ọc về, chị bàng hoàng bước lê vào nhà như người say. Vậy là cái khả năng xấu nhất mà chị cố tránh không dám nghĩ tới đã xảy ra: Di tản mà phải di tản bằng đường bộ!

Đường Phú Bổn cả mấy chục năm rồi là con đường chết; đó chỉ là cái tỉnh lộ vào những năm 50 rồi từ đó tới nay không ai sử dụng. Hơn nữa, ai cũng biết rằng trên thực tế từ Phú Bổn xuống Phú Yên, hay nói đúng hơn là cho gần đến Tuy Hoà, từ bao lâu nay là đất của Việt cộng. Họ đã chặn đường Quy Nhơn, họ đã chặn đường Ban Mê Thuột thì liệu họ có mở con đường trên đất họ cho mình đi không?

Bây giờ không còn tính toán gì được nữa rồi. Mọi dự tính của chị đều đã bị gác ngang. Thư Ngạc sẽ không bao giờ đến được trong tình hình nầy và tin tức của anh Vinh cũng sẽ không bao giờ nhận được. Nếu quyết định cứ ở lại đây thì trong khả năng giao cao nguyên cho Việt cộng, nếu sống sót, liệu chị có thể gặp lại Ngạc, gặp lại anh Vinh? Hay rồi như hai miền Nam Bắc mấy mươi năm rồi vẫn cứ là chia cách?

Còn đi là đi vào tử lộ. Thế nhưng bây giờ không còn là phần quyết định của chị nữa rồi. Bác Hi đã đi thì gia đình chị cũng phải đi vì như chị đã nói, trên một phương diện nào đó, gia đình chị coi bác là người trưởng thượng. Cái bụng bầu vượt mặt của chị lại càng là cái cớ phải di tản ngay vì không thể ở lại để rồi sẽ chịu những trận pháo kích liên tu bất tận của bên nầy lẫn bên kia.

5 giờ sáng, bác Hi đưa xe qua.

Chiếc Land Rover cà rịch cà tang hằng ngày chở khách từ thị xã đi Ninh Đức và ì à ì ạch lết về thì bây giờ sẽ phải làm một cuộc hành trình dài mấy trăm cây số đường rừng. Không biết rồi nó sẽ lết tới đâu với hai mươi mấy mạng người trên xe.

Cả đêm hôm qua, mẹ chị cứ cầu kinh mãi. Chị khuyên mẹ:

- Mẹ vào nằm tí đi mẹ, rồi cả ngày mai và có thể cả ngày mốt nữa sẽ phải ngồi suốt đấy mẹ.

- Ừ, thì cũng phải ngồi chứ làm sao bây giờ con; chỉ có điều là bây giờ mẹ không làm sao ngủ được. Anh Vinh mầy không biết ra sao. Xin ơn trên phù hộ cho nó. Xin ơn trên phù hộ cho gia đình mình và phù hộ cho mọi người trong chuyến đi ngày mai. Con ơi! Chúng mầy đâu biết thế nào là chạy giặc. Hồi Việt Minh, mẹ gánh anh mầy rồi tới hồi gánh cả mầy vào một gánh, còn bố mầy thì tay xách nách mang chạy thục mạng vào vùng Việt Minh để rồi đến lúc lại chạy thục mạng trở ra thành phố. Mấy chục năm rồi, chẳng có ngày nào là yên ổn. Người dân cứ như là miếng mồi giữa hai con sói. Riết rồi bên nào người ta cũng sợ. Mẹ chỉ cầu xin bình an thôi con ơi. Cầu xin bình an đi rồi bên nào muốn cai trị cũng được miễn là máu đừng đổ, thịt đừng rơi. Lính tráng bên nào cũng là con em mình cả. Con không biết đấy thôi chứ mấy người em trai của mẹ đều đi tập kết cả. Chả biết bây giờ các cậu ấy sống chết ra sao vì nào ai dám nhận mình có người nhà là Cộng sản.

Chị tròn mắt nhìn mẹ. Đây là lần đầu tiên chị biết rằng gia đình chị có người là Cộng sản và cũng là lần đầu tiên chị nghe mẹ nói một hơi dài những điều mà chị biết rằng bà cụ chỉ nói với Thiên Chúa mà thôi. Không biết phải nói gì để an ủi mẹ, chị nhắc lại lời mình đã nói:

- Thôi thì mẹ cứ vào nằm một tí đi.

Bác Hi nói với bố chị khi dìu ông cụ ra xe:

- Lại chạy nữa đây anh. Anh tính thử đi, cả đời chúng mình đã bao nhiêu lần phải chạy giặc rồi. Chạy Pháp, chạy Việt Minh, chạy quốc gia, chạy Cộng sản. Thằng con tôi, thằng con anh là lính quốc gia nhưng thằng em tôi và mấy cậu em vợ anh lại là cộng sản. Thế đấy. Còn tôi và anh thì chạy thục mạng và cứ mỗi lần chạy lại gọi là chạy giặc. Giặc là ai vậy anh?

Xe rời nhà chị 6 giờ sáng ngày 14-3-75.

Trên xe là gia đình bác Hi 7 người gồm hai bác, chị Lan - vợ anh Quãng - con dâu bác, hai cô con gái của bác và hai đứa con chị Lan. Học đi xe honda. Gia đình chị 3 người, gia đình bác tài xế 6 người, gia đình anh phụ xe 6 người. Hai mươi hai con người vừa lớn vừa nhỏ. Bác Hi thật chu đáo. Biết bố chị không thể ngồi lâu được, bác đã đem thêm một tấm đệm trải ngay trên sàn xe để ông cụ và mấy đứa bé có chỗ nằm khi mệt mỏi. Tất cả tài sản của bốn gia đình là mấy cái vali con chất trên mui xe. Đó chỉ là quần áo và một ít đồ đoàn quý giá. Cơ nghiệp một đời người bây giờ đành phú mặc cho định mệnh. Bác Hi gái khóc sụt sùi, chị Lan khóc sụt sùi, mấy người đàn bà cùng sụt sùi. Nhưng rồi, những tiếng khóc bỗng ngưng bặt khi chiếc Land Rover cà rịch cà tang của mình hoà vào một dòng thác ồ ạt xe cộ đủ loại. Vâng, dòng thác chảy ào ào cuốn theo tất cả các phương tiện giao thông của thành phố nhỏ và đầy lính nầy. Xe dân sự, xe nhà binh, xe lớn, xe nhỏ, xe be, xe tải, xe đò, xe lam, xe honda, xe gắn máy đủ loại và thậm chí cả đến những chiếc xe ba gác máy cũng được trưng dụng.

Bây giờ chỉ mới là sáu, bảy giờ sáng. Rồi cái thời hạn hai mươi bốn tiếng đồng hồ kéo dài đến chừng nào? Khuya nay hay sáu bảy giờ sáng ngày mai? Tất cả những phương tiện giao thông của cái thành phố nầy liệu rồi sẽ chuyên chở được bao nhiêu người ra khỏi sự đe doạ của bom đạn? Và rồi, có ai định liệu được việc gì sẽ xảy ra trên con đường vô vọng nầy? Không, ôi! Không làm sao mà biết được. Chiến tranh, từ bao ngàn năm nay vẫn là cái thảm hoạ con người tự gây ra cho chính mình. Cha mẹ chị đã sinh chị trong khói lửa chiến chinh và cho đến bây giờ chị sắp làm mẹ, quê hương nầy vẫn còn khói lửa. Khói lửa liên miên vầy sao?

Chiếc xe cà rịch cà tang vẫn ì ạch chạy giữa dòng xe ồ ạt. Chiếc nầy qua mặt, chiếc kia qua mặt và mãi đến khi mặt trời đứng bóng xe vẫn chưa thoát ra được quốc lộ 14.

Bác gái than thở:

- Điệu nầy rồi không biết đêm nay ngủ đâu đây?

Bác trai từ cabin thò đầu xuống:

- Ngủ nghê gì! Chạy suốt. Về đến Tuy Hoà tha hồ mà ngủ.

Ôi! Cầu cho mau về đến Tuy Hoà. Nào ai biết được từ đây về đến Tuy Hoà phải còn mất bao nhiêu thời gian nữa nếu cứ phải đi với cái vận tốc nầy.

Xe rẽ vào tỉnh lộ 7 thì mặt trời đã ngã bóng. Dòng xe bây giờ xem chừng vội vã hơn. Những chiếc xe nhà binh từ đằng sau cứ chen tới chen tới. Tiếng động cơ rền rĩ trên những đoạn đường bằng. Tiếng động cơ gào rú trên những con dốc cao vòi vọi và thở hắt ra khi đổ dốc như tiếng thở dài chán chường của người bệnh kinh niên.

Đêm xuống, núi rừng tây nguyên bao đời yên lặng trong bóng đêm chắc phải sững sờ trước đoàn xe đào thoát này. Ánh đèn xe chập chờn nối tiếp nhau di chuyển trên hai ba con dốc phía trước. Ánh đèn xe rọi dài đâm thủng đêm đen, kéo thành những vệt sáng hắt qua hắt lại trên những con dốc phía sau.

Phú Bổn lướt qua trong giấc ngủ chập chờn rồi bị bỏ lại sau lưng. Đoàn xe mang chở những con người khốn khổ chạy trốn người anh em không cùng lý tưởng cứ bươn tới trong bóng đêm mịt mùng.

Khi ánh bình minh hiện ra từ dưới những tầng lá xanh đen của núi rừng thì con đường bây giờ không thể gọi là con đường nữa. Lối mòn nhỏ bị bỏ phế từ mấy chục năm nay đang bị cày nát dưới bánh của hàng chục ngàn chiếc xe lớn nhỏ đủ loại. Những lùm cây nhỏ nằm bẹp xuống và nát vụn dưới sức nặng và sự hoảng hốt của đoàn người trốn chạy. Dòng xe tràn rộng ra như dòng nước đổ tràn lan trên mặt đất bằng và chảy vào bất cứ chỗ nào nó có thể chảy vào được. Con đường mòn chỉ là để nhắm chừng. Còn thì người ta cứ bươn tới bất cứ chỗ nào có thể bươn tới được. Và cũng từ đây, những con người khốn khổ càng thêm khốn khổ.

Những con dốc nối tiếp không lối mòn có thể là cạm bẫy cho bất cứ người đi rừng không kinh nghiệm nào, vì chưa xuống hết dốc thì nó đã là một cái khe sâu hoặc là một cái vực lớn. Những bác tài lần đầu tiên bươn rừng làm sao biết được! Thế là, đã có những chiếc xe nằm lăn trên triền dốc, đã có những chiếc xe giơ chổng bốn bánh lên trời dưới vực sâu. Còn những con người khốn khổ đã ngồi trong xe đó? Không ai còn đủ thì giờ và tâm trí để quan tâm, thắc mắc về họ.

Trong bóng đêm mịt mùng của đêm hôm qua, đã có biết bao nhiêu chiếc xe lao đầu xuống vực sâu, vào khe suối? Rồi đoạn đường trước mặt? Ôi! Cầu xin Chúa che chở, cầu xin Chúa giữ gìn. Hơn lúc nào hết, con người bây giờ chỉ còn biết bấu víu vào tín ngưỡng. Niềm tin là chỗ dựa, là sự an ủi, là niềm hy vọng duy nhất trong nghịch cảnh, trong tuyệt vọng.

Không ai còn dám ngồi trên xe trước những con dốc khuất hay trên những đoạn đường chênh vênh. Núi đồi vắng lặng của vùng đất cao nầy bỗng chốc ngập tràn bóng người. Người ta từ trên xe ùa xuống để cho xe chạy rồi lại hối hả chạy theo xe. Nhốn nháo, lộn xộn và hốt hoảng.

Xe bị xì lốp. Bác Hi cho xe tấp vào một trảng bằng nho nhỏ:

- Thôi thì cũng là tiện thể nghỉ một vài giờ đi. Đằng nào rồi cũng chả tới Tuy Hoà được trong ngày nay đâu. Coi thử dưới mé dốc có khe có suối gì không thì cho mấy đứa nhỏ rửa ráy đi. Cũng cho chúng nó tiểu tiện gì luôn, chớ để rồi ngồi trên xe đứa nầy đòi xuống đứa kia đòi xuống.

Thằng bé con anh phụ xe bật nói:

- Ông Sáu nói con mới nhớ, từ hôm qua đến giờ con chưa đi ỉa.

Mọi người rộ lên cười theo câu nói ngây ngô của thằng bé và chị chạnh nhớ rằng đây là nụ cười đầu tiên của mọi người từ hôm qua đến bây giờ. Sự buồn tiếc và nỗi lo âu đã làm căng thẳng tâm trí mọi người bỗng như dịu lại theo tiếng cười ấy.

Bác Hi dìu bố chị đi quanh cho đỡ cuồng chân, nói như vừa dỗ dành và cũng như vừa than thở:

- Ráng nghe anh. Ráng tí nữa đi anh. Đời chúng mình nó cứ vất vả thế đấy. Năm 54 Hiệp định Giơ-ne ký, Pháp nó rút về, anh bảo tôi từ này về sau mình khỏi cần chạy giặc. Thế mà mười năm sau mình lại đùm túm nhau lên đây. Năm 68 Mậu Thân, không chạy đâu xa từ trong nhà chạy ra hầm cũng sảng hồn sảng vía. Kỳ 72 mình vượt qua êm thấm tôi cũng mừng. Ai ngờ bây giờ lại thêm cái chặn này nữa. Cầu xin đây là chặn cuối đi anh.

Vâng, chặn cuối, chặn cuối chỉ dành riêng cho bố chị. Không, không riêng gì cho bố chị mà còn cho cả chị Lan, con dâu bác Hi và hàng trăm, hàng ngàn người khác nữa. Những con người khốn khổ ấy đã đi một chặn cuối bi thương quá.

Con dốc cao vời vợi, cao đến nỗi từ trên đỉnh nhìn xuống, những căn nhà của cái xóm nhỏ nép mình vào chân núi trông chỉ như những căn nhà bằng sành gắn vào hòn non bộ. Những người khoẻ mạnh đều phải đi bộ để cho xe dễ dàng bò xuống. Người ta bảo, hết con dốc nầy, xóm nhỏ dưới kia là đất Phú Yên rồi đấy.

Bố chị không qua hết con dốc. Một chiếc GMC bị đứt thắng từ phía trên lao xuống rồi lao luôn xuống bờ vực mang theo gần một chục chiếc xe khác. Những tiếng thét kinh hoàng của đoàn người lếch thếch dội vào núi rừng, rồi núi rừng trả vọng lại nghẹn ngào, tức tưởi.

Chiến tranh là thế đấy! Những kẻ cầm súng chết trên chiến trường và những kẻ chạy trốn chiến tranh chết trên đường trốn chạy.

Chôn vội vàng những người vừa chết rồi những người còn sống lại tiếp tục chạy.

Bác Hi gục đầu trên hai nắm đất vừa đắp vội khóc không ra nước mắt:

- Anh ôi! Con ơi! Làm sao mà trời lại bắt tôi phải chôn anh, phải chôn con ở đây vậy trời! Tôi không mua nổi cho anh một chiếc áo quan sao anh? Ba phải chôn dâu ba trần trụi vầy sao con? Một nén nhang cũng không có để ấm lòng anh. Tha cho tôi đi anh. Tôi hứa với anh, sau nầy sống sót tôi sẽ trở lại đây tìm anh, sau nầy sống sót ba sẽ trở lại đây tìm con, con ôi!

Mẹ chị chết ngất trên nấm mộ chồng và cứ nấn ná, nấn ná không muốn đi, nhưng những tiếng súng từ xa vọng đến và dòng người hoảng hốt từ sau cứ bươn tới, bươn tới; thế là đoàn người bị nạn đành rứt lòng bỏ lại những kẻ thân yêu vừa được vùi vội vàng trong lòng đất lạ.

Không còn xe nữa. Chiếc Land Rover, cơ nghiệp của bác Hi chỏng gọng, móp méo nằm lưng chừng bờ vực. Mấy cái vali nhỏ là tất cả của cải gom góp được để mang theo bây giờ cũng đành bỏ lại. Trong cơn kinh hoàng, chị cũng còn đủ sáng suốt để nhớ rằng mình sắp đến ngày sanh và đứa bé sắp ra đời ít nhất cũng phải có cái gì để quấn, nên từ trong mớ ngổn ngang của tai nạn chị đã cố tìm cho được cái túi xách áo quần em bé mà chị đã cẩn thận xếp hôm ra đi.

Hôm ra đi, chỉ mới là ngày hôm qua mà bây giờ nghe chừng xa xôi quá. Pleiku bây giờ ra sao rồi? Đoàn người cuối cùng rời Pleiku chắc giờ này chưa đến được đây đâu.

- Đây là đâu vậy con? Đây là đâu vậy con?

Mẹ chị hỏi qua hỏi lại.

Nào có ai biết đây là đâu, chỉ nghe người ta nói rằng đây là bắt đầu của tỉnh Phú Yên. Từ đây về Tuy Hoà bao xa nữa? 60 cây số, 70 cây số, 50 cây số, 80 cây số, 100 cây số? Mỗi người nói mỗi khác. Bao xa thì bao, bây giờ thì cứ phải chạy đã.

Khi xe bị đụng là gần trưa, mặt trời chưa đứng bóng. Chôn cất xong thì bóng chênh chếch ngã, có lẽ khoảng hai ba giờ chiều. Từ đó đi mãi cho tới tối thì đến chợ.

- Chợ Củng Sơn.

Bác Hi bảo chị:

- Chợ Củng Sơn, nhớ lấy nhen con. Từ chợ Củng Sơn đi ngược lên tới cái làng gần bên suối dưới chân đèo. Nhớ để mà sau nầy trở lại tìm mộ cha, mộ chị.

Họ ngủ lại chợ Củng Sơn, ngủ ngay trên nền đất chợ. Cái chợ tí teo tràn ngập những con người bụi bặm, bơ phờ và hoảng hốt. Chẳng mấy ai còn hành trang trên người. Những người từ phía sau tràn tới càng lúc càng mang vẻ hoảng hốt. Có tiếng ai đó nói lớn trong bóng đêm:

- Chúng nó đốt Pleilu cháy rụi cả rồi.

Đám người mệt mỏi bỗng nhao nhao cả lên:

- Thật sao? Cháy thật sao?

- Cháy hồi nào? Làm sao mà cháy?

- Đốt à? Ai đốt? Việt Cộng à? Mình à?

- Mình đốt, Biệt động quân đốt. Đốt hết.

- Khu Diệp Kính, dãy nhà thuốc Ái Lan, khu gia binh, chợ mới, đường Hai Bà Trưng, rạp Diên Hồng.

- Thôi, hết mẹ nó rồi chớ còn gì nữa là thành phố!

Có tiếng ai đó chửi thề văng mạng:

- Mẹ kiếp, cái lũ đầu trâu mặt ngựa. Đúng là một đám trâu điên. Việt Cộng chưa giết mình thì mình đã giết mình rồi. Di tản thì di tản, cũng có người ở lại. Bọn nó đốt mẹ hết rồi người ta ở vào đâu? Quân khốn nạn. Đánh giặc cái con c. gì thế mà cũng đòi đánh giặc. Việt Cộng chưa đánh đã đâm đầu chạy thụt dái rồi thì còn mẹ gì nữa là quốc gia dân tộc. Bọn nó vừa chạy vừa đốt. Chạy về Sài Gòn đốt mẹ nó cái dinh tổng thống là vừa.

Tiếng chửi thề xa dần trong bóng đêm còn đoàn người nằm lại nghẹn ngào trong tiếng khóc. Nhà cửa, cơ nghiệp, của cải, cái mang đi thì vất bỏ trên đường, cái để lại thì tiêu tan trong khói lửa. Cả đến những người thân yêu cũng vùi bỏ lại dọc đường. Những tưởng rằng đó là tất cả những gì xót xa đau đớn nhất. Thế nhưng tất cả những cái đó chưa bằng nỗi kinh hoàng của những ngày tiếp theo.

Hôm sau, qua một ngày lếch thếch, đói khát, mệt mỏi; đoàn người di tản ngủ lại giữa rừng. Người ta bảo nhau, nội ngày mai là sẽ vượt sông Ba. Vượt sông Ba, cứ như là Tuy Hoà ở ngay trước mặt. Cái gánh nặng và sự mệt mỏi làm như đã vơi đi một nửa và sáng hôm sau mọi người lại mau mắn lên đường để rồi có thể sớm vượt sông Ba, vượt qua nỗi nhọc nhằn khốn khổ.

Xế trưa ngày 17 tháng ba, những con người nhọc nhằn hoảng hốt của mấy ngày băng rừng lội suối và lội qua nỗi bi thương trong cuộc đời đã bàng hoàng đứng nhìn sông Ba: khúc sông của Thần Chết.

Chiếc cầu phao bắc vội nửa chìm nửa nổi vì một chiếc xe lô bồi bị trúng pháo cháy đổ nghiêng nằm vướng ngay giữa cầu. Xác người chết trôi dập dềnh phía dưới, xác người chết mắc vướng lại phía trên và người sống từ phía trên nầy tràn xuống, chen lấn, xô đẩy nhau đạp lên những xác người đã chết và đạp lên thân thể những con người còn sống vừa ngã xuống để bươn qua sông. Tiếng súng nhỏ lẻ tẻ từ xa vọng lại, thỉnh thoảng chen vào một vài tiếng nổ lớn của lựu đạn, của súng pháo, chả biết của bên nào, đoàn người hoảng loạn càng thêm hoảng loạn và chết chóc càng thêm chết chóc kinh hoàng.

Nhìn lại đoàn người của mình, bác Hi lắc đầu. Hai mươi hai con người lúc ra đi bây giờ đã mất hai. Hai mươi người còn lại thì mười bảy người là đàn bà và con nít. Không tìm thấy Học. Cả bốn ngày nay không tìm thấy Học, không biết nó đã đến được Tuy Hoà chưa; thôi thì cứ cầu xin ơn trên phù hộ cho nó. Với đoàn người nầy, bác Hi khẳng định rằng họ không làm sao có thể chen lấn trên cái cầu dập dềnh đầy xác người kia được. Bác quyết định ở lại bên nầy sông như một số người khác. Họ chờ. Chờ gì cũng không biết nữa vì bây giờ có ai còn tâm tình lo cho đám người khốn nạn nầy. Trên bầu trời phía dưới kia thỉnh thoảng thấy bóng một vài chiếc Sinue và cứ mỗi lần như vậy đám người trên nầy lại xôn xao nôn nóng.

Chiều hôm đó có người điều động một đám lính, chả còn biết là lính gì, đến lôi chiếc xe lô bồi rồi hất rớt luôn xuống lòng sông, sửa lại chiếc cầu phao cho ngay ngắn và hất luôn mấy cái xác vướng phía trên xuống phía dưới để mặc cho dòng nước đưa đi dập dềnh dập dềnh.

Đoàn người bên nầy lại tràn xuống cầu, lại chen lấn rồi lại có người rơi xuống nước bơi loi ngoi, lóp ngóp bên cạnh những xác chết dập dềnh.

- Thôi, hẳn khoan. Để cho người ta qua bớt rồi mình hãy qua chớ còn kiểu nầy có đường bỏ xác trôi sông.

Họ nghỉ lại bên nầy sông cùng với những người không dám liều lĩnh. Bóng đêm lan nhẹ, lan nhẹ từ dãy núi phía xa, tràn xuống cánh rừng rồi ập xuống bờ sông như nỗi kinh hoàng ập xuống đám người khốn khổ.

Có tiếng đờn ghi-ta của tay nghệ sĩ khật khùng nào đó nghẹn ngào nức nở trong đêm tối. Giọng hát trầm và buồn từ đám cây trên kia len lỏi xuống những tàn lá dưới nầy rồi quyện vào mặt sông dập dềnh xác chết.

“Xác người nằm trôi sông, phơi trên ruộng đồng, trên nóc nhà thành phố, trên con đường hoang vu…Xác nào là em tôi dưới hố hầm nầy, bên xác người già yếu, có xác còn thơ ngây. Mùa xuân ôi! Xác nuôi thơm cho đất ruộng cày. Việt Nam ơi! Xác thêm hơi cho đất ngày mai…”

- Mẹ kiếp - tiếng chửi thề chát chúa - chết tới nơi mà còn ca với hát. Câm ngay cái mồm thối của cái thằng chó nào đó lại đi. Chừng nầy nỗi đau chưa đủ sao mà còn rên rỉ.

- Cha mẹ nó cái thằng nhạc sĩ. Cứ cho nó thấy cái cảnh này đi rồi nó đập đờn mà ca ngợi xác người trôi sông.

- Mồ cha cả lũ chúng nó. Ông mà sống sót qua chuyến nầy thì bất cứ thằng chính trị gia chó chết nào đứng lên diễn đàn kêu gọi vì dân vì nước là ông bắn bỏ mẹ. Nó xua dân đi vào con đường chết nầy rồi còn ôm dái đi rửng mỡ ở đằng nào đâu mà không ghé mắt dòm thử xuống đây một cái. Trực thăng đâu? Sinue đâu? Bọn chúng nó chỉ cần vài ba ngày liên tục là có thể vớt hết cái đám người nầy xuống Nha Trang rồi, để đâu mà bốn năm ngày nay người dân như chó điên bị đuổi chạy như thế nầy không biết.

- Vớt cái con c. Đâu phải chỉ có Ban mê thuột, Pleiku không đâu mà vớt. Việt cộng nó đánh khắp rồi đấy. Ở đó mà chờ tiếp cứu. Hãy cứ biết rằng hôm nay ta hãy còn sống và hãy hưởng đủ cuộc sống của ngày hôm nay đi rồi mai có chết cũng được.

Ôi! Cái đám người điên cuồng đó đã cố hưởng đủ cuộc sống ngày hôm nay của họ nên đêm hôm ấy và cả mấy đêm tiếp sau, trên đoạn đường từ bờ sông Ba xuống đập Đồng Cam, từ đập Đồng Cam xuống bờ sông Đà Rằng, không biết bao nhiêu cô gái đã trở thành nạn nhân của họ. Trên bãi cát bồi của bờ sông Đà Rằng nơi đoàn người bị chặn lại vì những ổ pháo của Việt cộng phía bên nầy và cái đồn nhỏ của quốc gia bên đồi bên kia. Giữa hai bên lằn đạn bùm qua bùm lại, hai cô con gái của bác Hi đã bị cướp đi cái trinh trắng ngây thơ của đời người. Chúng nó hiếp các cô gái hầu như ngay trước mặt mọi người với khẩu súng lăm lăm trên tay. Chúng nó không còn là người nữa. Chúng đã trở thành những con thú điên quần nát mọi vật chung quanh trước khi chết.

Bác Hi gái chết lặng bên hai cô con gái khiếp đảm. Bác Hi trai cắn chặt hai hàm răng lại trước những đôi mắt thất đảm của mọi người.

Vẫn không tìm thấy Học. Chiếc Honda của Học nằm lăn lóc cùng với hàng trăm chiếc xe gắn máy khác ven một xóm nhỏ sau khi vượt sông Ba. Trong đám xác chết nằm lăn lóc hai bên đường, bác Hi, bác tài và anh phụ xe đã cố lật qua lật lại để tìm nhưng không có Học. Người ta bảo Việt cộng đã lùa đi một mớ rồi. Một mớ - cứ như là rác rến gì vậy! Người ta đã lùa đi rồi. Hi vọng rằng Học cũng ở trong cái mớ bị lùa đi ấy.

Không còn ai đủ tỉnh táo để nhớ họ đã làm sao về đến Tuy Hoà sau mấy ngày nằm lại bãi cát bồi hãi hùng ấy. Trong tiếng súng của toán lính mở đường, bác Hi đã đẩy chị và bà mẹ lên một chiếc xe Jeep. Họ lạc nhau từ đó. Hai mẹ con chị về Tuy Hoà rồi theo chiếc xe Jeep đó về Nha Trang.

Ngày 26 tháng ba, mẹ con chị đi khắp khu tiếp cư dưới chân đèo Rù Rì để tìm gia đình bác Hi và đoàn người đi theo bác nhưng không gặp.

Ba giờ sáng ngày 27 tháng ba chị chuyển bụng.