kiko thông báo tang sự đến các bạn của mẹ chồng trong khu phố. Thông qua việc trả lời nhiều câu hỏi từ phía họ, chị dần lấy lại sự bình tĩnh đã bị xáo động mạnh từ trước. Chị không hề chuẩn bị tinh thần cho việc ra đi đột ngột của mẹ chồng. Song không cần sự giúp đỡ của bất kỳ ai, chị đã mời bác sĩ, đặt mẹ chồng lên nệm và sau khi bác sĩ ra về, chị đã gọi dịch vụ tang lễ. Chị rất giận bố chồng vì đã không thông báo với hàng xóm, và rồi chị nhận ra đây là việc đầu tiên chính chị nên làm. Dù đang bươn chải làm việc ngoài kia, chị nghĩ mình xoay xở được như bao người, tuy nhiên trong lúc cấp bách như hiện tại chị vẫn bối rối không biết làm gì. Chị cuối cùng cũng nhận ra chồng chị đã quá thành thật khi ngồi một cục bên cạnh xác người mẹ. Nó dường như là một việc tự nhiên nhất để làm trong khoảnh khắc như vậy.

Nhưng Akiko không ở trong vị thế để ngồi không bên cạnh người chồng. Lúc bước vào nhà chính, chị bị mùi xì dầu cháy xộc thẳng lên mũi. Một đám khói cuộn lên từ chiếc nồi rong biển đang sôi trên bếp ga. Akiko tắt bếp trong cơn hoảng loạn, chị nhấc nồi bỏ vào chậu rửa và nhanh chóng mở vòi nước. Một tiếng xì xì lớn phát ra kèm theo làn hơi nước dày đặc. Món rong biển hầm chị dự định cho hai bữa ăn trong tuần đó đã hỏng hoàn toàn. Có điều Akiko chẳng còn thời gian mà tiếc rẻ nó.

Chị nhấc điện thoại và gọi cho cho người anh. Chị dâu của chị là người trả lời.

- Mitsuko, mình nói chuyện với anh được không?

- Ảnh không có nhà. Ảnh về trễ như thường lệ rồi.

- Có chuyện tồi tệ xảy ra bên mình. Bà mới mất. Bà bị đột quỵ khoảng bốn tiếng trước, nhưng ông chẳng báo ngay cho tụi mình. Mình gọi bác sĩ sau khi đi làm về. Khi đến nhà, ông nói bà đã mất vì bị xuất huyết não. Bà thậm chí chưa cởi khăn choàng nữa. Bà hình như đã bị đột quỵ ngay khi về nhà từ tiệm làm đẹp.

- Akiko, cậu đang kể về mẹ của Nobutoshi hả?

- Ừ.

- Vậy thì có cả đống việc cậu phải làm đấy. Mình chạy qua liền đây.

- Còn anh mình thì sao?

- Mình sẽ để lại lời nhắn nếu ảnh cần tìm mình. Không sao đâu. Chờ mình nhé.

Mitsuko cúp máy trước. Akiko khụy người xuống sàn cứ như đầu gối chị đã không còn chống đỡ nổi nữa. Chị không ngờ đến sự giúp đỡ từ phía chị dâu. Mitsuko cưới anh của Akiko nhưng cả hai người bằng tuổi và học cùng lớp. Vì thế, Akiko không dùng kính ngữ đối với Mitsuko trừ khi chị muốn chọc người bạn của mình. Nhưng Mitsuko đã không nề hà mà tức tốc đến để giúp chị chỉ sau một cuốc điện thoại. Tất nhiên chị là một thành viên trong gia đình chứ không chỉ là một người bạn. Akiko nhớ lại khi mẹ chị mất vì ung thư gan nhiều năm trước, chính Mitsuko là người chăm sóc bà trong lúc bệnh tật và cũng là người ở bên lúc bà trút hơi thở cuối cùng. Chỉ sau đó Akiko mới nhận ra Mitsuko đã có kinh nghiệm tổ chức lễ thức canh người chết, tang lễ, và những việc tương tự.

Gia đình Kihara và Kadotani đã đến. Khi họ nhận ra Akiko đang chẳng làm gì, họ bắt đầu chuẩn bị cho lễ canh người chết. Cả hai gia đình đều có người thân qua đời, nên Akiko nhân dịp này để học hỏi về cách lo hậu sự theo truyền thống của người Nhật.

Bà Kihara đến bên Akiko và nói: “Chị Tachibana, chúng ta cần một con dao.”

- Dạ được ạ. Để cắt cái gì vậy ạ?

- Nó không dùng để cắt gì cả. Chúng ta cần một vật có cạnh sắt để đuổi các linh hồn ma quỷ. Ta sẽ đặt nó trên ngực của Phật.

Mất một lúc Akiko mới nhận ra “Phật” mà bà Kihara nói chính là ý chỉ mẹ chồng chị. Chị hỏi một con dao làm bếp có được không, hay một cái kéo từ hộp kim chỉ, hoặc dao cạo râu của Nobutoshi. Bà Kihara chẳng hài lòng với vật nào vừa nêu.

- Chúng ta phải có một con dao nhỏ để xua đuổi các linh hồn ma quỷ.

- Vậy dao gọt trái cây được không ạ?

- Dao gọt trái cây à? Bà Kihara hỏi lại và dừng một lúc để suy nghĩ.

Ngay lúc đó Satoshi bước vào nhà. “Con dao của con thì sao ạ? Nó có cả vỏ bọc đấy.”. Cậu chạy lên lầu để lấy nó.

Tiếp theo, bà Kihara yêu cầu vài miếng vải trắng.

- Để lau cơ thể của bà ạ?

- Ồ không. Chúng ta sẽ dùng nó để che mặt bà.

- Vậy cái khăn tắm được không ạ?

Bây giờ đến lượt Akiko chạy lên phòng ngủ chính ở lầu trên để tìm một cái khăn phù hợp. Chị vừa mới thay toàn bộ các khăn tắm không màu kiểu Nhật bằng những chiếc kiểu Tây có màu. Sau khi cuối cùng cũng tìm được một chiếc khăn màu trắng, chị đi xuống cầu thang và nhận ra bà Kihara và Satoshi đều biến mất. Akiko đột nhiên nhớ lại chồng bà Kihara đã qua đời hai năm trước.

Akiko đi sang nhà bên, bà Kadotani dường như đang chờ chị, bà hỏi chị đã liên hệ bên đền chưa.

- Chưa ạ.

- Gia đình cháu hay đi đền nào?

Akiko không rõ. Ông Shigezō, người con trai thứ, đã tách nhánh từ đại gia đình vẫn đang sống ở tỉnh. Ông có hai con là Nobutoshi và Kyōko. Nhưng từ trước đến nay chưa có ai chết trong gia đình. Ông Shigezō không theo đạo, và Akiko không nhớ là đã từng nghe mẹ chồng nhắc đến giáo phái của bà. Trong lúc Akiko trầm tư suy nghĩ, Bà Kadotani trách móc hỏi: “Thế nhà cháu có bàn thờ Phật không?”

Bà cụ nhìn chằm chằm vào bàn thờ trong căn nhà nhỏ và ngay lập tức xác định được giáo phái Phật.

- Ông này, gia đình ông thuộc về giáo phái Sōtō Zen phải không?

- Vâng, vâng, ông Shigezō trả lời mơ hồ.

Đây cũng là giáo phái mà gia đình Kadotani đang theo. Họ quyết định Akiko nên liên hệ ngôi đền ở Umahashi và nhờ thầy cao tăng ở đó. Akiko giật nảy khi bà Kadotani tìm thấy miếng vải liệm trong một ngăn tủ ngay bên dưới bàn thờ.

- Mẹ chồng cháu đã chuẩn bị chu đáo nhỉ? Bà Kadotani thán phúc trong lúc lau nước mắt. Bà cũng phát hiện ra một miếng vải có chiều dài phù hợp và ngay lập tức dùng nó để che mặt cho người phụ nữ xấu số.

- Sao có thể dùng cái thứ đó chứ? Bà khinh khỉnh hỏi, mắt nhìn xoáy vào chiếc khăn tắm mà Akiko đang cầm. Có lẽ bà Kadotani sẽ còn trách móc nữa nếu bà Kihara không nói đỡ cho Akiko.

- Chúng ta sẽ dùng chiếc khăn này để tắm cho người chết. Phụ chúng tôi với nào bà Kadotani.

Ba người phụ nữ di chuyển cái xác, nệm và mọi thứ để chúng quay đầu về phía Bắc theo phong tục của đạo Phật. Một cái gương gập đôi được đặt lật ngược phía đầu của người chết, vài nén hương được cắm vào bát nhang. Mọi thứ giờ đây đã sẵn sàng cho lễ canh người chết.

Nhận thấy Akiko hoàn toàn mù tịt về việc chuẩn bị cho lễ canh người chết, bà Kadotani ngày càng nhiễu sự.

- Cháu làm ơn đến đây một lát, Akiko, bà nói.

Rồi bà yêu cầu Akiko đi tìm bộ kimono yêu thích của mẹ chồng, phần viền của nó sẽ hướng lên còn cổ áo hướng xuống rồi phủ lên trên người chết sau khi cái xác được đặt vào quan tài.

- Giờ cháu phải nấu một ít cơm nữa. Nó dùng để dâng cho người đã khuất đấy. Nhớ đặt vào một đôi đũa trước khi cúng nhé cháu.

Akiko không biết phải đặt đôi đũa như thế nào vào cơm cúng. Kể từ khi cả chị lẫn chồng hay con trai đều chưa ăn tối, chị mới quay trở lại căn bếp.

Mitsuko đến bằng taxi. Sau khi đặt xuống một gói đồ to gói bằng vải, và một bó hoa cúc trắng, cô cúi thấp người ngay tại cổng.

- Thành thật chia buồn cùng tang quyến nhé Akiko. Để mình bày tỏ lòng thành kính trước người đã khuất. Chị trang nghiêm nói trước khi nhanh chân tiến vào căn nhà nhỏ

Mitsuko trở lại sau vài phút. Cô lấy một chiếc tạp giề từ trong gói đồ và buộc nó quanh eo. Tiếp theo, cô tìm một bình hoa, đổ nước, và cắm hoa vào. Sau khi mang bình hoa sang nhà bên, cô nhanh chóng trở lại cổng tư gia. Akiko hoàn toàn kinh ngạc trước cô bạn đồng trang lứa Mitsuko, giờ đây như lột xác hoàn toàn.

- Đây là ấm trà lớn nhất cậu có à?

Mitsuko đổ nước vào ấm rồi đặt nó lên bếp. Cô xếp vài tách trà lên khay và bắt đầu pha trà cho người đi viếng lễ thức canh người chết.

- Cậu thành thạo ghê ấy, Mitsuko! Mình vẫn còn quá đơ để có thể nghĩ cho thông suốt. Mình sợ chẳng giúp được gì mất. Ít phút trước, hàng xóm của mình còn phàn nàn vì mình đã không mang đúng cái khăn kiểu Nhật mà bà ấy yêu cầu đấy.

- Tang lễ rất quy củ. Mình đã học được nhiều điều khi mẹ cậu mất. Họ đã tắm cho người chết trước khi mai táng chưa? Mình thấy là họ chưa làm việc đó. Người đã khuất phải được lau chùi ngay trước khi được đặt vào quan tài. À mà cậu ăn tối chưa vậy?

- Chưa, Akiko trả lời. Nhưng mình không thấy đói lắm.

- Như thế là không ổn rồi. Cậu phải ăn. Lễ canh người chết sẽ xong trong tối nay. Sau đó, mọi chuyện sẽ nhiêu khê hơn nhiều. Đây, phần của cậu đấy.

Mitsuko lấy ra một ít rong biển, bánh ngọt và đồ hộp từ gói đồ - có lẽ là mọi thứ mà cô có thể đem theo từ nhà mình.

- Về rau củ thì không cần lo đâu. Mình đã hầm đủ phần cho mười người. Akiko nói, bỗng đột ngột cứng họng.

Chị mở nắp chiếc nồi to, bên trong còn lại một củ khoai tây và năm miếng cà rốt - chừng này còn không đủ cho một người ăn.

- Trời đất ơi!

- Sao vậy?

- Chúng bị ăn hết rồi. Đống rau củ biến mất rồi! Ôi không!

Một cơn ớn lạnh chạy dọc sống lưng của Akiko. Chẳng lẽ bố chồng chị đã ngốn sạch chúng?

Nhưng sao ông có thể? Phần rau củ đó đủ cho mười người ăn, và chị đã dùng chiếc nồi to nhất trong nhà để nấu chúng. Chị đột nhiên nhớ lại đã thấy ông Shigezō cúi xuống chiếc nồi từ bên ngoài nhà bếp, trong lúc chị đang chạy nhốn nháo giữa nhà chính và nhà bên. Ông đã ăn liên tục trong lúc đó à? Giờ thì chị đã nhớ ra. Bố chồng chị đã vào trong nhà bếp, dùng tay bốc một củ khoai tây và nhét nó vào mồm…

Ngay từ đầu Mitsuko đã không nhìn thấy đống rau củ nào nên chẳng hề ngạc nhiên như Akiko, thậm chí sau khi nghe chuyện đã xảy ra.

- Nấu súp miso là được mà. Mình có đem theo thịt heo ở nhà. Mình sẽ làm món canh hầm thịt heo cho cậu, nên là đừng có lo lắng gì cả.

- Mình không thể không lo lắng về ông.

- Lo gì mới được chứ?

- Dạ dày ông yếu lắm. Bất kể món gì mình nấu cho, ông đều phàn nàn cả. Ăn xong đống rau củ đó, ống sẽ bị đau bụng cho mà xem, và ông sẽ đổ tội cho mình.

- Ông ấy có thể phàn nàn cho đã, nhưng sẽ phải chờ sau khi xong tang lễ thôi.

Mitsuko đề nghị họ nên lập tức đặt vài món ăn từ nhà hàng, vì phải mời bữa tối cho người đi viếng. Do Umezato gần đại lộ Ōme, có một tiệm mì và một nhà hàng sushi gần đó. Mitsuko nghĩ món sushi tàu hủ chiên là phù hợp nhất nên cô đã gọi đặt món. May mắn là nhà hàng báo còn đủ sushi cho mười hai người ăn. Nhưng họ sẽ không giao hàng đến nhà.

- Mình sẽ tự đi.

- Sao không nhờ Satoshi? Đừng có đi Akiko.

Mitsuko pha trà sau khi nước sôi. Hai người phụ nữ trở lại căn nhà nhỏ đúng lúc vị cao tăng đến. Ngay lúc Satoshi phóng ra khỏi nhà để đi lấy sushi, nhà sư bắt đầu tụng kinh. Akiko chắp hai tay cầu nguyện và nhắm mắt. Bỗng nhiên chị thấy nặng đầu và sự hối hận sâu sắc bủa vây lấy chị. Tại sao chị không được báo ngay vào lúc mẹ chồng bị đột quỵ? Tại sao chị không thể ở bên lúc bà sắp lìa đời? Sau tất cả, họ thực sự đã sống cùng một nơi cơ mà. Chị khó lòng đè nén cơn phẫn nộ đối với ông Shigezō, người đã bỏ đi lung tung trong khi vợ ông đang nằm dài trên đất. Và rốt cuộc ông cũng xuất hiện tại nhà chính nhưng chỉ để than vãn về cơn đói. Bố chồng chị là loại đàn ông gì thế này?

Akiko từ từ mở mắt và nhìn về phía ông Shigezō. Vẫn đang ngồi với hai chân lèn bên dưới cùng ánh mắt xa lạ trên gương mặt, ông nhìn chằm chặp một bên mặt của nhà sư lúc ông ngẩng đầu lên để tụng kinh.

Ông có vẻ đang thích thú và như bị thôi miên bởi chất giọng trầm bổng của nhà sư. Chẳng có biểu hiện gì nơi ông cho thấy đấy là một người đàn ông đang đau buồn vì sự ra đi của người vợ thân yêu sau hơn năm mươi năm chung sống.

Giữa lúc tụng kinh, anh trai của Akiko bước vào phòng và cầm theo hai chai lớn rượu sake. Lúc ngồi xuống, anh gật đầu với Nobutoshi.

Vị sư trẻ tuổi của phái Sōtō Zen nhìn như là anh vừa mới tốt nghiệp đại học. Thay vì cạo trọc đầu, tóc anh dài như Nobutoshi và anh của Akiko, và hình như anh đã dùng một lượng đáng kể dầu vuốt tóc. Akiko không rõ kinh được tụng tại lễ canh người chết là như thế nào, nhưng chị cảm giác nhà sư làm lễ rất nhanh. Tiếp sau nhà sư quay về phía gia đình và nói có vẻ liến thoắng, nghe như một phát thanh viên truyền hình: “Gia đình giờ có thể lên thắp nhang.”

- Cám ơn thầy đã đến trong lúc trời tuyết thế này.

- Không sao. Chẳng có gì rắc rối cả. Tuyết sẽ không kéo dài đâu - vẫn còn quá sớm, nhà sư đáp lời với vẻ mặt hết sức bình thản.

Akiko chết lặng. Một người phụ nữ đã chết. Đây là thái độ phù hợp ở lễ canh người chết sao? Nhưng rồi chị hồi tưởng lúc chị mất mẹ nhiều năm trước, chẳng có ai níu lấy di thể bà hay đổ rạp người mà khóc, có lẽ do mẹ chị qua đời trong bệnh viện. Nếu đây là khung cảnh khi một thành viên trong gia đình mất tại nhà, vậy thì màn khóc than sướt mướt đáng trông đợi chỉ có thể tìm thấy trong tiểu thuyết lãng mạn mà thôi. Chưa kể, dù một người ra đi có tác động sâu sắc đến đâu, thân nhân của họ còn phải thực hiện các nghi lễ tiểu tiết của tang lễ nữa.

- Cậu mời nhà sư à? Mitsuko thì thầm hỏi.

- Không, bà Kadotani.

- Cậu hỏi bà ấy chúng ta nên cúng dường cho đền bao nhiêu chưa?

- Chưa.

- Kia là bà Kadotani phải không?

Akiko gật đầu. Mitsuko bước tới chỗ bà Kadotani và nói nhỏ vào tai bà. Sau khi bà cụ gật đầu đồng ý, cô trở lại bàn bạc cùng người chồng, rồi đi thẳng đến nhà chính. Akiko ngờ ngợ nhận ra phải biếu tiền khi mời nhà sư về. Thật may mắn khi có Mitsuko giúp đỡ! Akiko nghe lỏm được anh trai chị nói với Nobutoshi: “Đến cái tuổi này có vẻ chẳng lạ khi chúng ta dự đám tang của bố mẹ nhỉ.”

Akiko kinh hãi. Chị và người anh đã mất bố khi còn nhỏ, nên sự lo lắng của họ đã không còn khi người mẹ cũng qua đời. Nhưng chị và chồng vẫn còn phải lo cho ông Shigezō. Ông cụ sẽ bình phẩm móc mỉa thế nào nếu nghe được những lời vô tâm ấy? Đỏ mặt, Akiko lo lắng liếc nhìn bố chồng, nhưng chị không chắc là ông đã nghe được. Ông vẫn ngồi cùng tư thế như trước; chị có ấn tượng ông đã không còn dòm ngó nhà sư nữa. Cặp mắt của ông đang dán vào một điểm xa xăm nào đó, và thậm chí khi bị Nobutoshi giục đi dâng hương, ông vẫn giữ nét mặt vô cảm.

Mitsuko bước vào căn nhà nhỏ và mang theo một khay các ly thủy tinh. Chồng chị mở nắp một chai rượu sake, rót vào một ly và mời nhà sư.

- Mời thầy một ly. Ngoài kia lạnh cóng đấy ạ!

- Tôi rất muốn uống, nhưng mà anh thấy đấy, tôi còn phải lái xe, nhà sư trẻ nói lúc từ chối ly rượu. Anh có vẻ rất thoải mái khi cởi chuỗi tràng hạt.

- Xin thứ lỗi cho tôi hỏi, nhưng thầy có phải là sư trụ trì không ạ?

- Vâng. Bố tôi vẫn còn sống. Ông không còn làm lễ được nữa nên tôi thay ông. Nhìn tôi trẻ quá nên mọi người cứ nghĩ tôi là sư tập sự. Nhưng thực ra tôi có vợ và một con rồi. Nếu tôi cạo đầu, tôi sẽ còn trông trẻ hơn nữa. Tôi chẳng muốn nhìn như một tên trẻ trâu, nhưng tôi đang nghiêm túc nghĩ về việc nuôi râu đấy.

- Thầy là một người con hiếu thảo khi đã để bố thầy nghỉ ngơi lúc thầy còn rất trẻ thế này.

- Thật ra thì ông ấy đã bị liệt toàn thân và đang nằm liệt giường từ ba năm nay rồi. Ông được chăm sóc bởi một y tá và theo chế độ ăn đặc biệt. Mặc dù ông là một nhà sư, có lẽ ông đã phạm phải một tội lỗi nghiêm trọng nào đó để bị trừng phạt như vậy. Tôi không nên nói thế này, nhưng tôi nghĩ bố tôi sẽ ghen tỵ với mẹ chồng của chị đấy. Tôi nghĩ khi một người nằm liệt giường thì họ chẳng vui nổi nếu được sống lâu đâu. Bác sĩ nói ông ấy có thể bám trụ thêm mười năm nữa.

- Cho hỏi ông cụ bao nhiêu tuổi rồi ạ?

- Bảy mươi chín.

Vị sư trẻ nhiều chuyện rõ ràng rất thích rượu sake, đúng như anh ta đã thừa nhận trước đó. Thỉnh thoảng lại nhìn ly rượu một cách thèm thuồng, anh nói lan man về các tiến bộ kỳ diệu trong y học đối với những bệnh nhân bị liệt. Theo các hướng dẫn từ chồng, Mitsuko trao cho nhà sư một phong bì để cúng dường cho đền, cùng với một chai rượu sake. Nhà sư cúi đầu mau lẹ, mang đôi bốt nhựa và đi ra ngoài trời lạnh. Akiko và Mitsuko tiễn anh đến chiếc xe hơi Nhật nhỏ. Anh ngồi vào xe và, trước khi lái đi dưới trời tuyết, dặn họ báo cho anh ngay khi quyết định khi nào sẽ tổ chức tang lễ.

- Tôi chẳng thể ngờ một nhà sư có thể mua cho mình một chiếc xe hơi đấy.

- Đền của anh ấy chắc phải hưng thịnh lắm. Anh ta có khi còn lên kế hoạch xây chung cư cho mình trong đất của đền ấy chứ.

Ngay khi ấy, ba thợ làm đẹp từ tiệm thẩm mỹ Kokuriko vừa đến cùng với một bó hoa cúc trắng.

- Tôi vẫn không thể tin bà ấy đã mất. Bà ấy nhìn còn khỏe lắm cơ!

- Hôm nay bà ấy vẫn như mọi ngày mà.

- Mà giờ nghĩ lại, bà ấy đã nói mấy câu ngộ lắm, một chị thợ buột miệng. Akiko đòi nghe chi tiết hơn, chị thợ bèn giải thích. Bà Tachibana đã nói là chỉ có lúc đi đến tiệm làm tóc là bà mới có thể thở phào nhẹ nhõm. Bà ấy chẳng bao giờ nói “tiệm thẩm mỹ” cả. Luôn là “tiệm làm tóc” thôi.

- Bà luôn yêu cầu tụi tôi dùng nước thật nóng khi gội đầu cho bà, nhưng hôm nay bà ấy chỉ nói là “Sướng quá đi mất! Cứ như tôi đang ở trên thiên đường ấy.”, bà cứ lặp lại mãi câu đó.

- Thậm chí lúc ngồi sấy tóc, bà cũng nói lảm nhảm suốt!

- Khi tôi chọc là bà đang có một bí mật nho nhỏ phải không, bà cười và thừa nhận là có đấy.

Các chị thợ không dùng kính ngữ lúc nói; cho nên bà chủ tiệm thẩm mỹ đã chọn từ ngữ rất cẩn thận để nói.

- Tôi đã nghĩ nên chỉnh lại tóc cho bà, nên có mang theo vài chiếc lược. Ồ, nhưng tóc của bà vào nếp cả rồi!

- Vâng. Nhờ chị đấy ạ. Và tóc bà thật là óng ánh.

- Tóc mẹ chồng chị rất khỏe và dễ uốn. Bà có mái tóc dày nên chẳng khó khăn gì để tạo kiểu cả. Bà ấy đến làm tóc thường xuyên lắm.

Mitsuko đề nghị Akiko và gia đình cứ để mọi chuyện cho cô lo rồi đi ăn tối đi, vậy nên Nobutoshi, Satoshi và Akiko quay lại nhà chính. Mitsuko đã chuẩn bị canh miso với nhiều nguyên liệu hơn cho họ.

Nobutoshi và Satoshi đói lả người. Họ im lặng chén sạch sẽ chén cơm đầu tiên và húp xì xụp món súp. Satoshi ngẩng lên và hỏi: “Ông ăn tối chưa ạ?”

- Về phần ông…

Akiko quay về phía chồng và kể về việc ông Shigezō đã tọng một đống rau củ vào bụng. Nobutoshi lắng nghe trong im lặng.

- Ừ, anh biết.

- Nếu bố thực sự đã ăn hết từng ấy, ông chắc chắn bị đau bụng mất. Như vậy thật là tệ!

- Chúng ta có nên cho ống uống thuốc không?

- Vâng, bằng mọi cách. Ông phải được uống thuốc.

Ông Shigezō thường xuyên uống đủ loại thuốc vì ông gặp vấn đề với dạ dày suốt cả đời mình. Vào buổi sáng và tối, thay vì uống trà thì ông uống thuốc thảo dược Trung Hoa được chuẩn bị sẵn. Đã được một dạo từ khi ông bị ám ảnh bởi nước ép rau xanh. Ông quá lo lắng về độ tươi của rau cỏ đến mức ông đã trồng rau cải cúc dọc theo rìa phía Bắc khu vườn. Ông nghiền chúng trong cối đất, sau đó chắt lấy nước bằng một miếng vải lọc. Akiko muốn trầm cảm với ý nghĩ rằng từ giờ có lẽ chị sẽ phải chuẩn bị nước ép rau cho ông.

Buông đôi đũa xuống, Nobutoshi nói với tông giọng thấp: “Thật ra, anh nghĩ bố sẽ là người ra đi trước.”

“Sao mình lại nói thế!” Akiko la lên, phản đối người chồng trước mặt con trai họ. Nhưng chị thấy bớt căng thẳng khi chồng cũng cảm nhận giống mình.

Mitsuko thò đầu qua cửa ra vào.

- Thứ lỗi nhé Akiko. Cậu có biết chén cơm nào của bà nội không?

- Ừm biết chứ.

- Mình phải hỏi vì bà hàng xóm đang bực vì cơm chưa được chuẩn bị.

- Mời họ món sushi được không?

- Cơm không phải cho người đi viếng. Cúng cho mẹ chồng cậu ấy.

Đi vào bếp, Akiko xới cơm trắng vào chén mà mẹ chồng chị đã dùng hàng ngày rồi cắm đôi đũa vào. Chị đem chén cơm qua nhà bên và đặt nó xuống bên cạnh gối. Bà Kadotani cuối cùng cũng có vẻ hài lòng.

Nhiều hàng xóm khác đã tới. Rượu sake có vẻ hợp với lễ canh người chết, Akiko để ý có thêm một chai rượu mà người đi viếng mang theo làm lễ. Tiếng xe cộ bị bóp nghẹt bởi tuyết.

- Bà Tachibana có nói với tôi là bà sẽ sớm tham gia Hiệp Hội. Chúng tôi đã lên kế hoạch sẽ đi và xem kịch mỗi tháng một lần. Thật đáng tiếc khi bà ấy đã chết mà chưa tham gia được lấy một buổi gặp nào! Bà Kadotani kêu lên, đang đề cập đến Hiệp hội Góa phụ trong quận của họ.

- Họ có cho phép đàn ông tham gia Hiệp Hội không? Ông Kihara lớn tiếng hỏi.

- Tất nhiên là không. Đàn ông không được cho vào. Ông biết đấy, chúng tôi là những bà già cổ hủ và đức hạnh.

Mọi người phá lên cười.

- Nhưng thật không công bằng khi đàn ông không được tham gia.

- Ông phải nhớ phụ nữ sống thọ hơn đàn ông. Đó là lý do tại sao nhóm này được gọi là Hiệp hội Góa phụ.

- Tôi hiểu. Tôi biết là phụ nữ sống lâu hơn. Tuổi thọ trung bình vào khoảng bảy mươi năm nhỉ?

- Ồ không. Bảy mươi bốn năm.

- Vậy bà Tachibana đã sống hơn một năm so với tuổi trung bình. Vậy tuổi thọ trung bình của đàn ông là bao nhiêu?

- Sáu mươi chín. Nghĩa là nếu hai người bằng tuổi lấy nhau, người vợ sẽ trở thành góa phụ trong năm năm cuối đời.

Ông Shigezō không tham gia cuộc bàn luận này. Không nghi ngờ gì là ông đã nghe được ít nhiều vì mọi người đang nói chuyện rất to. Việc này khiến ông cảm thấy thế nào, khi đang sống hơn mười năm so với tuổi thọ trung bình của nam giới? Akiko nhìn ông đầy lo lắng, ông đang ngồi ở góc đối diện và xoay lưng về phía chị. Điểm nổi bật ở ông là chiều cao khác thường. Chị đến bên cạnh ông, tự nói với chính mình rằng chị phải bắt ông uống thuốc đau dạ dày. Thế rồi chị nhận ra ông đang cầm một đĩa sushi. Kinh hoàng, chị nói: “Ông không thể ăn món đó. Ông đã ăn sạch đống khoai tây rồi mà?”

Ông Shigezō không phản đối gì khi Akiko lấy đi chiếc đĩa.

- Ông ăn mấy miếng sushi rồi? Chị hỏi trong lúc lắc vai ông.

- Bao nhiêu à? Ông Shigezō thực sự không biết, dù ông đã rất cố gắng để trả lời chị.

- Mình đến đây đi! Akiko la với về phía chồng. Chị kể bố của anh đã ăn ít nhất năm miếng sushi, Nobutoshi nhìn lo lắng và nói: “Phải cho bố uống thuốc thôi”

- Vâng. Hãy trông chừng bố trong lúc em đi tìm thuốc.

Akiko không thể đoán được mẹ chồng đã cất thuốc ở đâu, thế nên chị ngẫu nhiên mở các ngăn kéo và tủ chạng trong căn nhà nhỏ. Mọi thứ đều gọn gàng và ngăn nắp. Akiko tìm trong bếp từ đầu này đến đầu kia, và nhìn vào mọi hộp đựng, nhưng chị không thấy thuốc đâu cả.

- Cậu đang tìm gì thế Akiko, Mitsuko hỏi.

- Thuốc dạ dày cho bố. Có một gói lớn thuốc ở đâu đó nhưng mình không thể tìm ra. Chẳng rõ thế nào mà ông ăn như thể đang đói cào cả ruột, và mình chắc ông sẽ sớm bị đau bụng thôi. Thật khủng khiếp nếu ông bị bệnh vào lúc thế này!

Giọng nói bình tĩnh của Akiko trái ngược với cảm xúc của chị. Chị quỳ xuống và luống cuống tìm trong các ngăn dưới cùng của cái rương, mặc dù nó chẳng có vẻ gì là có thể chứa được một đống thuốc thảo dược.

Mitsuko bình tĩnh nhìn Akiko nhưng cuối cùng không thể giữ im lặng lâu hơn. Để gây chú ý với cô em chồng, cô nói: “Này Akiko, chồng cậu có cô em gái phải không? Cậu báo cho cô ấy chưa?”

Akiko đột nhiên ngừng lục lọi ngăn tủ và nhìn lên phía Mitsuko. Tại sao chị đã không nghĩ về việc đó sớm hơn chứ? Chắc chắn có gì không ổn với chị rồi. Sao chị có thể quên liên lạc em chồng của chị chứ? Chị đã gọi cho bác sĩ, nhà tang lễ và người thân bên nhà chị, nhưng chị vẫn chưa báo tin cho đứa con ruột thịt của mẹ chồng chị.

Ý nghĩ đầu tiên của chị là biết đâu Nobutoshi đã báo cho em gái anh. Có điều việc này khó mà xảy ra. Nhưng ông Shigezō đáng lẽ phải nhớ đến con gái ruột của mình trước bất kỳ ai chứ, và nhắc chị, Akiko điên tiếc nghĩ. Nhưng bây giờ không phải là lúc để chị xổ ra các suy nghĩ như vậy.

- Mình ơi vào đây một lát, chị gọi chồng trong lúc chạy ra khỏi bếp.