Thang máy đầy chặt đàn ông từ các Phòng Thay đồ của Alpha, và Lenina đi vào giữa sự chào đón là những cái gật đầu và nụ cười thân thiện. Lenina là cô gái được nhiều người biết đến, và vào lúc nào đó đã qua đêm với hầu hết bọn họ.

Họ là những chàng trai đáng yêu, cô nghĩ khi đáp lại sự chào đón của họ. Những chàng trai quyến rũ! Cô vẫn mong rằng vành tai của George Edzel không to đến thế (có lẽ anh đã bị người ta cho hơi quá nhiều tuyến cận giáp (parathyroid) ở Mét 328 chăng?). Và nhìn sang Benito Hoover, cô không khỏi nhớ lại hắn nhiều lông như thế nào lúc trút bỏ quần áo.

Mắt cô hơi buồn khi quay đi với hồi tưởng những sợi lông xoăn đen của Benito. Trong một góc, cô thấy thân hình nhỏ thó và bộ mặt sầu muộn của Bernard Marx.

“Bernard!” – Cô bước tới phía gã – “Em đang tìm anh”. Giọng của cô vang lên rành rọt, trong tiếng vo vo của thang máy đang lên. Những người khác ngó một cách tò mò. “Em muốn nói với anh về kế hoạch New Mexico của chúng ta”. Bằng đuôi mắt của mình cô có thể thấy Benito Hoover đang há hốc mồm ngạc nhiên. Điều ấy làm cô bực mình. “Ngạc nhiên vì mình đã không cầu xin đi với lão ta lần nữa!” – Cô tự nhủ. Rồi nói to lên, giọng ấm hơn bao giờ hết. “Chẳng là em thích đi với anh một tuần trong tháng Bảy” – cô tiếp tục. (Cách nào đó, cô đang công khai chứng tỏ cô không chung thủy với Henry. Fanny chắc phải thích lắm, cho dù đó chỉ là Bernard). “Tức là, nếu anh muốn có em” – cô nở nụ cười ngọt ngào nhất, đầy ý nghĩa.

Khuôn mặt tái nhợt của Bernard đỏ bừng lên. “Sao phải thế nhỉ” – cô ngạc nhiên tự hỏi, nhưng đồng thời cảm kích vì cái bằng chứng kỳ lạ này về quyền lực của cô.

“Chúng ta nói chuyện này ở chỗ khác không tốt hơn sao?” – Gã lắp bắp, trông gã bối rối khủng khiếp.

“Như thể mình vừa nói điều gì chấn động ấy” – Lenina nghĩ – “nếu mình đã chơi xấu, đi hỏi anh ta mẹ anh là ai, hay cái gì tương tự thế, anh ta cũng không thể lúng túng hơn”.

“Ý tôi là, với tất cả những người này ở chung quanh…” – gã bực bội với sự lúng túng của mình.

Tiếng cười của Lenina thẳng thắn và không tàn nhẫn. “Anh buồn cười thật đấy”, và cô thật sự nghĩ gã ngộ nghĩnh. “Anh sẽ báo trước cho em ít nhất ba tuần, được không anh?” – cô tiếp tục bằng giọng khác – “Em đề nghị chúng ta đi Tên Lửa Thái Bình Dương Xanh? Nó xuất phát từ Tháp Charing-T phải không? Hay nó từ Hampstead?”

Trước khi Bernard kịp trả lời, thang máy dừng lại.

“Tầng thượng!” – Một giọng kẽo kẹt cất lên.

Người giữ thang máy là một người nhỏ như con khỉ, mặc đồng phục màu đen của một Semi-Moron 1 Epsilon Trừ.

“Tầng thượng!”

Gã mở tung cửa. Ánh mặt trời ấm áp rực rỡ của buổi chiều khiến gã giật mình và nháy mắt. “O, Tầng thượng!” – gã nhắc lại bằng giọng phấn khích. Như thể gã đột ngột thức dậy một cách vui thích từ một cơn ngẩn ngơ tăm tối.

“Tầng thượng!”

Gã mỉm cười nhìn lên những khuôn mặt hành khách của gã với sự tôn kính được chờ đợi ở loài chó. Nói chuyện và cười với nhau, họ bước ra ngoài ánh sáng. Người giữ thang máy nhìn theo họ.

“Tầng thượng?” – Gã nói thêm lần nữa, giọng dò hỏi.

Rồi chuông reo, từ trần thang máy, một chiếc loa bắt đầu nói, rất êm nhưng cũng rất hách, ban ra những mệnh lệnh của nó.

“Xuống” – nó nói – “Xuống. Tầng Mười tám. Xuống, xuống. Tầng Mười tám. Xuống…”

Người giữ thang máy đóng sầm cửa, ấn một nút rồi ngay lập tức rơi vào chỗ nhá nhem, cái nhá nhem của tình trạng ngẩn ngơ quen thuộc của chính gã.

Trên tầng thượng sáng và ấm. Buổi chiều Chủ nhật uể oải mơ màng trong tiếng vù vù của những chiếc trực thăng bay qua; và tiếng rít của những máy bay mang tên lửa, hối hả, vô hình bay qua bầu trời trong sáng trên cao năm sáu dặm, giống như vuốt ve bầu không khí êm dịu. Bernard Marx hít một hơi thở sâu. Gã nhìn lên bầu trời và nhìn quanh đường chân trời xanh thẳm, cuối cùng nhìn xuống mặt Lenina.

“Đẹp quá!” – Giọng gã hơi run.

Cô mỉm cười với gã với vẻ đồng cảm. “Thật tuyệt cho Golf Chướng ngại” – cô sung sướng trả lời.

“Và bây giờ em phải bay đây, anh Bernard. Henry sẽ giận nếu em bắt anh ấy đợi. Lúc nào tiện anh cho em biết ngày giờ bay”. Và vừa vẫy tay, cô vừa chạy băng qua sân thượng phẳng rộng tới nhà chứa máy bay. Bernard đứng nhìn ánh lấp lánh của đôi tất trắng, đôi đầu gối rám nắng liên tục khuỵu xuống rồi lại thẳng lên một cách linh hoạt, và chiếc quần soóc nhung kẻ bên dưới chiếc áo choàng màu xanh lá cây. Nét mặt gã tỏ ra đau đớn.

“Phải nói là cô ấy rất đẹp” – một giọng nói oang oang vui vẻ ngay sau lưng gã.

Bernard giật mình nhìn quanh. Khuôn mặt mập mạp đỏ gay của Benito Hoover đang toe toét cười với gã, cái cười rõ ràng là tỏ ý thân thiện.

Benito có tiếng là tốt bụng. Người ta nói rằng anh ta có thể đi qua thế gian này mà không cần đến thân xác. Thói xấu và tính ác mà người khác phải có trong các cuộc vui không bao giờ làm phiền đến anh. Với Benito, thực tại luôn là ngày hội.

“Và phốp pháp nữa chứ!” – và với một giọng khác, anh tiếp tục – “Nhưng này, trông anh rầu rĩ quá! Cái anh cần là một gram soma”. Thọc tay vào túi quần bên phải, Benito lấy ra một lọ nhỏ. “Một centimet khối trị được mười... nhưng này!”

Bernard bỗng quay người và cắm đầu chạy.

Benito chăm chú nhìn theo. “Có chuyện gì với anh chàng này thế nhỉ?” – anh tự hỏi, và, lắc đầu quyết định rằng câu chuyện người ta cho rượu vào máu-giả của cu cậu tội nghiệp này chắc chắn là thật. “Chắc là chạm đến não của gã rồi, mình đoán thế”.

Anh cất lọ soma đi, rồi lấy ra một gói kẹo cao su hormone tình dục, nhét một miếng vào mồm, và bước chầm chậm về phía nhà để máy bay, vừa đi vừa nhai.

Henry Foster đã cho đẩy trực thăng ra khỏi gian chứa, và khi Lenina đến, anh ta đã ngồi đợi trong buồng lái.

“Chậm bốn phút” – anh bình luận khi cô trèo lên ngồi cạnh anh. Anh khởi động động cơ và gài cho cánh quạt của chiếc trực thăng quay. Máy bay lao thẳng lên không. Henry tăng tốc, tiếng vù vù của cánh quạt lúc đầu như đàn ong bắp cày sau như đàn ông bò vẽ, rồi như đàn muỗi; đồng hồ tốc độ cho thấy họ đang lên với tốc độ hai kilômét một phút. London thu nhỏ lại bên dưới. Trong vài giây, những tòa nhà khổng lồ chọc trời trông không hơn những cây nấm có dạng hình học mọc lên trên thảm xanh của các công viên và các khu vườn. Giữa chúng là một cây nấm mảnh hơn, cao hơn: Tháp Charing-T 2 nâng lên bầu trời một đĩa bê tông sáng lóa.

Giống như những thân mình mơ hồ của các lực sĩ trong thần thoại, những đám mây khổng lồ lơ lửng trên không trung màu xanh trên đầu họ. Từ trên đó bỗng rơi xuống một con côn trùng nhỏ màu đỏ, vo ve trong khi rơi.

“Có những Tên Lửa Đỏ” – Henry Foster nói – “từ New York đến”.

Nhìn đồng hồ tay. “Trễ mất bảy phút” – anh nói thêm, và lắc đầu – “Những Hãng bay Đại Tây Dương này, chúng chậm trễ một cách tệ hại”.

Anh bỏ chân ra khỏi bàn đạp tăng tốc. Tiếng vù vù của cánh quạt trên đầu đã giảm một octave rưỡi, trở về tiếng ong vò vẽ qua tiếng ong bắp cày về tiếng ong thường, tới tiếng bọ da, rồi tiếng bọ vừng. Chuyển động thẳng đứng vọt lên của máy bay chững lại, sau một khoảnh khắc nó treo bất động trên không trung. Henrry đẩy một tay điều khiển, một tiếng “kích”. Cánh quạt phía trước bắt đầu quay, lúc đầu chậm, rồi nhanh dần nhanh dần, cho đến khi nó giống như một vành sương mù trước mắt họ. Gió theo chiều ngang cản lại chuyển động của máy bay, rít đinh tai nhức óc. Henry dán mắt vào đồng hồ tốc độ quay, khi kim chỉ đến vạch một nghìn hai trăm vòng một phút, anh nhả gài cánh quạt trên đầu trực thăng. Động cơ đủ động lượng lao tới trước để có thể bay trên tầm cao của nó.

Lenina nhìn xuống qua ô cửa kính trên sàn giữa hai chân cô. Họ đang bay cao sáu kilômét trên vùng công viên ngăn cách Trung tâm London với vành đai ngoại ô đầu tiên của nó. Màu xanh lá cây đang giận dữ với cuộc sống bị thu ngắn lại. Những rừng tháp Bắt bóng Ly tâm lập lòe giữa đám cây cối. Gần Shepherd’s Bush, hai nghìn Beta Trừ đang chơi quần vợt mặt Riemann 3, đánh đôi hỗn hợp. Một hàng đôi Năm Sân Thang cuốn nối con đường chính từ Notting Hill đến Willesden. Trong sân vận động Ealing, một cuộc đồng diễn thể dục của Delta và hát cộng đồng đang tiếp diễn.

“Màu kaki trông thật tởm” – Lenina nhận xét, nói lên thành kiến đẳng cấp mà cô đã học được trong lúc ngủ.

Các tòa nhà của Xưởng phim Fili Hounslow chiếm bảy hecta rưỡi. Gần đó, một đoàn quân lao động quần áo đen và kaki đang bận rộn tráng lại mặt Đường Tây Lớn. Một trong những nồi nấu di động khổng lồ đang được rót ra khi họ bay qua. Đá nấu chảy được rót ra thành dòng nóng sáng đến chói mắt từ bên này qua bên kia đường; những máy cán a-mi-ăng đến và đi, ở đuôi một chiếc xe tưới nước, hơi nước bốc lên thành những đám mây trắng.

Ở Brentford, nhà máy của Tập đoàn Truyền hình trông giống như một thành phố nhỏ.

“Chắc họ đang thay ca” – Lenina nói.

Giống như một đàn kiến và rệp, những cô gái Gamma bận đồ xanh lá cây, những Semi-Moron bận đồ đen đi thành đàn quanh những lối vào, hoặc đứng xếp hàng để lên những xe điện một ray công cộng. Những Beta Trừ quần áo màu dâu tằm đến và đi trong đám đông. Nóc tòa nhà chính sống động với những trực thăng lên xuống.

“Em nói rồi” – Lenina nói – “Em mừng vì mình không phải là một Gamma”.

Mười phút sau, họ đã tới Stoke Poges và đã bắt đầu vòng đánh Golf Chướng ngại đầu tiên của họ.

2

Với đôi mắt phần lớn nhìn xuống, nếu có lúc nào nhìn người đồng loại thì cũng lén lút và vội vã quay đi, Bernard hối hả đi ngang qua sân thượng. Gã giống như một kẻ bị săn đuổi, bị săn đuổi bởi những kẻ thù mà gã không muốn thấy mặt, sợ rằng dường như chúng căm ghét hơn gã nghĩ, và bản thân gã cảm thấy có tội hơn và thậm chí đơn độc vô vọng hơn.

“Cái tay Benito Hoover kinh khủng ấy!” – Và dù người đàn ông đó đã có ý tốt. Nhưng theo cách nào đó, điều ấy chỉ làm cho nó tồi tệ hơn nhiều. Những người có ý tốt hành động cùng một cách với người có ý xấu. Thậm chí Lenina cũng đang làm cho gã đau khổ. Gã nhớ lại hai tuần dùng dằng chưa quyết vì nhút nhát, trong đó gã đã trông chờ và mong đợi và tuyệt vọng vì không có can đảm để hỏi nàng. Gã có dám đối mặt với nguy cơ bị nhục vì một lời từ chối khinh bỉ hay không? Nhưng nếu nàng nói vâng, thì sướng điên! Quái, sao bây giờ nàng đã nói rồi, mà gã vẫn đau khổ – đau khổ vì nàng đã nghĩ đó là một buổi chiều tuyệt vời để chơi Golf vượt chướng ngại vật, và nàng đã chạy tót đi với Henry Foster, và nàng đã thấy là gã buồn cười vì không muốn nói về những chuyện thầm kín nhất ở chỗ đông người. Nói tóm lại, đau khổ vì nàng đã xử sự như bất kỳ cô gái Anh đoan trang và lành mạnh nào, mà không theo cách bất thường, lạ đời nào khác.

Gã mở cửa gian để trực thăng của mình, gọi một cặp song sinh Delta Trừ làm công việc phục vụ đang lảng vảng quanh đó đến đẩy máy bay của gã ra ngoài sân thượng. Nhà chứa máy bay có một Nhóm Bokanovsky độc thân phục vụ – những người đàn ông hoàn toàn giống nhau, cùng nhỏ thó đen đúa gớm ghiếc. Bernard ra lệnh bằng giọng sắc lạnh, khá ngạo mạn và thậm chí xúc phạm của một người không cảm thấy được hoàn toàn bảo đảm ở ưu thế của mình. Có việc với những người đẳng cấp thấp hơn luôn luôn là những trải nghiệm khó chịu đối với Bernard. Dù do nguyên nhân gì (và tiếng đồn đang lưu truyền về việc có rượu trong máu-giả của gã rất có thể là thật) thì thể chất của Bernard cũng không hơn gì của một Gamma trung bình. Gã thấp hơn một Alpha tiêu chuẩn đến tám centimet và mảnh khảnh tương ứng. Việc tiếp xúc với những thành viên đẳng cấp thấp hơn luôn gợi gã nhớ một cách đau khổ đến cái thể chất không xứng đáng của mình. “Tôi là tôi, và tôi ước gì tôi không phải là tôi”; tự ý thức của gã sắc nhọn và căng thẳng. Mỗi lần gã thấy mình phải ngước lên, thay vì cúi xuống, để nhìn vào mặt một Delta, gã cảm thấy nhục nhã. Kẻ kia có đối xử với gã một cách tôn trọng tương ứng với đẳng cấp của gã không? Câu hỏi ấy ám ảnh gã. Không phải là không có lý do. Vì những Gamma, Delta và Epsilon đã được điều kiện hóa đến một mức nào đó để liên hệ kích cỡ thân thể với ưu thế xã hội. Thật ra, một thành kiến mờ nhạt học được trong khi ngủ thiên vị kích thước là phổ biến. Bởi vậy tiếng cười của người phụ nữ mà gã ngỏ lời, thực tế là trêu chọc sự bình đẳng của gã giữa những người đàn ông. Sự chế nhạo khiến gã cảm thấy như một người bị loại ra ngoài, và cái cảm giác ấy lại khiến gã hành xử như một người ngoài cuộc, điều ấy càng làm tăng thành kiến chống lại gã, và làm mạnh thêm sự khinh bỉ và thù địch do khiếm khuyết cơ thể của gã gợi lên. Đến lượt nó, sự khinh miệt này làm tăng thêm cảm giác cô độc và xa lạ của gã.

Một nỗi sợ bị coi thường kinh niên làm cho gã tránh né những người cùng đẳng cấp, mỗi khi động đến sự thấp kém của gã, gã lại cảnh giác giữ phẩm giá của mình. Gã thấy ganh tị một cách cay đắng biết bao những người như Henry Foster và Benito Hoover!

Những người đàn ông không bao giờ phải quát tháo một Epsilon để bắt tuân theo một mệnh lệnh; những người đàn ông chiếm địa vị của mình một cách nghiễm nhiên; những người vẫy vùng trong hệ thống đẳng cấp như một con cá ở trong nước, hoàn toàn thoải mái đến mức không có ý thức về bản thân họ hoặc về yếu tố tốt đẹp và thuận lợi bao bọc thân phận của họ.

Gã thấy hình như hai tên phục vụ song sinh này đang đẩy máy bay của gã ra sân thượng một cách uể oải, miễn cưỡng.

“Nhanh lên!” – Bernard giận dữ quát. Một trong hai tên liếc hắn. Có phải gã đã thấy trong đôi mắt trống rỗng kia vẻ cười cợt đểu cáng không nhỉ? “Nhanh lên” – gã quát to hơn, trong giọng gã có sự tức tối. Gã trèo lên máy bay và một phút sau bay về hướng nam, về phía sông.

Nhiều phòng của Nha Tuyên truyền và Cao đẳng Thiết kế Cảm xúc trong một tòa nhà sáu mươi tầng đơn lập trong phố Hạm đội. Trong tầng hầm và trên những tầng thấp là nhà in báo chí và những văn phòng của ba tờ báo lớn của London, Radio Hàng Giờ (Hourly Radio) số 777, một tờ đẳng cấp cao, tờ Gamma Gazette xanh nhợt, và trên giấy kaki cùng những từ một âm tiết dành riêng, tờ Tấm gương Delta (Delta Mirror). Rồi đến Nha Tuyên truyền bằng Truyền hình, bằng tranh ảnh gợi cảm, và bằng Giọng Nhân tạo, và Âm nhạc, theo thứ tự chiếm hai mươi hai tầng. Trên nữa là những phòng thí nghiệm nghiên cứu và những phòng cách âm, trong đó những Nhà Văn Ghi âm và Nhà Soạn nhạc Nhân tạo làm những công việc phức tạp. Cao đẳng Thiết kế Cảm xúc chiếm mười tám tầng cuối cùng.

Bernard hạ xuống nóc Tòa nhà Tuyên truyền và bước ra khỏi máy bay. “Gọi điện cho ngài Helmholtz Watson” – gã ra lệnh cho một phu khuân vác Gamma Cộng – “nói với ngài ấy rằng ngài Bernard Marx đang chờ ngài ở trên tầng thượng”.

Gã ngồi xuống và châm một điếu thuốc.

Helmholtz Watson đang viết khi nghe tin. “Nói với ngài ấy ta sẽ lên ngay” – anh ta nói rồi gác máy. Rồi, quay qua cô thư ký của mình – “Tôi cho phép cô để công việc của tôi lại” – anh ta tiếp tục bằng giọng trịnh trọng và bâng quơ, và, phớt lờ nụ cười mê hồn của cô ta, đứng lên và lanh lẹn bước ra cửa.

Anh ta là một người cường tráng, ngực nở, vai rộng, rắn chắc nhưng cử chỉ rất lanh lẹ, sôi nổi và hoạt bát. Cái cổ tròn mạnh khỏe của anh nâng đỡ một cái đầu có dáng rất đẹp. Tóc anh đen và quăn, những đường nét của anh rất nổi bật. Nói một cách nhấn mạnh và thuyết phục, anh ta đẹp trai và, như cô thư ký của anh không ngừng nhắc lại, Alpha Cộng đến từng centimet. Về nghề nghiệp thì anh là giảng viên tại Cao đẳng Thiết kế Cảm xúc (Khoa Viết) và giữa những thời gian làm công việc đào tạo, anh làm việc như một Kỹ sư Cảm xúc. Anh viết đều đặn cho Radio Hàng giờ (Hourly Radio), soạn những kịch bản phim-tình Fili 4 và có sở trường nhất về những khẩu hiệu và những câu có vần để dạy trong khi ngủ.

“Giỏi” là lời nhận định của các cấp trên của anh ta. “Có lẽ, (và họ lắc đầu, hạ thấp giọng một cách đầy ý nghĩa) hơi quá giỏi.”

Vâng, hơi quá giỏi, họ nói đúng. Sự quá mức về trí tuệ đã tạo ra ở Helmholtz Watson những hiệu quả rất giống với kết quả của sự khiếm khuyết về thể chất ở Bernard Marx. Xương và não quá nhỏ của Bernard đã ngăn cách anh ta với đồng loại, và cảm giác cách biệt này, theo mọi tiêu chuẩn hiện hành, là một sự quá mức về trí tuệ, đến lượt nó lại làm cho khoảng cách biệt càng rộng hơn. Điều làm cho Helmholtz cảm thấy về bản thân mình thật khó chịu và đơn độc là sự dư thừa năng lực. Hai người có nhận thức giống nhau ở chỗ họ biết họ là những cá nhân. Nhưng trong khi do khiếm khuyết cơ thể, Bernard phải chịu đựng suốt đời mình ý thức về sự cách biệt, thì Helmholtz Watson chỉ gần đây mới nhận ra rằng, vì sự dư thừa trí tuệ của mình, anh đã tỏ ra khác những người xung quanh anh biết bao. Nhà vô địch môn Bóng quần trên Thang cuốn này (Escalator-Squash), người tình không biết mệt mỏi này (nghe đồn anh đã có sáu trăm bốn mươi cô gái khác nhau trong vòng chưa đến bốn năm), vị ủy viên hội đồng đáng ngưỡng mộ này, và con người bặt thiệp nhất này đột ngột nhận ra rằng thể thao, phụ nữ, những hoạt động vì cộng đồng, theo anh, chỉ đứng hạng hai. Thật ra, và nói cho cùng, anh quan tâm đến một thứ khác. Nhưng là cái gì, cái gì? Đó là vấn đề mà hôm nay Bernard đến để thảo luận với anh ta, hay đúng hơn, vì Helmholtz luôn luôn là người nói trong tất cả các cuộc nói chuyện, đến để nghe bạn thảo luận, thêm một lần nữa.

Ba cô gái quyến rũ từ Phòng Tuyên truyền bằng Giọng Nhân tạo chặn đường anh khi anh bước ra khỏi thang máy.

“Ô, anh Helmholtz thân yêu, mời anh đến dự bữa tiệc picnic của chúng em ở Exmoor” – họ bám quanh anh nài nỉ.

Anh lắc đầu, đẩy họ ra lấy lối đi. “Không, không.”

“Chúng em không mời người đàn ông nào khác.”

Nhưng Helmholtz vẫn lắc đầu quầy quậy trước hứa hẹn đầy hoan lạc này. “Không” – anh nhắc lại – “tôi bận”. Và anh quả quyết đi đường của mình. Các cô gái bám theo. Mãi đến lúc anh đã leo lên máy bay của Bernard và đóng sầm cửa, các cô mới chịu bỏ cuộc. Không phải không có những lời trách móc.

“Những người đàn bà này!” – anh nói khi máy bay cất lên – “Những người đàn bà này!”. Và anh lắc đầu, anh nhăn mặt. “Quá xấu!” – Bernard đồng tình giả dối. Khi gã nói mấy lời ấy, gã thầm ước giá gã có thể có nhiều gái như Helmholtz, mà lại ít rắc rối như thế. Bỗng nhiên gã cảm thấy có nhu cầu khẩn cấp phải khoác lác. “Tớ sắp đưa Lenina Crowne sang New Mexico” – gã cố nói với giọng làm ra vẻ tình cờ nhất.

“Thật hả?” – Helmholtz nói với giọng hoàn toàn không quan tâm. Rồi, sau một phút ngưng – “Cách đây một hay hai tuần, mình đã cắt đứt với các ủy ban và tất cả các cô gái của mình. Cậu có thể tưởng tượng chuyện này làm rùm beng ở trường Cao đẳng như thế nào không? Mình nghĩ, như thế cũng đáng. Những hậu quả…” anh ngập ngừng – “ừ, rất kỳ, rất kỳ quái”.

Một khiếm khuyết của cơ thể có thể gây ra một kiểu thái quá về tâm thần. Hình như quá trình này có thể đảo ngược. Sự thái quá về tâm thần, vì các mục đích của nó, có thể gây ra tình trạng mù và điếc về nỗi cô đơn cố ý, sự bất lực nhân tạo của lối tu khổ hạnh.

Đoạn còn lại của chuyến bay ngắn diễn ra trong im lặng. Khi họ đến nơi và đã thoải mái nằm duỗi dài trên nhưng chiếc sofa bơm hơi trong phòng Bernard, Helmholtz mới lại bắt đầu nói.

Bằng giọng chầm chậm, anh hỏi: “Cậu có bao giờ cảm thấy có một cái gì bên trong chỉ đợi cậu cho nó một cơ hội để vọt ra ngoài không? Một kiểu năng lực dư thừa mà cậu chưa dùng đến, cậu biết không, giống như nước rơi xuống thành thác thay vì qua những tuôc-bin ấy?”. Anh nhìn Bernard chờ đợi câu trả lời.

“Ý cậu muốn nói tất cả những cảm xúc mà người ta cảm thấy nếu sự việc xảy ra khác đi?”

Helmholtz lắc đầu. “Không hoàn toàn như thế. Mình đang nghĩ đến những cảm giác kỳ quái mà đôi khi mình có, một cảm giác rằng mình có điều quan trọng để nói và có khả năng nói nó ra, chỉ có điều mình không biết nó là cái gì, và không thể nào sử dụng được khả năng ấy. Nếu có một cách khác để viết… Hay một điều gì khác để viết về…” Rồi anh im lặng. “Cậu biết không” – cuối cùng anh nói – “mình rất giỏi bịa ra những câu – thứ câu chữ làm cậu nhảy dựng lên ấy, cứ như là cậu ngồi phải một chiếc đinh ghim, chúng có vẻ rất mới mẻ và kích động, mặc dù chúng rõ ràng là một thứ gì đó học được trong lúc ngủ. Nhưng như thế dường như vẫn chư đủ. Chưa đủ để làm thành những câu tốt; những gì cậu làm với chúng cũng cần phải tốt”.

“Nhưng mọi thứ ở cậu đều tốt mà, Helmholtz.”

“Ồ, trong phạm vi của chúng thì tốt đấy” – Helmholtz nhún vai – “Nhưng phạm vi của chúng rất hẹp. Cách nào đó, chúng không quan trọng lắm. Tôi cảm thấy tôi có thể làm cái gì đó quan trọng hơn nhiều. Ừ, mãnh liệt hơn, dữ dội hơn. Nhưng cái gì? Có cái gì quan trọng hơn mà nói? Và làm sao người ta có thể dữ dội hơn những thứ mà người ta mong đợi sẽ viết về? Từ ngữ cũng giống như những tia X, nếu sử dụng đúng nó sẽ xuyên qua mọi thứ. Anh đọc và anh bị xuyên qua. Đó là một trong những điều tôi cố dạy cho các học trò của tôi – làm thế nào viết xuyên thấu. Nhưng bị một bài báo về Bài hát Cộng đồng, hay cải tiến mới nhất trong các cơ quan khứu giác xuyên thấu thì có lợi quái gì? Mặt khác, liệu cậu có thể làm cho từ ngữ trở nên thật sự dữ dội, như những tia X mạnh nhất, khi cậu viết, về những chuyện như thế không? Cậu có thể nói điều gì đó về những chuyện chẳng có gì không? Tóm lại, vấn đề là như thế. Tôi cố gắng và cố gắng…”

“Suỵt!” – Bernard bỗng đưa một ngón tay cảnh báo, họ lắng nghe. “Tớ nghĩ có ai đang đứng sau cánh cửa” – gã thì thầm.

Helmholtz đứng dậy, nhón bước đi qua phòng, và bằng một động tác rất nhanh gọn, giật mở tung cửa phòng. Tất nhiên, không có ai ở đó.

“Tớ xin lỗi”. Bernard trông lúng túng một cách lố bịch. “Tớ nghĩ tớ có chút vấn đề về thần kinh. Khi người ta ngờ vực anh, anh đâm ra ngờ vực họ.”

Gã lấy tay che mắt, thở dài, giọng gã trở nên ai oán. Gã đang tự biện hộ cho mình. “Nếu cậu biết gần đây tớ đã phải chuốc lấy những gì” – gã nói như sắp khóc và sự thương thân như một dòng nước bị nén lại bỗng nhiên chảy tràn ra. “Giá mà cậu biết!”

Helmholtz Watson nghe với cảm giác chắc chắn là khó chịu. “Tội nghiệp Bernard bé nhỏ” – anh tự nhủ. Nhưng đồng thời anh thấy xấu hổ cho bạn mình. Anh ước gì Bernard có thể tỏ ra tự hào hơn một chút.

--------------------------------

1 Người lớn mà trí não chỉ bằng trẻ con 9, 10 tuổi. (ND)

2 Ở London có Charing – Cross (Tháp Thập giá). Trong Thế giới mới tươi đẹp, thập giá bị bẻ đầu đi thành chữ T, mọi người làm mẫu-T thay cho dấu thánh giá. (ND)

3 Mặt Riemann: Nguyên văn – Riemann face – Trong toán học, mặt Riemann đặt theo tên nhà toán học Bernhard Riemann (1826 – 1866). Có thể được xem là những bản uốn cong của mặt phẳng phức. (BT)

4 Xem chú thích 1, trang 59. (ND)