ười hoặc mười hai ngàn năm trước Paflagonia dường như là một trong những quốc gia chưa có một bộ luật rõ ràng về việc kế vị ngai vàng. Vì thế mà khi vua Savio băng hà, vua đã để cho người em quyền nhiếp chính và quyền giám hộ đứa con mồ côi cho đến ngày trưởng thành. Nhiếp chính vương lòng dạ bất trung đã tiếm quyền, phớt lờ di chỉ của vua Savio khi tạ thế mà tự phong đế cho mình lấy tên là hoàng đế Valoroso 24 và đã có một lễ đăng quang rùm beng nhất. Vua ra chiếu chỉ bắt tất cả các nhà quý tộc trong vương quốc phải tỏ lòng tôn kính ngài. Chừng nào Valoroso còn tổ chức nhiều yến tiệc linh đình, ban cho họ nhiều bổng lộc và đất đai thì những nhà quý tộc xứ Paflagonia không quan tâm đến việc ai làm vua và theo những người này thì ngay từ thuở khai thiên lập địa con người ta đã không bình đẳng với nhau rồi. Còn về phần Giglio, mồ côi cha từ lúc còn quá nhỏ cho nên không hiểu được thế nào là mất đi vương miện và quyền trượng. Chừng nào hoàng tử còn có nhiều đồ chơi, kẹo bánh, 5 ngày vui chơi trong một tuần, rồi ngựa, rồi súng để đi vào rừng săn bắn khi đến tuổi trưởng thành, nhất là khi được làm bạn với công chúa duy nhất cũng là cô em họ thân yêu của chàng thì chàng hoàn toàn mãn nguyện. Chàng cũng chẳng hề ganh tị với vua vì chiếc áo hoàng bào, cây quyền trượng, chiếc ngai vàng đồ sộ vừa nóng nực vừa bất tiện cùng những buổi triều kiến lê thê mà vua phải dự từ sáng đến tối. Bức chân dung về vua Valoroso để lại cho chúng ta khiến tôi nghĩ bạn cũng đồng ý với tôi rằng chắc cũng có nhiều lúc ngài cảm thấy mỏi mệt, chán ngán trong chiếc áo hoàng bào may bằng nhung cản trở những cử động của ngài, ngán những đồ ngọc ngà châu báu, chẳng thiết gì đến những chiếc áo lông chồn và sự vĩ đại của mình. Bản thân tôi thì tôi chẳng khoái chui vào trong chiếc áo cứng ngắc, sột soạt ấy; đội lên đầu cái của nặng chình chịch ấy đâu.

Chẳng có gì phải nghi ngờ, chắc chắn là hồi trẻ hoàng hậu rất đẹp. Cứ theo như bức chân dung của bà thì biết hoàng hậu rất có nét dù bây giờ bà quả là có phần hơi phương phi. Nếu hoàng hậu có thích được người đời tâng bốc, thích những chuyện tầm phào, thích bài bạc và những bộ quần áo đẹp thì chúng ta cũng nên thông cảm với những yếu đuối của bà bởi vì dù sao thì nó cũng không nặng hơn khuyết điểm của chúng ta. Hoàng hậu rất... rất tốt với đứa cháu. Nếu như có khi nào bà cảm thấy cắn rứt lương tâm về chuyện quân vương của bà đã chiếm đoạt ngai vàng của đứa cháu thì bà lại tự an ủi mình bằng ý nghĩ rằng dù đức vua có là một kẻ tiếm ngôi thì ngài vẫn là người đàn ông đáng kính nhất và rồi đằng nào thì khi đức vua về với tiên hoàng, hoàng tử Giglio cũng được nối ngôi, có đi đâu mà mất. Khi ấy chàng sẽ chia sẻ vương quốc với cô em họ vốn là người chàng rất mực yêu quý.

Tể tướng Glumboso là một đại thần ăn lộc triều đình lâu đời, là một kẻ bề tôi tận trung và vui tính nhất, với ông ta nhà vua có thể yên tâm phó thác cả vận mệnh quốc gia. Tất cả những điều vua Valoroso quan tâm chỉ là có trong tay thật nhiều tiền, tổ chức thật lắm các cuộc đi săn và tới tấp nhận những lời ca ngợi, tung hô của những kẻ bề tôi, trong khi càng ngày càng ít đi những chuyện phiền hà. Chừng nào mà vua còn có những thứ này thì ông còn ít quan tâm đến chuyện người ta phải mất cái gì để có tất cả những cái đó. Nếu nhà vua dấy nên nạn can qua và trực tiếp chỉ huy quân đội thì tất nhiên báo chí ở Paflagonia phải tung tin là ngài đã chiến thắng vẻ vang. Tượng của nhà vua được dựng lên ở mỗi một thành phố trong đế chế của ngài, còn chân dung ngài thì không ở đâu là không có, chưa kể còn được dán ở tất cả những nơi bán sách báo. Ngài là Valoroso Phi thường, Valoroso Chiến thắng, Valoroso Vĩ đại và vân vân - thậm chí cả những hạ quan mới tập tọng vào nghề và những người trẻ tuổi cũng biết nói những lời có cánh với đức vua.

Cặp vợ chồng đệ nhất thiên hạ này chỉ có một người con duy nhất là công chúa Angelica, người mà bạn có thể tin chắc là tạo vật hoàn mỹ nhất trong con mắt các triều thần, trong con mắt của phụ vương và mẫu hậu và trong suy nghĩ của chính nàng. Người ta truyền tụng nàng có mái tóc dài nhất, đôi mắt to nhất, cái eo thanh mảnh nhất, đôi bàn chân nhỏ nhất, làn da đẹp nhất trong số tất cả các thiếu nữ ở vương quốc Paflagonia. Tài năng của nàng được ca ngợi là 10 lần nổi bật hơn sắc đẹp của nàng. Các nữ quan phụ trách việc dạy dỗ con em trong cung đình thường làm cho những học trò lười biếng của mình phải xấu hổ khi tả cho chúng nghe những khả năng siêu việt của nàng; cầm, kì, thi, họa, không có món nào mà nàng không phải là đệ nhất thiên hạ. Này nhé, nàng có thể chơi bất cứ loại nhạc cụ phức tạp nào ngay ở lần đầu tiên. Nàng có thể trả lời bất cứ câu hỏi khó khăn nào của Mangnall[2]. Nàng biết bất cứ giai đoạn nào trong lịch sử Paflagonia và ở cả những nước khác. Nàng biết tiếng Pháp, tiếng Anh, tiếng Italy, tiếng Đức, tiếng Tây Ban Nha, tiếng Do Thái, tiếng Hi Lạp, tiếng Latin, tiếng Cappadocy, tiếng Samothracy, tiếng Aegea và cả tiếng Tartary nữa. Nói tóm lại nàng là một thiếu nữ toàn tài và người có vinh dự dìu dắt nàng là nữ bá tước Gruffanuff đoan chính.

Từ bức tranh mà tôi vẽ ra chắc bạn hình dung Gruffanuff hẳn phải xuất thân từ một dòng máu cao quý lắm. Trông bà quý phái đến từng chân tơ kẽ tóc và tôi đã tưởng ít nhất bà cũng phải là một công chúa với một phả hệ lâu đời đến tận thời Deluge. Nhưng mà thật ra quý bà này có thành phần xuất thân không cao quý hơn những quý bà đem thân ra làm tôi tớ trong triều. Tất cả những người tinh tế đều bịt mũi cười cái điệu bộ kiểu người Italy quả là hơi lố bịch của bà ta. Sự thật bà từng là thị nữ của hoàng hậu từ ngày hoàng hậu mới chỉ là một công chúa. Chồng bà Gruffanuff là một người trông coi đám người hầu hạ, cũng là một thứ người hầu ở một cấp bậc cao hơn mà thôi. Nhưng sau khi chồng bà qua đời, hoặc mất tích hoặc bị một sự cố nào đó mà bạn có thể tưởng tượng ra thì bà Gruffanuff này với cái tài bợ đỡ luồn cúi, lừa phỉnh chủ nhân, lúc này đã lên ngôi hoàng hậu, đã trở thành tên đầy tớ tin cẩn của hoàng hậu (rõ ràng là một người đàn bà yếu đuối). Thế là hoàng hậu phong cho bà tước bá và giao cho bà trọng trách theo hầu con gái để cho nàng sáng chói ở tất cả các phương diện.

Bây giờ thì tôi phải mách nhỏ với bạn về học vấn cũng như tài năng của công chúa bởi vì nàng là một nhân vật rất đặc biệt. Angelica rất thông minh, hẳn thế rồi nhưng nàng cũng LƯỜI bất cứ khi nào có thể LƯỜI được. Về chuyện đàn địch ư? Nàng có thể chơi được một hoặc hai bản nhạc nhưng bao giờ cũng giả vờ là nàng chưa hề nghe qua bản nhạc này; nàng có thể trả lời 5, 6 câu hỏi của Mangnall với điều kiện bạn phải hỏi theo bài và đúng tuần tự. Còn về ngoại ngữ, phải, nàng biết nhiều thứ tiếng nhưng mà mỗi thứ tiếng nàng chỉ nói được mấy câu chào hỏi thông thường. Còn chuyện thêu thùa và vẽ tranh ư? Nàng khoe với khách nhiều tác phẩm đẹp ra trò nhưng mà ai làm ra nó thì lại là vấn đề khác.

Vì chuyện này mà tôi buộc phải nói ra sự thật và để làm thế, tôi phải trở lại một thời kì xa hơn, tôi sẽ kể cho các bạn nghe về bà tiên Blackstick.

Richman Mangnall (1769 - 1820) tác giả cuốn sách giáo khoa về lịch sử và địa lý rất nổi tiếng ở thế kỷ 19.