ánh cửa Văn phòng của Hoàng đế bỗng hé mở, nội giám vào tâu là có tướng quân Kixôp tới.

- Người giao liên ấy đâu? - Nhà vua nôn nóng hỏi ngay lúc tướng Kixôp vừa bước vào.

- Tâu hoàng thượng, anh ta đang đứng ngoài kia, - tướng Kixôp cung kính đáp.

- Khanh đã tìm được người đúng như ta đang cần đấy chứ.

- Thần xin đảm bảo về con người đó.

- Hẳn là anh ta đã phục vụ ở hoàng cung? Khanh có quen biết anh ta không?

- Đó là người thần vốn quen thân, tâu hoàng thượng. Đã nhiều lần anh ta hoàn thành những sứ mệnh cực kỳ khó khăn.

- Ở nước ngoài?

- Không, ở ngay Xibir.

- Anh ta quê đâu?

- Ở Ômxk, là dân Xibir.

- Những đức tính: bình tĩnh, thông minh, dũng cảm... anh ta có đủ chứ?

- Tâu hoàng thượng, anh ta có đầy đủ những gì cần có để giành thắng lợi trong những công việc mà kẻ khác có thể bị thất bại.

- Tuổi anh ta?

- Ba mươi, muôn tâu.

- Sức cường tráng, dẻo dai?

- Tâu hoàng thượng, anh ta có thể chịu đựng được tới mức cuối cùng của đói, khát, rét mướt và mệt nhọc.

- Hẳn là phải xương đồng, da sắt?

- Tâu hoàng thượng, đúng như vậy.

- Thế còn tâm địa?

- Một tấm lòng vàng, muôn tâu.

- Tên anh ta?

- Misen Xtrôgôp.

- Anh ta đã sẵn sàng lên đường chưa?

- Hiện đang chờ lệnh hoàng thượng tại trụ sở đội thị vệ.

- Cho anh ta vào!

Một phút sau, người giao liên bước vào Văn phòng Hoàng đế.

Misen Xtrôgôp là một chàng trai có tầm vóc cao lớn, tráng kiện, vai rộng, ngực nở. Cái đầu vững chãi có những nét đẹp truyền thống của chủng tộc vùng Capcađơ. Chân tay anh rắn chắc như những chiếc đòn bẩy, sẵn sàng hoàn thành nhiệm vụ một cách hoàn hảo nhất. Chàng thanh niên khỏe, đẹp ấy đứng thẳng như cây cột trồng, tưởng khó có thể lay chuyển được, nếu không phải tự ý anh xê dịch, vì đôi bàn chân khi đã đặt trên mặt đất thì hình như có rễ ăn sâu xuống đó. Đầu vuông to, trán rộng với mớ tóc dày và quăn thò ra dưới chiếc mũ mềm kiểu Maxcơva. Sắc da mặt anh thường hơi tai tái, chỉ đôi lúc mới thoáng ửng hồng. Đó là khi trái tim anh đập nhanh do ảnh hưởng của tuần hoàn mạnh hơn. Đôi mắt màu xanh thẳm với cái nhìn thắng thắn, trung thực long lanh dưới vành lông mày hơi nhíu lại một chút, biểu hiện tinh thần dũng cảm cao độ: “sự dũng cảm điềm đạm của những người anh hùng” như ngôn từ các nhà sinh học thường dùng. Mũi to với hai lỗ mũi rộng, cái miệng cân đối với môi dưới hơi trễ ra một chút thường thấy ở một con người tốt bụng và rộng lượng.

Misen Xtrôgôp có tính cách của một con người quyết đoán, nhanh chóng bắt tay vào việc, không cắn móng tay vì ngập ngừng, không gãi tai vì nghi ngại, không giậm chân vì do dự hoang mang. Giản dị trong cử chỉ cũng như trong lời nói, anh biết đứng im như một người lính trước cấp trên, nhưng khi bước đi thì dáng điệu thật dứt khoát biểu lộ lòng tự tin và ý chí mãnh liệt. Đó là một trong những con người mà bàn tay lúc nào cũng như “nắm được tóc của thời cơ”, hình ảnh tuy có phần gượng ép, nhưng chân thực,

Misen Xtrôgôp mặc một bộ quân phục lịch sự na ná như quân phục các sĩ quan khinh kỵ binh khi ra mặt trận với ủng có đinh thúc ngựa, quần bó ống, áo choàng viền lông thú đính những dải trang sức màu vàng trên nền nâu thẫm. Trên bộ ngực rộng lóng lánh chiếc thánh giá và nhiều huân chương.

Misen Xtrôgôp thuộc đội liên lạc đặc biệt của Nga hoàng và là sĩ quan trong đám quân nhân ưu tú đó. Cái toát ra từ dáng đi, từ nét mặt, từ tất cả con người anh mà nhà vua dễ dàng nhận thấy, đó là “một con người nghiêm chỉnh, sẵn sàng chấp hành mệnh lệnh”.

Thực ra nếu có một con người có thể thực hiện thắng lợi chuyến đi từ Maxcơva đến Irkuxk, băng qua thảo nguyên vùng giặc chiếm, vượt bao trở ngại và bất chấp hiểm nguy đủ loại, thì người đó, trong số rất ít những người khác, phải là Misen Xtrôgôp.

Điều kiện rất thuận lợi cho thành công của kế hoạch là Misen Xtrôgôp hết sức thông thạo vùng đất mà anh sắp phải đi qua và am hiểu cả thổ ngữ các vùng ấy - không những vì đó là những nơi anh đã từng tới, mà còn vì chính anh là người gốc Xibir.

Cha anh, ông già Pie Xtrôgôp đã mất cách đây mười năm, sinh sống ở thành phố Ômxk trong tỉnh cùng tên và mẹ anh, bà Marfa Xtrôgôp hiện còn sống ở đó. Cũng chính tại đấy, giữa những thảo nguyên hoang vu của hai tỉnh Ômxk và Tôbônk mà người thợ săn đáng gờm đã nuôi dạy cậu con Misen một cách thật là “nghiệt ngã”, nói theo thành ngữ dân gian. Săn bắn vốn là nghề nghiệp thực sự của Pie Xtrôgôp. Mùa hạ cũng như mùa đông, những ngày nắng như thiêu, cũng như những hôm lạnh cóng, đôi khi xuống tới năm mươi độ âm, ông đi khắp bình nguyên băng giá, luồn qua những lùm cây tùng và bạch dương, những rừng thông, để đặt bẫy và giương súng nhằm vào những con thú nhỏ; chĩa đinh ba, dao găm nhằm vào những con thú lớn. Nói đến thú lớn, thì không ngoài giống gấu Xibir, một loài vật hung dữ đáng sợ, to lớn chẳng khác đồng loại của nó ở các biển băng. Pie Xtrôgôp đã giết được trên ba mươi chín con gấu Xibir, có nghĩa là con thứ bốn mươi đã gục ngã dưới lưỡi dao của ông và, như người ta đã biết, theo truyền thuyết về nghề săn bắn của Nga, có biết bao thợ săn gặp may mắn cho đến con gấu thứ ba mươi chín, nhưng đã gục ngã trước con thứ bốn mươi!!

Pie Xtrôgôp như vậy là đã vượt quá con số bất hạnh ấy, mà không hề bị một vết xước da. Từ lúc đó, con trai ông, chú bé Misen mười một tuổi luôn bám sát cha trong các cuộc đi săn, vác theo cái “ragatina”, tức là cái chĩa ba để giúp cha, chỉ giắt vẻn vẹn một con dao bên mình. Mười bốn tuổi, Misen một mình giết con gấu đầu tiên. Chuyện đó cũng chẳng có gì đáng kể, nhưng sau khi mổ lột xong, cậu ta đã kéo bộ da con vật khổng lồ đó về tận nhà cách xa nhiều dặm đường, chứng tỏ cậu bé có một sức khỏe khác thường.

Cuộc sống như vậy đối với cậu rất có lợi và khi đến tuổi trưởng thành, thì cậu thanh niên này đã có thể chịu đựng được tất cả: nóng, lạnh, đói, khát, mệt nhọc... chẳng kém gì người dân Iakuxk ở những vùng cực Bắc, nghĩa là một con người thép. Cậu có thể nhịn suốt hai mươi bốn tiếng đồng hồ không ăn, mười đêm liền không ngủ, có thể tự mình làm được một chỗ ẩn náu ngay giữa hoang mạc, nơi những người khác chỉ đành chịu chết cóng ngoài trời. Vốn có những giác quan vô cùng tinh tế lại được một bẩm năng kỳ diệu dắt dẫn, nên dù giữa bình nguyên tuyết trắng xóa, sương mù che lấp cả chân trời, hoặc khi trên những độ cao mà đêm tối vùng Bắc Cực kéo dài nhiều ngày, cậu vẫn có thể tìm thấy đường đi, trong khi những người khác hoàn toàn bị mất phương hướng. Tất cả những bí quyết của người cha, cậu đều nắm được. Cậu đã học được cách nhận định tình hình dựa vào những hiện tượng hầu như ít người nhận thấy. Chẳng hạn như sự phát quang của những chóp băng, sự sắp xếp bố trí của những cành cây nhỏ, những làn hơi bốc lên từ phía tận cùng chân trời, những vết chân thú trên cỏ trong rừng, những tiếng động mơ hồ trong không gian, tiếng súng nổ nơi xa, tiếng chim vỗ cánh trong sương mù... Bao nhiêu hiện tượng là bấy nhiêu cái mốc chỉ đường dẫn lối cho những ai muốn tìm hiểu. Thêm nữa, thường xuyên đầm mình trong tuyết lạnh chẳng khác nào thanh bảo kiếm trong lò tinh luyện, anh có sức mạnh của sắt thép, như lời tướng Kixôp đã nói, và cũng không ngoa là anh còn có một tấm lòng vàng.

Misen Xtrôgôp dành tình thương yêu duy nhất của mình cho người mẹ là bà già Marfa. Bà không muốn rời ngôi nhà cũ của dòng họ Xtrôgôp ở Ômxk trên bờ sông Irtys mà ở đó, người thợ săn già đã từng cùng bà chung sống khá lâu. Khi cậu con trai ra đi, lòng bà bịn rịn khôn nguôi, dù con bà hứa sẽ trở lại thăm bà mỗi khi có dịp, và lời hứa đó luôn luôn được thực hiện nghiêm chỉnh.

Năm Misen Xtrôgôp tròn hai mươi tuổi, anh được tuyển vào đội giao liên phục vụ riêng cho Nga hoàng. Chàng thanh niên Xibir dũng cảm, thông minh, đầy nhiệt huyết và đức hạnh ấy, bước đầu có dịp được đặc biệt nổi bật trong chuyến đi Capcađơ, giữa một vùng phức tạp mà một vài kẻ trong bọn thừa kế của Samin quấy phá và sau này, trong một sứ mệnh quan trọng, anh đã bị lôi cuốn đến tận Pêtrôpaplôpxk trong vùng Kamsatca, nơi tột cùng của biên giới nước Nga phần châu Á. Trong những chuyến đi dài ngày đó, anh đã phát huy những đức tính kỳ diệu của lòng quả cảm, khôn ngoan và gan dạ xứng đáng được cấp trên yêu mến, nể trọng và hết lòng nâng đỡ. Trong những đợt nghỉ phép, sau những chuyến đi làm nhiệm vụ nơi xa, anh không bao giờ quên rẽ về thăm mẹ, dù cách xa hàng ngàn dặm và mùa đông băng giá làm cho đường đi gặp muôn vàn trở ngại khó khăn. Thế mà đây là lần đầu tiên, từ khi được trọng dụng tại miền Nam đất nước, suốt ba năm trời - coi bằng ba thế kỷ - anh chưa được về thăm mẹ Marfa. Nhưng kỳ nghỉ phép chính thức này chỉ vài ba ngày nữa là được duyệt, anh đã sửa soạn hành trang để đi Ômxk, thì xảy ra sự việc như chúng ta đã biết. Vậy là Misen Xtrôgôp được dẫn đến trước Nga hoàng và hoàn toàn không biết vị Hoàng đế này đòi hỏi gì ở mình.

Nga hoàng không nói một lời, chăm chú nhìn anh hồi lâu như muốn soi thấu tâm can anh, trong khi Misen Xtrôgôp đứng im như tượng. Rồi, Nga hoàng, sau khi quan sát, chắc đã vừa ý, liền quay về bàn giấy và ra hiệu cho viên cảnh sát trưởng ngồi xuống, nhà vua đọc khe khẽ cho ông này viết một lá thư gồm vẻn vẹn vài ba dòng.

Thư viết xong, nhà vua thận trọng đọc lại, ký tên sau khi viết mấy chữ cuối cùng “By pô sêmu” có nghĩa ]à “xin được như nguyện”, đó là công thức thánh lễ của các Hoàng đế Nga. Bức thư được bỏ vào phong bì và niêm lại bằng quốc ấn. Nga hoàng đứng lên và bảo Misen Xtrôgôp lại gần. Anh tiến lên vài bước và đứng im như cũ, sẵn sàng đáp lại những câu hỏi của nhà vua. Một lần nữa, Nga hoàng nhìn thẳng vào mắt anh. Rồi dõng dạc hỏi:

- Tên ngươi?

- Misen Xtrôgôp, muôn tâu.

- Cấp bậc?

- Đại úy trong đội giao liên của Đức Vua.

- Ngươi thông thạo vùng Xibir chứ?

- Thần là dân Xibir

- Ngươi sinh ở...?

- Ômxk

- Ngươi có bà con thân thích nào ở Ômxk không?

- Thưa, có.

- Ai?

- Mẹ già của thần.

Nhà vua ngừng lại một lát, rồi chìa lá thư đang cầm trong tay:

- Đây là bức thư ta sẽ trao cho nhà ngươi. Ngươi có trọng trách đưa nó, bằng chính tay mình, đến đại công tước, chứ không phải là người nào khác.

- Thần sẽ đưa đến tận tay đại công tước, tâu bệ hạ.

- Đại công tước hiện ở Irkuxk.

- Thần sẽ đi tới Irkuxk.

- Nhưng ngươi sẽ phải vượt qua một vùng giặc đang nổi lên phá phách. Bọn Tactar sẽ có lợi nếu đoạt được bức thư này.

- Thần sẽ mang được lá thư vượt qua vùng đó.

- Ngươi sẽ phải hết sức cảnh giác, nhất là đối với tên phản bội Ivan Ôgarep, mà rất có thể ngươi sẽ gặp trên đường đi.

- Thần sẽ cảnh giác.

- Ngươi có qua Ômxk không?

- Đó là đường thần phải đi qua.

- Nếu ngươi ghé thăm mẹ, thì có cơ bị lộ tung tích.

- Thần sẽ không ghé thăm mẹ.

- Nhà ngươi hãy thề là không một sức mạnh nào có thể bắt ngươi phải thú nhận ngươi là ai và đi tới đâu.

- Thần xin thề!

- Misen Xtrôgôp! - nhà vua nói tiếp và trao bức thư cho người giao liên trẻ. - Vậy nhà ngươi hãy cầm lấy thư này. Nhờ nó mà toàn bộ vùng Xibir sẽ được bảo toàn và có thể cứu được cả tính mệnh của đại công tước, em trai ta.

- Thư này sẽ được trao tận tay ngài đại công tước.

- Vậy là nhà ngươi nhất định sẽ đi tới?

- Thần sẽ đi tới nơi hoặc là sẽ chết.

- Ta lại cần nhà ngươi phải sống kia!

- Thần sẽ sống và sẽ vượt qua tất cả. - Misen Xtrôgôp nói một cách kiên quyết.

Nhà vua tỏ vẻ hài lòng.

- Vậy nhà ngươi hãy đi đi! - Nhà vua nói. - Đi vì Thượng đế, đi vì nước Nga, vì em ta và vì ta!

Misen Xtrôgôp giơ tay chào nhà vua theo lối quân sự, bước ra khỏi Ngự phòng và một lát sau ra khỏi Tân Cung.

- Ta tin rằng khanh có bàn tay may mắn đấy, tướng quân Kixôp ạ. - Nhà vua nói với tướng Kixôp.

- Thần cũng cho là như vậy, tâu hoàng thượng. Và xin hoàng thượng tin rằng Misen Xtrôgôp sẽ làm được tất cả những gì mà một con người có thể làm.

- Một con người! Quả đúng là một con người! - nhà vua thốt lên.