ùa thu năm 1973, xem chừng, từ tận sâu bên trong, có ẩn chứa điều gì hằn học. Nó rõ ràng một cách đau lòng đối với Chuột, hiển hiện như một viên sỏi trong giày.

Kể cả sau khi mùa hè quá-đỗi-ngắn-ngủi của năm đó đã biến mất, như bị hút vào thinh không cùng với những thứ lưng lửng của đầu tháng chín, một vài nhắc nhở nho nhỏ về mùa hè vẫn còn đọng lại trong trái tim của Chuột.

Vẫn là hắn, vẫn cái áo thun cũ, quần lửng, dép tông. Lại quay về với Jay’s Bar, nơi hắn sẽ ngồi ở quầy đối diện với Jay, tu đống bia lạnh ngắt. Hắn sẽ hút thuốc trở lại sau năm năm, và cứ mỗi mười lăm phút hay chừng đó lại liếc đồng hồ đeo tay.

Chuột gần như có thể trông thấy dòng thời gian khía lên, gọt bỏ đi những trường đoạn theo năm tháng. Tại sao lại phải như vậy, Chuột chưa bao giờ hiểu nổi. Hắn không thể tìm thấy cái đầu của đoạn bị cắt rời. Và thế là hắn cầm theo mẩu dây cụt lang thang qua cơn chiều tà mùa thu đang tắt lịm. Hắn băng qua những đồi cỏ, đi ngang qua sông, mở bung ra vô số những cánh cửa – nhưng mẩu dây cụt không đưa hắn tới đâu. Như một con ruồi đã bị mùa đông tước đi đôi cánh, như một cửa sông phải đối mặt với đại dương, Chuột bất lực, lẻ loi. Một cơn gió độc từ đâu thổi tới, và đối với Chuột thì có cảm giác như lớp khí bảo vệ cho hắn đã bị thổi bay sang bên kia bán cầu.

Mùa cũ vừa đi khỏi cửa chưa được bao lâu thì mùa mới đã tới bằng cửa khác. Người ta có thể nhoài về phía cánh cửa đang đóng và gọi với ra, Ê, đợi chút đã, còn điều cuối cùng này tôi muốn nói. Nhưng không có một ai ở đó nữa. Cánh cửa đã đóng chặt. Còn cái mùa kia thì đã ở trong phòng, ngồi trên một cái ghế, quẹt một que diêm để châm điếu thuốc. Có điều gì mà cậu quên chưa nhắc, kẻ lạ mặt nói, cậu cứ nói với tôi, nếu mọi chuyện thuận lợi, tôi có thể truyền đạt lại thông điệp.

À, không cần đâu, bạn nói vậy, chẳng có gì cả. Và xung quanh là tiếng gió. Chẳng có gì, thật vậy. Một mùa đã đi tong, chỉ vậy thôi.

* * *

Năm nào cũng như vậy: khi cái giá của thời khắc thu-chuyển-sang-đông ập đến, gã sinh viên-công tử-bỏ học và người pha rượu Trung Hoa lẻ bóng ấy sẽ chụm đầu lại cùng nhau, hệt như một cặp đôi già.

Mùa thu lúc nào cũng đến nhanh. Vài người bạn đang tới thị trấn nghỉ hè được mấy hôm không cần chờ tháng chín kéo đến trước khi cất lời chào tạm biệt ngắn ngủn và quay trở lại với xứ sở phương xa của họ. Sắc màu vẫn đổi đầy tế nhị, như thể nắng hè đã vượt qua một ranh giới vô hình nào đó, và Chuột sẽ nhận thấy cái sự rực rỡ tựa như vầng sáng đang mờ đi xung quanh hắn. Chẳng mấy chốc hơi thở cuối cùng của giấc mơ êm ấm đã rỉ trôi đi hết như một dòng suối biến mất vào bãi cát mùa thu, không để lại vết tích.

Ngay cả đối với Jay, thu cũng chẳng phải là một mùa vui vẻ gì. Từ giữa tháng chín trở đi, số lượng khách hàng thưa đi trông thấy. Đây là chuyện xảy ra hàng năm, nhưng sự giảm sút của mùa thu năm ấy là quả đáng chú ý. Cả Jay lẫn Chuột đều không hiểu tại sao. Đến giờ đóng cửa mà hãy còn cả một nửa xô khoai tây để rán đã gọt vỏ sẵn đang nằm chờ.

“Sẽ vọt lên nhanh thôi, chú cứ chờ mà xem,” Chuột an ủi Jay. “Chú sẽ bận đến nỗi nguyền rủa số phận cho xem.”

“Cậu nghĩ vậy hử?” Jay cất lời nghi hoặc trong lúc ngồi chồm hỗm trên một cái ghế đẩu được lão trưng dụng ra sau quầy và bắt đầu dùng một cây đục đá cạo đi đống bơ bị rớt trên lò nướng bánh.

Không ai biết phải trông đợi cái gì sau giây phút đó.

Thế là Chuột tiếp tục lật qua những trang trong cuốn sách của hắn, trong khi đó Jay, giữa công đoạn đánh bóng những chai rượu, thi thoảng lại hít một hơi thuốc lá không có đầu lọc chĩa ra từ những ngón tay ú nần của lão.

* * *

Đối với Chuột, chừng ba năm trước, dòng thời gian đã bắt đầu từng chút từng chút một mất đi cái cân bằng của nó. Đến mùa xuân hắn bỏ học đại học.

Dĩ nhiên, Chuột có hàng đống lý do để mà bỏ. Những sợi dây nối đến những lý do ấy đã rối lại thành một nùi vô vọng, và khi mọi thứ nóng lên quá giới hạn, ngòi nổ kêu đánh bùm. Một vài thứ ở lại với hắn, số khác bay ra xa, còn lại văng cả xuống đất.

Hắn chưa bao giờ giải thích cho ai về chuyện bỏ học. Sẽ tốn của hắn năm tiếng đồng hồ để sắp xếp mọi thứ lại với nhau. Và nếu hắn kể cho một người, thì kiểu gì những người khác cũng sẽ muốn nghe. Chẳng mấy chốc hắn sẽ bận túi bụi, phải giải thích với toàn thể thế giới. Nguyên cái viễn cảnh ấy đã đủ để khiến Chuột rơi vào cơn bĩ cực.

“Họ không thích cái cách tôi cắt cỏ trong sân,” hắn sẽ nói vậy mỗi khi không tránh khỏi việc phải giải thích kỹ hơn. Một cô sinh viên thậm chí còn đến ngó qua bãi cỏ trong sân trường. “Anh làm đâu có tệ lắm,” cô nói với hắn khi quay về. “Có thể vẫn còn vài mẩu giấy vương vãi, nhưng…” “Tùy vào cảm nhận từng người,” là tất cả những gì mà Chuột đáp lại.

Hay khi hắn đang có tâm trạng khá, hắn sẽ nói, “Đại học và tôi, cả hai chỉ là không hợp nhau,” và bỏ lửng ở đấy.

Song từ đó đến nay đã là ba năm rồi.

Mọi thứ trôi đi nhanh đến mức khó tin. Cho đến một thời điểm, toàn bộ tấm bảng màu của những cảm xúc tích tụ đã mất hết màu sắc, nhạt phai thành sự vô nghĩa của những ước mơ đã cũ.

* * *

Chuột rời nhà vào cái năm hắn đi đại học và chuyển tới một căn hộ áp mái mà cha hắn đã từng sử dụng như một phòng làm việc. Cặp song thân của hắn không phản đối việc chuyển nhà. Suy cho cùng, họ đã mua lại nơi đó và dự định sẽ nhượng lại cho cậu con trai trong tương lai. Thêm nữa họ không có phản đối gì chuyện để cho hắn tự vất vả mưu sinh trong một thời gian.

Dù gì thì, sẽ chẳng đời nào có ai cho rằng hắn vất vả, dù có xét theo chiều hướng nào. Một quả dưa nhìn kiểu gì cũng không ra thành củ cải được. Chỗ đó, bạn phải hiểu, là một căn hộ rộng banh chành với hai phòng, bố trí cả phòng khách phòng ăn phòng bếp, trang bị điều hòa, điện thoại, một cái TV màu 17 inch, bồn tắm và vòi sen, một chỗ để xe dưới hầm đi cùng với một chiếc Triumph, và tổng kết lại, thứ ban công lý tưởng để tắm nắng đúng điệu. Từ khung cửa sổ hướng đông nam trên tầng cao nhất, hắn có thể nhìn xuống một khung cảnh tráng lệ của đô thị và đại dương. Chỉ cần mở những ô cửa sổ bên ngách là mùi vị ngọt nồng của những tán cây và tiếng chim ríu rít sẽ phả vào.

Chuột dành những buổi chiều rảnh rỗi trong sự thoải mái của chiếc đi văng làm bằng roi mây. Lười nhác khép mi mắt, hắn cảm nhận dòng thời gian dịu dàng chảy qua người hắn như một dòng nước suối. Nhiều giờ, nhiều ngày, nhiều tuần được Chuột dành ra như thế.

Song, thi thoảng, những gợn cảm xúc nhỏ xíu sẽ nổi lên, như để nhắc nhở hắn. Vào những lúc như thế, Chuột chỉ việc nhắm mắt lại, đóng chặt tâm trí, và ngồi yên cho đến khi chúng lắng xuống. Đến lúc ấy trời đã bắt đầu tối đi một chút, nghiêng dần về chiều hôm. Những gợn sóng biến mất, và vẫn thứ thanh bình thin thít ấy sẽ lại bao trùm lên hắn, như thể chưa hề có chuyện gì xảy ra.