ột tuần trăng đã qua. Từ lâu Noah luôn nhắm hướng nam, đã vượt qua đồng cỏ, bây giờ anh xuyên rừng. Cánh rừng dường như không bao giờ hết, thỉnh thoảng lại bị cắt ngang bằng những mảng cỏ và bãi đá, những mảng cỏ và bãi đá, những hồ ao và những lũng nhỏ, sâu. Nó trải ra thoai thoải, với những phần nổi cao bất ngờ, do đó nó sản sinh ra tất cả mọi thứ cỏ cây, tất cả mọi muông thú. Có thể gặp ở đó con cọp, con sư tử lông vàng, con cọp gấm. Người-ở-trên-cây[5] (Chú thích: [5] Người-ở-trên-cây: Người vượn. Hết chú thích) sống đơn độc với vài ba người cái và có sức khỏe xa con người bình thường, con linh cẩu, con lợn lòi, chó sói, hươu sao, hươu rậm sừng, hoẵng, dê núi. Con tê giác qua lại với bộ da dày cộp và nặng nề; cũng có thể tìm thấy được cả con sư tử khổng lồ, đã trở nên hết sức hiếm hoi; từ hàng trăm thế kỉ, loài ấy đã bắt đầu thoái giống và đi dần đến tiệt chủng.

Cũng có thể thấy con ma mút, kẻ phá hoại rừng, đập nát cành và đào bới gốc cây, đi qua nơi nào thì hung hãn hơn cả lũ lụt và dông tố.

Trên vùng đất đáng sợ ấy, những người lữ hành kiếm thức ăn thỏa sức; chính họ cũng tự hiểu mình cũng là mồi săn của những con thú ăn thịt. Họ tiến rất thận trọng, theo hình tam giác, dễ bề kiểm soát được một không gian rộng nhất trong phạm vi tầm mắt. Giác quan tinh xác của họ ban ngày có thể giúp họ tránh mọi cạm bẫy. Vả lại những kẻ thù sống chết của họ thường chỉ săn mồi trong bóng đêm; ban ngày, chúng không có cái nhìn tinh nhanh của con người và mũi chúng thì không thính được bằng bọn chó sói. Bọn này khó đánh lạc hơi nhất, nhưng trong rừng rậm lắm mồi, chúng chẳng dại gì đuổi theo những con mồi đáng sợ như là những người Oulhamr. Trong các giống gấu, con vật mạnh nhất, con đại cồ ở hang, không mấy khi đi săn mồi, trừ phi bị cơn đói giày vò. Vốn là con vật ăn cây, củ, nó kiếm được thức ăn trong lớp đất màu thừa thãi cho nó no lòng một cách yên ổn, dù rất háu đói. Còn con gấu xám, chỉ thỉnh thoảng lắm mới mò ra khỏi những vùng mát mẻ, có thể nhận ra từ xa.

Tuy nhiên, ngày nào cũng tới tấp những báo động và ban đêm thì thật là khủng khiếp. Ba người Oulhamr chọn lựa rất kĩ nơi trú đêm; họ dừng chân rất sớm trước khi trời tối. Thường thường, họ náu trong một hốc đá; có lúc họ chèn kĩ những tảng đá lại với nhau, hoặc núp trong một đám cây rậm và sâu, họ dựng chướng ngại vật trên lối vào; cũng có những đêm họ tìm mấy thân cây sát nhau, dựa vào đó mà che chắn thêm để tự bảo vệ.

Hơn tất cả, thiếu lửa khiến họ đau khổ nhất. Vào những đêm không trăng, dường như họ đi luôn vào trong bóng tối; nó đè nặng lên thân xác họ, nó nuốt mất họ. Chiều nào họ cũng ngong ngóng ra phía rừng thưa, như thể họ sẽ thấy ngọn lửa bùng lên trong cái chuồng của nó và nghiến ngấu những cành khô mà lớn lên; họ chỉ nhận ra có những tia sáng chập chờn từ những ngôi sao hoặc từ đôi mắt của một con thú; sự yếu đuối của họ làm cho họ khổ cực, lại thêm cả không gian mênh mông độc địa nữa. Có thể họ bớt đau khổ hơn nếu ở cùng bầy, cùng đám đông đương hồi hộp quanh họ; trong sự cô đơn vô tận; ngực họ như co thắt lại.

Rừng cây mở rộng. Trong khi xứ sở của cây cối vẫn tiếp tục trải ra về phía tây, một cánh đồng kéo dài ở phía đông, cả đồng cỏ lẫn bụi rậm với dăm ba chòm cây to đâu đó. Các giống cỏ chấn giữ địa vực của mình chống lại sự xâm lấn của những cây lớn, nhờ cả sự giúp đỡ của trâu rừng, Oroc, hươu, nai, dê núi, lừa rừng và ngựa, bọn này gặm hết những mầm non. Một dòng sông chảy về phía đông, hai bên bờ đầy những cây sến đen, liễu màu tro, hoàn diệp liễu, cây trăn, cói và lau. Đây đó, dăm bảy tảng đá nổi gồ lên thành những mảng màu hung hung, và mặc dầu còn lâu mới tối, những bóng đen dài đã lấn át hẳn những vệt nắng. Ba người lữ hành xem xét mảnh đất màu một cách nghi ngại; tắt mặt trời là sẽ có nhiều muông thú qua lại nơi đây. Bởi thế họ vội vàng uống nước. Sau đó, họ thăm dò trong vùng. Hầu hết những tảng đá đều đứng riêng một mình, không thể trú được, một vài tảng thành nhóm, gần nhau hơn, vẫn phải bỏ nhiều công phu bồi trúc cho kiên cố. Và họ đã mất hi vọng, sắp sửa quay lại rừng, thì Nam vừa chú ý đến mấy tảng đá đồ sộ, rất sát nhau, có hai tảng đụng đầu vào nhau, tất cả quay lại thành một cái động nhỏ có bốn cửa. Ba cửa nhỏ thì chỉ những con vật bé hơn con người mới chui lọt như sói, chó hoang, beo. Cửa thứ tư đủ cho một chiến sĩ cao to chui qua nếu bò thật sát đất; nó không đủ cho những con gấu lớn, sư tử và cọp lọt vào.

Nam ra hiệu; Naoh và Gaw chạy đến. Điều lo ngại trước tiên là sợ người chỉ huy không thể trườn được vào trong hốc đá. Nhưng Naoh nằm dài xuống đất và nghiêng đầu, trườn vào một cách dễ dàng; anh trở ra cũng thế. Vậy là họ đã có được một chỗ trú đêm chắc chắn hơn tất cả những chỗ trú ẩn trước, bởi vì những tảng đá đều nặng ghê gớm, lại khớp vào nhau kiên cố hết mức, cho dẫu cả một đàn ma mút cũng khó mà gỡ ra được. Bên trong lòng hốc cũng khá rộng; mười người có thể ở thoải mái.

Hình ảnh một đêm hoàn toàn yên ổn làm nức lòng ba chiến sĩ Oulhamr. Đây là lần đầu tiên, từ khi ra đi, họ có thể coi thường tất cả bọn thú ăn thịt. Họ ăn thịt sống một con hươu non, cùng với hạt dẻ hái trong rừng, sau đó họ bắt tay vào sục sạo vùng đất. Con hươu rậm sừng, con hoẵng nào đó vút nhanh lại bờ nước; lũ quạ bay lên với một tiếng kêu gây gổ; một con cắt lượn cao tít trên mây. Rồi, một con mèo rừng nhảy rượt theo một con mòng, một con báo trườn lẫn giữa rặng liễu.

Bóng tối ngả dài thêm, chẳng mấy chốc đã phủ khắp đồng cỏ; mặt trời tụt xuống phía sau đám cây, giống như một chiếc hỏa lò tròn rộng lớn vô kể; chẳng mấy chốc nữa, cuộc sống ăn thịt lẫn nhau sẽ chiếm lĩnh không gian vắng lặng. Chưa có gì báo hiệu trước, chỉ nghe thấy một thứ tiếng vô tội của các giống chim sẻ: từng con hoặc cả bầy, chúng tung lên phía mặt trời bài ca dồn dập của chúng, bài ca luyến nhớ và hãi hùng, bài ca về đêm tối mênh mông kinh thảm.

Thế rồi, một con trâu rừng từ trong rừng xộc ra. Nó từ đâu đến? Vì đâu nó lại đơn độc như vậy? Nó đã đi chậm hơn đàn hay là ngược lại, nó đi trước quá nhanh hay bị kẻ thù hoặc những hiện tượng thiên nhiên đe dọa mà phải chạy trốn quàng xiên? Những người lữ hành cũng chẳng băn khoăn về những điều ấy; lòng ham muốn con mồi đã xâm chiếm họ, bởi vì nếu những chiến sĩ săn bắt ở bầy họ không bao giờ tấn công vào những đàn thú ăn cỏ cỡ lớn thì lại rình những con đơn độc, nhất là những con yếu đuối, những con bị thương. Sự dũng cảm và bền bỉ của loài trâu rừng cũng không thua gì ở giống trâu mộng khỏe ngày nay, nhưng trâu rừng không đần độn bằng. Giống trâu rừng đương ở đỉnh cao của đà phát triển. Lanh lẹ, khí lực khỏe, cảm giác sáng suốt về mối nguy hiểm, mưu trí dồi dào, những cơ thể hùng mạnh ấy đi đứng thật đẹp trên hành tinh.

Noah gầm lên một tiếng, đứng bật dậy. Sau khi đập chết một con thú dữ, còn vinh quang nào hơn quật ngã con thú ăn cỏ đại cồ.

Chàng trai Oulhamr cảm thấy trong trái tim dậy lên cái bản năng nhờ đó mà tồn tại tất cả những gì cần thiết cho sự phát triển của con người; anh càng hăng say mỗi khi thấy bộ ức vĩ đại và cặp sừng bóng loáng tiến lại gần. Nhưng cùng một lúc, một bản năng khác giữ anh lại; đừng có giết hại con vật vô ích con thịt nuôi sống con người. Anh đương còn thịt tươi, mồi săn đầy rẫy. Sau nữa, nhớ lại cuộc chiến thắng con gấu xám, Naoh nhận ra là quật ngã con trâu rừng thì vẫn kém vinh quang hơn. Anh bỏ ngọn giáo xuống, anh bỏ qua một vụ săn bắt mà có thể anh dùng vũ khí không đúng. Còn con trâu rừng, nó chậm rãi bước, tiến về phía sông.

Bỗng nhiên, cả ba người cùng ngẩng cao đầu, các giác quan đều căng lên nhận thấy nguy biến. Họ nghi ngại cũng không lâu. Theo một hiệu lệnh của người chỉ huy, Nam và Gaw trườn ngay vào dưới những tảng đá. Và chính Noah cũng theo ngay hai bạn, đúng vào lúc một con hươu cổ cực đại lớn từ trong rừng vụt ra.

Toàn thân con thú là một cơn lốc cuốn chạy. Cái đầu với đám gạc dẹt lòe xòe hất ra phía sau, một dòng bọt lẫn máu đỏ chảy dài từ lỗ mũi, cẳng nhảy bần bật như cành cây trong bão. Con hươu vừa qua được chừng ba chục bước nhảy thì kẻ thù của nó hiện ra. Đó là một con hổ, cẳng bè bè, lưng dẻo, và cứ mỗi bước nhảy là tung mình vượt hai chục cẳng tay. Những bước nhảy dẻo dai như lướt trong không khí. Mỗi lần đặt chân xuống đất là có một thoáng nghỉ, đó chính là lúc nó dồn sức mạnh trở lại.

Tuy vận động không được dài rộng bằng địch thủ, con hươu không chịu dừng nghỉ chút nào, mỗi bước nhảy sau lại nhanh hơn bước nhảy trước. Trong giai đoạn đuổi bắt này, nó mất đất dần; đối với con hổ, cuộc săn đuổi chỉ mới là bắt đầu, mà con hươu đã chạy từ xa đến.

- Con hổ nhất định tóm được con hươu đại cồ! - Nam nói, giọng run run.

Noah theo dõi rất say sưa cuộc đuổi bắt, trả lời:

- Con hươu đại cồ không bao giờ biết mệt!

Gần đến bờ sông thì khoảng vượt của con hươu đã rút lại còn một nửa. Trong một sự cố gắng tột bậc, nó tăng nhanh tốc lực. Cả hai cái thân hình tung lên theo một độ nhanh ngang nhau, rồi những bước nhảy của con hổ thu ngắn lại. Nếu không gần đến bờ sông thì có lẽ nó đã bỏ cuộc săn bắt rồi; nó hi vọng rút ngắn khoảng cách bằng bơi. Thân hình uốn lượn của nó rất thạo kiểu vận động ấy. Khi con hổ đến bờ sông thì con hươu đã xa đến năm chục cẳng tay. Con hổ trườn xuống nước mau lẹ khác thường, nhưng con hươu vượt lên cũng nhanh không kém mấy chút. Đây là lúc sống hoặc chết. Sông không rộng, tất nhiên con hươu đáp bờ bên kia sớm hơn; nếu nó còn phải dò dẫm lên bờ, nhất định nó sẽ bị tóm. Con vật cũng hiểu điều đó, nó đã dám liều một đoạn đường vòng để chọn chỗ lên bờ; đó là một đồi đất lẫn sỏi, thoai thoải. Mặc dầu con hươu đã tính toán thoát ra khỏi dòng nước một cách thích đáng, nó cũng còn một chút ngập ngừng mơ hồ và con hổ đuổi tới gần thêm. Cuối cùng con thú ăn cỏ nhảy lên. Nó xa được hai chục cẳng tay khi con hổ cập bờ và bật vội bước nhảy thứ nhất. Bước nhảy có phần vội vã, con thú dữ vướng cẳng, vấp và lăn ra; con hươu đại cồ giành được phần thắng rồi. Chỉ còn mỗi cách là bỏ dở cuộc săn đuổi; con hổ hiểu như thế và nó nhớ lại cái bóng đen cao to thoáng qua trong cuộc đuổi bắt, nó vội vàng quay trở về bờ bên kia. Con trâu rừng hãy còn thấp thoáng.

Khi cuộc săn đuổi vút qua, con trâu rừng đã lùi về phía rừng, sau đó nó tỏ ra đôi chút phân vân và cứ tăng dần khi con thú cỡ lớn kia càng xa nó và nhất là khi hắn đã biến mất sau đám lau sậy. Tuy thế, con trâu rừng vẫn quyết định rút lui, nhưng chợt một làn hơi kinh khủng xộc vào mũi nó. Nó vươn dài cổ và, đã chắc chắn là không thể nhầm, nó tìm nẻo trốn chạy. Cái nẻo ấy cũng không xa những tảng đá trong đó trú ba người Oulhamr, nhưng rồi nó lại rẽ hướng khác.

Bây giờ thì nó đương bon nước kiệu, nó sắp sửa biến mất vào trong khoảng rừng già. Bỗng nó đứng sững: con hổ đã vút tới rất nhanh. Con thú dữ không phải lo con trâu rừng có thể thoát khỏi nhờ sức nhanh như con hươu đại cồ vừa qua, nhưng sự thất bại không ngờ lúc nãy khiến nó bực bội. Trông thấy con thú dữ, con trâu mộng không còn gì phân vân nữa; nó tự hiểu rằng không thể trông mong vào chạy cho nhanh để thoát, nó quyết định đương đầu với tai họa. Đầu cúi thấp, đào bới đất, con trâu rừng đúng là một chiến sĩ lẫm liệt của rừng và của đồng cỏ với bộ ức rộng màu hung, cặp mắt nảy lửa màu tía; một cơn điên cuồng u tối quét sạch mọi sợ hãi; dòng máu cuồn cuộn trong tim nó là dòng máu của chiến đấu, bản năng tự vệ chuyển thành dũng cảm.

Con hổ không coi thường sức lực đối thủ. Nó không tấn công bất ngờ con mồi; nó xoay quanh xoay quẩn, bò rạp xuống như loài bò sát, nó rình đợi một động tác vội vàng hoặc vụng về nào đó tạo điều kiện cho nó có thể nhảy lên phía sau mông, bẻ gãy những đốt xương sống hoặc xé rách mạch máu ở cổ họng. Nhưng con trâu rừng, hết sức chú ý đến những đường vờn của đối thủ, bao giờ cũng giơ cái trán cứng đặc và cặp sừng nhọn hoắt ra...

Đột nhiên con thú sững lại, không động đậy. Bốn cẳng cứng đờ, đôi mắt màu vàng mở to ngó trân trân, hầu như ngơ ngác, nó nhìn vào một con thú đồ sộ tiến lại. Con thú trông cũng giống con hổ, hình vóc cao to hơn và chắc nịch hơn, trông nó lại cũng có phần giống sư tử, có bờm, bộ ức sâu, dáng đi đường bệ. Mặc dầu nó cứ bước đều đều mà đi tới, với cảm giác tự tin của kẻ có thế mạnh rõ ràng, nó vẫn để lộ vẻ dè dặt của con thú không phải là đứng trên đất săn của mình. Còn con hổ thì đúng là nó đứng trên đất săn của nó. Đã mười mùa qua, nó ngự trị vùng đất, và các loài thú dữ khác, báo, beo, linh cẩu ở đó đều sống nương bóng nó; nó đã nhắm con mồi nào thì hiển nhiên đó là của nó; không một sinh vật nào dám cản trở nó ngay khi chỉ do tình cờ nó quật chết hươu rậm sừng, hươu sao, hươu đại cồ, trâu rừng, Oroc hoặc dê rừng. Con gấu xám, trong mùa lạnh, có thể có qua lại đôi ba lần; những con cọp khác đều vùng vẫy ở quá lên phía bắc, và sư tử thì chỉ ở những vùng bên sông, chẳng con thú nào đến đây để hạ bệ sức mạnh và quyền uy của nó. Còn bản thân nó thì chỉ tránh né khi con tê giác vô địch chạy qua, hoặc khi con ma mút in những dấu chân đồ sộ, công nhận cái việc đánh lại chúng quả là cực nhọc. Còn lúc này thì nó lại quá lờ mờ về cái hình thù lạ lùng vừa mới xuất hiện và tất thảy mọi cảm giác ở nó đều là ngạc nhiên.

Đây là một con thú rất hiếm, một con vật của những thời kì xa xưa mà giống loài đã bắt đầu sa vào tàn lụi từ hàng bao nhiêu thế kỉ. Từ tất cả bản năng nó, con hổ nhận thấy con thú ấy khỏe hơn, nanh vuốt sắc mạnh hơn, cũng nhanh nhẹn chẳng thua gì nó; nhưng cũng lại từ tất cả nếp quen của nó, từ quá trình chiến thắng lâu dài của nó, nó vùng lên chống lại sự sợ hãi. Cử chỉ của nó bộc lộ hai chiều hướng song song đó. Hễ đối phương tiến lại gần thì nó lại lảng ra xa hơn là lùi bước, thái độ vẫn hầm hè. Khi khoảng cách đã vừa tầm, con sư tử phồng bộ ngực rộng lớn và gầm lên, rồi rạp mình xuống, nó bật bước nhảy tấn công thứ nhất, một bước nhảy khoảng hai chục cẳng tay. Con hổ lùi. Sau bước nhảy tiếp của con thú khổng lồ, nó quay đầu như để chuẩn bị bỏ chạy. Nhưng động tác này chỉ thoáng phác ra thôi. Máu hung hãn kéo nó quay trở lại, đôi mắt màu vàng ngả màu xanh lục, nó chấp nhận cuộc giao tranh. Cũng vì bây giờ nó không đơn độc nữa. Một con cọp cái đã vụt ra từ những bụi cỏ, xông tới, óng ánh, ào ào và lộng lẫy, đến giúp sức con đực của nó.

Đến lượt con sư tử khổng lồ ngần ngừ; nó có chút dè dặt về sức mạnh của nó. Có thể là nó cũng chịu rút lui mà trả lại lãnh địa cho cặp hổ, nếu đối thủ, được những tiếng gừ gừ nhè nhẹ của con hổ cái đương tiến lại gần kích thích, không ra bộ tiến công trước. Con thú khổng lồ có thể chịu nhịn mà nhường lại chỗ đấy, nhưng cơ bắp kinh khủng của nó, hồi ức về tất cả những gì nó đã xé thịt và nhai xương, thúc đẩy nó phải trừng phạt sự khinh mạn. Nó chỉ cách con hổ khoảng một bước nhảy. Nó vút tới nhưng không trúng đích, đối thủ đã tạt ngang và định đánh vào sườn. Con sư tử dừng lại để đón đòn đánh tới. Móng vuốt và mõm lộn ẩu, tiếng đập của những hàm răng cắn xé lẫn với tiếng hơi thở hộc lên. Thấp hơn vì cẳng ngắn, con hổ tìm cách chộp họng kẻ thù; suýt nữa thì nó làm nên chuyện. Những động tác rất chính xác đã hất bật nó ra, nó bị quật ngã dưới một cẳng chân chúa tể và con sư tử khổng lồ bắt đầu xé thủng bụng nó. Ruột đùn ra như những dây leo xanh lam, máu chảy đỏ ngầu trên cỏ; một tiếng rú kinh khủng khiến cả đồng cỏ run lên. Và khi con sư tử vừa bắt đầu bẻ gãy sườn kẻ thua trận, thì con cọp cái cũng vừa tới. Do dự một chút, nó hít ngửi mảng thịt nóng, sự thất bại của con đực của nó, nó gừ nhè nhẹ một tiếng gọi.

Nghe tiếng gọi ấy, con hổ đứng bật dậy, làn sóng hùng hổ cuối cùng vụt xuyên vào đầu nó; nhưng vừa mới cất chân, nó đã bị cái đống ruột dài lê thê giữ lại, và nó đứng sững, cẳng khuỵu dần, mắt vẫn ngời sức sống. Theo bản năng, con cọp cái ước lượng những gì còn lại trong sức sống của kẻ đã bao lâu nay chia sẻ với nó những con mồi hôi hổi, kẻ đã chăm bẵm những lứa con cái, bảo vệ giống nòi chống những cạm bẫy đầy rẫy. Một niềm âu yếm tối tăm kích động những cảm xúc thô dã của nó; nó cảm thấy, thành một khối, sự cộng đồng của những cuộc chiến đấu, những niềm vui, những đau khổ của chúng. Sau đó thì quy luật tự nhiên đã làm cho nó mềm yếu đi; nó hiểu rằng một sức mạnh ghê gớm hơn sức mạnh của loài cọp đương đứng trước nó; và run lên vì ham sống, với một tiếng than ảo não, một cái nhìn dài về phía sau, nó chạy trốn vào phía lùm cây thưa.

Con sư tử khổng lồ không theo vào đó; nó tận hưởng cái ưu thế những bắp thịt của nó, nó hít mạnh không khí buổi chiều, không khí của phiêu lãng, của tình ái và của mồi săn. Con hổ không còn làm cho nó phải lo ngại nữa; tuy vậy, nó cũng dõi nhìn, nó ngần ngại chưa muốn kết liễu cuộc đời đối thủ, do tính thận trọng của nó, và là kẻ chiến thắng, nó cũng muốn tránh những vết thương vô ích...

Hoàng hôn đã đến, nó loang tràn từ trong sâu thẳm những cánh rừng, thong thả, biến hóa và đầy cạm bẫy. Loài thú ban ngày im bặt. Tiếng hú bọn sói, tiếng sủa lũ chó, tiếng cười gằn gặt lũ linh cẩu, tiếng huýt một con chim ăn thịt, tiếng gọi oàm oạp bọn ếch nhái hay tiếng bật càng một con cào cào, châu chấu nào đó về muộn nổi lên cách quãng; trong khi mặt trời trốn dần sau một đại dương những ngọn cây, vầng trăng bát ngát nhô lên phía đông.

Không thấy một con vật nào khác ngoài hai con thú dữ, con trâu rừng đã biến mất trong cộc giao tranh; trong ánh nhờ nhờ, hàng nghìn chiếc mũi thính nhận rõ những kẻ có mặt đáng sợ. Một lần nữa, con sư tử khổng lồ cảm thấy cái yếu của sức mạnh nó. Con mồi hằng hà sa số động đậy trong tận cùng những bụi rậm và những lùm cây thưa, vậy mà hàng ngày nó vẫn cứ phải lo đói. Bởi vì nó mang theo cái hơi tỏa của nó, cái làn hơi ấy đánh động về con thú chắc chắn hơn là điệu đi của nó, hơn cả tiếng đất vỡ, cỏ dập, lá bị xéo, cành gãy. Làn hơi lan tỏa, hăng xì và hung dữ, có thể sờ thấy được ngay trong bóng tối đen kịt và ngay cả trên mặt nước; nó là sự khủng khiếp và cũng là cứu tinh của những loài yếu. Và thế là tất cả đều chạy trốn, ẩn nấp, tan biến đâu mất. Mặt đất trở nên vắng tanh; không còn lấy mảy may sự sống; không còn lấy một con mồi. Con thú dữ dường như cô độc trong thế gian.

Vậy đấy, đêm trước, con thú khổng lồ đã bị đói. Bị một thiên tai dồn ra khỏi đất săn của mình, nó đã vượt qua nhiều con ngòi và con sông lớn, rình rập ở những chân trời xa lạ. Và giờ đây, trên mảnh đất mới giành được do sự thất trận của con hổ, nó nghểnh mũi hít, nó tìm kiếm trong gió nồm luồng hơi những con thịt tản mát đâu đây. Tất cả mọi thứ mồi, nó đều thấy xa lắc xa lơ; nó chỉ hơi nhận ra tiếng động nhẹ của côn trùng núp trong cỏ, một vài tổ chim sâu, hai con sếu đậu trên chạc ba một cây sến đen, tinh nhanh không thể nào chớp bất thần được, dù cho con thú dữ có leo được lên cây, nhưng từ ngày nó lớn đẫy sức rồi, con thú chỉ leo những thân cây thấp và trong những đám cành chi chit.

Bụng đói bắt nó phải quay trở lại cái dòng âm ấm đang chảy cùng đống ruột của kẻ thua trận; nó bước lại gần, nó hít ngửi cái dòng nước ấy, nó kinh tởm cũng như một thứ nọc độc. Bực bội, nó chồm lên thân con hổ, cắn phập xương sống rồi bỏ đi rình mồi.

Bóng nghiêng mấy tảng đá đơn độc khiến nó chú ý. Vì những tảng đá thì ở cuối gió và khứu giác con thú dữ vẫn thua kém bọn sói, nó chưa biết được ở đó có con người. Tiếng lại sát gần, nó mới hiểu rằng có con mồi trong đó và hi vọng làm nó càng thở dốc.

Những người Oulhamr hồi hộp ngắm nghía cái bóng dáng cao lớn của con thú ăn thịt. Từ sau cuộc chạy trốn của con hươu đại cồ, tất cả cái truyền thuyết ảm đạm, tất cả những gì đã khiến mọi sinh vật phải sợ run lên đã diễn qua mắt họ. Trong buổi trời chiều đỏ ối, họ thấy con sư tử quanh quẩn quanh chỗ trú ẩn; mõm nó sục vào những khe hở, đôi mắt nó lóe ra ánh sáng xanh lục, toàn thân nó toát ra sự nôn nóng và cái đói.

Đến trước lỗ hổng mà mấy người đã chui lọt qua, con thú dữ cúi xuống; nó thử thò đầu và vai vào, và ba người lữ hành đã phấp phỏng về độ vững của những tảng đá. Cứ mỗi lần cái thân hình to lớn uốn lượn là Nam và Gaw lại co dúm lại, bật ra một tiếng thở dài tuyệt vọng. Căm giận khiến Noah nổi xung, căm giận của mồi thịt bị thèm thuồng, căm giận của thông minh tươi mới chống lại bản năng cổ lỗ và sức mạnh quá mức của nó. Căm giận tăng lên khi con vật bắt đầu đào đất. Mặc dầu con sư tử khổng lồ không phải loài đào bới, nó vẫn biết cách khơi rộng một lỗ hở hoặc hẩy đổ một vật cản trở. Nó làm thử và khiến mấy con người bối rối, đến nỗi Naoh ngồi thụp ngay xuống với ngọn giáo đâm; con thú dữ, trúng đầu, kêu lên một tiếng ồ ồ giận dữ và dừng bới. Đôi mắt nảy lửa soi mói bóng tối nhờ nhờ; càng nhìn vào bóng tối mắt càng tinh, nó phân biệt rõ cả ba bóng đen và càng như chọc tức nó thêm bởi nó thấy sao mà gần thế!

Nó quay ra rình mò quanh, sờ khoắng những lỗ hổng; lần nào cũng thế, nó vẫn quay trở lại cái chỗ mấy con người đã chui qua. Cuối cùng, nó lại quay về với việc bới đất; lại một mũi giáo bắt nó phải ngừng và nó lùi ra, lần này ít ngạc nhiên hơn. Trong đầu óc đần độn của nó, nó hiểu rằng vào trong hang là không thể được, nhưng nó không muốn buông con mồi; nó cứ giữ chắc mối hi vọng là, ở quá gần thế này, con mồi không thể thoát tay nó. Sau một hơi hít thở và một cái nhìn cuối cùng, nó có vẻ không biết gì đến sự có mặt của những con người, và nó tiến về phía rừng.

Ba người lữ hành phấn chấn hẳn lên, nơi trú ẩn quả là chắc chắn rồi. Họ say sưa hít thở không khí ban đêm: đó là một trong những giờ phút gân cốt thêm mềm dẻo và cơ bắp thêm sức lực. Biết bao cảm xúc đã nâng cao tâm hồn bất định của họ mà gợi lại cái vẻ đẹp buổi sơ khai; họ thấy yêu cuộc sống và khung cảnh của nó. Họ tận hưởng cái gì đó làm bằng tất cả những gì đã có, một hạnh phúc nảy sinh ra bên ngoài và bên trên cái sự việc trước mắt. Và cũng vì không thể truyền cho nhau được mối cảm xúc ấy, và họ cũng không nghĩ đến việc truyền cảm cho nhau, họ chỉ nhìn nhau mà cười vui, cái niềm vui lây lan chỉ bùng lên trên nét mặt của con người. Cũng có thể, họ vẫn nghĩ con sư tử khổng lồ sẽ trở lại, nhưng vì không có được một ý thức chính xác về thời gian - điều này quả đã tai hại cho họ - họ thưởng thức thật trọn vẹn cái hiện tại; khoảng thời gian từ hoàng hôn chiều nay cho đến tinh mơ sáng hôm sau dường như vô tận.

Theo nếp riêng của anh, Naoh nhận đợt gác đầu tiên. Anh không buồn ngủ. Kích động trước cuộc giao tranh giữa con hổ và con sư tử khổng lồ, sau khi Gaw và Nam đã nằm dài xuống ngủ, anh cảm thấy bùng lên những điều mà truyền thống và kinh nghiệm đã tích lũy trong đầu óc mình. Những cái đó chằng chịt hỗn độn với nhau, hợp thành câu chuyện truyền thuyết về thế gian. Và hồi này thì thế gian cũng đã rộng lớn lắm trong trí tuệ những người Oulhamr rồi.

Họ biết rõ con đường đi của mặt trời và của mặt trăng, cái vòng quay của bóng tối, của mùa lạnh chen với mùa nóng; lối đi của những con ngòi và sông lớn; sự ra đời, tuổi già và cái chết của con người; hình dáng, thói quen và sức lực của những con vật nhiều không kể xiết, sự lớn lên của cỏ cây; nghệ thuật chuốt mài mũi giáo, lưỡi rìu, cây chùy, con dao nạo, ngọn lao và cách dùng những thứ đó; cuộc chạy đuổi của gió và mây, cái tính đồng bóng của mưa và dữ tợn của sét. Sau hết, họ biết được Lửa, cái vật kinh khiếp nhất và dịu hiền nhất trong những vật sống, thừa sức mạnh để phá hủy cả một cánh đồng cỏ hoặc một dải rừng cùng những con ma mút, những con tê giác, những con sư tử, những con hổ, những con gấu, những con Oroc, những con trâu rừng trong đó.

Đời sống của Lửa luôn luôn ám ảnh Naoh. Cũng như đối với mọi con vật, phải cho nó một cái mồi; nó ăn cành cây, cỏ khô, mỡ, nó lớn dần, mỗi đám lửa lại đẻ ra những đám lửa khác, mỗi đám lửa đều có thể chết. Thế nhưng hình vóc lửa thì vô biên và mặt khác, có thể cắt nhỏ nó ra không bao giờ hết, mỗi mảnh cắt ra vẫn có thể sống. Nó yếu đi khi không cho nó ăn: nó thu mình nhỏ lại bằng con ong, bằng con ruồi, và ấy vậy mà nó vẫn có thể sống lại chỉ dọc theo một thân cỏ, trở thành rộng lớn như một bãi lầy. Nó không có cẳng, cũng không có thân để trườn, và nó vượt cả bầy sơn dương; không cánh và nó bay trong các tầng mây; không mõm và nó thổi nó gầm nó hú; không bàn tay mà cũng không có móng, và nó chiếm đoạt được cả khoảng mênh mông, Naoh yêu nó, ghét nó và sợ nó. Hồi còn bé, anh đã từng bị nó cắn! Anh hiểu rằng nó chẳng thiên vị ai cả - sẵn sàng hủy diệt cả những người nuôi nấng nó, thâm hiểm hơn cả linh cẩu, độc ác hơn cả beo. Nhưng có nó thì lại dễ chịu; cái độc địa những đêm lạnh lẽo phải tiêu tan, mọi thứ mệt mỏi được nghỉ ngơi hồi sức và cái yếu đuối của con người lại trở nên đáng sợ.

Trong cảnh tranh tối tranh sáng bên những tảng đá ba dan, với một khát vọng êm dịu, Naoh như thấy hiện ra đống lửa hồng buổi nghỉ đêm và những ánh lửa lướt trên nét mặt Gammla. Trăng lên gợi lại cho anh ngọn lửa xa xôi. Từ nơi nào trên mặt đất, mặt trăng nhô lên, và vì đâu, cũng như mặt trời, không bao giờ bị trăng tắt sáng? Nó nhỏ dần, có những buổi tối trăng chỉ còn là một vệt sáng gầy như vệt lửa bò dọc một thân cỏ. Rồi trăng lại nở ra. Không còn nghi ngờ gì nữa, có những Con-người-ẩn-nấp lo toan việc chăm nom nó, và nuôi nấng nó tùy theo từng thời kì. Tối hôm nay, trăng đang trông độ sức lớn: trước hết thì cao ngang những cây to, nó co lại dần nhưng sáng lên nhiều trong khi nó đi lên trời. Những Con-người-ẩn-nấp chắc là đã cho nó củi khô ê hề.

Trong khi con trai Báo đốm mơ màng những điều đó, lũ thú vật ban đêm hoạt động đó đây. Những bóng đen lén lút lướt trên cỏ; Naoh phân biệt được chuột đồng, thỏ nhảy, cheo, những con chồn êm nhẹ, những con cầy lưng dẻo như thân loài rắn, rồi tới một con hươu rậm sừng mang đến mười chồi gạc chạy vun vút, sấp bóng, như một mũi lao. Naoh chú ý những cẳng chân khô khẳng, thân hình màu đất và màu vỏ cây sồi, những đám gạc hất ngược xuống cổ. Con hươu đã mất dạng; một bầy chó sói nhô ra cái đầu tròn, cái mõm thon, những cẳng chân rõ nét và linh hoạt; bụng thì xanh nhợt, sườn và lưng hung hung, rồi một sọc đen đen vạch dọc xương sống, gáy căng lên những cơ bắp khỏe, tất cả nước chạy để lộ một cái gì thâm hiểm, có suy tính và phức tạp mà cái kiểu nhìn chéo càng làm cho rõ thêm. Chúng đánh hơi con hươu, nhưng chính con này, trong không khí ẩm lúc tranh tối tranh sáng, đã nhận biết bọn sói đến gần và kịp tạo được một khoảng cách lớn. Những cái mũi tinh tế nhận ra mức độ loãng dần liên tục của hơi con thú; lũ sói biết rằng con thú ăn cỏ đã lợi rất nhiều. Tuy nhiên, chúng vẫn băng qua đồng cỏ, tới bìa rừng và những con chạy nhanh nhất cũng cứ xông vào. Cuộc săn đuổi coi như vô ích. Cả bọn quay trở lại, bước thong thả, thất vọng, một vài con tru lên và rên rỉ. Thế rồi, mũi chúng lại hếch lên thăm dò không gian. Chúng chẳng phát hiện được gì có thể coi là gần, nếu không kể tới xác con hổ và những con người ẩn trong hang đá, một thứ mồi quá ư đáng sợ và một thứ thịt, mặc dầu phàm ăn, bọn sói vẫn kinh tởm.

Ấy thế nhưng rồi chúng cũng bén mảng tới, sau khi đã lượn vòng quanh nơi có những con nguời ẩn náu.

Trước hết, bọn sói lượn quanh cái xác chết, thận trọng đến mức không thể có gì bất ngờ xảy ra. Cuối cùng thì những con nóng ruột nhất đâm liều thử. Chúng gí mõm vào sát cái đầu con hổ, gần cái miệng lớn mở trống hoác, từ nơi đó trước kia đã thở ra một cuộc sống độc hại và dữ dội; thăm dò cái thân hổ, chúng liếm những vết thương đỏ lòm. Ấy thế mà không con nào có ý định bập răng vào cái thứ thịt ram ráp đầy đẫm chất độc ấy mà chỉ có bọn kền kền và lũ linh cẩu mới trộn lên được.

Một tiếng ồn ào tăng thêm sự do dự của chúng - những tiếng than, những hồi tru, những tiếng gằn - sáu con linh cẩu hiện ra dưới trăng. Chúng tiến tới với dáng chạy nhập nhằng, đầu và cổ khỏe khoắn, thân hình thấp xuống và thon dần tới những chiếc cẳng khẳng khiu; cẳng doãng, mõm ngắn và khỏe đến mức có thể nhai gãy xương ống sư tử, mắt ba cạnh, tai nhọn và bờm cứng; chúng xoay trở, tạt ngang hay nhót lên như châu chấu. Lũ sói ngửi thấy mùi thối kinh tởm từ những cái hạch của chúng xộc lên.

Đó là những tay rình săn vóc dạc cao, nhờ sức mạnh ghê gớm của đôi quai hàm, đủ sức đương đầu với hổ. Nhưng chúng chỉ cự lại khi bị dồn ép, điều này hầu như lại chẳng thể xảy ra; không một con thú săn rình nào lại thèm cái chất thịt thối tha của chúng, còn những con thú khác cũng ăn thịt ruỗng thì lại yếu hơn chúng. Mặc dầu hiểu rõ thế mạnh của chúng đối với bọn sói, chúng vẫn ngần ngại; chúng xoay đi trở lại trong ánh đêm, tới gần rồi lại lùi ra, rú lên, cách quãng, những tiếng ầm ừ chói tai. Cuối cùng thì cả bọn xông vào tấn công đều một loạt.

Bọn sói không có ý định chống lại chút nào; nhưng tin chắc là nhanh nhẹn hơn, chúng đứng vững rất gần đối thủ. Coi như bị hớt tay trên, chúng đâm ra tiếc miếng mồi chúng đã rẻ rúng. Chúng rình rập quanh bọn linh cẩu với những tiếng hú bất thần, những động tác giả vờ tấn công, những cử chỉ ranh mãnh, chỉ cốt đủ bắt đối thủ phải lo ngại.

Bọn kia, lầm lì và luôn miệng gầm gừ, bập vào cái xác chết; thực ra, chúng mong được cái thứ thịt đã thối ruỗng, nhung nhúc giòi bọ, nhưng bữa ăn vừa qua thì quá nghèo nàn và sự có mặt của bọn sói lại kích động thói phàm ăn của chúng. Trước hết, chúng thưởng thức bộ lòng; với hàm răng vững chắc, chúng nghiến gãy xương sườn, và ngốn ngấu những thứ còn lại. Dẫu sao thì cũng khoái trá được lấy thịt chết mà tạo thêm thịt sống, cũng thú vị được ăn thịt chứ không phải mò mẫm với cái bụng rỗng và cái đầu nặng lo âu. Bọn sói hiểu rõ điều đó lắm; từ hoàng hôn, chúng cũng đã săn đuổi phí công những luồng hơi phảng phất trong không khí và trên mặt đất.

Với tâm trạng hung hăng thất vọng ấy, nhiều con sói lân la lại đánh hơi ở những tảng đá. Một con thò đầu vào một lỗ hổng. Naoh, khinh thường thọc cho một mũi giáo. Trúng vào vai, con thú nhảy chồm chỗm bằng ba cẳng, với một rú đau đớn. Thế là cả bầy tru lên, ầm ĩ và dữ tợn, thực ra chỉ có đe dọa giả vờ. Thân hình hung hung của chúng lay động dưới ánh trăng, mắt chúng rực lên nhuệ khí và nỗi lo sợ về cuộc sống, răng chúng đẫm bọt mép, trong khi những chiếc cẳng thon lết xuống đất với tiếng sột soạt nhỏ, hoặc đứng thẳng trong tư thế đợi chờ: thèm mồi không còn có thể chịu được nữa! Nhưng hiểu rõ rằng sau tảng đá, có những sinh vật khôn ngoan và cứng vững, chỉ có thể bị gục xuống do bất ngờ, chúng thôi không xoay quay rình mò nữa. Tụ họp thành hội đồng săn, chúng trao đổi những tiếng ồn ào và nhiều động tác; nhiều con ngồi chống hai chân trước, nghếch mõm đợi chờ; một số khác có vẻ nôn nóng, cọ lưng vào nhau. Những con sói già thu hút sự chú ý, đặc biệt một con sói lớn có bộ lông nhợt, bộ lông vàng đất thó: chúng nghe theo nó, chúng nhìn ngắm nó, chúng hít ngửi nó với vẻ kính cẩn.

Naoh không nghi ngờ là chúng có thể có tiếng nói riêng; chúng đã bàn bạc nhất trí với nhau để giăng bẫy, bao vây con mồi, tiếp sức cho nhau trong cuộc săn đuổi, phân chia chiến lợi phẩm. Anh ngắm nhìn chúng một cách tò mò, dường như ngắm nhìn những con người, anh tìm cách đoán dự kiến của chúng.

Một bọn bơi qua sông, những con khác tản ra trong rừng cây. Bây giờ thì chỉ còn nghe tiếng mấy con linh cẩu lăn xả vào cái xác hổ.

Mặt trăng thu nhỏ bớt và sáng lên hơn, làm mờ nhạt các ngôi sao; những ngôi sao mờ nhất không còn thấy nữa, những ngôi sao sáng thì tưởng chừng lụi đi và như là chìm dưới sóng nước; một không khí tê mê khó hiểu bao trùm rừng và đồng cỏ. Thỉnh thoảng một con cú vạch một đường trong không gian xanh lam, lặng lẽ một cách lạ lùng trên đôi cánh êm như lót bông; đôi lúc, lũ ếch nhái đua nhau quẫy nước cả đàn, chễm chệ trên những tàu lá súng hoặc bám vào những chiếc cọc ngắn; lũ bướm đêm, lao đi trong cuộc chạy đua dập dình, đụng vào mấy con dơi đương chao lộn qua những bóng mờ.

Cuối cùng, những tiếng hú vang dội lên. Tiếng gọi và trả lời nhau dọc bờ sông và trong sâu những lùm cây rậm. Naoh hiểu rằng lũ sói đang bao vây một con mồi. Anh chẳng phải chờ lâu mới biết chắc chắn. Một con thú vụt ra trên cánh đồng. Có thể nói đó là một con ngựa có bộ ức hẹp, một vạch nâu làm nổi bật đường sống lưng. Nó băng đi, với sức nhanh của loài hươu rậm sừng; theo sau là ba con sói, không nhanh bằng nó và chỉ cứ trông mong ở sức dai bền của chúng, hoặc một tai biến nào đó để đuổi bắt kịp nó. Vả chăng, chúng cũng chưa phải đã dốc hết sức, chúng vẫn tiếp tục trả lời những tiếng hú của đồng bọn đương ẩn nấp đây đó. Chẳng mấy chốc, bọn này xuất hiện. Con ngựa hoang thấy mình đã bị bao vây; nó dừng lại, cẳng run lật bật, thăm dò ra xa chung quanh trước khi có một quyết định. Tất cả các ngả đều bị chặn, trừ mặt bắc chỉ có một con sói xám già. Con vật bị săn lao vào ngả đó. Khi con mồi đã tới gần và sắp sửa tạt ngang, con sói già hú một tiếng trầm. Ngay lập tức ba con sói khác nhô ra trên mô đất.

Con ngựa hoang dừng lại với một tiếng rên dài. Nó thấy rõ khắp quanh nó chỉ có cái chết, và nỗi đau đớn. Không gian đã bị rào kín, ở đó, trước đây tấm thân nhanh lẹ của nó đã biết làm thất bại bao nhiêu là thèm muốn, giờ đây thì mưu mẹo, có những cặp cẳng lẹ làng, sức khỏe của nó tất cả đều tiêu tan cùng một lúc. Nó ngoảnh đầu nhiều lần về phía những con vật không ăn cỏ mà cũng không ăn lá, chỉ có ăn thịt tươi; nó thầm lặng van lơn chúng. Bọn kia trao đổi với nhau những tiếng ồn ào, siết chặt vòng vây; mắt chúng chiếu ra ba chục cái lò lửa giết chóc: chúng cố làm cho con mồi hốt hoảng, bởi vì chúng sợ những cái móng cứng như sừng; những con phía trước mặt giả vờ xông vào hòng làm cho con mồi quên mất phía sườn... Những con gần nhất thì chỉ cách độ vài ba cẳng tay... Thế là, với một động tác bất ngờ, sử dụng triệt để một lần nữa những cặp cẳng cứu giải, con vật thua trận liều mạng xông tới để phá vỡ vòng vây và để vượt ra ngoài. Nó hất ngã con sói gần nhất, hất bật một con khác; không gian khát khao đã mở ra trước nó. Một con sói khác, bất ngờ xông tới, nhảy lên cạnh sườn con vật đương chạy trốn; nhiều con sói nữa bập luôn răng sắc vào mồi. Tuyệt vọng, con vật đá chí mạng; một con sói bị vỡ hàm lăn quay trên cỏ. Nhưng họng con ngựa hoang đã bị xé toang, cạnh sườn nó đã đẫm máu, hai kheo cẳng đã gẫy đôm đốp giữa những cặp nanh, con ngựa hoang ngã vật xuống dưới một chùm mõm và bọn sói ăn sống nuốt tươi nó.

Naoh lặng ngắm một lúc lâu cái thân hình còn bật bật những hơi thở, những tiếng rên, sức tàn trỗi lên chống cái chết. Bọn sói gầm gừ khoái trá cuộc sống tuôn không ngừng vào những cái bụng không bao giờ biết no. Thỉnh thoảng, vẻ lo ngại, một con sói già nào đó quay nhìn phía lũ linh cẩu; bọn này hẳn là thích cái mồi mềm mại và kém độc hại này hơn; nhưng lại cũng hiểu rằng những con thú nhút nhát cũng trở thành táo bạo để bảo vệ cái đã phải bỏ công sức ra mới có được; chúng không lạ gì cuộc sống săn đuổi con ngựa hoang và chiến thằng của bọn sói, chúng đành bằng lòng với cái xác con hổ cứng quèo quèo. Trăng đã treo ở lưng chừng trời. Naoh chợp mắt ngủ. Gaw đã thay phiên gác. Mờ ảo, con sông chảy trong yên tĩnh mênh mông. Sự nhốn nháo chợt trở lại. Trong rừng thưa vọng tiếng gầm thét, cây cỏ gẫy răng rắc, sói và linh cẩu đều cùng hếch những cái mõm nhuốm máu lên; và Gaw, ló đầu trong bóng tối những tảng đá, căng mũi căng mắt và đánh hơi. Một tiếng kêu hấp hối, một tiếng gầm gọn, rồi những cành cây rẽ ra. Con sư tử khổng lồ từ trong rừng đi ra, cắn chặt một con hươu sao ở mõm. Bên cạnh nó, vẫn còn nhẫn nhục nhưng đã thân tình, con cọp cái uốn lượn như một con bò sát to lớn. Cả hai con thú tiến lại chỗ trú ẩn của con người.

Hoảng sợ, Gaw khẽ chạm vào vai Naoh. Những người lữ hành rình dõi rất lâu hai con thú dữ; con sư tử khổng lồ xé thịt con mồi, chậm rãi và phóng khoáng; con hổ cái vẫn có những nghi ngại, những sợ hãi đột ngột, những cái nhìn lấm lét vào kẻ đã quật chết con đực của nó. Và Naoh linh cảm một mối lo ngại lớn bó chặt ngực anh và ghìm hơi thở anh lại.