phẩm màu nhuộm bóng phai theo mồ hôi. Lần ấy là lần đầu tiên tôi thấy bà cô khóc. Bà tưởng tôi bị chảy máu tay.

Ti vi đang chiếu chương trình dự báo thời tiết. Thị trấn Xe bus màu xanh lẫn trong muôn vàn thị trấn khác. Bản đồ khí tượng biểu thị bằng đủ thứ màu sắc khác nhau. Mỗi màu là một con quái vật. Con quái vật cô đơn ở vùng nắng nóng, quái vật sợ hãi ở vùng mưa, quái vật lo âu ở vùng bão. Bà cô tôi đang cố giữ trong mình con quái vật cô đơn. Bức tranh ấy là kỉ vật duy nhất của bà nội để lại.

Tôi gặp lại nàng màu trắng trên chuyến xe bus trở ra ga tàu. Cách hai hàng ghế nàng im lặng, hai má lúm đồng tiền nhợt nhạt có nét gì đấy giống với bà cô tôi. Nàng không lên một chuyến tàu nào cả. Nàng nhìn những chuyến tàu đi, về mà không quyết định. Rồi nàng biến mất hay quay trở lại thị trấn Xe bus màu xanh tôi không biết nữa. Tôi trở về với con quái vật của riêng mình nơi thành phố rộng lớn. Tôi còn nợ nàng bữa ăn tối ở quán “Ngoan ngoãn như cừu.”

Vẫn là một màu xanh lành lạnh. Bản nhạc đầu tiên bắt đầu ngân lên từ căn nhà số 24, thị trấn Xe bus màu xanh. Tôi tạm đặt cho nó cái tên là “Bản nhạc ru của bà cô cô đơn” cho dễ nhớ.

Hà Nội năm 2010