au ngày thủ phạm tự sát chết được một tuần. Khởi Tạo ngồi trong phòng sách đọc đi đọc lại mãi những tờ báo mà chàng xem qua chẳng biết bao nhiêu lần. Bên ngoài những đám mây vàng trên trời đang đổi dần thành màu tím nhạt, những chú quạ trên ngọn cây cao, đang gọi nhau về tổ.

"Thủ phạm giết chết bé Lệ đã tự tử trong nhà giam". Đọc lại cái tít lớn đó, lòng Tạo vẫn thấy đau nhói, mắt chàng rời không khỏi hàng chữ quái ác kia.

- Một người có ý định tự tử như gã, sao lại còn nhẫn tâm giết bé Lệ chứ?

Tin từ chi cảnh sát tại Chấp Quang, nơi đang mở cuộc điều tra về thủ phạm vụ bốp cổ đến chết con ông giám đốc bệnh viện họ Lại là bé Tiểu Lệ (ba tuổi) cho biết thì: Vào buổi chiều ngày hai tháng tám, người ta đã bắt được một gã tình nghi, đó là một công nhân tên Thạch Thổ Thủy ở vùng Thần Lạc chợ Khởi Xuyên. Sau khi thú nhận tội phạm, hung thủ đã thừa lúc bị giam trong nhà ngục, dùng chiếc áo sơ mi tự thắt cồ chết"

Bên dưới là bản tin khác với đầy đủ chỉ tiết hơn.

"... Buổi sáng hôm hai tây, cảnh sát cuộc do sự tố giác của ông chủ khách sạn cho biết. Có một gã đàn ông dáng dấp đáng nghi vừa đến ngụ tại đây.

Đến khoảng ba giờ chiều, thừa lúc Thạch Thổ Thủy bước ra khỏi phòng, ông ta đã chặn lại hạch hỏi, gã vội bỏ chạy, nhưng nhờ người chung quanh giúp nên đi bắt giữ lại được. Lúc đầu, Thạch Thổ Thủy chối. ‘Tôi không có làm lỗi gì cả, chẳng qua tôi muốn ra phố mội tí thôi’.

Nhưng đến lúc cảnh sát hạch hỏi - Có phải anh đêm nào cũng nằm mơ, la hét om xòm chăng? Thì gã vội thú nhận gã chính là hung thủ của vụ cố sát bé Lệ bên bờ suối Mỹ Anh ngày 21 tháng 7 vừa qua."

Từ dưới lầu, bỗng có tiếng hát của thằng Xá vọng lên.

"Come come every body. How do you do, and how are you?..."

Đây là một bài hát đồng dao bằng tiếng Mỹ rất được phổ biến từ sau cuộc chiến bại, Khởi Tạo nhớ đến tiếng hát ngượng nghịu của bé Lệ thường hát theo lời của Xá. chàng bỗng mong ước: Phải chi bây giờ nghe được tiếng ca trẻ thơ kia của Lệ.

Tia mắt Khởi Tạo lại đập vào trang báo, hình ảnh của Thạch Thổ Thủy dáng trên báo có vẻ già dặn hơn tuổi hai mươi tám của gã nhiều, gần như ba mươi lăm, ba mươi sáu tuổi. Ảnh của Thạch Thổ Thủy hướng thẳng về phía trước. Không có vẻ gì là ngơ ngơ ngẩn ngẩn, nhưng nếu so sánh với thân hình rắn chắc của gã thì Khởi Tạo thấy gương mặt của Thạch Thổ Thủy có vẻ không tương xứng tí nào. Gương mặt đó có vẻ gì cô đơn, yếu ớt, nghiêm nghị với hai hàng mi đậm trung hậu với đôi môi dầy nhưng đôi mắt?... Đôi mắt của cô đơn.

Có thật đây là người đã giết bé Lệ chăng? Khởi Tạo nhíu mày châm chú nhìn vào bức ảnh. Dù lòng ngập đầy căm thù, nhưng Tạo vẫn không thể nào tìm ra được nét hung dử trên gương mặt của Thạch Thổ Thủy. Thế nầy trách chi, bé Lệ không đi theo gã sao được.

Bên dưới tấm hình là một hàng chữ lớn:

"Lý lịch của hung thủ".

Theo lời của Thạch Thổ Thủy, thì hắn ra đời ở Đông Kinh, lúc nhỏ cha mẹ không may đều qua đời trong một cuộc động đất lớn tại Quan Đông, hắn được người bác ruột ở vùng quê quán Thanh Sanh mang về nuôi dưỡng. Đến năm mười sáu tuổi nạn đói lan tràn, nên gã bị bắt bán cho một hãng thầu ở vùng Bắc Hải Đảo làm lao công, năm Chiêu Hòa thứ mười sáu (1941) bị nhập ngũ, sau cuộc chiến hắn trở về Bắc Hải Đảo, và cùng năm ấy gã lấy vợ, đứa con gái đầu lòng vừa sinh thì vợ gã chết.

Đoạn tin trên, Khởi Tạo xem qua không biết bao nhiêu lần, chàng có thể không cần nhìn vẫn đọc làu ra được. Nhưng mỗi khi đọc tiếp câu "Cha của nạn nhân là ông Lại Khởi Tạo với gương mặi buồn bã nói với chúng tôi khi được hỏi đến.

- Cảnh sát đã cho ông biết tất cả, tôi không có điều gì để nói thêm."

Thì nỗi đau xót lại dâng lên trong lòng Khởi Tạo.

Những đám ráng chiều đã đổi ra màu xám, Khởi Tạo nhìn lên bầu trời hoàng hôn nhớ lại những lời mà vị cảnh sát hình sự đã nói với chàng.

Sau khi con gái hắn chào đời, vợ hắn chết vì vấn đề nuôi dưỡng con bé trở nên khó khăn, làm thế nào cho con bú? Tiếng khóc oa oa của con khiến hắn lúng lúng? Nhưng nếu chỉ lo cho con mà không đi làm thì cũng không có tiền. Giữa cơn bối rối đó, may nhờ bà chủ nhà hiền từ giúp đở gã trong việc chăm sóc cho con nhỏ. Hôm đó là ngày lễ tế thần, công việc làm đường xá được ngưng lại, trời quá nóng, con nhỏ lại khóc quá to, khiến hắn bực bội bỏ đi ra ngoài, hắn định đi bơi một lúc, nhưng khi qua ngang nhà ông, tình cờ thấy bé Lệ vừa bước ra khỏi cửa. Lúc đó Thạch Thổ Thủy nghĩ phải chi con mình cũng bây lớn thì đỡ biết chừng nào. Hắn mới đứng lại nhìn, bé Lệ cũng nhìn hắn. Đứa bé trông thật dễ thương, gã men đến hỏi bé Lệ đi ra bờ suối chơi hay không? Bé Lệ gật đầu. Nhưng khi ra đến đấy, có lẽ vì tất cả mọi người đều bận đi xem lễ, nên bờ suối chơi thật vắng. Bé Lệ có lẽ buồn nên khóc, trong lúc hắn đã cởi xong áo quần định nhảy xuống tắm, hắn vội vỗ về bé đừng khóc. Nhưng Tiểu Lệ càng lúc càng khóc to gọi má ơi! má ơi mãi.

Theo đúng lời của cảnh sát, thì có lẽ tiếng khóc của bé Lệ đã làm chấn động thần kinh yếu ớt của Thạch Thổ Thủy. Tiếng khóc của con không, chịu còn chưa nổi, bây giờ lại nghe của con kẻ khác. Vì thế trong cơn giận dữ, hắn đã nắm chặt cổ của bé Lệ, mục đích là để dọa, không ngờ bé Lệ chết đi. Hắn hoảng hốt bỏ chạy.

Thạch Thổ Thủy sau khi tự thú xong, hắn mỏi mệt nói. trên hai mươi ngày qua hắn chẳng có một phút nào chợp mắt. Vì muốn đi hắn ngủ yên, tôi đã đem giam hắn trong phòng, không ngờ, hắn lại tự tử đột ngột thế.

Những điều vị cảnh sát hình sự đã nói với chàng kia, báo chí cũng đã khai thác thật kỹ.

- Thật là xui xẻo!

Khởi Tạo lẩm bẩm. Phải chi bé Lệ bước ra khỏi nhà chậm một phút, thì đâu có gặp tên sát nhân? Chẳng qua số mạng của bé Lệ. Nhưng mà, cũng có thể là xui cho tên Thạch Thổ Thủy, vì nếu không gặp Tiểu Lệ, có lẽ hắn đã không phải mang tội giết người. Cứ nghĩ như thế, Khởi Tạo lại nghĩ đến hai chữ "tình cờ" ghê tởm, chàng rùng mình.

Trở về thực tại, gian phòng đã tràn ngập bóng tối, tiếng quạ kêu ban nãy trên cành cây giờ đã im tiếng. Khởi Tạo mò mẫm tìm bật đèn.Nghĩ đến câu nói ‘‘Tiểu Lệ đã khóc to gọi mẹ ơi! Mẹ’’ của viên cảnh sát, lòng chàng chợt đau nhói.

Nhiều lúc, chàng muốn vào bệnh viện hỏi thẳng người vợ đang nằm dưỡng bệnh rằng.

- Hạ Chi! Lúc bé Lệ khóc gọi mẹ ơi mẹ, thì em và Lâm Tịnh Phu đang làm gì đấy?

Và trong lúc Hạ Chi chỉ ra ngoài song cửa nói:

- Tiểu Lệ đang đúng dưới tàn cây hoa giấy kìa...

Thì Khới Tạo nghỉ Hạ Chi có thật mất trí rồi chăng? Chàng hoảng hốt. Không, chẳng qua chỉ là một sự rối loạn thần kinh, tính Hạ Chi hồi nào tới giờ không bình thường lắm, vì thế tinh thần rất dễ bị bấn loạn. Theo sự định bệnh của bác sĩ Trầm, một vị bác sĩ chuyên về thần kinh thì:

- Đây là chứng tinh thần suy nhược của thần kinh dễ tạo nên những ảo giác, nhưng nếu được điều trị bằng phương pháp điện trị của bệnh viện, tôi ngfhĩ là chỉ khoảng nửa tháng là có thể ra khỏi bệnh viện được rồi.

Lời nói của bác sĩ Trầm khiến Khởi Tạo an tâm

Nhìn thấy cả ảo ảnh của bé Lệ. bấy nhiêu đầy đủ chứng tỏ sự đau khổ đến bực nào. Khởi Tạo bất giác thấy tội cho vợ. Đối với nổi đau khổ này của nàng mà ta lại trách móc - Tuy em không có chính tay nhúng vào vụ cố sát bé Lệ nhưng thủ phạm vẫn không ai khác hơn là em và Lâm Tịnh Phu. Thì có lẽ tàn nhẫn quá!

Bây giờ, Khởi Tạo muốn tha thứ tất cả, để mọi người trở về cuộc sống an vui như xưa

Sức khỏe của Hạ Chi được bình phục nhanh chóng, ngày qua ngày bình thường hơn. Đến vị bác sĩ điều trị phải kinh ngạc. Lượng thực phẩm cần dùng mỗi ngày càng lúc càng gia tăng, bây giờ Hạ Chi đã mập hơn cả lúc chưa xãy ra chuyện gì nữa. Mỗi lần nhìn thân hình phát phì của vợ, Khởi Tạo thắc mắc không hiểu tụi sao trước sự bình phục của vợ như thế này, chàng không cảm thấy vui mừng chút nào.

Rồi Tạo nghĩ. Tại sao một người có thần kinh suy nhược như thế mà vẫn không phát điên lên được? Chàng bỗng thấy rằng mình khó lòng tha thứ cho người vợ đã gặp nhiều xúc động, lòng chàng rối rắm, trừng mắt nhìn chú nhộng hóa bướm đang đập cánh trên thành đèn.

Một lúc sau, Khởi Tạo quay lại nhìn vào tờ báo. Thạch Thổ Thủy tuy đáng ghét, nhưng hắn cũng đáng thương lắm sao...

Có tiếng thằng Xá từ dưới lầu vọng lên, cắt ngang những suy tưởng của chàng.

- Cha ơi, cho con đi với chị Châu qua nhà hàng xóm chơi nhé?

- Được rồi, nhưng đừng đi khuya quá nhe con.

Lúc gần đây. Khởi Tạo không còn đùa với Xá nữa, sau bữa cơm tối qua loa, chàng lại giam mình trong thư phòng. Khởi Tạo nghĩ có lẽ thằng Xá nó cô đơn lắm, nhưng chàng vẫn không có tâm trí đâu mà đùa với nó nữa.

Rồi Khởi Tạo lại rơi vào suy tư.

Mới mười sáu tuổi đầu mà đã bị bán cho nhà thầu làm cu li thì quả Thạch Thổ Thủy đáng tội. Thuở còn đi học, trong một lần đi chơi xa. Khởi Tạo đã nhìn thấy những gã làm đường, mình trần chỉ mặc độc có một chiếc quần đùi. Chàng đã từng ngạc nhiên tại sao trên đời này lại có những kẻ khốn khổ thế kia?Khi nghe nói vì không chịu nội cuộc đời cực nhọc nô lệ mà bỏ trốn, thì những người này bi- những tên cai thầu, tay cầm súng, tay dắt chó đi săn như săn thú, nếu chẳng may mà bị bắt lại, họ sẽ bị trấn nước hay sẽ bị những thanh sắt nung đỏ ấn vào lưng một cách tàn nhẫn để dằn mặt những kẻ khác muốn bỏ trốn đi. Vì vậy, dù Thạch Thổ Thủy là một tên sát nhân ghê tờm, nhưng với cái tình cảnh chỉ mười sáu tuổi đầu đã bị cha nuôi bán cho hãng thầu làm lao công kia; cũng gợi được ở lòng Khởi Tạo một chút thương cảm.

Từ cuộc đời lao công khốn khổ đến sự chiến đấu ở mặt trận, có lẽ Thạch Thổ Thủy là con người chưa hề biết thế nào là tự do của một xã hội.

Khởi Tạo từ trước tới giờ vẫn oán hận Thạch Thổ Thủy. Trước đây chàng chưa hề nghĩ đến những khắc khoải của hắn, bây giờ đặt tình cảnh của mình vào gã lao công kia, chàng thấy rằng một người vừa cưới vợ xong chưa đến một năm thì vợ bỏ con lại lìa đời, sự đau khổ kia không ai có thể chịu được. Chàng nghĩ, có lẽ Thạch Thổ Thủy không cố tình muốn giết bé Lệ. Nhưng có lẽ vì sau bao năm làm công, cộng với cuộc sống nơi quân ngũ, tạo cho đôi tay gã một sự rắn chắc, chỉ cần bóp nhẹ là cũng có thể giết được người.

Khởi Tạo không muốn nghĩ đến hai chữ "Giết Người". Chàng cố tình coi hành động của Thạch Thổ Thủy chẳng qua chỉ là một lầm lẫn, và tránh nghĩ đến những hình ảnh đầy thù hận, cố tình giết chết bé Lệ, vì nếu nghĩ đến thì thật quá ghê tởm.

Đang lúc Khởi Tạo rơi vào trạng thái suy tư, bỗng từ dưới lầu có tiếng con gái vọng lên:

- Không có ai ở nhà cả sao? Tôi lấy trộm đồ bây giờ.

Khởi Tạo kéo rộng cổ áo.

- Ai đó?

- Ai đó à? Khéo hỏi dữ không, chẳng lẽ đến tiếng của tiểu thơ họ Thang này mà anh cũng nhận không ra ư?

Giọng nói thánh thoát vọng lên trong một ngôi nhà vừa trải qua việc tang gia thế này, tỏ vẻ không tế nhị chút nào cả. Khởi Tạo nghĩ. Hình như là Thang Tử Thăng bạn học của Hạ Chi thì phải. Khởi Tạo an tâm bước xuống lầu.

- Ồ xin lỗi nhé, không ngờ lại là cô Thang.

Thang Tử Thăng nghiêm mặt đứng giửa phòng khách nói:

- Làm gì cửa lớn cửa nhỏ đều mở rộng cả thế nầy? Cô Châu và thằng Xá đi đâu rồi? Nếu biết thế này, hôm nào tôi sẽ lén vào lấy trộm áo quần của Hạ Chi hết cho xem.

Khởi Tạo cúi đầu:

- Tôi hết sức cảm ơn sự giúp đở của cô trong việc vừa rồi.

Từ Thăng đốt một điếu thuốc, nhả một ngụm khói dài.

- Đừng nói những lời khách sáo như vậy, tôi không thích tội nghiệp cho bé Lệ!

Khởi Tạo gật gù không nói, Thang Tử Thăng tiếp tục.

- Thật tội nghiệp, có chữ nào xứng đáng hơn hai chữ này không? Bé Lệ chết, Hạ Chi lại bệnh, lúc nãy tôi có đến thăm Hạ Chi. Nghe chị ấy nói, đã hai ngày rồi anh không có đến thăm, chút nữa anh hãy đến với chị ấy đi nhé!

Rồi Từ Thăng đưa tay búng búng tàn thuốc, quay lại hỏi.

- Còn thằng Xá đâu rồi?

- Cùng cô Châu đi qua bên cạnh chơi rồi.

- Thật tội nghiệp thằng bé chắc cũng buồn lắm, nhưng còn anh?

Giọng nói của Từ Thăng thật dễ thương. Gương mặt tròn và đôi mắt sáng của nàng đã gợi cho người một cảm giác thân thiện.

- Cô Thăn, hôm nay cô có thể ngồi chơi ở đây lâu một tí không?

Khởi Tại thành khẩn nói vì chàng nhận thấy rằng, đứng trước mặt Từ Thăng, tâm hồn chàng có vẻ yên tĩnh đôi chút. Từ Thăng không đáp thẳng lời của Khởi Tạo, nàng nói:

- Tiết Trung thu chưa đến mà thời tiết có vẻ ướm lạnh rồi, anh phụ với tôi đóng cổng ngoài hành lang lại nhé.

Khởi Tạo vẫn đứng đấy, chàng đưa mắt nhìn theo bóng của Tử Thăng.

Cửa kính ở song cửa đã đóng lại. Nhìn khung trời bên ngoài qua khung cửa kính, màn trời đã tối đen. Tử Thăng mang trà đến, nàng ngồi xuống.

- Ồ, quên nữa, ba bốn hôm trước tôi có đến Chấp Quang, trong quán cà phê ở thôn Tây, tôi có gặp ông Cao, ông ấy có hỏi thăm anh và nói tội ngfhiệp, cử chỉ của ông ấy làm tôi xúc động vô cùng.

- Ông Cao vẫn mạnh chứ?

- Vẫn mạnh, nhưng nói sạo hơi nhiều.

- Hắn nói sao?

Từ Thăng nghiêm giọng, nàng hỏi.

- Anh có can đảm nghe không chứ?

- Điều đó...

- Nhưng tôi nghĩ dầu sao anh và ông ta cũng là bạn thân của nhau, dù có nói ra cũng không có gì đáng ngại. Ông Cao hiện giờ đang lập cô nhi viện ông ấy bảo con gái của kẻ sát nhân hiện đang được giữ ở đấy.

Khởi Tạo cầm mảnh giấy vệ sinh lên, bắt lấy con nhộng đang đậu trên gối của chàng.

- Thật à? Tôi cũng có nghe qua lời vị cảnh sát thì con gái của hung thủ đã được đưa vào cô nhi viện, không ngờ là cô nhi viện của anh Cao Mộc.

- Anh chàng họ Cao nói, đây cũng là một kỳ duyên vì khi còn học ở trường bao giờ cũng nghe Khởi Tạo nói là ‘‘Hãy yêu lấy kẻ thù của người’’ Thì bây giờ không lẽ anh ta không nhận con kẻ thù của bạn ư?

Đôi mắt Khởi Tạo tình cờ hướng về phía hình của bé Lệ trên bàn thờ. Ảnh bé Lệ với chiếc áo đầm màu trắng đang cúi xuống hái hoa, miệng cười, và như sắp sửa đứng dậy chạy vồ về phía chàng.

- Nói bậy, ai lại có thể nhận con kẻ thù của bạn mình bao giờ.

Chàng muốn thốt ra một lời như thế, nhưng cố gắng ngăn lại, vì Khởi Tạo đã nhớ lại lúc thằng Xá hỏi chàng kẻ thù là gì cha? Thì chàng đã đáp ‘‘Kẻ thù của ta là những người cư xử với ta không tốt’’.

Nhìn thấy Khởi Tạo vẫn yên lặng. Tử Thăng an ủi:

- Tôi mới bảo với ông Cao là khi anh nới câu ‘‘Hãy yêu kẻ thù của người" là lúc anh chưa hề có kẻ thù. Nhưng hắn lại bảo anh qua thật là một con người vĩ đại.

Khởi Tạo vẫn yên lặng. Tử Thăng lặng lẽ hớp những hớp trà. Gian phòng rơi vào yên lặng. Khởi Tạo sực tĩnh, khi nhận ra bây giờ gian phòng chỉ còn độc một mình mình và Tử Thăng mà thôi, chàng không dám giữ mãi vẻ yên lặng nữa, vội nói:

- Anh Mộc, anh ấy đưa tôi lên cao quá, sự thật ra tôi không phải là người đủ can đảm thu nhận con kẻ thù của mình bao giờ.

- Vâng, tôi cũng nghĩ như thế. Tuy rằng bề ngoài có thể là chính danh quân tử đi nữa, nhưng quân tử cũng đều có phải là quái vật đâu?

- Quái vật? Nói như thế cũng hơi quá đáng, nhưng tôi cũng không phải là quân tử.

Khởi Tạo mỉm cười đau khổ, một tư tưởng thoáng qua óc, làm chàng nỗi da gà. Nuôi dưỡng con kẻ thù của mình ư? Ngu cách mấy đi nữa cũng chưa có ai dám nuôi con của Thạch Thổ Thủy.

Giọng nói của Tử Thăng thật dịu, nàng hỏi:

- Anh làm sao đấy?

Khởi Tạo đánh trống lảng.

- Theo lời của ông Cảnh sái hình sự thì tội nhất là con bé con của hung thủ, nó không biết là mẹ nó đã chết. Cha nó đã treo cổ tự tử, tối ngày chỉ khóc đòi bú mãi

- Vâng, tội thật!

- Cô Thăng! Cô cũng thấy tội nghiệp cho nó nữa sao? Hôm nghe ông cảnh sát nói thế tôi đã giận dữ lên. Con bé Tiểu Lệ của tôi bị hắn giết còn đáng thương gấp bội nữa kia mà!

- Vâng, bé Lệ không những chỉ đáng tội thôi mà còn đáng thương nữa, nhưng mà dù sao con bé con thủ phạm cũng đáng tội.

Gương mặt Khởi Tạo có vẻ bất bình.

- Thật ư?

- Anh thử nghĩ giả sử như bé Lệ vẫn sống nhưng cha mẹ đều chết cả thì sẽ ra sao.

Một đứa trẻ nhỏ sống mồ côi và một đứa bé chết cô đơn đều đáng tội cả - Nếu bé Lệ sống đơn độc một mình, thì nó quá đáng tội nghiệp.

- Nếu nó là con của mình... Thì vấn đề sẽ trở nên khác đi, nghĩ kỹ lại cái chuẩn cho mỗi người đều ở một cái mức khác nhau cả.

Có lẽ đúng. Công bình mà nói, con gái của Thạch Thổ Thủy không phải là không đáng thương.

Tuy nói thế, nhưng Khởi Tạo vẫn không nghĩ như điều viên cảnh sát và Tử Thăng vừa nghĩ, chàng nhận rằng đứa con gái của Thạch Thổ Thủy tuy đáng tội thật, nhưng chàng cũng không thể nào tha thứ cho hành động thu nhận con của kẻ thù. Đây chỉ là một cảm nghĩ thoáng qua đầu, nhưng Khởi Tạo không ngờ rằng đó chính là những bận tâm mai sau của chính mình và Hạ Chi nữa.