ark date. Bấy giờ là những ngày đầu trung tuần tháng 7 năm 1965. Tôi giăng thẳng một mình ở góc sân trước nhà. Lòng tôi nao nao với một cảm giác giác dị thường, không sao diễn tả được. Vừa vừa, vừa bồn chồn, vừa muốn làm một cái gì đó, vừa muốn làm một cái gì đó, vừa yên tĩnh không động.

Lúc chiều sau khi ăn cơm xong, Ba Đình cho tôi biết mai này Ba Đình về Tây Bắc. Tôi cũng được đi theo ở đó, nhận công việc mới. Tôi phải sửa soạn, chuẩn bị để mai lên đường, Ba Đình chỉ phổ biến cho tôi biết vắn tắt như vậy.

Tôi chạy đi tìm Ba Vinh và những bộ anh em có thể vừa phải để báo tin, từ ngữ, vừa phải để tìm hiểu thêm về những gì đã xảy ra, các biến chuyển mà tôi chưa biết. Cũng như Tây Bắc là nơi nào, có những gì đang chờ tôi ở đó?

Tôi được anh em cho biết là Bộ Chỉ huy Rât Bộ Chỉ huy tối cao lực lượng Giải phóng Miền Nam đã điện sang ra lệnh giải tán Bộ Chỉ huy Tiền Phương. Về phương diện tổ chức, từ biến thể chế phát triển năng lực phát triển, chính quy hóa để phù hợp với giai đoạn mới của chiến trường. Tình hình trong nước biến chuyển hoàn toàn, khẩn trương, quan trọng vô tưởng.

Vì Mỹ đã trực tiếp đưa quân đến tham gia vào miền chiến tranh Nam. Cuồng quân. Một số quân đội của các quốc gia trong khối phòng thủ Đông Nam Á cũng được đưa vào Sài Gòn tiếp theo. Chiến tranh mực sẽ vô cùng khốc liệt. Đặc sản chiến tranh đã chấm dứt. Bây giờ là chiến tranh cục bộ, quy mô như chiến tranh Triều Tiên 1950-1952.

Ở Sài Gòn, chính phủ Ngô đình Diệm bị đảo ngọc, Bé gái Chính phủ mới lên thay, Trung tướng Dương Văn Minh cũng bị Nguyễn Khánh Côđỏ. Bây giờ, mấy ngày qua Nguyễn Khánh cũng được cô gái theo, nhường nhịn cho một chính phủ quân nhân, chính phủ chiến tranh lên thay vv..

Hình thái chiến tranh trong những ngày tới đây hoàn toàn không giống như trước. Sẽ gay đi nhiều hơn đau khổ nhiều hơn hy sinh nhiều hơn. Chiến lược chiến thuật cũng thay đổi hoàn toàn.

Bộ Chỉ huy R quyết định giải tán Bộ Chỉ huy Tiền Phương, thành lập những đơn vị lớn, tập trung từng sư đoàn một. Ba Đình về Tây Bắc là dự những cuộc họp khẩn. Trước đây, Năm Thạch, Hải Chân, Tư Thắng đã về Tây Bắc rồi. Vì vậy trong những ngày qua họ không có mặt ở đây.

Time to Ba Đình được gọi về. Còn Tây Bắc tức là khu B, chiến khu biên giới Tây Ninh, Bình Long, Bộ Chỉ huy R ở đó. Cơ sở đầu não lãnh đạo miền Nam đang ở đó.

Tôi được anh giải thích như vậy. Tôi ngã ngửa ra.

Ừ, như vậy là khẩn trương thật sự rồi. Chiến tranh VN trở thành quốc tế hóa rồi.

Thế mà mấy hôm nay tôi không biết chuyện gì hết. Như trong một cái hộp kín, kín. Tôi còn chưa biết thì những anh em chiến sĩ làm sao biết được? kỹ năng ẩn của đảng. Bộ chỉ huy giấu kỹ quá, hay là sợ chiến sĩ biết rồi phấn hoàng mang dao động chăng?

Xin nhờ Ba Vinh có đài phát thanh, lại là ủy viên Đảng Ủy khu A được phổ biến hạn chế và Ba Vinh tưởng tôi ở chung với Ba Đình chắc chắn tôi ít cũng được nghe nên vô tình xì ra cho tôi nghe. Nếu không, tôi chắc chắn biết được điều gì?

Tuy mang tiếng ở chung với Ba Đình, nhưng lâu nay tôi ở bệnh viện đội 17. Về đây mấy hôm nay, thấy tự do, tối ngày tôi cứ theo anh em cảnh vệ đi săn. Tôi không muốn mình phải trụ nép như một kẻ thừa, tắc mắt cho người khác lại mất tự làm, không thoải mái chút nào. Tôi cứ lãng phí đi, có ở nhà với Ba Đình đâu? Ngoại trừ lúc ngủ, tôi mới bò về. Vậy thì những gì đã xảy ra tôi có nghe gì đâu.

Chuẩn bị lên đường về R, về Tây Bắc, tôi chỉ có cái bồng bềnh, có gì mà chuẩn bị? Nếu có, chỉ cần lấy bình vào tượng tượng. Còn lại lương khô đi đường đi chung với Ba Đình, đã có cảnh báo, cận cảnh lo. Nhàn hạ quá mà!

Nằm trên, trạng thái tôi bây giờ, là trạng thái nao nao, tư tưởng diễn biến quay nhanh như con phục vụ. Medium dao động, vừa hoang mang, nghĩ hết vấn đề này đến một vấn đề khác chưa được tiếp tục ở một vấn đề nào đó.

Nhưng thôi. Có thế nào đi nữa cũng là câu chuyện của những người khác, những ai có trách nhiệm trong cuộc chiến tranh. Còn tôi, mai này tôi lên đường về Tây Bắc, sẽ đi ngang quốc gia lộ 13 như trước đây Hiền của tôi phải đi qua. Bây giờ....

Bây giờ Hiền đang sống ở Sài Gòn bên gia đình eo ấm, không nhẹ nàng đã trở lại đời nữ sinh áo trắng ngày xưa. Tuy chưa được gia đình đôi bên biết mặt, tác thành nhưng chúng tôi đã là vợ chồng, cùng chia sẻ nỗi buồn buồn cay đắng trong những ngày chua xót cơ cực ở B195. Giờ này Hiền đang chờ đợi tôi. Thầm mong cơ hội giải thoát, may mắn đến với chồng mình để nối lại những ngày vui mới, trong ân tình và hạnh phúc cao cao.

Tôi nghĩ đến những kế hoạch trốn thoát trên con đường mà tôi và Hiền hai đứa trẻ đã bàn bạc với nhau trước lúc Hiền ra đi. Đương nhiên hoàn cảnh của tôi hôm nay không giống tình huống của Hiền lúc trước. Và tôi cũng không có những lợi ích trời cho như Hiền.

Nếu Quân đoàn Văn công của Hiền chỉ có một vài cảnh bảo vệ đi theo bảo vệ thì quân đoàn tôi sắp đi đây không phải là một vài cảnh bảo vệ mà là cả trung quân, đại quân, hay hơn nữa. Vấn đề canh gác, kiểm soát nằm trên đường, cảnh giới để bảo vệ cho vài cán bộ cao cấp của Bộ Chỉ huy tối cao của Lực lượng phóng quân Miền đâu phải là chuyện giản dị. Để dò tình hình, lúc chiều tôi hỏi Ba Đình:

- Thưa anh Ba, mình đi nhẹ một tuần chắc về đến Tây Bắc phải không, anh Ba?

- Thông thường nhẹ nhàng thứ bảy hôm nay đến hôm nay thứ mười hai. Suông chia sẻ thì thế, gặp động có thể lâu hơn.

- Mình đi đông chắc nhanh hơn là đi ít người chứ anh Ba?

- Không đâu! Kinh nghiệm quân sự, điều động đơn vị lớn lao bao giờ cũng chậm hơn là một đơn vị nhỏ. Mình đi chuyến này, cả một Đại đội bảo vệ đi theo, rồi còn lại một Tiểu đoàn cảnh đoàn đoàn 13. Việc đi đường do các đồng chí ấy họ thu xếp, quyết định nhất nhất phải kèm theo ý kiến ​​kiến ​​họ chứ đâu phải làm mình.

Như vậy rõ ràng là rõ ràng. Qua xâu trình bày thông tin quốc gia lộ 13 qua mấy vùng nguy hiểm là những vùng mà tôi có thể trốn thoát về Sài Gòn đều có biện pháp kiểm soát, kiểm soát chug. Họ canh kiểm soát để bảo vệ cho Ba Đình và đoàn đi nhưng họ còn kiểm soát tôi gì nữa? Cơ hội giúp tôi có thể trốn về Sài Gòn thực mong manh.

Dù sao, tôi cũng phải cố gắng. Tùy theo vấn đề trên đường xảy ra như thế nào mới có thể biết quyết định ra sao? If cần trầm cũng phải trầm, chứa sống trong cảnh giả tưởng, giả vờ, giấu kín ý nghĩ, giữ từng li từng tí thực không đau khổ gì hơn.

Sự im lặng trong những nụ hôn nụ cười ép, vẻ sáng, nhìn chiều, đếm từng phút thời gian đi qua trong khoắc khoải, phiền muộn không là một khổ dịch đứng hay sao?

Đêm tăng dần về muộn. Tôi đi trong giấc ngủ chập chờn, trằn trọc.

Sáng dậy, sau khi ăn sáng, chúng tôi đã chuẩn bị sẵn sàng. Bong bóng quần trên lưng. Ống ống để vắt bò lên cao. Dép được rút lại cho vừa. Nylon ôm, nylon nóc, bình ton đầy nước sôi sục ngổn sóc xung quanh thắt lưng.

Một trung đội đi trước đường lên. Một trung đội đi sau đoạn hậu. Và một trung hộ tài sản. Ba Đình Đội Chiếc nón vải lên đầu, xắc-cốt quà xéo ngang hông tay chống ghi nhịp nhịp trên đất.

- Thôi! Thôi đi!

Thế là chúng tôi lên đường, ra khỏi văn phòng B1 đi về phía bên chân Ra.

Núi rừng Chiến khu D, Đông Bắc đây ư? Khu A với bóng cả cây già đây ư?

Giã từ người, khu A nhé! Hơn hai năm rồi ta sống trong lòng người với không biết bao nhiêu kỷ niệm, vui buồn, cay đắng ta tưởng nhẹ như dài hàng thế kỷ. Ta tưởng rằng ra bị sốt mãi trong một màu xanh ngàn trùng, màu xanh mệt mỏi của lá rừng cao, ta sẽ chết ở đây, tầm thường, câu lạc bộ lõng như những chiếc lá rơi vèo trong gió, không làm kích động đến bất cứ ai của thế giới loài người, âm thầm như con dế trong đêm.

Time, ta go here. Giã từ chậm - núi rừng Đông Bắc! Tôi vừa đi vừa nhìn lên đỉnh cây rừng, nhìn quang cảnh xung quanh với cảm giác lâng lâng, tâm hồn thư giãn.

Tôi cố gắng tăng dần để đi chung với trung hậu đoạn sau. Không đi chung với Ba Đình ở đoạn giữa. Tôi đã quyết định rồi. Tôi đang chỉnh sửa ở đây, đang chuẩn bị sẵn sàng chờ đợi một cơ hội.

Bên cạnh tôi nhớ đến bài ca «NẮM VỮNG THỜI CƠ» âm giai Ré đoản của Lưu Hữu Phước sáng tác trong kỳ phản chiến 9 năm chống Pháp. Tôi hát khe khẽ. Tôi hát cho tôi.

- «Chúng ta bước lên đường khi cơ sở đã đến. mặc trời mưa, mặc đường trơn, mặc nhung đá, mặc hành quân mang nặng. Ta cứ đi, ta vẫn vui....»

Anh cần bộ trung đội đi kế bên tôi cũng huýt sáo hòa âm theo. Chợt anh ta nói.

- Tôi tới lui khu A như đi chợ. Vậy mà ai một lần rời khu A về khu B, cũng nhớ tới cái tay «cán bộ mùa thu» hồi năm 62.

Tôi ngừng tiếng hát

- Sao anh?

- Anh ta bây giờ đâu mất đặc, không nghe nói đến.

- Anh ta sao?

- Hồi năm sáu mươi hai, tôi theo đường dây đi công tác về bên Tây Bắc. Cùng đi trong tập đoàn hôm nay, có một tay cán bộ mùa thu từ Bắc Về, công tác tại B1 khu A, được lệnh chuyển về khu B nhận chiến dịch mới. Lúc đoàn qua sông Mã Đà cầu dây, ngồi nghỉ ở bờ sông, anh ta bóc nón lom khom xá sông Mã Đà. Miệng anh ta vừa cười vừa nói: «Mã Đà Sơn Chân anh hùng tận là bạn đây hả, Mã Đà? Tour này tao về khu B, tao thơm mày mấy cái, mày đừng có lưu lôi tao trở lại “chết sướng hơn” là gặp mày». Việc này cười bò lăn ra.

Tôi hỏi:

- Làm gì anh ta sợ Mã Đà dữ vậy?

- Sốt rét với cực. Anh ta được chuyển về R. ngang qua Mã Đà, anh ta chơi đùa cho vui. Anh tưởng phen này là ngàn năm không suy trở lại khu A. Ai dè....

- Cái gì?

- Ai dè...Anh ta đùa giỡn vậy mà, khi về tới trạm Suối Đôi, dưới bàu Châu Ra này nhẹ nhàng số nè, giao liên báo cáo, phản ảnh sao không biết. A-dobe Kubenghe được. Hồi đó, ông Hải Cà còn ở đây. Đồng tốc tốc độ ra lệnh cho cảnh bảo vệ theo giao liên tới trạm Suối Bé bắt anh ta trở lại thi hành kỷ luật.

Tôi ngạc nhiên:

- Ơ, anh ta kiện gì mà thi hành kỷ luật?

- Thì, đó! Tội xá sông Mã Đà đừng gì cả! Nó biểu hiện thiếu tinh thần bảo đảm đau khổ. Thái độ đó làm cho ông Hải Cà, ổng nổi sùng, ổng hỏi: «Tinh thần cách mạng, tinh thần chịu khó gian khổ của đồng chí để đâu? Đồng chí là cán bộ mùa thu, là một thành viên mà đồng chí có thái độ như vậy hả? Được, đồng chí sợ khu A, từ nay đồng chí ở luôn lại khu A cho tới chết»

Tôi cười. Anh ta tiếp

- Anh ta Viết Net. Xá chơi mấy cái mà hại quá mạng. Anh ta bỏ những thứ bị giữ lại khu A, còn được kiểm tra, cảnh báo ghi lịch, phản sinh hoạt Bên sáu tháng, nêu điễn hình cho các đơn vị học tập. Cho nên từ đó về sau, ai mà được chuyển ra khỏi khu A nín thinh không sảng hó hé gì hết. Muốn nói gì, phải mong đợi ra khỏi khu A mới nói.

- Bây giờ anh ta ở đâu?

- Tôi không rõ nữa. Hình như sau đó, ông Hải Cà ổng cho anh ta ra Khu 6, để cho giỏi có còn sợ gian khổ, xá khu A nữa hay thôi.

Thôi hay không thôi thì cũng đã rồi. Còn biết làm sao được!

Hôm nay chúng tôi dừng lại ăn cơm, nấu trà độc ngưởng với nhau ở cầu dây sông Rạc - một con sông cú ngang tỉnh ly Phước Thành. 1 giờ, chúng tôi lại lên đường, hướng dẫn về Phước Bình, Phước Thành. Đọc theo đường dẫn mệt mỏi của những cây sim.

Những cây sim, lá tròn đầy lông nhung và hoa màu tím nhạt. Hương thơm vài trái chín vỏ, cơm bên trong ra màu tím đen, hương thơm như những hột cát nổi mặt. Tôi ngừng tay ra bứt phá.

Tôi nhớ tới những bài thơ, những mẫu văn nho nhỏ của dân thành thị, của những kẻ ở Sài Gòn và những cô nữ sinh quanh năm suốt tháng chưa ra khỏi những con đường nhựa. Lúc nào cũng lémi thưi tán vung, tán vít về «màu tím hoa sim» về «trái sim chín mọng», «ngọt ngào». Ôi là thơ, là tưởng tượng! Nó trở thành một cái phiền muộn, buồn cười. Tuổi thơ vốn thế mà.

Nếu được một cành sim bứng nguyên cả cây sim tặng về trồng ở công trường Quách thị Trang (Bùng binh chợ Sài Gòn) cho mọi người nhìn, chắc thiên hạ sẽ ngã hoàng ra, không có ai gan làm thơ hoa sim, giá giấy rẻ mực về sim nữa.

Đường mòn xuyên qua khoảng trống. Hai bên toàn bộ sim. Cả một rừng sim thấp, nắng đầy chang. Cũng có thể ở một phút nào đó người ta thấy màu hoa sim đẹp, trái sim ngọt ngào nhưng dưới cái nắng Arcade chang, trên đường hành quân hôi nhễ nhại, mệt mỏi người như tôi hôm nay, đi giữa rừng sim chỉ có chán và buồn. Quanh tôi, sống giữa rừng khu A biết bao nhiêu là con trai, con gái, đủ mọi tầng lớp, thành phần, chưa bao giờ tôi nghe ai mở miệng ca tụng về sim.

Trong thời gian kháng chiến chống Pháp, rồi những năm sau 1954 tôi trở về Sài Gòn, tôi đã được đọc nhiều lần bài thơ «MÀU TÍM HOA SIM». Bài thơ của Hữu Loan. Bài thơ thật hay. Nó đã nâng Hữu Loan lên địa vị của một nhà thơ nổi tiếng, hào quang trong hàng ngũ thi ca tự do hiện đại, hầu như trong giới văn học, học trò ở Sài Gòn, không ai không ít ra là một lần được đọc qua báo chí sách vở. Có thể có nhiều người thuộc lòng như tôi. Màu tím hoa sim với Hữu Loan nó có giá trị thực tế về màu sắc và cảm xúc, rung động chân thành của nhà thơ. Còn thành phố Sài Gòn, đất cánh cò cánh cánh của miền Tây, Sim đâu? Nãy ai đã thấy sim mà ca tụng hoa sim?

Kể cũng buồn cười, hay tại thơ «MÀU TÍM HOA SIM» của Hữu Loan đã nhọn cảm, Người cuốn nhiều người vào thế giới hoa sim?

Tôi đưa trái sim lên miệng. Nước tràn thành màu nhạt một vị ngọt nhạt nhạt, hậu đậm, ngây thơ. Đoàn người phía trước dừng lại truyền thông về phía sau:

- Nghỉ mười phút chỉnh sửa qua địa chỉ Phước Bình Phước Thành.

Theo qui luật hành quân, khi nghỉ dừng chân, ở đâu nhộn nhịp vào đây, không được ngâm cục, túm lại nói chuyện xì xào. Tôi lủi vào nắng dưới một cây sim. Cây sim nhỏ, lá thưa, ánh nắng từng mảnh vỡ trên người tôi. Tôi mở bình tấn ra uống nước, đẩy đi cái dư vị chan cảnh ngây thơ của trái sim còn vương lại trong cổ.

Nhìn qua những ngọn sim im lìm trong nắng, tôi làm chăm sóc đọc lại bài thơ «MÀU TÍM HOA SIM» của Hữu Loan:

Nàng có ba người anh đi bộ đội,

Những em nàng

Có em chưa biết nói.

Khi tóc nàng xanh xanh.

Tôi là người bảo vệ quốc quân

Xa gia đình,

Yêu nàng như tình yêu em gái.

Ngày hợp lệ không đòi may cưới

Tôi mặc định quân nhân.

Đôi giày

đết bùn đất hành quân,

Nàng cười xinh xinh

bên anh chồng độcg.

Tôi ở đơn vị về

Đám cưới nhau xong là đi

Từ chiến khu xa

Nhớ về tình yêu.

Lấy chồng đời chiến binh

Chủ người đi, trở về?

Nhỡ khi mình không về,

Thương người vợ chờ bé chiều quê.

Nhưng không chết người khói lửa

Mà chết người gái nhỏ hậu phương.

Tôi về không gặp nàng.

Má tôi ngồi bên một bóng tối đầy rẫy.

Chiếc bình hoa ngày cưới

Thành bình hương lạnh xung quanh

Khi tóc nàng xanh xanh

ngắn chưa đầy búi.

Anh đi giây phút cuối,

không được nghe em nói,

không được nhìn nhau một lần.

Ngày xưa nàng yêu hoa sim tím

Nàng vá cho chồng tấm áo ngày xưa

Một chiều mưa

Ba người anh từ chiến trường Đông Bắc

Được tin em gái mất

Trước tin em lấy chồng

Khi gió sớm thu về Phân tích nước sông

Ô em nhỏ lớn lên

ngạc nhiên nhìn ảnh chị

Khi gió sớm thu về

cỏ vàng chân một chí.

Chiều hành quân

Qua những đồi hoa sim

Những đồi hoa sim

Những đồi hoa sim

Tím chiều hoang biền

Nhìn áo rách vai

tôi hát trong huyền hoa:

«Áo anh sứt chỉ đường tà

Vợ anh mất sớm mẹ già chưa Khế».

Ôi buồn làm sao! Hữu Loan qua những đồi sim nhớ về người yêu đã mất. Không hiểu sao, bài thơ đó làm tôi xao xuyến rưng rưng. Trước mặt tôi đây là những đồi sim mà là sừng sim im lìm trong nắng.

Tôi cũng có người yêu, người vợ chưa cưới nhưng đã có nghĩa là vợ chồng. Hiền đó. Nếu vạn nhất Hiền của tôi chết thì thế nào nhỉ? Trời ơi! Không thể sử dụng được! Unknown could not be dead! Tôi không biết làm thơ để khóc nàng.

Lại tiếp tục lên đường. Con đường nhựa tráng lệ Phước Thành Bình Bình nằm trong hoang vu, cỏ mọc đầy. Từ lâu rồi, con đường này xe cột không chạy qua.

Người trước, người sau nối tiếp nhau. Chiều ngang ngang là một khoảng đất sâu bỏ hoang nước quá gối. Nước tung toé. Một người thẳng đứng, ai ai cũng Hả vượt nhanh lên bìa rừng. Lúc này mà có máy bay đến thì thực tế là tai họa. Vô phương thoát. Chỉ có nước trầm mình, đội cỏ phủ lên đầu may ra....

6 giờ phút tối, chúng tôi đến trạm Phước Sang.

Theo dự định của Ba Đình, đoàn sẽ dừng nghỉ ở đây một ngày để lấy sức. Vì qua một ngày đường, mệt nhọc người, sức lực nào đi tiếp cho nổi. Chiến sĩ, họ quen đi bao lâu chả được còn Ba Đình thì lâu lâu mới có một lần, sao kham nổi?

Nhưng khi nhìn thấy một dãy bom còn mới toanh chung quanh trạm, Ba Đình đột kích. Không có trạm nghỉ lại. Ba Đình ra lệnh ngay cho bộ phận tiền tiêu tiêu chuẩn thiết kế màu ghe, cảnh giới đoạn đường qua sông Bé đi trạm 132 ở lưng Lung.

Ngủ tại trạm Phước Sang một đêm, sáng dậy, cả đoàn lại cơm ăn, cơm giở mang theo, lên đường thật sớm.

Không một lần sau đến bờ sông Bé. Nước sông xung như tô màu từ dốc cao. Hai bên bờ, tre, ô xanh um, lã ngọn đồng đưa ra trên dòng nước. Gió thổi rì rào.

Buổi sáng trời thanh và cao. Mây từng giai đoạn như những dãi bông tơ, trắng nõn nà, nhẹ nhàng. Không hiểu sao, cứ mỗi lần tầm mắt tôi không bị bóng lá cây rừng, được nhìn thấy khoảng trời cao, thấy chân trời xuống thấp với những mây mây, là y như lòng tôi chợt xao xuyến, bâng khuâng, rung động chia sẻ như cánh bướm non.

Đoàn đi, ngồi dọc theo đường mòn, chờ đến như sang sông. Hai chiếc ghe cũ, mỗi chiếc có thể được bảy người chiến đấu, vừa vỗ nước xà phòng xạ không ngừng, thay vào đó lại nhau qua một cách chậm rãi, nặng nền vì nước đổ. Phải hơn một giờ, đoàn đi mới sang sông hết. Lại up đường. Bên này sông từ đây, toàn rừng le. Bóng cả cây già cao vót không còn nữa. Le là một loài kiến ​​trúc rừng, mọc ngang dọc, cung chịt, ngã dài như đan lấy nhau. Đường mòn đã sẵn sàng, mòn lẵn, đi xuống dưới cái «giàn le xanh» đan kín bên trên.

Tôi nghĩ, nếu vì một lý do nào đó, bất ngờ từ trên trời xuống rừng như rừng già bên kia sông Bé người ta có thể đi về phía lui dễ dàng như không khó khăn gì lắm. Nhưng nếu lọt vào giữa rừng rậm ở đây, nếu không có đường mòn mở sẵn có thể chịu đựng cái chết, không tài nào thoát nổi, khó có thể tiến tới lui.

Rừng le mọc dài năm, thùng rác, lớp này chồng lên lớp khác, cây tua tủ không còn chỗ trống chắc thú rừng cũng không có nổi lấy một con. Người lọt vào đây, chắc chắn một giờ đồng hồ có thể dịch hai thước đo nổi nổi?

Đường đi tuy yên tĩnh dễ dàng nhưng tốc độ hôm nay đi nhiều. Không còn hoa hái, bước nhanh như hôm qua nữa.

Mãi đến 5 giờ chiều mới đến trạm 132 ở bổ ích. Tại đây, Ba Đình ra lệnh cho đoàn quân dừng nghỉ nghỉ ngơi hai ngày cho sức khỏe mạnh «chuẩn bị tinh thần vượt qua» quốc lộ 13.

Như vậy là chiến tranh đã quyết định một số phần của tôi rồi. Chỉ còn hai ngày nữa, Hiền của tôi đã thoát đi ở đây cách đây mấy tháng trước, Hiền đi được thì tôi, bằng mọi, dù khó dù nguy hiểm đến mấy cũng phải liệu.

Tôi la cà với các anh em chiến sĩ hỏi chuyện về con đường này. Thăm dò công việc canh gác ra sao, cách bố trí, cảnh giới vv.. để đánh giá giá cơ hội, chuẩn bị tinh thần trước đây. Hồi hộp, hoang tùng, thần kinh căng thẳng không yên.

Ba giờ sáng. Tôi đang ngủ thì có người lay tôi dậy nhẹ gọi:

- Anh Hùng! Anh Tư Hùng dậy sửa soạn đường!

Tôi giật mình, bật dậy như cái lò xo. Anh cán bộ đại phương bên cạnh tôi, giải pháp gọn gàng, nhẹ nhàng hơn:

- Đã đến giờ lên đường. Xin vui lòng báo cáo biểu thức với anh Ba!

- Các đồng chí đã hết rồi hả?

- Dạ báo cáo anh, xong!

Tôi trượt xuống, yên lặng cuốn mùng, cuốn nhẹ nhàng. Kể từ hôm nay rời khu A, tuy đi đường tôi không đi cùng đoàn giữa Ba Đình mà cố ý đi cùng Trung quân Bảo vệ đoạn hậu sau một chút, nhưng đến trạm tôi vẫn phải ngủ chung nhà. Ngoài công việc, trên tinh thần và nguyên tắc tổ chức, tôi còn có phận sự bảo vệ thủ trưởng của tôi cũng như mọi người khác.

Chợt có tiếng nổ xoèn xoẹt. Ánh sáng tăng lên. Thì ra Ba Đình cũng đã thức dậy, đốt chiếc đèn dầu trên bàn. Tôi nói một câu có vẻ nhiều:

- Dạ, báo cáo anh Ba, đến giờ lên đường.

Anh cũng có thể tiến vào bộ đội bảo vệ đại đội, tiếp theo:

- Dạ báo cáo anh Ba, theo kế hoạch đã định ba giờ chiều muộn mình lên đường để đáp ứng qua buổi sáng thứ 13.

Ba Định vị trí ngang, giọng nói thông báo:

- Thế nào? Tiểu đoàn cảnh giới đã có liên lạc cho biết tình hình chưa?

- Dạ, báo cáo anh Ba, cách đây mười phút bay đồng chí ấy để có một tổ trinh sát liên hệ với mình. Dạ, tình hình yên, không có chi. Đáng ngại nhất là khu vực bên kia lộ Chơn Thành-Xa Cát vùng đó kích động thường xuyên, khu vực chung quanh lộ Chơn Thành, Xa Cát đó, có hai trung đội phối hợp với đơn vị cơ động Bình Dương được đưa đến từ chiều hôm qua, đang cảnh sát bó. Dạ, nói chung tình hình yên tĩnh ạ!

- Tốt! Từ đây ra đến tiết lộ 13 mất bao nhiêu giờ đồng chí?

- Dạ! Báo cáo anh Ba, đi nhanh hai tiếng. Dòng hai tiếng ồn ào! Dạ...bây giờ có cần chi...xin chỉ thị anh Ba?

Anh cán bộ đại đội đang chờ đợi. Ba Đình ngồi trên nhẹ nhàng, nghiêng đầu suy nghĩ một lúc. Đoạn trả lời

- Thôi, không có gì cả! Tôi chỉ định điều gì sau đây. Bây giờ...cà phê cho người tỉnh! Đường lên bốn giờ!

- Dạ, báo cáo anh Ba...dạ...

- Đồng chí? - Ba Đình quay mặt lại.

- Dạ...dạ...sợ đị...anh Ba

Ba Đình khó chịu:

- Tôi đã bảo đảm pha cà phê! Trễ cái gì cơ? Xong việc nào đi quá chừng!

- Dạ!

Anh cán bộ đại đội đưa tay lên ngang nhanh chóng rút ra.

Trong nhà, tôi nghe tiếng tập, điểm số, và «sinh hoạt phổ biến tình hình» từ bên ngoài vọng vào. Cà-phê đã hoàn tất. Anh cần mang thai để lên bàn. Ba Đình rời bước tới. Và anh cần dịch vụ lại, nhanh chóng giải phóng mịn, cuốn cuốn cho vào bồng bềnh của anh ta.

° ° °

4 giờ kém 5. Cả đoàn im lặng, lần như nối nhau ra khỏi cổng chiến đấu của Trạm 132. Người sau người trước. đèn pin, đèn dầu, loang loáng chớp sáng, thành một dãy đèn điện yếu khúc di động xung quanh co theo đường mòn.

Như «cơ thuật» đã dự định từ lúc đầu, tôi chờ đợi ở cổng, tháp tùng vào «đoạn cuối» của trung quân đoạn hậu. Nhìn hàng đèn di động trải nghiệm dài ra rồi mất hút ở rừng le trước mặt, tôi tưởng nhẹ như một cuộc rước đèn của trẻ con chơi Tết Trung Thu vừa đi qua.

Tôi đột ngột xuất hiện. Nghe lạnh ở hai bờ vai. Tỉnh ngủ một cách bình thường. Trong vòng vài tiếng đồng hồ nữa, một khúc xuân mới của tôi hiện ra. Làm sao đây? Những gì sẽ đến với tôi ở đây? Tôi phải làm gì, hành động như thế nào, đối phó ra sao? Quả thực cho đến phút này tôi hãy đang ở trạng thái hoàng mang, chưa biết phải làm sao cả?

Nghe qua mẫu báo cáo của anh quản lý đại đội bảo vệ Ba Đình tôi hoang mang không. Người ta bố trí chug như thế nào, tôi còn biết phải làm sao? Một sự chán nản tuyệt vọng thú vị ở đầu tôi. Kết quả quyết định của ban đầu đã bị mòn.

Tôi nghe vang trong đầu câu hỏi của tôi:

- Có nên đầu không?

Daredu? thì sẽ được rồi nhưng kết quả sẽ ra sao? Chưa biết! Nhưng... Tôi hình dung đến bom nổ, tiếng chạy và...máu. Tôi trừng mắt, rùng rợn lần nữa. Không có ý nghĩ tiếp theo.

- Đi anh!

Tiếp theo câu nói, vai tôi đang nhẹ nhàng một cái. Tôi giật mình đến người chạy lên. Thì ra anh Trung đội trưởng Trung quân đoạn hậu gọi tôi. Ủa! Cả đội kéo ra. Chỉ còn lại ba bốn người nữa là đuôi.

Tôi bước như cái máy. Tôi nhấn nút pin lên. Trước tôi, mọi người đang rảo bước, một dải điện thoại di động. Phía sau tôi là anh Trung đội trưởng và hai người nữa.

Chợt, trên trời cao một ánh sáng chớp loằngg...tắt phụt. Gió bắt đầu lạnh. Anh Trung Đội Trưởng lên se sẽ:

- Điệu này, thế nào mình cũng mắc mưa.

Tôi vừa đi vừa cố ý lắng tai nghe. Ừ, có tiếng gió mạnh rào rào trên rừng le. Sắp xếp mưa thật. Đêm yên tĩnh quá, náo nhiệt một tiếng gió và tiếng chân người. Một số tiếng vạc kêu te trong lá.

Tôi cứ bước đều trong xao xuyến, hoang mang như một kẻ mất hồn. Không còn ý thức gì ngoài những bước chân đi. Khi xung quanh qua, khi lộn lại, khi bước xuống thấp, khi sáng lên cao.

Cơn mưa đột ngột đột ngột xuống. Nhiều màu sắc phía trước tắt phụ. Đen tối. Từ phía trước có tiếng ồn ào truyền lệnh chuyển đến:

- Nghỉ mười phút lễ nylon!

Đụng lưng người đi trước, tôi ấn tắt đèn bỏ vào túi đứng lại, xông hơi giữ tấm nylon che chắn nhanh lên đầu, phủ chung quanh. Trời mưa như nước. Mưa một cách ngon lành. Ưu đãi một đợt chớp loé lên, rồi bóng tối mờ mùng.

Có đường dẫn lên lệnh. Tôi lại ấn lại bước sóng của người đi trước.

Hơn một giờ sau, mưa đã tạo cảm hứng và chúng tôi cũng đã qua khỏi vùng cây nước trộn với rừng le. Những cuộc trảng tranh yên tĩnh cao đến suối, nối tiếp nhau. Tôi cũng chợt nhìn thấy những đám mây ngang hồng, chân trời bên sáng sau lưng.

Trời càng lúc càng sáng tỏ. Những câu trả lời tranh luận cũng cứ tiếp tục kết nối với nhau bằng những cây thưa, như không bao giờ dứt khoát. Tôi hỏi trung đội trưởng đi sau:

- Gần tới đường 13 chưa anh?

- Gần rồi! Cúng thêm vài phút nữa.

Tôi hồi hộp, thăm dò:

- Từ đây chắc chắn là trả tranh?

- Dạ!

Tôi đã thấy phút phút quyết định chế độ của tôi. Phải tính ngay từ bây giờ. Nếu không thì không được trả nữa. Dọc đường đi tôi cố gắng soi đèn sâu vào hai bên đường và để ý xem có điều gì lạ, có người «nằm đường» hay dấu vết khả nghi gì không. Tôi không tìm thấy gì cả. Vậy cả một đại quân cảnh giới bên trong quốc gia này, họ ở đâu? Có lẽ họ đang ở ngoại ô. Vậy nên phải rút ngắn tính chuyện thoát ra ở đây.

Unknown hiện tại. Giữa cuộc tranh luận trống rỗng, tôi không thể làm gì khác hơn là đi theo đoàn. Sự việc bất ngờ sẽ được phát hiện ngay lập tức.

Tôi suy tính, chỉ còn cách chờ đến dãy cây nằm giữa hai trảng tranh phía trước mặt... Tôi sẽ thụt lại đi sau cùng. Khi những người đi trước qua rặng cây, tôi sẽ nhờ rặng cây đó khóa tầm mắt nhìn của những người đi trước. Tôi ở phía sau sẽ tách ra khỏi ngựa về phía bên trái hoặc phía sau, chạy cho thật xa, tìm chỗ ẩn cho kín. Sau đó sẽ tính sau.

Nghĩ là làm ngay. Tôi yên tĩnh chân, trầm xuống giữa tốc độ của đoàn đi thật nhanh. Anh Trung đội trưởng sau tôi ngừng lại, hấp hối hỏi:

- Sao vậy? Gì vậy anh? Có sao không?

- Không! Tôi gặp rắc rối. Sut qua dép.

Anh ta hối:

- Gần đến rồi. Nhanh lên kẻo đuôi theo không đáp chuyến bay.

Tôi cố gắng lấy giọng nói hết sức bình tĩnh, tự nhiên:

- Không sao! Tôi vừa đi vừa rút lui cũng được. Anh đi lên, đừng chờ.

Anh ta không chút nghi ngờ, vượt lên trên mặt tôi. Tôi rút chiếc dép ra khỏi chân, đóng kíng mấy chiếc quai và bảo hai cậu chiến sĩ sau cùng:

- Hai đồng chí tiếp theo đi. Tôi đã chạy theo bây giờ. Chút xíu thôi.

Thế là hai cậu chiến sĩ vượt qua tôi. Tôi cũng bước «cà thọ» theo một chân dép, một chân trần. Tôi nghe như chạy lên, hơi mất bình tĩnh, thở gấp. Tôi trót thành kẻ đi sau.

Anh Trung đội trưởng đi một đoạn, quay đầu nhìn lại thấy tôi đang «cà thọ', tay mân mê Bí mật, anh ta cười và yên tâm bước tới. Bước chân tôi tăng dần. Cự ly giữa tôi và người trước có kích thước mười lăm.

Gần đến dãy cây, tôi mới «rút quai» xong. Tôi đơn giản vào dép.

Con đường mòn xuyên qua hàng cây nước. Anh chiến sĩ trước tôi vừa mất hút vào lùm cây. Tim tôi đập mạnh nhìn xung quanh. Tai tôi như ù lên. Vừa đến ven cây, thoắt cái, tôi hơi thở sang trái, tách khỏi con đường mòn.

Hai chân tôi thoăn thoắt. Thần kinh thẳng thẳng tối đa. Tranh chấp thanh ngang chỉ cần hơn bước thứ ba là tôi không còn sợ ai nữa rồi.

Chợt từ trong bụi cây có tiếng hét:

- Đứng lại! Đi đâu đó?

Cùng lúc đó tiếng cò súng khua rau sống. Trời ơi! Thôi rồi! Tôi rụng rời chân tay. Hình cảnh chết chóc xảy ra ở đầu tôi. Hết rồi! Lộ diện rồi. Làm sao đây? Ăn nói thế nào đây?

Từ trong lùm nước, một cậu chiến sĩ trẻ, xách AK, mặt cau có hình xăm bước tới:

- Đi đâu đó cha nội?

Tôi tìm một lối thoát, với thế của một bộ chỉ huy, vừa phải chạy:

- Gì có chú thích? Tấp vô đám tranh ỉa một chút, làm gì la hét om vậy?

- Ỉa mà sao lại chạy vô đám tranh cao? Bộ tính «chém vè» hả?

Tôi gợi lại mắt ra. Đồng thời tôi rút khẩu P38 cầm tay trên tay:

- Ê chú thích! Chú có biết tôi là ai không? Sao chú thích hồ sơ vô dụng?

Nhìn vào lục súng khẩu và ống kính soi của tôi, cậu bé sẽ quay lại và thay đổi chế độ. Thực hiện sao cho hiệu quả. Có lẽ cậu ta cũng đang bối rối, chạy như tôi. Vì cậu ta không ngờ tôi là người có thể quản lý và cho rằng mình đã lỡ lời, xúc phạm cấp trên.

Đã tìm ra người thoát khỏi đường chạy và đám tranh cãi, trong khi tranh chấp theo chiều ngang cao thì làm cho phân tích nổi bật trở thành bộ hay chiến dịch. Hồ sơ của tôi mới được phân tách một cách chính xác khỏi đường dài khoảng thời gian. Đi ỉa đúng lắm

Được, tôi làm tới:

- Đồng chí tên gì? Ở đâu có đơn vị?

Cậu ta đứng béo, chạy ấp ấp:

- Dạ...báo cáo đồng chí...em...em ở Q1...Dạ, em xin lỗi đồng chí, em...tưởng....

- Đoàn đã đi xa rồi đó. Còn đầy đủ thứ gì nữa? Đồng chí phải hiểu chứ? Tôi có thể ngồi ỉa ngoài đường cho nó thúi om lên à?

- Em xin nhận điểm với đồng chí. Bị em nhận nhiệm vụ gác ở đây... em có lỡ lời...

Cậu ta từ từ rút lui để cho tôi ỉa, nhưng tôi đút súng vào bao, an toàn trong miệng, bước trở ra đường thở dài một tiếng thật dài. Rủi ro mà có thể. Tất cả mọi sự kiện xảy ra làm tôi sung sướng, hôi nách thành than.

Hú vía! May mắn cho tôi biết dù thế nào đi nữa. Có thể nào cậu ta sống sót, phản ứng, nếu không để tôi lọt vào sâu trong đám tranh, ở đó tôi mới trả lời làm sao cho trôi? Cậu ta không nổ súng cũng la om lên. Cả đoàn đều biết. Bá Đình biết. Cục Chính Trị biết. Tôi chỉ còn cái chết để trả lời, hoặc kiếm xác ở một trại giam nào đó giữa rừng sâu.

Có thể! Giờ đây, cậu ta vẫn còn con nít, thêm lục súng xuất khẩu của tôi với người làm bộ nổi xung quanh tôi, cậu ta cứ như vậy vừa phạm vi điểm cung cấp trên thực tế, cậu ta sẽ kín đáo. Chuyện này chỉ biết có hai người.

Tôi hầm hừ nói một câu sau cùng:

-Đáng lẽ tôi sẽ biện hộ với đồng chí, nhưng thôi, tôi bỏ qua. Từ nay về sau, đồng chí nên nhớ trường hợp hôm nay, thành khẩn mà sửa chữa. Làm việc cũng phải điều nghiên cho kỹ năng không được ăn nói một cách hồ đồ. Chưa xác định đồng bộ?

Cậu chiến sĩ, đứng nghiêm, cấp mấy môi trường:

- Báo cáo, rõ!

Tôi đã hết thời gian, có thể thất bại trong quá trình mòn đường dẫn. Không biết cậu ta sau này nghĩ sao về chuyện vừa rồi và hành động, báo cáo gì về việc cung cấp chỉ huy của cậu ta không thì không rõ, nhưng tôi nghĩ cậu ta không thể tìm được những giây phút cuối cùng của sự thực. Và ngay bây giờ tôi cũng được yên thân. Tuy nhiên chưa thoát được, cũng không gây ra bất kỳ tình trạng lợi ích nào nữa.

Tôi bước về phía trước. Qua phạm vi cây, tôi bắt được anh quản lý bộ trưởng trung đội từ phía trước khi chạy lại:

- Em trở lại kiếm anh nè! Anh mà có gì thì tôi sẽ chết.

Tôi tự hỏi mình hỏi anh ta:

- Chuyện gì vậy?

- Biệt kích bạo nó chặn khúc khúc bắt anh lắm, đừng chơi sao! Gần đến rồi. Khu vực này thường xuyên xảy ra xung đột!

Tôi nghe nhẹ nhàng, yên dạ. Tôi cười không tròn tiếng:

- Tôi có súng mà! Nó sẽ bắt được gì, anh!

Anh ta nhường tôi qua mặt. Nhìn về phía trước của đoàn đã đi xa. Tôi tăng tốc độ chạy để thu ngắn khoảng cách.

Trong đầu tôi, lúc đó ở một trạng thái bất bình thường, bàng hoàng xiêu xiêu không được giải thích. Vừa ngắn gọn, vừa đánh mất một điều gì đó. Vừa như chưa hết Sợ hãi lo, buồn vui hỗn lộn. Bạn phải không gặp cậu chiến binh Q1 trên đường lên, khi anh quản lý bộ đội trung tâm này quay lại tìm thì tình thế ra sao nhỉ? Hay giữa lúc tôi còn đang đôi co trong đám tranh cãi, anh ta nghe thấy...?

Thôi! Hết hy vọng rồi! Trên đoạn đường này, tôi không thể có cơ hội để trốn thoát nữa rồi! Nơi nào cũng có người canh gác, theo dõi động thái tốt nhất. Làm sao bây giờ hả Hiền?

Cho đến chiều tối thì chúng tôi đã vượt qua hai con lộ nguy hiểm là lộ 13, lộ Chơn Thành-Xa Cát và qua sông Sài Gòn, lọt vào địa phận của khu B. Anh quản bộ đội trưởng cho tôi biết, kể từ đây coi như hoàn toàn an toàn ổn. Và cũng bắt đầu từ đây là phần đất của khu Tây Bắc.

Bốn hôm sau nữa, qua 2 chỗ sỏi Bồ, hoang Ngô, chúng tôi theo lộ đá đỏ đi về Bổ Túc, Kàtum Khủng vào Suối Nước Trong đến Phòng Thường Trực của Bộ Chỉ huy Ba Cục, tức Bộ Chỉ huy R.