uổi sáng cư xá như triền miên trong giấc ngủ còn dài. Minh trở dậy thao thức. Một nỗi buồn không đâu chầm chậm len lỏi vào giữa những ý nghĩ bâng quơ. Đó không phải là nỗi buồn dịu nhẹ của buổi chiều chập choạng và chết đắm trong hư vô. Minh không biết đó là những ray rứt của lương tâm nghiêm khắc hay sự trỗi dậy dằng co của những ham muốn thể xác bị đè nén. Minh có ý muốn làm vài cử động thật mạnh nhưng chân tay chàng như lười biếng bải hoải. Con người Minh hiện giờ không con người duy nhất của bản thể mình nữa. Chàng mường tượng mình có thể là hình ảnh của một thể xác đòi hỏi bất kham, cũng có thể là tiếng vọng dậy của một lương tâm khe khắt. Dù sao cũng có một điều chắc chắn là hiện giờ chàng thất bại, đó không phải là đời sống nữa. Đó là một cuộc xô sát kịch liệt mà chính Minh thấy mỏi mệt vô cùng. Còn lại vẫn chỉ là sự bế tắc.

Minh có cảm giác là mình vừa quên bẵng điều gì quan trọng mà chàng tự nhắc là phải cố ghi nhớ. Minh vác gầu ra giếng, kéo nước đổ vào chậu, đáy chậu trong suốt phản chiếu những hạt hơi nước nhỏ lăn tăn. Ánh nắng từ ngọn cây cao đang leo thấp dần xuống. Phía cổng lão già gác cửa đã trở dậy; con chó đen đứng trên hai chân vẫy đuôi mừng rỡ nhưng với những tiếng rít nghe ghê rợn. Ngoài đường tiếng guốc dép, tiếng cười nói của người lớn và trẻ con nghe vui tai. Cuộc lễ sáng sớm vừa tan, mọi người từ phía trong nhà thờ tản mạn ra về. Chuông nhà thờ Ngã sáu đổ xuống, Minh nghe xa dần như còn phảng phất trên các bước chân đi.

Bến xe buýt buổi sáng trước giờ đi làm vẫn đông như mọi ngày. Đến hôm nay Minh nới có cảm giác mơ hồ về một hoàn cảnh xã hội quen thuộc mà chàng vẫn sống bấy lâu. Cô y tá nhà thương Bình Dân, tay xách làn đã đứng đấy. Cô khoảng ba mươi, nước da trắng đến hơi xanh xao vì thiếu nắng, cặp mắt đen và hiền từ xung khắc với đôi gò má cao, nét mặt cô bình thản đến lãnh đạm với xung quanh. Minh để ý đến bàn tay trắng đẹp của cô chưa vướng một chiếc nhẫn nơi ngón tay. Ý nghĩ vẩn vơ về một cuộc sống độc thân làm chàng tự mỉm cười. Minh thấy nét mặt cô tươi lên và cười theo một cách kín đáo. Chuyến xe tới nơi, mọi người vội vã bước lên. Xe chật hết chỗ, cả đến mấy người mù cũng phải đứng. Mỗi chặng dừng lại vớt thêm một ít khách, chuyến xe mỗi lúc một đông như nêm. Minh đứng sát phía cửa nhìn xuống đường. Hai bên đường các cửa hiệu lác đác mở. Trước mấy mái hiên gần chợ, các gia đình không nhà còn nằm ngủ ngổn ngang, chồng chất lên từng cục, những đứa bé co ro ôm ấp lấy nhau như những khối thịt lổn nhổn làm Minh liên tưởng tới những năm chết đói. Một người mù nói:

“Đến chợ Đũi rồi mau quá!”

Minh nghiêng đầu nhìn ra ngoài ngạc nhiên đến ngơ ngác. Đến trạm ngưng, Minh rẽ đám đông bước xuống, bỏ dở mọi ý nghĩ.

Tới cửa trường nắng đã vãi khắp sân cỏ. Chiếc vòi nước xoáy tròn đều đặn phun lên những tia nước lóng lánh như thuỷ ngân. Hình ảnh nơi sân trường buổi sáng nhắc Minh thời còn ở trung học. Hồi đó tâm hồn minh khác bây giờ. Chàng chưa có ý nghĩ về đàn bà như những thú vui vật chất, không có những ý nghĩ tăm tối về con người cũng như chàng chưa hề có những thất vọng về các giá trị căn bản của tình nghĩa. Ít lâu nay Minh như sống trong trạng thái tạm bợ, mất cả phấn khởi và lòng hy vọng, ngay cho đến cả một niềm tin.

Trước văn phòng cô thư ký xinh xinh đứng dựa cửa nhìn ra. Chiếc áo đỏ màu huyết dụ mang vẻ khiêu khích ấm cúng, chiếc áo len ngắn tay trắng muốt xù lên những sợi lông tơ láng mịn khiến Minh liên tưởng tới vũng máu đỏ trên một nền tuyết trắng. Mấy hôm nay trời bỗng trở lạnh, lạnh như ngoài Bắc ấy, Vân Anh nói thế. Một cái lạnh khô ráo vẫn có nắng đẹp và gió heo may. Chàng có cảm tưởng một triệu người di cư có đủ sức mạnh lôi kéo cả cái lạnh thân yêu quen thuộc vào miên Nam vốn mưa nắng hai mùa này. Minh nhớ tới vụ lụt lội năm nay, nước dâng cao như chưa bao giờ có. Chàng tự hỏi hay người ta đã vào đây đem theo cả rét mướt lẫn tang thương, lẫn cả những trận lụt khủng khiếp của sông Hồng Bắc Việt. Dẫu sao trong cả ba xứ, trong khó khăn và gian nguy có lẽ con người dễ đoàn kết và thân yêu nhau hơn.

“Ông Minh có học bổng rồi đấy.”

“Có rồi nghĩa là sao cô?”

“Chiều qua nhận được danh sách gửi về có tên ông.”

“Có tên bây giờ, đầu năm sau mới lãnh, còn lâu.”

Minh thấy việc mình được cấp học bổng chỉ như một hình thức phải có. Chàng vẫn phải đi dạy học thêm. Năm nào cũng được học bổng nhưng chính Minh không cảm thấy số tiền đó có ảnh hưởng can dự gì tới đời sống chàng. Mỗi lần làm đơn Minh tự nhủ “Thì cũng còn hơn không…”

Rồi buổi học tan đi chậm rãi, Minh ở lại trường, vào thư viện đã đông kín chỗ, Minh phải trở ra, như một cố gắng hay thói quen chàng tự mỉm cười.

*

Thượng Đế ơi tôi buồn quá!

Tiếng Hoà hét đùa trong đêm khuya vắng mà Minh tưởng như thật.

“Em ơi vào đây chơi với anh không?”

Tiếp theo là một chuỗi cười dài mà lúc này Minh không cho là khả ố. Bóng một người đàn bà hiện ra nơi khoảng sáng của ngọn đèn trước cổng ngoảnh nhìn vào rồi lẫn ngay vào bóng tối bên kia. Tuy trong quãng tối nhìn ra Minh cũng thấy được đôi môi dày và đỏ chót, cặp vú căng hất về phía trước. Một ý nghĩ đen tối liều lĩnh thành hình, cái cảm giác rạo rực về thể xác vừa thoáng hiện đã tự nhiên dịu đi vô căn cứ khi người đàn bà khuất vào bóng tối, như một cơn gió lạnh thổi qua chỉ đủ gây một cái rùng mình.

Tối ba mươi Tết, trời không tối đen như mực mà rải rác đầy sao. Bầu trời trong và các vì sao như hạ thấp xuống. Minh ngồi bệt xuống thềm trước cửa buồng, ngửa mặt ngắm từng ngôi sao long lanh trong đêm khuya. Minh chú ý tới một ngôi sao sáng phía bầu trời sa thấp xuống; vì sao sáng đẹp nhấp nháy như một viên kim cương. Cả một bầu trời đầy sao như mờ đi, chỉ còn lại một vì sao sáng run rẩy cô đơn. Minh nheo mắt lại vừa đúng lúc vì sao mờ đi và biến mất hẳn, còn lại chỉ là sự vắng vẻ hư không.

Tết đến Minh ở lại đây. Các bạn hầu hết đã về quê từ mấy hôm trước. Cư xá vắng vẻ và yên lặng. Mấy dãy nhà có vẻ sâu thẳm và dài hun hút. Cuối dãy bên kia, phòng ai để quên đèn, cửa đóng kín mít mà bên trong vẫn sáng trưng. Ánh sáng len qua cửa chớp chiếu rải ra sân. Minh tưởng đế cái đầm ấm của khung cảnh bên trong; một cặp vợ chồng trẻ, đêm Ba mươi không đi đâu, nằm trong chăn ấm nói chuyện và lắng nghe tiếng pháo nổ lẻ tẻ ngoài đường phố vắng.

Qua mấy cành cây khô rụng hết lá, trong bóng tối mờ mờ, Minh còn thấy rõ mấy bóng đen của tổ chim trên gạc cây cao. Đã lâu thỉnh thoảng Minh mới lại thấy đôi chim di mẹ trở về rồi lại bay đi đâu mất. Mấy tổ chim trông như những đám rác, buông tủa xuống những cọng rơm; lúc này Minh như nghe bằng cảm giác một tiếng chim non thiếu mẹ kêu rất khẽ và yếu ớt. Một ý nghĩ vẩn vơ thoáng tới, sự có mặt yên ổn đến vô tình của mấy tổ chim trước buồng như tang chứng hiển nhiên về một tuổi thơ đã mất. Minh thấy ân hận và hối tiếc - hối tiếc cái trò chơi hồn nhiên nhưng độc ác của tuổi thơ hay những trong sạch đã bị mất, chính Minh cũng không rõ nữa. Cảm giác của Minh lúc này giống hệt như cái vẻ ngẩn ngơ khi cầm một tổ chim trên cây làm nghiêng rơi nát những con chim non dưới đất. Một kỷ niệm không đâu sao lúc này Minh thấy lại rõ rệt trong ký ức. Minh rũ quần đứng dậy đi trên con đường rải đá, bước sâu vào bóng tối. Tiếng guốc gõ trên nền đất khô vang trong đêm thanh vắng. Mỗi tiếng guốc nện xuống vang lên và tan loãng, Minh thấy mình thực sự cô độc. Những ý nghĩ về sự cô độc lúc này làm Minh hoảng sợ hơn chính sự cô độc tự nó. Minh rẽ vội sang bên mặt, đi dưới rặng cây tối đen, chân bước rào rạo trên đám lá khô, Minh nghe rõ từng chiếc là vỡ ròn dưới từng bước chân đi. Chàng nghe rõ được cả tiếng tim đập nhanh hoà lẫn trong những hơi thở ngắn. Bước đi của chàng mỗi lúc một vội như chạy trốn. Mở cửa bước vào phòng Hoà, Minh đứng sững lại, ý thức được rằng nỗi hoảng sợ vừa rồi là vô lý. Hoà ngoảnh ra:

“Sao hôm nay anh không về với mợ? Ngày Tết về cho mợ và các em vui.”

Minh không để ý đến câu hỏi của Hoà, nói:

“Làm gì cho hết mấy ngày Tết?”

Như chưa bỏ rơi ý nghĩ lúc nãy, Hoà gợi lại:

“Những thằng không gia đình không thân thích như tôi hôm nay mới phải nằm bò ở đây, chứ anh…”

Minh nói không nghĩ:

“Mọi người về hết không khí vắng vẻ ở đây làm tôi thấy dễ chịu, chẳng cần đi đâu hết.”

Minh nghĩ giờ này chắc mẹ chàng đang đi lễ ở Lăng Ông. Minh lấy làm bực bội về chính mình với ý nghĩ không xôn xao, không rung động trước một ngày Tết. Ngay cả về gia đình chính Minh cũng không ý thức được những liên hệ rõ rệt. Minh tự cho sự hiện hữu của mình là một tự nhiên không lý do và cội rễ. Hoà vứt xạch cuốn sách xuống đất, nhắc cặp kính trắng ra và dụi mắt:

“Tối nay định đọc hết quyển Testament Espagnol mà không đọc nổi, buồn như lúc này thì không thiết làm gì nữa.”

Hoà bỏ kính ra, trông hai con mắt thông minh và buồn. Nụ cười của hắn lúc này dù chua chát không vui, Minh vẫn thấy có một vẻ duyên dáng tệ, chiếc má lúm đồng tiền bên trái còn gợi lại được nguyên vẹn cái vẻ trong sạch ngây thơ xưa cũ. Minh kéo Hoà ra ngồi ở bực cửa, dựa vai vào nhau nhìn ra bóng tối. Tiếng vài con muỗi vo ve đậu vào mặt buồn buồn, Minh giơ tay tát mạnh vào má, một cái tát đau không cần thiết. Bóng một người đàn bà chập choạng đi vào con đường giữa. Hoà chỉ ra:

“Nếu cô kia vào hỏi tôi lúc này thì dù chột mắt hay què chân tôi cũng lấy làm vợ được lắm.”

“Lúc này thì nói thế…”

“Không, thật đấy, chỉ cần một người đàn bà, một vài cử chỉ thương yêu thành thật tôi thấy là đủ rồi. Tôi còn nhớ Tết năm ngoái, buồn quá thao thức suốt đêm, bốn giờ sáng mò xuống con Tình, nó cũng dị đoan nên gặp mình nó vui lắm, mắt nó cảm động đến long lanh, nó bắt mình bỏ kính ra xem cho rõ mặt, rồi nó săn sóc vuốt ve tao như một con vợ. Về sau nghĩ lại mới thấy mình vô lý, mình rất có thể lấy được nó chứ sao đâu… Hừm, còn nhớ ba ngày Tết nằm nhà nó, ăn rồi lạ lên giường không đi đâu, mệt nhoài nhưng tránh cho mình được cảm giác trống không…”

Ánh đèn phía trong hắt ra, Minh để ý nét mặt Hoà lúc đó mà thương hại. Tóc và làn da mặt khô cứng, chiếc vai nhỏ dựa vào Minh, chàng cảm thấy những đầu xương nhô ra. Hình ảnh Hoà làm Minh nhớ đến Thi. Thi cũng thế, lối sống không khác, có khác là hắn có một gia đình mà ý nghĩa thiêng liêng của ngày Tết còn đủ sức bứng hắn rời khỏi nơi đây để về nhà. Có lần Thi phàn nàn với Minh:

“Mới về nhà có mấy hôm mà đã nhớ trong này quá, ấy lạ cứ đi đâu xa là mình chỉ mong mau trở về cư xá này, không hiểu tại sao.”

Thi dáng cao lênh khênh, tóc mềm và lượn sóng tự nhiên. Cái dáng cao lẽ ra là đẹp đẽ nhưng chiếc cổ nhỏ và dài đến thiểu não làm tăng vẻ vêu vao lêu đêu của một thân thể không vững. Hoà, Thi như những thân cây khô cạn hết nhựa và già cằn cỗi trước cả tuổi tác dù có đem bứng qua một khu đất khác chắc cũng không tươi tắn lại được nữa. Cái sinh lực gom góp ít lâu chỉ đủ làm điểm tựa cho một chút suy tư thì lúc đó chính là giờ phút của ý thức đổ vỡ tuyệt vọng, chính họ đã bẻ gẫy ngay tận gốc chút chồi non mới nhen nhú, để chỉ còn lại một thân xác khô queo dễ bề buông trôi và quên lãng.

Có tiếng Hoà nói khẽ:

“Nhớ Thanh quá.”

Hoà như tuyệt vọng:

“Yêu Thanh mà không thể nghĩ chuyện lấy Thanh.”

Minh nói:

“Thanh đẹp và đơn giản chắc không nghĩ thế.”

“Không, tôi biết trong cái đơn giản có chứa nhiều tham vọng và tàn nhẫn, dĩ nhiên tham vọng đó không hợp với một thằng chết đói như mình.”

Như một ý nghĩ đến bất chợt, Hoà tiếp:

“Bốn giờ sáng nay phải xuống lại em Tình mới được.”

Bầu trời trong và cao lên. Vì sao sáng ban nãy lại hiện rõ. Minh thấy được những tia sáng xanh hơi run run từ ngôi sao toả xuống như thấm lạnh cả hơi xương.

*

Đúng bốn giớ sáng, Hoà đến nhà Tình mở cửa bước vào. Tình mặc chiếc áo dài màu cyclamen đỏ chót, môi thoa son và má hồng lên như có đánh phấn. Dưới ánh đèn nến và khói hương mờ mờ, Hoà thấy Tình có vẻ đẹp trong sạch và nồng nàn. Hoà có cảm tưởng nàng như một người vợ hiền vừa đi lễ giao thừa về, đang sửa soạn bàn thờ cúng tổ tiên. Nhìn chiếc giường rộng rãi trắng tinh, chàng thấy có một vẻ mỉa mai đến chua xót.

Thấy Hoà, Tình cười quen thuộc và kín đáo, nàng quay ra khoá trái cửa, ánh mắt tình tứ và ranh mãnh, bước vào bảo Hoà:

“Nghĩ đến Tết năm ngoái đang nhớ tới anh thì anh lại đến.”

Tình bỏ dở câu nói, bình thản cởi áo. Như một ý nghĩ bồng bột chợt tới, Tình vứt áo xuống ghế chạy lại ôm Hoà hôn rất lâu. Hoà có cảm tưởng đó là cái hôn trong đêm đầu tiên của một cặp vợ chồng mới cưới. Hoà đẩy Tình ra khỏi mình, nói một ý nghĩ đã có từ lâu:

“Anh sẽ cưới em làm vợ…”

Tình nheo mắt lắc đầu dáng khó chịu như vừa bị mỉa mai:

“Chỉ được cái nghĩ quẩn. Anh nhớ đã sang năm mới, không nói chuyện gì vui được sao?”

Hoà để ý tới hai làn mi nặng và mệt mỏi của Tình, khoé mắt đen mờ đi long lanh như có nước. Mấy giọt mồ hôi nhỏ lăn tăn trên trán dính theo mấy sợi tóc loã xoã. Hoà nằm yên lặng thẫn thờ nhìn Tình bỏ mặc mọi ý nghĩ. Chàng chắc rằng mình sẽ nhớ mãi hình ảnh đó, không bao giờ quên. Tình trong manh áo mỏng phong phanh ngã người trên cánh tay Hoà, yên lặng.

“Em khóc?”

“Không!”

Tình đưa tay kéo sát Hoà vào mình rồi xiết chặt lấy, nàng kéo Hoà vào lòng ngủ yên tĩnh trong chăn ấm cho đến buổi sáng muộn ngày hôm sau.

Tình trước khi xách ví ra đi còn ngoảnh cổ nhìn lại; Hoà ngủ li bì trên giường, thiểu não như một con chó ốm. Tình cúi xuống hôn nhẹ lên môi Hoà khô và lạnh. Nhìn chiếc kính trắng gọng vàng quen thuộc đặt trên bàn ngủ dưới ngọn đèn đêm, Tình cầm lên ngắm nghía trìu mến rồi không dưng cất bỏ vào ví xách đứng dậy. Buổi chiều Hoà thức dậy lúc chập choạng tối, đưa tay lên bàn mò mẫm tìm kính, miệng lẩm bẩm:

“Mới đầu năm đi chơi đã quên kính.”

Và Hoà nhớ rõ ràng là trước khi đi còn để quên kính trên bàn cạnh chồng sách cũ nơi cư xá. Tự nhiên Hoà lại thấy nhớ tới Thanh, tình yêu trở lại bồng bột và mãnh liệt. Nghĩ tới Thanh, tới mái tóc mây đen mun xoã xuống cổ và bờ vai trắng, Hoà lãng mạn với ý tưởng là có thể dìm cả đời mình vào trong màu tóc mây đen mun đó. Rồi hình ảnh Tình đêm qua lại hiện ra trong trí óc khiến ngực chàng đau nhói – như một qủa bóng cao su vừa bơm căng gặp ngay mũi tên nhọn nổ tung ra, đầu óc chàng lại đầy dẫy những ý nghĩ đen tối và bất lực.

Nệm bông mềm trũng xuống làm Hoà thấy mệt và khó thở. Hoà dặn lên mấy tiếng ho khan và thấy hơi thở lại nhẹ đi. Chàng trở lại với ý nghĩ sẽ hỏi cưới Tình làm vợ.