ậy là anh lại được hít thở không khí của tự do, nhưng làn không khí đã chất chứa bụi bặm và sức nóng không chịu nổi. Anh lại được trả lại bộ đồ com-lê xanh nước biển và đôi giày bằng cao su, nhưng chẳng có ai đón chờ anh cả. Và bây giờ cuộc sống trở lại bình thường còn cánh cổng im lìm của nhà tù lại khép kín như cũ những niềm bí mật vô vọng.

Và đây là những phố xá đầy ánh nắng và ô tô chạy điên cuồng, các khách qua đường và những người ngồi ăn uống, những mái nhà và những cửa hiệu, và không có lấy một cặp môi nào toát ra một nụ cười nhỏ nhoi. Và anh ta chỉ đơn độc một mình, anh đã mất mát nhiều, đã lãng phí bao nhiêu năm trường quý giá, bốn năm trường bị tước đoạt một cách độc địa, nhưng chẳng bao lau nữa thôi anh ta sẽ mặt giáp mặt với họ và dám thách thức chúng.

Bây giờ đã đến lúc sự giận dữ bùng nổ và tiêu tan, thời điểm đã tới để bọn phản bội mất hết hy vọng đến lúc chết và để cho tội phản bộ lộ rõ khuôn mặt tội lỗi méo mó của nó. Nabavigia Alixơ[1], hai từ này làm sao lại có thể thành một được? Chắc chắn là chúng tự đoán cái ngày này trong đầu đến ngàn lần, chúng mày tưởng rằng cánh cửa nhà tù sẽ không mở ra nữa, cũng có thể là chúng mày đã sẵn sàng đề phòng nhưng mà ta sẽ không sa vào bẫy và ta sẽ hạ xuống đúng lúc như định mệnh vậy. Khi hình ảnh Sana hiện ra trong ý nghĩ thì tức khắc làm tiêu tan đi sức nóng, bụi bặm, sự căm thù và bão tố. Và sự êm ấm ngự trị trong tâm trí cũng như sự tinh khiết trắng trong sau cơn mưa rào. Không biết cô bé có biết gì về bố nó không?

Không có gì hết, cả đến con đường, những khách qua đường đến không khí nồng cháy. Bốn năm dài đằng đẳng hình ảnh cô con gái không rời khỏi ký ức của người cha và cô bé đã lớn lên thành một hình ảnh bí hiểm trong óc người bố. Liệu số phận có dành cho một góc yên bình thuận lợi cho việc trao đổi tình cảm thương yêu giữa hai cha con, nơi đó sẽ chỉ có niềm phấn chấn thắng lợi, nơi đó sự phản bội sẽ có thể chỉ còn là một kỷ niệm đáng căm ghét và quá khứ chăng?

Bây giờ mình hãy trông vào tất cả sự tinh tế mà mình có thể có, và những đòn đánh trả phải mãnh liệt như lòng kiên trì mà mình đã rèn được sau bức tường của nhà tù. Giờ đây các ngài phải đứng trước một kẻ có thể bơi lội như cá dưới nước, tung cánh trên không như một cánh chim ưng, xuyên qua tường như một chú chuột và cũng có thể xuyên qua cửa như một viên đạn đấy. Các vị sẽ đón tiếp hắn ta như thế nào? Những đôi mắt gặp nhau sẽ ra sao nhỉ?

Ôi Alixơ, mi có còn nhớ rằng mi đã chạy quẩn bên chân ta như con chó con như thể nào không? Có phải chính ta đã dạy cho mi đứng vững trên đôi chân mình không? Và ai đã biến kẻ lang thang nhặt nhạnh mẩu thuốc lá trên đường thành con người? Chính mi Alixơ không phải người duy nhất đã quên, chính cô ta cũng quên mình, chính cô ta đã tự đẩy mình vào vũng bùn phản bội. Trong tăm tối mịt mùng ấy của suy tư chỉ có khuôn mặt tươi cười của con gái ta Sana ạ, và sắp tới đây ta sẽ được biết vận may có dành cho ta cuộc gặp gỡ với con. Và ngay sau khi ta đã vượt qua đường phố có những khuông cửa tò vò buồn tẻ! Đi về hướng hội chợ cũ, nơi con dốc dẫn lên những bậc cao – không phải như bậc thang xã hội đâu – ta căm thù chúng mày thực sự. Những cửa hàng bán rượu vang đã đóng cửa và chỉ còn lối ngõ nhỏ nơi thường diễn ra những âm mưu tội lỗi.

Thỉnh thoảng phải vượt qua một khe nước ngang đường như một chướng ngại, rồi tiếng ồn ĩ của xe điện vang tới như một tràng tiếng chửi rủa bất tận, tiếng rao hàng thoảng đến của những người bán rau đã héo, tao căm thù chúng mày! Cửa sổ các ngôi nhà vẫn rất cuốn hút, dù cho hoang vắng, những tường nhà tróc lở và gớm ghiếc và cái quãng đường này, quãng đường Secphi là một kỷ niệm đau thương, nơi mà tên kẻ cắp đã hành động trước khi biến mất trong nháy mắt. Những tên phản bội thật đáng nguyền rủa. Cũng chính tại quãng đường này gọng kìm đã khép lại một cách hiểm hóc trước khi kẹp chặt lấy con người bị bất ngờ. Tuy vậy cũng chính nơi này một năm trước đó đã từng chứng kiến niềm đại phúc của đôi ta, mình vác bao bột vào ngày lễ thánh AID EL FETR kết thúc tuần chay của tháng Ramađan, còn nàng đi sau bế Sana bọc trong tã lót. Chao ôi! Những ngày đẹp đẽ tuyệt vời không thể đo lường hết được trong thực tế bởi vì những ấn tượng về ngày lễ trọng, về tình yêu thương, về tình cha con và cả về tội ác đã lẫn lộn trong đầu ta.

Những ngọn tháp đền Hồi giáo sừng sững trên bầu trời, và cái chóp ngôi thành cổ như treo lên trời xanh trong, cái ngõ nhỏ dẫn tới quảng trường, màu xanh lục của khu vườn rực sáng dưới ánh nắng chói chang, một cơn gió khô ào đến phả khí mát dịu mặc dù trời nóng bức, đấy chính là quảng trường Thành cổ với những kỷ niệm đã nhạt phai. Phải làm sao cho bộ mặt ta bị mặt trời thiêu đốt dịu đi và thân thể ta đang bốc cháy giảm bớt nhiệt để có thể thoải mái và cam chịu thì mới có thể đóng được vai trò mà ta dự định.

Anh ta đi qua quảng trường để vào phố Imam, để tới ngôi nhà ba tầng ở đầu bên kia, nơi con đường tách ra làm hai nhánh nhỏ hẹp. Qua cuộc viếng thăm vô hại này mà kẻ thù sẽ bộc lộ cung cách đón tiếp mà nó dành cho anh ta, vì thế hãy nghiên cứu kỹ khu vực và ghi nhận lấy các dấu hiệu, hãy quan sát các cửa hiệu kia có những cái đầu đang thập thò như lũ chuột. Anh ta bỗng nghe thấy một giọng nói phía sau:

- Saít Maran! Một ngày phúc lành làm sao…

Anh ta dừng lại để người kia theo kịp và họ bắt tay nhau trong khi che giấu những tình cảm thực sự sau nụ cười lợt lạt. A, tên gian trá ấy luôn có những kẻ hầu hạ. Rồi anh ta sẽ thấy cuộc đón tiếp đó che đậy cái gì. Cũng có thể là Alixơ đang đứng sau cửa sổ để quan sát như bọn đàn bà vẫn thường làm.

- Tôi xin cảm ơn, thầy Bagiađa…

Khá đông người rời khỏi các cửa hiệu hai bên phố đã chạy tới xúm quanh, những lời chúc tụng thêm nồng nhiệt, chẳng mấy chốc anh ta bị các bạn bè của kẻ thù vây kín – chắc chắn là như vậy không thể nhầm được. Tiếng nhiều người nhao nhao:

- Chúc mừng anh trở về tốt đẹp!

- Chúa phù hộ cho tình yêu và tình bạn.

- Từ đáy lòng, chúng tôi mong muốn người ta trả tự do cho anh ta nhân ngày kỷ niệm Cách mạng thành công.

Anh ta quan sát họ bằng đôi mắt tròn như hạt dẻ, màu mật ong và lẩm bẩm:

- Sáng danh Chúa trên trời và xin cảm ơn các bạn.

Bagiađa vỗ mạnh vào vai anh ta:

- Này, hãy uống một cốc nước quả sác-ba ở tiệm kia để chúc mừng đi!

Saít Maran đáp lại một cách từ tốn:

- Xin để chốc nữa, lúc trở lại.

- Lúc trở lại ư?

Một người trong bọn gọi to về phía nhà ba tầng:

- Thầy Alixơ ơi! Thầy Alixơ này, hãy đến chúc mừng Saít Maran đi!

Không cần phải báo động cho nó đâu, tên khốn kiếp kia. Ta đến đây giữa ban ngày ban mặt… và ta biết chắc rằng bọn mi canh gác… Lão Bagiađa lại hỏi tiếp:

- Trở lại từ đâu?

- Tôi có việc phải thanh toán.

Lão kia hỏi tiếp, nét mặt không vui:

- Thanh toán với ai?

- Thế anh quên rằng tôi là một người bố ư?… và con gái tôi hiện ở nhà Alixơ sao?

- Không, nhưng đã có luật pháp để xử những chuyện xích mích.

Một người khác chen vào:

- Tốt hơn hết là hãy tranh luận đã.

Một người thứ ba thêm, với giọng nhẫn chịu:

- Anh vừa ở nhà tù ra và sự khôn ngoan là tiếng nói của chân lý đấy, Saít ạ.

Saít nuốt cơn giận đáp lại;

- Ai nói rằng tôi đến đây không phải là để tranh luận?

Từ cửa sổ tầng ba Alixơ ngó đầu ra, nhiều người ngẩng lên lo ngại. Chưa có ai kịp thốt ra điều gì thì một gã to lớn đã bước ra khỏi ngôi nhà, khoác áo trùng dài kẻ sọc chân đi giày đinh cao cổ. Saít nhận ra ngay cảnh sát viên Hatsababanla.

Làm bộ ngạc nhiên, Saít thốt ra giọng giận dữ;

- Vì sao anh lại đến đây làm gì, tôi chỉ đến đây để tranh luận?

Tên cảnh sát tiến nhanh đến bên anh và bắt đầu khám xét, lục soát các túi quần áo với thói quen nghề nghiệp thành thạo và tỉnh táo. Hắn ra lệnh:

- Im mồm đi, đồ con quỷ, mày muốn gì?

- Tôi chỉ đến để thảo luận về tương lai của đứa con gái tôi.

- Bây giờ mày biết thảo luận cơ à!

- Đúng vậy, vì lợi ích của con gái tôi.

- Việc đó đã có tòa án.

- Khi nào không còn hy vọng gì thì sẽ đến tòa án.

Từ trên cao. Alixơ nói với xuống:

- Hãy để cho anh ta vào, các bạn vào đi, xin hoan nghênh mọi người.

Được, mày hãy tập hợp họ quanh mày, thằng hèn. Ta chỉ đến đây để biết quan niệm của mày ra sao thôi. Khi nào thời điểm đến thì cảnh sát và những bức tường kia cũng chẳng cứu giúp được mày đâu.

Họ kéo nhau vào trong phòng khác và tản ra trên các ghế bành và trường kỷ. Người ta mở toang các cửa sổ để ánh sáng và cả ruồi nữa lọt vào. Tấm thảm xanh da trời dưới chân rải rác những vết đen do tàn thuốc lá gây ra. Còn trên tường một bức chân dung của Alixơ đứng nhìn họ chăm chú, tay chống trên một chiếc gậy to. Người cảnh sát ngồi ngay bên cạnh Saít và đưa tay lần tràng hạt. Lúc này Alixơ Xêđơra mới xuất hiện với bộ áo choàng dài rộng phình, khuôn mặt tròn phì phị với chiếc cằm chảy xệ và cái mũi tẹt to sù. Hắn làm ra vẻ can đảm cúi chào Saít:

- Tôi xin chúc mừng bạn!

Trong phòng trở nên im lặng và nhiều ánh mắt lo âu trao đổi với nhau cho đến khi chính Alixơ đưa ra một câu như muốn mở ra một trang mới;

- Thôi, chuyện quá khứ là của quá khứ, cái gì đã xảy ra thì đã xảy ra hàng ngày. Có những sự cố đáng tiếc xảy ra đã phá hủy những tình cảm bạn bè xa xưa, nhưng chỉ có người gây tội phải hổ thẹn thôi.

Saít lúc đó trông như một con hổ thu nanh vuốt trước con voi, mắt sáng rực, thân hình cao lớn dũng mãnh; anh cố gắng lắm cũng chỉ nhắc lại lời của Alixơ:

- Chỉ có người gây tội phải hổ thẹn thôi.

Anh chưa nói hết lời thì từ mọi phía họ đều quay lại nhìn anh. Viên cảnh sát ngưng tay lần tràng hạt, Saít chộp lấy cái ý vừa phát ra, tiếp tục:

- Tôi hoàn toàn đồng ý với anh về điều anh vừa nói.

Viên cảnh sát uể oải:

- Ta nên nói thẳng vào đề, tránh vòng vèo.

Saít hỏi lại, giấu một vẻ giễu cợt:

- Vậy thì theo đường nào?

- Chỉ có một con đường duy nhất để thảo luận, đó là về con gái anh!

A, đồ chó ghẻ! Thế còn vợ ta và các tài sản của ta thì thế nào! Chà, lời nói gở, lời nói gở! Ta muốn nhìn thẳng vào mắt mày. Như vậy ta không ngại xấu nến phải tôn trọng con gián hôi, con bọ cạp hoặc con giun đất. Khốn nạn thay cho những kẻ để cho đàn bà chinh phục. Dù sao bất chấp, Saít cũng ngẩng đầu tỏ dấu tán thành. Một trong những tên liếm gót giày nói:

- Con gái anh vẫn ở nơi an toàn với mẹ nó, đúng như luật pháp quy định cho đứa trẻ sáu tuổi. Nếu anh muốn tôi sẽ đưa cháu đến thăm anh mỗi tuần một lần.

Saít bỗng gào lên như muốn cho ở ngoài cũng nghe được:

- Con gái tôi thuộc về tôi, dù trong hoàn cảnh nào.

Alixơ vẻ khó chịu hỏi:

- Ý anh muốn nói thế nào?

Nhưng viên cảnh sát không để cho Saít trả lời:

- Tất cả những chuyện ấy chỉ làm chúng ta đau đầu.

Ngay lúc đó Alixơ tuyên bố một cách tự tin rằng:

- Tôi không phạm một tội lỗi nào, đấy là số mệnh và cả nghĩa vụ nữa, tôi chỉ làm cái việc đó vì sự cao cả của tâm hồn và cũng vì lợi ích của con bé thôi.

Sự cao cả của tâm hồn ư, đứa con của rắn độc! Thật là sự lừa bịp và sự phản bội liên kết lại. Đúng là vừa đủ cả cái gậy với lưỡi rìu và giá treo cổ. Mà con bé Sana hiện nay ra thế nào nhỉ?

Saít đập lại hết sức bình tĩnh:

- Tôi chẳng để nó trong cảnh thiếu thốn, nó đã được thừa hưởng tài sản của tôi, một gia tài đáng kể.

Viên cảnh sát chen vào:

- Mày muốn nói là những của đã cướp đoạt được của mày à? Những thứ mà mày đã chối cãi trước tòa án đó sao?

- Tùy anh giải thích thế nào cũng được, nhưng tất cả các thứ đó đâu rồi?

Alixơ vội gào lên:

- Không có một xu nào hết! Các bạn ạ, hãy tin tôi, không có ai muốn có một số phận như vậy, ngay cả cho kẻ thù tệ hại nhất của mình, thực tình là tế.Tôi chỉ làm nghĩa vụ của mình.

Saít bèn đưa ra một câu hỏi thách thức:

- Vậy anh hãy giải thích cho tôi làm sao anh có thể sống một cách phong lưu và bao cho những người khác nữa?

Alixơ giọng châm biếm:

- Liệu anh có là Thượng đế để xét hỏi tôi về những tài khoản chăng?

Một kẻ trong đám tay chân của Alixơ khuyến cáo:

- Hãy coi chừng quỷ dữ, Saít ạ.

Viên cảnh sát lên mặt phán rằng:

- Tao thì tao biết mày quá và hiểu mày, không ai có thể đọc được những ý nghĩ trong đầu mày bằng tao. Mày sẽ mệt nhoài ra vì chuyện này. Thôi hãy chỉ nói về chuyện cô bé con điều đó có lợi cho mày hơn.

Saít lùi lại một bước vừa mỉm cười, vừa cúi mặt xuống vẻ nhẫn nhịn. Anh nói nhỏ nhẹ:

- Sự thật là từ miệng ông ra, ông cảnh sát ạ.

- Nghe đây, tao hiểu mày quá rõ rồi nhưng tao sẽ thỏa thuận với mày vì lòng kính trọng đối với các ông bạn ngồi đây lúc này là: hãy đưa cô bé ra đây, trước tiên hãy xem ý kiến cô bé ấy ra sao là hơn cả chứ?

- Tại sao lại như thế, ông cảnh sát?

- Tao hiểu mày Saít, thực ra mày không muốn gặp con gái. Mày chẳng có chỗ nào cho nó ở và chính mày cũng phải nhiều khó khăn lắm mới kiếm được chỗ dung thân chứ gì. Nhưng nhân danh pháp luật và tình thương, mày có quyền gặp con. Nào hãy đi tìm đứa bé ra đây.

Sao không dẫn mẹ nó ra nhỉ! Ta muốn diện đối diện và nhìn thẳng vào cặp mắt ấy, để ta có thể chọc thủng được một trong muôn vàn bí mật dưới Địa ngục. Thực là đủ cả cây gậy, chiếc rìu và giá treo cổ.Alixơ đã đứng lên đi kiếm đứa bé gái.

oOo

Khi có tiếng chân bước vang lên, trái tim của Saít bắt đầu quặn đau. Anh ta hướng đôi mắt về phía cửa ra vào, môi mím chặt. Nỗi căng thẳng chờ đợi và niềm dịu hiền đang trỗi dậy xâm chiếm trong lòng đã xóa tan trong chốc lát những dòng thác thù hận. Cô bé hiện ra giữa đám người lớn đôi mắt mở to vì ngạc nhiên. Cô bé hiện ra sau một thời gian chờ đợi dài như hàng ngàn năm, trong bộ áo váy trắng toát, đôi dép cũng mày trắng làm nổi bật đôi bàn chân có móng nhuộm hồng. Cô bé đứng đó nhìn quanh dò xét với khuôn mặt ngộ nghĩnh rám nâu, bộ tóc đen rủ trên trán. Đôi mắt sợ hãi ngắm nhìn từng khuôn mặt trong phòng, trước khi dừng lại ngắm nhìn Saít với vẻ cực kỳ thông cảm, vừa sợ hãi trước ánh mắt nóng bỏng của anh ta vừa cảm thấy có sức đẩy không cưỡng lại được về phía người đó. Anh cảm thấy cô bé kìm mình lại hết mức, đôi chân lê trên thảm và cong người về phía sau. Còn anh thì không rời mắt khỏi đứa bé nhưng trái tim tan nát, tan nát đến mức anh có cảm giác bị lạc hướng, lúng túng và thất bại. Giống như không phải là con gái anh nữa! Mặc dù cũng đôi mắt hạt dẻ, khuôn mặt trái xoan và chiếc mũi dọc dừa.Vậy thì tiếng gọi huyết thống và linh tính đâu nhỉ? Hay là có ai đó đã lừa dối và phản bội? Làm thế nào để vượt qua những cái đó và nỗi thèm khát ôm chầm lấy con gái trong vòng ngực mình?

Viên cảnh sát ném ra một giọng mệt mỏi:

- Người này là cha cháu đấy.

Và Alixơ nhắc lại, khuôn mặt lì lợm:

- Con chào cha con đi.

Nhưng đứa bé vẫn nhút nhát như con chuột nhắt, không biết nó sợ cái gì? Nó không biết rằng cha nó rất yêu nó sao? Người cha giơ đôi tay về phía cô bé, nhưng miệng lại đầy ức nước bọt và nghẹn ngào; bất lực không thể thốt ra một lời nào. Anh ta mỉm cười duyên để làm cô bé bớt căng thẳng. Nhưng Sana lại không muốn thế. Cô bé lùi lại, khiếp sợ và nếu không vướng người ngồi sau thì có lẽ đã chạy biến ra ngoài. Cô bé kêu: Mẹ ơi! Nhưng người ngồi sau đã nhẹ nhàng đẩy cô ta về phía người cha và nhắc lại:

- Cháu hãy chào cha đi.

Những ánh mắt ngời lên và phô bày một sự thích thú ngấm ngầm. Sau lúc này hiểu ra rằng nỗi thống khổ phải chịu đựng trong nhà tù chưa tàn nhẫn như anh tưởng bằng hiện tại. Anh cầu khẩn:

- Lại đây con, Sana.

Rồi không còn đủ sức chịu đựng được lâu hơn sự khước từ của đứa con, anh đứng dậy, nghiêng về phía đứa bé và cô bé bỗng gào lên:

- Không!

- Ta là cha con đây.

Cô bé ngước mắt nhìn Alixơ.

- Cha đây, cha con đây, đây con.

Nhưng cô bé lùi lại, co dúm về phía sau. Saít kéo mạnh con gái về mình. Nó càng gào lên. Anh ghì lấy con nhưng đứa con gái lại đẩy anh ra và khóc tức tưởi. Saít cúi xuống hôn con - mặc dù thất vọng và thất bại – nhưng cô bé dẫy dụa lung tung nên anh chỉ hôn được vào cánh tay nó. Anh an ủi cô bé:

- Cha con đây mà, đừng sợ.

Tóc cô bé thoảng mùi thơm gợi lên hình ảnh của người mẹ làm cho Saít thoáng buồn. Sana lại càng khóc tức tưởi và cứ khăng khăng từ chối thành ra viên cảnh sát cuối cùng đã can thiệp:

- Từ từ thôi, cô bé không nhận mày.

Mất hy vọng, Saít ngồi phệt xuống, thả tay con gái ra và trở nên giận dữ:

- Tôi sẽ mang nó đi.

Gian phòng lắng đi một lúc rồi Bagiađa đưa ra lí lẽ:

- Trước hết theo tôi là cậu hãy bình tĩnh đã.

Saít bướng bỉnh nhắc lại:

- Thế nào tôi cũng phải đưa nó đi.

Viên cảnh sát phản đối nghiêm khắc:

- Hãy để cho tòa án quyết định việc đó.

Rồi y quay về phía Alixơ tiếp:

- Có phải thế không nào?

- Điều này không liên quan gì đến tôi cả, nhưng theo ý tôi thì mẹ cháu bé này chỉ chấp nhận cho con gái ở với cha trong trường hợp luật pháp bắt như vậy.

Viên cảnh sát lại nêu quan điểm của mình:

- Đấy chính là điều tôi đã nói từ đâu, chẳng cần phải tranh cãi gì nữa, việc này đã có tòa án.

Saít ngồi đó, cảm thấy rằng nếu tiếp tục cơn giận thì sẽ nổi cơn khùng làm hỏng việc. Bằng sự cố gắng tột cùng, anh vượt lên được. Nhanh chóng nhớ lại mọi việc mà anh suýt quên đi, anh bình tĩnh đáp:

- Cũng được, hãy chờ tòa án xét xử.

Bagiađa tiếp thêm:

- Anh thấy đó, cô bé sống trong tình thương và sự bảo trợ.

Viên cảnh sát lại vênh vang nhắc lại, giọng giễu cợt:

- Trước tiên mày hãy tính đến việc kiếm ăn lương thiện để nuôi thân đã.

Trước tất cả những lời nói đầy dụng ý ấy, Saít hình như vẫn bình tĩnh làm chủ được mình. Anh quyết định:

- Đúng, các ông có lý, những tiếc nuối không được việc gì cho tôi cả. Tôi sẽ suy nghĩ lại về việc này, chắc chắn và tốt hơn hết là nên quên chuyện quá khứ và tìm kiếm việc làm để có thể chuẩn bị cho cháu gái một chỗ dung thân thuận tiện khi cần đến.

Im lặng một lúc tiếp theo lời anh, tất cả đều ngạc nhiên. Họ nhìn nhau, có người thì gật gù, có người hoài nghi. Viên cảnh sát thu tràng hạt trong tay và hỏi:

- Liệu xong công việc chưa nhỉ?

Saít đáp ngay:

- Xong rồi đấy, nhưng tôi muốn lấy những cuốn sách của tôi.

- Sách của mày ư?

- Vâng.

Alixơ phản ứng ngay vẻ hăng hái:

- Đại đa số sách bị mất vì Sana nghịch chơi, nhưng tôi sẽ đưa anh những sách còn lại.

Anh ta biến đi ngay và lúc sau trở lại với chồng sách vở và đặt xuống giữa phòng. Saít sụp xuống đống sách, lần giở từng cuốn sách và lẩm bẩm một cách buồn bã:

- Quả vậy, phần lớn đã mất.

Viên cảnh sát, giọng xỏ xiên:

- Mày moi những cuốn sách này ở đâu ra thế?

Rồi hắn đứng dậy, muốn tỏ ra rằng câu chuyện đã chấm dứt:

- Này, mày ăn cắp cả những cuốn sách à?

Tất cả mọi người đều cười, trong khi Saít lúi húi thu xếp chồng sách để mang đi, anh không cười…