ừ trước đến nay trong họ nào cũng thế mà có vài đời làm quan thì họ đó thế nào cũng nẩy sinh ra một người con hoặc cháu tật nguyền, điên khùng hoặc dở dang mặt người tánh thú vật hay có dáng điệu như thú vật.

Đó là nghiệp chướng ác đức bị báo oán nhỡn tiền.

Cách đây không lâu những ai đã từng ở Huế đều biết tiếng hoặc đã từng nghe thiên hạ kể chuyện Cậu Chó của giòng giỏi họ Hồ Nhứt Phẩm triều đình, thân làm Quan Quốc Trượng (Cha vợ Vua). Giòng họ thuộc vào hàng danh gia lệnh tộc, một năm trong họ đứng đầu Triều Nguyễn.

Trong họ Hồ này người thường cũng là thứ Đội Lệ, còn có những người làm quan đến chức Thượng Thơ Bộ Lại hay Luật Sư, Bác sĩ danh tiếng. Con gái thì người được tuyển vào Cung hầu Đức Vua, người có chồng làm Quan Tứ Trụ Triều đình hay ít nhứt cũng là Tham Tá Phủ Khâm Sứ v.v.. Có thể nói là ở giòng họ Hồ không thiếu gì Quan Lớn, Quan bé, giai nhân tuyệt sắc đứng vào bậc nhứt nhì trong nước.

Thế mà không hiểu vì sao, Cụ Hồ Đại Thần sanh được hàng chục người con người nào cũng làm lớn. Kẻ Tri Huyện, người Tri Phủ, kẻ Bác sĩ, người Tham Tá. Thế mà không hiểu có phải vì Cụ Ông chơi bời mà sanh ra hay là vì nghiệp chướng mấy đời làm quan ác đức, kẻ oan bị ghép tội nặng vì không có tiền hối lộ, kẻ có tội vì nhiều tiền cho quan nên được ung dung ngoài vòng pháp luật, tha hồ bốc lột dân nghèo áp bức người cô thế, nên Trời giáng họa cho Cụ Lớn thấy rõ những điều nghiệp chướng mà cụ và gia đình đã gây ra.

Năm ấy, Cụ Bà có mang người con thứ 7. Đứa nhỏ vừa sanh ra mặt mũi khác hẳn mấy người con trước. Mặt của cậu con trai thứ 7 này hơi dài lại gẫy. Vừa sanh mà người cậu Bẩy đã mọc đầy lông tơ trông thật kỳ lạ.

Thấy đứa con kỳ lạ Cụ Ông và Cụ Bà đã thấy hơi lo, nhưng có điều lạ là cậu nhỏ ít khóc, nhưng hễ khóc là tiếng khóc như tiếng chó tru. Con cái người ta bình thường thì ba tháng biết lẫy, bẩy tháng biết bò, chín tháng cò rò mà đi. Đàng này cậu Bẩy ba tháng ăn thật khỏe, nhưng không biết lẫy, cậu Bẩy lại không ngồi được.

Quan Ông cũng như Quan Bà lo lắng vì người cậu Bẩy cứ dài ra và lông lá lại mọc nhiều, tiếng khóc càng lớn càng giống tiếng chó sói tru ngoài rừng rậm. Quan Ông, Quan Bà phải đưa cậu Bẩy đến Bệnh viện Huế nhờ vị Bác sĩ Pháp thăm bệnh cho cậu Bẩy, coi cậu Bẩy có bệnh gì không mà cậu Bẩy ăn rất khỏe, người cứ dài ra không làm sao ngồi và đứng được?

Cụ Hồ Nhứt Phẩm Triều Đình, lại có người con đổ Bác sĩ chữa bệnh danh tiếng khắp nước cũng vừa được đổi về bệnh viện Huế đã cùng với viên Bác sĩ Giám đốc Bệnh viện Huế khám bệnh cho cậu Bẩy. Cả hai vị Bác sĩ một Việt, một Pháp đều nhận rằng cậu Bẩy không xương sống nên cậu Bẩy chỉ nằm và khi lớn cậu có thể bò được chớ không ngồi và đứng được. Lưởi của cậu Bẩy dài hơn lưỡi của thiên hạ và nhọn hoắt nên cậu Bẩy không nói được nhưng tiếng la, tiếng thét của cậu Bẩy rất dài và lớn.

Khi cậu Bẩy lên 2 tuổi thì trông cậu giống con chó Berger Đức, người cậu dài ra, lông lá mọc gần khi khắp người, cậu bò rất nhanh bằng hai đầu gối và hai khuỷu tay. Mỗi lần cậu Bẩy muốn gì, hay đòi gì, cậu tru lên như tiếng chó tru. Có điều khác hơn chó là cậu Bẩy họ Hồ có thể khóc được. Và khi cậu Bẩy giận khóc là cậu tru lên những tiếng nghe thật ghê rợn.

Để tránh tiếng tăm đồn ra ngoài về cậu Bẩy, nhứt là tiếng xấu cụ Hồ sanh ra chó nên Cụ Ông và Cụ Bà đã làm riêng cho cậu Bẩy một căn phòng để cậu Bẩy ăn ở trong đó.

Hàng ngày Quan lớn cho một đứa đầy tớ gái đem cơm nước vào cho cậu Bẩy ăn. Người con gái này rất xinh đep. Tên nàng là Xinh, con gái một người Phó Lý thuộc Huyện Hương Trà. Bác Phó Lý Cảnh mang ơn Cụ Lớn Hồ rất nhiều, nhứt là khi người con trai cả của Cụ Lớn Hồ làm Tri Huyện Hương Trà đã chạy cho Phó Lý Cảnh chức Lý Trưởng, cho Lý Cảnh làm ruộng rẻ và đứng thu thóc tô hai mùa cho Cụ Lớn và Quan Huyện.

Vì muốn có người chăm lo cho cậu Bẩy khi cậu Bẩy đã 5 tuổi rồi, Quan Huyện được lệnh của Cụ Lớn thân phụ dạy là phải tìm cho được một đứa con gái nhanh nhẹn xinh đẹp để hàng ngày hầu cậu Bẩy. Quan Huyện Hương Trà hỏi Lý Cảnh và nhờ Lý Cảnh tìm cho một cô gái hầu cậu Bẩy.

Nghe Quan Huyện Hương Trà dạy, Lý Cảnh mừng rỡ cho rằng, hồng phúc nhà nào có con gái vào hầu được trong nhà Cụ Lớn Nhức Phẩm Triều Đình tha hồ mà nhờ cậy, nên Lý Cảnh nghĩ ngay đến đứa con gái lớn của ông ta, cô Duyên năm nay đã 18 tuổi, răng đen hạt huyền, mắt tròn đen, lông mi dài thậm thượt, đôi má bầu lúc nào cũng hây hây hồng lại núng đồng tiền, thật là duyên dáng xinh đẹp.

Lý Cảnh suy nghĩ mãi, cân nhắc thiệt hại bèn gọi cô Duyên đến bảo:

- Chú * bảo con điều này con phải nghe lời Chú.

Duyên nhìn Chú bằng cặp mắt ngạc nhiên:

- Chú cần dạy con điều chi có bao giờ con dám cãi chú đâu!

- Ừ, Chú biết con ngoan lắm nhưng điều này là vì tương lai của con và quyền lợi của gia đình mình nữa nên Chú không muốn là Chú cưỡng ép con phải làm. Chắc con biết nhà ta và ngay cả Chú, cái chức Lý Trưởng này là nhờ Quan Huyện cả nên việc chi thì việc Chú là người có trước có sau, Chú phải trả cái hàm ơn này cho Quan Huyện.

- Sáng nay Quan Huyện có mời Chú lên, cho Chú biết là ở nhà Cụ Lớn ngoài dinh có cần một người con gái để hầu hạ cậu Bẩy, con Quan Huyện nên nhờ Chú tìm hộ người. Chú nghĩ tội gì tìm những đứa khác, nó lọt được vào nhà đó có khác nào chuột sa chĩnh gạo nếp, không nên Chú nghĩ ngay đến con. Chú muốn con lên hầu cậu Bẩy...

Duyên cau mặt hỏi:

- Dạ thưa Chú cậu Bẩy là người thế nào? Bao nhiêu tuổi?

Lý Cảnh cười đáp:

- Chính Chú cũng không biết cậu Bẩy ra sao nữa. Chú chỉ biết cậu Bẩy là em ruột Quan Huyện, năm nay mới 6 hay 7 tuổi chi đó. Cậu ta bị tàn tật từ khi mới sanh nên suốt ngày ở trong buồng không ra đến ngoài. Con lên hầu hạ cậu Bẩy là để cho cậu ăn cơm... uống nước chi đó...

Duyên nghĩ với đứa nhỏ 6 hay 7 tuổi lại bị tàn tật thì nàng có hầu hạ chẳng sao. Nàng coi như đứa em nàng vậy nên Duyên bằng lòng ngay.

- Dạ như thế thì được rồi, có điều gì mà Chú phải ngần ngại...

Lý Cảnh cười nói:

- Con nói thế Chú mới mừng. Như thế ngày mai con sửa soạn áo quần rồi lên Huyện với Chú để Chú đưa con trình lại với Quan Huyện, ngài sẽ cho người đưa về Kinh ở trong nhà Cụ Lớn.

À mà Chú cũng phải dặn con cần nhớ điều này, con nên nhớ kỹ nghe Duyên. Nhà Cụ Lớn trên Kinh là nhà vị Tứ Trụ triều đình có quyền tiền trảm hậu tấu con đừng làm điều chi mất lòng hoặc đừng làm điều chi cho trong nhà phật ý thì khổ đó. Con làm cách nào cho các cụ thương thì chẳng những con được nhờ mà ngay cả Chú cũng được nhờ vả nhiều vì ngày nay Cụ Lớn muốn cho Chú làm chi mà không được.

Cô Duyên đứng im không nói năng gì! Cô đang suy nghĩ không biết ngày mai đây mà lên nhà quan ở, đời cô sẽ ra sao?

Sáng hôm sau thầy Lý Cảnh cắp ô dẫn con gái lên đường ra Huyện. Cái tin cô Duyên con thầy Lý Cảnh ra Kinh hầu hạ Cụ Thượng đã làm cho biết bao trai tráng trong làng ngẩn ngơ, thầm tiếc. Duyên là hoa khôi làng Mỹ Hóa. Đã có biết bao chàng trai dòm ngó định nhờ người mai mối thì Duyên đã về Kinh hầu hạ trong gia đình Cụ Thượng Hồ.

Tiếng trống hầu vừa điểm, Quan Huyện vẫn chưa ra công đường, mà cha con thầy Lý, Duyên đã khép nép đứng ngoài. Chú lính lệ hỏi:

- Thầy Lý đi đâu đây lại có cả cô nào nữa mà trông đẹp thế?

Lý Cảnh cười đáp:

- Đây là con cháu của tui. Quan Lớn muốn nhờ nó ra ngoài nhà Cụ Lớn để làm việc trong nhà đó.

Nghe thầy Lý nói, đó là cô gái sắp ra hầu ngoài nhà Cụ Lớn, chú lính lệ đâm ngán, đánh trống lãng đi mất.

Lát sau Quan Huyện ra công đường, thấy Lý Cảnh thập thò bên ngoài bèn gọi:

- Thầy Lý Mỹ Hóa có chuyện chi đó?

Lý Cảnh sung sướng khi thấy Quan Huyện đặc biệt chú ý đến thầy trong khi thiên hạ đứng bên ngoài rất đông mà chẳng ai được Quan Huyện gọi đến. Thầy Lý hãnh điện đáp:

- Dạ bẩm Quan Lớn, con đưa cháu lên hầu Quan Lớn về việc hôm qua Quan Lớn có dạy...

Quan Huyện nhớ ra việc ông nhờ thầy Lý làng Mỹ Hóa bèn gật đầu nói:

- Có rồi à thầy Lý! May quá cụ tôi đang giục. Mời thầy Lý vô đây. Lệ đâu lấy ghế mời thầy Lý ngồi.

Người lính lệ khệ lệ bưng chiếc ghế đẩu mời thầy Lý Cảnh ngồi. Duyên khép nép đứng góc tường. Quan Huyện ngước nhìn Duyên, ông không ngờ cô gái quê này lại xinh đẹp như thế. Trông Duyên, Quan Huyện cũng thấy động lòng dâm rồi. Ông bèn hỏi thầy Lý Cảnh:

- Cô đó lên hầu trên cụ tôi à?

Lý Cảnh lễ phép thưa:

- Dạ bẩm Quan Lớn, đó là con gái của tui. Tên cháu là Duyên.

Quan Huyện ngạc nhiên vì ông không ngờ Lý Cảnh lại hy sinh đến mức đưa con gái lên hầu cậu Bẩy em trai của ông một gã thiếu nhi không còn giống người nữa mà hình thù cũng như tiếng tru tới 90% là loài chó. Quan Huyện khen thầy Lý Mỹ Hóa:

- Cô Duyên đây là con gái thầy Lý à! Thật thầy Lý đối với gia đình tui tốt quá mà...

Lúc này, thầy Lý Cảnh mới khoe sự trung thành của thầy đối với gia đình Cụ Lớn:

- Dạ bẩm Quan Lớn, con đã suy nghĩ nhiều rồi. Người thì không thiếu gì nhất là lên hầu trên Cụ Lớn nhưng con sợ bọn chúng bá nháp, chẳng những không làm Cụ Lớn bằng lòng mà còn có khi họ còn có tánh gian tham ăn cắp vặt thì khổ lây cả cho con. Chi bằng con cho cháu nó lên hầu trên Cụ Lớn cho chắc chắn và về sau nó còn có thể nương nhờ vào Cụ Lớn được nữa.

Quan Huyện biết ông Lý Cảnh không biết chuyện cậu Bẩy tức là cậu Chó trong nhà Cụ Thượng Hồ nên thầy Lý mới hy vọng là con gái thầy hầu hạ trong dinh Cụ Thượng sẽ được nương nhờ về sau. Quan Huyện thấy cô Duyên vừa xinh đẹp lại rất duyên dáng, nên ông Huyện không muốn cô Duyên thất vọng. Quan Huyện bảo với thầy Lý và để gián tiếp cho cô Duyên hay về cậu Chó:

- Tui nói thật để thầy Lý biết hiện nay trên nhà cụ tôi có một cậu em tôi mới sanh ra đã có tật nguyền nên trong gia đình tôi ai cũng thương chú đó. Chú muốn gì cũng chiều chú hết vì thật ra lộc của thầy tôi để lại anh chị em chúng tôi hưởng hết, chỉ có chú Bẩy là thật tội nghiệp chẳng những không được hưởng gì mà còn phải chịu biết bao sự khổ sở.

Nay chú Bẩy đã lên 8 tuổi, trông chú thật lớn mà bệnh tật vẫn còn, quan Đốc tờ, em ruột tôi hiện là Giám Đốc Bệnh viện Huế hàng ngày vẫn về chữa trị cho cậu Bẩy. Nhưng khổ quá có lẽ em tôi phải gánh tất cả những gì mà đáng lẽ chúng tôi phải chia sẻ nên chữa bao nhiêu nó vẫn không khỏi.

Bây giờ cô Duyên (con gái thầy Lý) lên trên cụ tôi là hầu hạ cậu Bẩy, chiều chuộng cậu Bẩy. Vậy tôi nói thực để cô Duyên biết là hầu hạ chú Bẩy nhà tôi thì khổ lắm cô phải cố gắng thì mới được, nhứt là phải giữ kín miệng đừng cho bên ngoài biết chuyện cậu Bẩy vì thầy Lý và cô Duyên chắc cũng không lạ gì, tiếng lành đồn xa, tiếng dữ cũng đồn xa... Nếu tiếng đồn ra ngoài chuyện chú Bẩy thì cụ tôi phiền lắm đấy...

Thầy Lý thấy Quan Huyện dặn dò cẩn thận như thế, thầy Lý Cảnh có ý không bằng lòng, thầy Lý Cảnh tin rằng cô Duyên con gái thầy rất ngoan và rất có hiếu. Thầy bảo làm gì, ở đâu cô cũng phải vâng lệnh và thầy bảo với cô Duyên rằng gia đình và bản thân của thầy Lý là nhờ ở sự thương xót của Quan Huyện, sự cất nhắc của Quan Huyện đã đưa thầy Lý từ chức Phó Chức nghèo khổ lên đến chức Lý Trưởng tha hồ mà kiếm ăn trong làng, trong xã.

Thầy Lý Cảnh thưa với Quan Huyện họ Hồ rằng:

- Bẩm Quan Lớn ơn của Quan Lớn đối với cha con tôi có khác nào ơn tái tạo. Quan Lớn bắt cha con chúng tôi nhảy vào lửa chúng tôi cũng xin nhảy ngay chớ đừng nói chuyện hầu hạ cậu Bẩy. Cháu Duyên đây là đứa con có hiếu, chẳng bao giờ nó dám cãi lời tôi. Khi được Quan lớn cho biết Cụ Cố trên Kinh đô cần một đứa tớ gái để hầu hạ cậu Bẩy, con về bảo với cháu rằng, nhà ta đang mang ơn Quan Lớn chỉ có phút này có thể trả được thì con cố gắng lên trên Kinh đô, hầu hạ trong nhà Cụ Cố, nếu được Cụ Cố và các Quan Lớn thương thì chẳng những phận con còn nhờ, mà đường danh lợi của con cũng có cơ phát đạt.

Cháu Duyên sốt sắng nghe theo lời dạy của con nên hôm nay con mới dám đưa cháu lên trình diện Quan Lớn.

Quan Huyện cười bảo:

- Nếu được như thế thì còn gì bằng nữa. Thầy Lý đối với tôi như thế thật tận tình. Thôi bây giờ cô Duyên vào trong nhà để quần ào trong buồng rồi dọn dẹp trong nhà đi, đợi nhà tôi lên trên Cụ Cố tôi về rồi cô sẽ theo nhà tôi lên nhà cụ tôi.

Nói rồi Quan Huyện sang bảo thầy Lý Cảnh:

- Nói gần nói xa chẳng qua nói thật, tánh tôi lúc nào cũng muốn cưa đứt đục suốt. Vậy thầy Lý lấy 20đ về tiêu dùng và thầy làm giấy cho cô Duyên ở với cụ tôi đến khi nào cô Duyên lấy chồng thì thôi.

20đ khi ấy to bằng 1000.00đ bây giờ nên thầy Lý Cảnh ngần ngại nửa tiếc tiền nửa lo ngại thì Quan Huyện đã dục:

- Nếu thầy không nhận tiền thì cô Duyên thu xếp quần áo về nhà, tôi không dám nhờ cô lên giúp đỡ trên cụ tui nữa.

Thầy Lý Cảnh hốt hoảng thưa nhanh:

- Dạ bẩm Quan Lớn, chúng tôi xin nhận số tiền này và xin ký giấy cho cháu Duyên ở hầu hạ Cụ Lớn bao lâu cũng được.

Quan Huyện gọi thầy Đề vào bảo thảo tờ cam kết cho cô Duyên ở trên Cụ Cố cho đến khi cô Duyên lấy chồng.

Trong khi thầy Đề thảo tờ cam đoan, Quan Huyện gọi lính lệ hầu trà đưa cô Duyên vào nhà trong.

Nhận tiền làm giấy xong, thầy Lý Cảnh vô thăm con rồi ra về. Cô Duyên nhìn cha ứa lệ nhưng cô sợ cha buồn đành phải gạt lệ làm ngơ tiển cha ra cổng Huyện.

--------------------------------

* Người Huế thường gọi Cha bằng Chú