rong một cuốn băng đen trắng, hai chiếc Mercedes bất ngờ xuất hiện trên đường phố đúng tầm của máy quay gắn bên ngoài, các vệ sĩ, những gã to con trở nên lực lưỡng hơn bởi áo giáp chống đạn mặc bên dưới bộ vét, dàn đội hình từ chiếc xe đến mái che của tòa nhà. Chỉ khi đó, tài xế chiếc xe đi đầu mới vòng ra mở cửa xe phía bên lề đường.

Đồng hồ điện tử hiển thị ở góc màn hình. 21:28. 21:29. 21:30. Cuối cùng Pasha Ivanov cũng xuất hiện, chui ra từ ghế sau. Trông ông có vẻ nhếch nhác hơn một Ivanov năng động trên các bức ảnh trong căn hộ. Buổi sáng, Arkady đã có cuộc trò chuyện với người lái xe đó, anh ta nói Ivanov không nói một tiếng nào trên đoạn đường từ văn phòng về nhà, thậm chí cả khi nghe điện thoại.

Có thứ gì đó khiến Ivanov thích thú. Hai chú chó Dachshund kéo căng sợi dây xích để đánh hơi cặp tài liệu của ông. Chó con, có vẻ như Ivanov đang hỏi thăm người chủ? Mặc dù đoạn băng im lìm, nhưng Arkady có thể đọc được môi ông. Lúc hai chú chó rời đi, Ivanov ôm chặt chiếc cặp vào ngực rồi bước vào tòa nhà. Arkady chuyển sang cuộn băng của chiếc máy quay trong sảnh.

Tiền sảnh lát đá cẩm thạch sáng lung linh khiến mọi người như được rọi một luồng hào quang. Người gác cửa và lễ tân trong các bộ vét khéo léo che giấu bao súng ngắn. Ngay khi người gác cửa kích hoạt nút gọi thang máy bằng một chiếc chìa khóa, rồi lui lại đứng bên cạnh Ivanov, trong lúc Ivanov đang dùng khăn tay, và cửa thang máy mở ra, Arkady chuyển sang cuộn băng trong thang máy. Arkady cũng đã hỏi han người điều hành thang máy, một lính gác cũ ở điện Kremlin, tóc đã bạc trắng nhưng thân hình vẫn rắn chắc như một bao cát.

Arkady hỏi liệu ông ta và Ivanov có nói chuyện không. Người điều hành trả lời, “Tôi được đào tạo để gác cầu thang ở điện Kremlin. Những nhân vật trọng yếu không nói chuyện vớ vẩn.”

Trong cuốn băng, Ivanov đang bấm mạnh mật mã vào bàn phím, cánh cửa đóng lại, ông nhìn thẳng vào máy quay gắn trong thang máy. Máy quay có ống kính mắt cá* nên khuôn mặt ông liền trở nên to lớn, biến dạng, cặp mắt chìm trong bóng của chiếc khăn tay ông đang giữ chặt trên mũi. Có lẽ ông cũng bị cúm mùa hè như Timofeyev. Cuối cùng Ivanov cũng xoay người bước qua hai cánh cửa vừa mở. Arkady chợt hình dung ra cảnh tượng một diễn viên chuẩn bị bước ra sân khấu, vừa do dự, vừa hăng hái. Thời gian hiện trên băng là 21:33.

Arkady trở lại với cuốn băng của máy quay bên ngoài và tua tới lúc 21:47, mười lăm phút sau đó, vỉa hè trống trơn, hai chiếc xe vẫn đậu bên lề đường, ánh đèn của các phương tiện giao thông thi thoảng cũng lọt vào. Lúc 21:48, một vật mờ mờ từ trên trời rơi phịch xuống vỉa hè. Cửa xe hộ tống đồng loạt mở tung, đám vệ sĩ ùa ra tạo thành một hàng rào bảo vệ trên vỉa hè quanh đống quần áo tả tơi cùng với tay chân. Một người lao nhanh vào tòa nhà, người khác thì quỳ xuống, bắt mạch ở cổ Ivanov trong khi tài xế một chiếc sedan chạy vòng sang mở cửa sau chiếc xe. Người đang bắt mạch Ivanov, hoặc không tìm được nó, lắc đầu trong lúc người gác cửa chạy vào tầm máy quay, hai tay dang ra kiểu không thể tin được. Chính là nó, bộ phim của Pasha Ivanov, một câu chuyện có mở đầu và kết thúc, nhưng không có diễn biến.

Arkady tua lại từ đầu và xem từng cảnh một.

Phần thân trên của Ivanov xuất hiện ở trên cùng màn hình, phần vai giật mạnh do sức hút của cú rơi.

Đầu ông gãy gập do tác động của lực va chạm trong khi chân mới đang bắt đầu lọt vào khung hình.

Phần thân trên và dưới đổ sập xuống làm bụi trên vỉa hè bắn tung lên.

Pasha Ivanov nằm bất động lúc cánh cửa xe hộ tống bật ra, và trong chuyển động quay chậm, các vệ sĩ vây quanh thi thể ông.

Arkady căng mắt nhìn xem trong đám vệ sĩ, từ lúc họ vẫn ngồi trong xe đến trước khi Ivanov bất thình lình rơi xuống, có ai ngước lên, rồi tìm kiếm xem có thứ gì đó giống như là lọ muối rơi xuống cùng Ivanov không hay đã bị văng ra do tác động của cú rơi. Chẳng có gì. Rồi anh lại quan sát xem có vệ sĩ nào nhặt thứ gì lên sau đó không. Cũng chẳng ai làm thế. Họ đứng trên vỉa hè, bất động như những thân cây.

Người gác cửa đang làm nhiệm vụ ngước lên. Anh ta nói, “Tôi từng phục vụ trong Lực lượng tinh nhuệ nên đã thấy nhiều chiếc dù không mở được cùng nhiều thi thể nát bét đến nỗi anh phải cạo ra khỏi mặt đất, nhưng có người nhảy ra khỏi tòa nhà cao tầng ở đây ư? Hơn nữa lại là Ivanov. Một người tốt, tôi phải nói là thế, một người hào phóng. Song sẽ thế nào nếu ông ấy va vào người gác cửa, ông ấy có bận tâm đến chuyện đó không? Ông ấy là con bồ câu bay lượn trên cao, còn tôi chỉ là một con vịt.”

“Tên anh là gì?” Arkady hỏi.

“Kuznetsov, Grisha.” Kuznetsov vẫn giữ tính cách đặc trưng của quân đội. Một gã cao to luôn thận trọng với sĩ quan chỉ huy.

“Anh có làm nhiệm vụ hai ngày trước không?”

“Chỉ ca ngày thôi. Tôi không ở đây vào đêm xảy ra sự việc, nên chẳng biết nói gì với anh.”

“Chỉ cần dẫn tôi đi xem xung quanh, nếu anh có thể.”

“Quanh cái gì?”

“Tòa nhà này, từ trước ra sau.”

“Vì một vụ tự tử ư? Tại sao?”

“Những chi tiết thú vị, không cần động não.”

“Chi tiết thú vị, không cần động não. Chi tiết thú vị, không cần động não,” Grisha lẩm bẩm lúc một chiếc xe phóng vụt qua. Anh ta nhún vai. “Được. Dù gì tôi cũng muốn đi loanh quanh.”

Tòa nhà cắt giảm nhân viên vào cuối tuần, Grisha nói, chỉ còn anh ta, người lễ tân và người quản lý thang máy dành cho khách. Những ngày trong tuần thì có thêm hai người nữa làm các việc như sửa chữa, vận chuyển hàng hóa, đồ dùng, dọn dẹp rác. Thêm cả người lau dọn nhà cửa nữa nếu cư dân có yêu cầu. Ivanov thì không. Mọi người đều bị kiểm tra rất nghiêm ngặt, tất nhiên. Máy quay an ninh được đặt trên đường phố, hành lang, thang máy dành cho khách và cả lối đi cho người phục vụ. Ở tận cùng hành lang, anh ta gõ mật mã vào bàn phím gắn trên cánh cửa đề Chỉ dành cho nhân viên. Cánh cửa mở ra và Grisha dẫn Arkady vào một khu vực gồm một phòng thay đồ với các tủ khóa, bồn rửa, lò vi sóng; nhà vệ sinh; phòng máy với lò sưởi và bình nước nóng; phòng sửa chữa nơi có hai người mà Grisha gọi là Ngốc A và Ngốc B đang nối đường ống; kho chứa của cư dân tòa nhà gồm thảm, ván trượt tuyết và vài thứ linh tinh, kết thúc là một con hẻm đậu xe. Mỗi cửa đều có bàn phím với mật mã riêng.

Grisha nói, “Anh phải vào trụ sở an ninh của NoviRus cơ. Hệt một boong-ke ngầm. Họ có đầy đủ mọi thứ: sơ đồ tòa nhà, mật mã, bản vẽ.”

“Ý kiến hay.” Trụ sở an ninh của NoviRus là nơi cuối cùng Arkady muốn đến. “Anh có thể mở cửa ra hẻm này không?” Ánh sáng tràn vào lúc cửa cuốn lên và Arkady thấy mình đang đứng đối diện một lối đi dành cho nhân viên rộng tới nỗi đủ để cả một chiếc xe tải dọn nhà chạy vào. Thùng rác xếp hàng dọc theo bức tường gạch ở mặt sau của các tòa nhà cũ và thấp hơn mặt tiền quay ra con phố liền kề. Tuy nhiên, ở đây cũng có các máy quay an ninh giám sát lối đi cho nhân viên đặt ở các tòa nhà mới xây bên cạnh và cả con hẻm Arkady và Grisha đang đứng. Ngoài ra, có một chiếc xe máy màu xanh đen dựng ngay dưới tấm biển đề Cấm đỗ xe. Chiếc xe trông giống hệt con bọ ngựa đang cúi đầu dường như chạy rất nhanh.

Khuôn mặt cau có của người gác cổng có vẻ gì đó khiến Arkady buột miệng, “Của anh à?”

“Bãi xe quanh đây rất đáng ghét, cả hai gã Ngốc A, Ngốc B nữa.” Grisha hất đầu về phía hai anh chàng đó. “Đôi khi tôi tìm được chỗ, đôi khi không, nhưng họ chẳng cho phép tôi đậu ở con hẻm này. ‘Đây là con hẻm nhộn nhịp, chỉ dành cho cư dân sử dụng, nếu anh đậu ở đây thì rồi mọi người đều sẽ làm thế.’ Thứ lỗi cho tôi.” Lúc họ bước ngang qua chiếc xe, Arkady thấy một tấm bìa đính trên yên với nội dung, ĐỪNG CHẠM VÀO XE. TÔI ĐANG NHÌN ĐẤY. Grisha mượn cây bút và gạch chân cụm từ ĐANG NHÌN. “Sẽ tốt hơn.”

“Máy khá đấy. Một con Kawasaki*.”

“Tôi thường đi Uralmoto,” Grisha nói, cố tình cho Arkady biết anh ta đã đạt đến tầng lớp nào trong xã hội.

Arkady thấy một cánh cửa dành cho người đi bộ ở ngay sát con hẻm. Mỗi cái đều có bàn phím riêng.

“Mọi người đậu xe ở đây à?”

“Khốn kiếp, không. Bọn Ngốc cũng xua đuổi họ.”

“Cả vào Chủ nhật, khi các thợ sửa chữa không đến làm à?”

“Khi chúng tôi cắt giảm nhân viên ấy hả? À, chúng tôi không thể rời vị trí mỗi khi có xe nào dừng trong hẻm. Chúng tôi dành cho họ mười phút rồi đuổi họ ra ngoài.”

“Chuyện đó có xảy ra vào Chủ nhật vừa rồi không?”

“Khi Ivanov nhảy lầu ấy hả? Tôi không có mặt đêm đó.”

“Tôi hiểu, nhưng trong suốt ca trực của mình, anh hay lễ tân có thấy gì bất thường trong hẻm không?”

Grisha ngẫm nghĩ một lát. “Không. Hơn nữa, mặt sau tòa nhà bị khóa kỹ trong suốt các ngày Chủ nhật. Anh cần một quả bom mới có thể phá được cửa.”

“Hoặc mật mã.”

“Anh sẽ xuất hiện trên màn hình máy quay. Chúng tôi sẽ phát hiện ra.”

“Chắc chắn rồi. Lúc đó anh đang ở mặt trước à?”

“Phải, chỗ mái che của tòa nhà.”

“Mọi người vẫn ra vào chứ?”

“Cư dân và khách.”

“Có ai mang theo muối không?”

“Bao nhiêu?”

“Cả bao tải.”

“Không.”

“Ivanov không ngày ngày mang muối về nhà chứ? Chẳng có hạt muối nào rơi ra từ cặp tài liệu của ông ấy sao?”

“Không.”

“Không có ai giao hàng hóa và muối à?”

“Không.”

“Vậy hẳn là muối chỉ xuất hiện trong đầu tôi thôi nhỉ?”

“Phải.” Tay gác cửa chậm rãi trả lời.

“Tôi nên làm gì đó với nó.”

Đường Arbat là tuyến phố dành cho người đi bộ với nhạc sĩ đường phố, họa sĩ vẽ phác họa và cửa hàng lưu niệm bán các loại vòng màu hổ phách, búp bê Nga* do phụ nữ nông thôn làm ra, các bức ảnh cũ kỹ của Stalin. Văn phòng của bác sĩ Novotny nằm phía trên một quán cà phê Internet. Bà nói với Arkady rằng mình sắp nghỉ hưu và sẽ sống dựa vào tiền bán văn phòng cho những người muốn đầu tư để biến nó thành nhà hàng Hy Lạp. Arkady thích văn phòng này như cách nó vốn thế, một căn phòng buồn ngủ với những chiếc ghế được nhồi quá nhiều đệm cùng các bức tranh in của họa sĩ Kandinsky với những mảng màu tươi sáng như cối xay gió, chim chóc, bò ngựa. Novotny là một người nhanh nhẹn ở tuổi bảy mươi, khuôn mặt bà đầy vết chân chim bao quanh đôi mắt đen sáng ngời.

“Lần đầu tôi gặp Pasha Ivanov là hơn một năm trước, tuần đầu tiên của tháng Năm. Với tôi, ông ấy có vẻ là mẫu doanh nhân mới điển hình của chúng ta. Năng nổ, thông minh, dễ thích nghi, và trong thực tế, điểm chung cuối cùng của họ là đều phải tìm kiếm liệu pháp điều trị tâm lý. Họ thường vui vẻ đưa vợ hoặc người tình đi cùng; bởi chuyện điều trị tâm lý rất phổ biến với phụ nữ, giống như phong thủy ấy, còn đàn ông thì hiếm khi tự đi một mình. Nói thật, ông ấy bỏ lỡ bốn buổi điều trị cuối cùng, tuy nhiên vẫn khăng khăng trả tiền.”

“Tại sao ông ấy lại chọn bà?”

“Vì tôi giỏi.”

“Ồ.” Arkady thích những phụ nữ thẳng thắn như vậy. “Ivanov nói ông ấy không ngủ được, triệu chứng đầu tiên của tất cả bọn họ. Họ nói họ muốn một loại thuốc giúp mình ngủ được, nhưng thứ mà họ muốn tôi kê đơn lại là thuốc kích thích hưng phấn thần kinh*, còn tôi thì chỉ muốn áp dụng nó như một phần của liệu pháp điều trị mở rộng. Chúng tôi gặp nhau mỗi tuần một lần. Ông ấy rất thú vị, có tài ăn nói và cực kỳ tự tin. Đồng thời lại vô cùng kín tiếng về một số chuyện như các giao dịch làm ăn, và thật không may là cả nguyên nhân dẫn đến…”

“Trầm cảm hay sợ hãi?” Arkady cắt ngang.

“Cả hai, nếu cậu muốn biết rõ. Ông ấy phiền muộn và lo sợ.”

“Ông ấy có đề cập đến kẻ thù nào không?”

“Không nói rõ tên. Ông ấy nói có những bóng ma đang truy đuổi mình.” Novotny mở hộp xì gà, lấy một điếu, bóc lớp giấy bóng kính bọc bên ngoài và trượt điếu thuốc vào giữa hai ngón tay. “Tôi không định nói ông ấy tin vào ma quỷ.”

“Thật sao?”

“Phải. Điều tôi đang nói là ông ấy có một quá khứ. Một người như ông ấy được như bây giờ thì hẳn là vì đã làm rất nhiều chuyện phi thường và vài chuyện khiến ông ấy ân hận.”

Arkady mô tả lại hiện trường căn hộ của Ivanov. Vị bác sĩ nói tấm gương bị nứt chắc chắn là dấu hiệu tự ghê tởm bản thân và nhảy ra khỏi cửa sổ là một sự giải thoát. “Tuy nhiên, hai động cơ thông thường nhất của một người đàn ông khi lựa chọn tự tử là tài chính và tình cảm, thường được chứng minh ở nam giới là vì chứng suy giảm tình dục. Ivanov giàu có và có mối quan hệ thể xác lành mạnh với cô bạn gái Rina.”

“Sức khỏe của ông ấy ổn chứ?”

“Với độ tuổi đó thì tốt.”

“Ông ấy không nói gì đến nhiễm trùng hay cảm lạnh à?”

“Không.”

“Có khi nào ông ấy bất chợt nói đến muối không?”

“Không.”

“Sàn tủ quần áo của ông ấy chứa đầy muối.”

“Chi tiết này rất thú vị.”

“Nhưng bà nói gần đây ông ấy đã bỏ vài buổi điều trị.”

“Trong một tháng.”

“Ông ấy có nói gì đến bất kỳ nỗ lực nào trong cuộc sống hay không?”

Novotny xoay điếu xì gà giữa ngón tay. “Không nhiều lắm. Ông ấy nói mình phải đi trước một bước.”

“Đi trước một bước so với những bóng ma hay một người cụ thể?”

“Bóng ma có thể là người thực. Chẳng hạn Hamlet*. Hay Raskolnikov*. Tuy nhiên, trong trường hợp của Ivanov, tôi nghĩ ông ấy bị đeo bám bởi cả bóng ma và người thực.”

“Bà có nghĩ ông ấy có khả năng tự tử không?”

“Có. Đồng thời ông ấy cũng là người sống sót.”

“Sau khi xem xét mọi khía cạnh, bà có cho là ông ấy tự tử không?”

“Có thể lắm. Đúng không? Cậu là điều tra viên hả?” Khuôn mặt bà hơi cau lại vẻ thông cảm. “Tôi xin lỗi, ước gì tôi có thể giúp cậu. Cậu có muốn một điếu xì gà không? Của Cuba đấy.”

“Không, cảm ơn bà. Bà hút thuốc à?”

“Lúc tôi còn là một cô gái, mọi phụ nữ hiện đại và thú vị đều hút xì gà. Trông anh sẽ rất oách với điếu thuốc trong tay. Và một điều nữa, điều tra viên. Tôi có ấn tượng rằng các đợt trầm cảm của Ivanov xảy ra theo chu kỳ. Luôn là vào mùa xuân và đầu tháng Năm. Thực tế là ngay sau ngày Quốc tế Lao động. Nhưng tôi phải thừa nhận, ngày Quốc tế Lao động cũng luôn làm tôi thấy buồn chán sâu sắc.”

Thật không dễ dàng tìm được một quán ăn bình dân giữa các quán rượu Ireland và nhà hàng sushi ở trung tâm Matxcova, nhưng Victor đã tìm được. Anh ta và Arkady ăn mì ống với mỡ ở một quán cà phê nằm trong góc cạnh trụ sở cảnh sát trên đường Petrovka, mà giờ chỉ còn được gọi như vậy bởi những người Matxcova gốc, kể từ khi thị trưởng đặt lại tên cho tận nửa thành phố. Victor đã mang gậy trượt tuyết và ly uống rượu đi xác định dấu vân tay, đồng thời cũng thuyết phục nhà nghiên cứu bệnh học khám nghiệm tử thi Ivanov nhằm xác định xem chính xác ông ta chết vì lý do gì. Anh ta rút một xấp ảnh chụp Ivanov ở nhà xác, chính diện, sau lưng, đỉnh đầu, trải ra giữa những chiếc đĩa. Một bên mặt ông ta trắng bệch, bên kia lại đen xì. Một cô khách quen của cửa hàng liền chống khuỷu tay xuống, thở hổn hển và suýt làm rơi đĩa thức ăn của mình.

Victor nói, “Bác sĩ Toptunova nói bà ấy không khám nghiệm tử thi những vụ tự tử. Tôi đã hỏi bà ấy, sự tò mò của bà đâu, niềm tự hào nghề nghiệp của bà đâu? Có dùng thuốc độc hay thuốc thần kinh không? Bà ấy bảo họ sẽ phải làm các xét nghiệm sinh thiết và kiểm tra, gây lãng phí tài nguyên của nhà nước. Tôi đã đồng ý đưa bà ấy năm mươi đô la. Tôi đoán Hoffman sẽ đồng ý vụ đó.”

“Toptunova là một đồ tể.” Arkady thực sự không muốn nhìn vào xấp ảnh đó.

“Đấy là anh chưa chứng kiến Louis Pasteur khám nghiệm tử thi ở sở cảnh sát. Tạ ơn Chúa, cô ta mổ phanh xác chết ra ấy. Dù sao bà ấy cũng bảo Ivanov bị gãy cổ. Mẹ kiếp, tôi cũng nói thế được. Và nếu ông ta không gãy cổ thì cũng vỡ sọ. Về việc dùng thuốc thì hoàn toàn không, mặc dù bà ấy nghĩ ông ta bị viêm loét dạ dày. Còn một chuyện rất kỳ lạ. Trong dạ dày ông ấy chứa toàn bánh mì và muối.”

“Muối à?”

“Rất nhiều muối và chỉ có chút bánh mì đủ để đè muối xuống.”

“Bà ấy không nói gì về nước da của ông ta à?”

“Da ông ta thì có gì để nói? Chỉ có một vết bầm lớn. Tôi cũng đã hỏi lại người gác cửa và lễ tân ở sảnh. Họ đều nói: không vấn đề gì, không có vi phạm nào cả. Rồi một anh chàng đi cùng mấy con Dachshund cố gắng tiếp cận tôi. Tôi chìa cho anh ta xem thẻ, anh biết không, anh ta nói, ‘Ồ, họ lại sắp có đợt kiểm tra an ninh nữa à?’. Vào Chủ nhật, nhân viên tòa nhà sẽ khóa thang máy và đến từng căn hộ để kiểm tra xem những ai đang ở trong. Anh chàng đó vẫn rất bực bội. Đám chó của anh ta không chờ được và đã có một tai nạn nho nhỏ.”

“Như thế nghĩa là có vi phạm. Họ tiến hành kiểm tra vào lúc nào?”

Victor xem xét sổ tay. “11 giờ 10 phút vào buổi sáng tại căn hộ của anh ta. Anh ta ở tầng chín và tôi cho là họ kiểm tra từ trên xuống.”

“Rất tốt.” Arkady không thể nghĩ ra ai lại muốn thân cận với Victor, nhưng tán thưởng thì chắc chắn có.

“Một vấn đề nữa.” Victor đặt bức ảnh chụp hai cái xô và giẻ lau sàn xuống. “Những thứ này tôi tìm thấy ở hành lang của tòa nhà đối diện căn hộ Ivanov. Bị bỏ đi, nhưng tên của công ty vệ sinh vẫn còn và tôi đã tìm ra người bỏ chúng lại. Họ không chứng kiến cảnh Ivanov nhảy xuống, và liền bỏ chạy ngay khi trông thấy xe cảnh sát vì họ nhập cư trái phép.”

Những công việc lao động thấp kém người Nga không làm, nhưng một số người nhập cư trái phép thì có. Họ đến đây với tư cách lao động nhập cư và làm việc chui khi thị thực hết hạn. Toàn bộ tủ quần áo của họ đều mặc cả trên người, chỗ ở là những phòng trọ rẻ tiền dành cho người lao động, mối liên hệ với gia đình là khoản tiền hàng tháng họ gửi về. Arkady có thể hiểu tâm trạng của những người lao động này, họ mơ tới túp lều vàng ở Mỹ, nhưng lại rơi vào ổ chuột là Nga, điều đó thật tuyệt vọng.

“Còn nữa.” Victor nhặt sợi mì ra khỏi ngực áo. Viên thám tử đã thay cái áo len dài tay màu xám sang áo len màu cam có hình sâu bướm. Anh ta liếm sạch ngón tay, xếp gọn đống ảnh, rồi lấy ra tập tài liệu với dòng chữ màu đỏ, Cấm Mang Khỏi Văn Phòng.

“Hồ sơ về bốn cuộc tấn công trong suốt cuộc đời Ivanov. Rất phong phú. Đầu tiên là vụ bị bắn ngay cửa nhà ở Matxcova bởi một nhà đầu tư bất mãn, một giáo viên đã đầu tư toàn bộ tiền tiết kiệm và rồi bị mất sạch. Gã khốn tội nghiệp đó đã bắn trượt sáu phát. Cố gắng tự bắn vào đầu nhưng cũng trượt. Makhmud Nasir. Tù bốn năm, không tệ. Địa chỉ của gã đây, gã đã trở về thị trấn. Có lẽ bây giờ, gã phải đeo kính rồi đấy.”

“Vụ thứ hai là nghe đồn đại, nhưng tất cả mọi người đều thề đó là sự thực. Ivanov đã gian lận trong một vụ đấu thầu vài chiếc tàu ở Archangel, có được chúng mà chẳng mất xu nào và khiến vài kẻ ở đó nổi điên. Một đối thủ cạnh tranh đã thuê sát thủ thổi bay xe của Ivanov. Ivanov bị ấn tượng, tìm tên sát thủ đó, trả cho hắn gấp đôi để giết kẻ đã thuê gã. Không lâu sau đấy, một gã đàn ông được cho là bị ngã xuống sông ở Archange và không bao giờ ngoi lên hít thở nữa.”

“Thứ ba. Ivanov bắt tàu hỏa đi Leningrad*. Đừng hỏi tại sao là tàu hỏa. Trên đường đi, anh biết rồi đấy, có kẻ bơm khí gây mê vào toa hành khách để trộm đồ, thường là của khách du lịch. Ivanov là người tỉnh ngủ. Ông thức giấc vừa lúc thấy một gã đang đi vào nên liền bắn ngay. Mọi người đều nói đó là phản ứng thái quá cho đến khi họ tìm thấy con dao lam và ảnh của Ivanov trong túi áo khoác gã đó. Gã cũng có vài cổ phiếu Ivanov vô giá trị.”

“Thứ tư và là vụ gay cấn nhất. Ivanov đang ở miền Nam nước Pháp với bạn bè. Họ đang lướt tới lướt lui trên những chiếc mô tô nước, cách tiêu khiển của giới nhà giàu. Hoffman leo lên chiếc mô tô của Ivanov và đột nhiên bị chìm. Chìm rồi bị lật ngược và đoán xem cái gì được gắn vào đáy mô tô, một bọc chất nổ dẻo bám chặt như đỉa và sẵn sàng nổ tung. Cảnh sát Pháp đã buộc phải giải tán bến tàu. Thấy không, chuyện đó đã khiến du khách Nga bị mang tiếng xấu.”

“Những người bạn đó của Ivanov là ai?” Arkady hỏi. “Leonid Maximov và Nikolai Kuzmitch, những người thân thiết nhất của ông ta. Và có lẽ một trong hai người đã cố giết ông ta.”

“Vụ đó được điều tra chứ?”

“Anh đùa à? Anh thừa biết cơ hội để chúng ta thậm chí nói xin chào với những quý ông đó là như thế nào mà? Dù sao thì nó đã xảy ra từ ba năm trước và không có chuyện gì cho đến tận bây giờ.”

“Vân tay thì sao?”

“Cực kỳ tệ. Chúng tôi đã xác định được tất cả dấu vân tay trên các ly rượu, nhưng không có dấu vân tay nào khác ngoại trừ của Ivanov xuất hiện trên cửa sổ lẫn gậy trượt tuyết.”

“Còn điện thoại di động? Ông ta luôn có một chiếc mà.”

“Chúng tôi không dám chắc.”

“Tìm chiếc điện thoại đi. Tài xế của Ivanov nói ông ta có một chiếc.”

“Trong lúc đó thì anh sẽ làm gì?”

“Đại tá Ozhogin đã trở về.”

Victor nhìn mọi chuyện theo một cách khác. “Tôi sẽ đi tìm điện thoại di dộng.”

“Trưởng phòng an ninh của NoviRus muốn thảo luận.”

“Ông ta muốn thảo luận với bi của anh trên đầu một cái tăm. Nếu Ivanov không tự tử, thì Ozhogin sẽ như thế nào? Anh đã bao giờ xem ông ta đánh vật chưa? Tôi đã chứng kiến ông ta bẻ gãy tay đối thủ trong một giải đấu của các nước cộng hòa. Anh có thể nghe tiếng răng rắc vang khắp phòng thi đấu. Anh biết không, cho dù chúng ta tìm ra được chiếc điện thoại đó, Ozhogin cũng sẽ lấy mất nó. Giờ ông ta sẽ báo cáo thẳng với Timofeyev. Vua cũ đã chết, vua mới lên ngôi*.” Victor châm một điếu xì gà có hình dáng như chai rượu tráng miệng. “Quan điểm về kinh doanh của tôi là, một đối tác kinh doanh là sự kết hợp hoàn hảo giữa động cơ và cơ hội giết người. À, tôi có thứ này cho anh.”

Victor chìa ra tấm thẻ bằng nhựa mỏng ghi Starbucks và có hình một ly cà phê đang bốc khói.

“Cái này để làm gì? Một ly miễn phí à?” Arkady biết Victor luôn có những cách lạ lùng để chia tiền ăn uống.

“Không. Chà, tôi không biết, nhưng chẳng phải nó rất tuyệt cho…” Victor trượt và bật bật tấm thẻ giữa các ngón tay.

“Chìa khóa. Không dùng cho cửa chốt cố định, nhưng anh sẽ rất ngạc nhiên đấy. Tôi lấy một cái cho mình và một cái cho anh. Cất vào ví đi.”

“Cũng gần như tiền thôi.”

Hai gã trẻ tuổi đang thưởng thức món ravioli* ở bàn bên cạnh. Chúng ăn mặc giống nhân viên văn phòng với áo vét và cà vạt. Nhưng cái đầu trọc lốc làm lộ ra lớp da đầu sứt sẹo, cho thấy chúng có thể lao động vất vả ban ngày, nhưng đến đêm lại trở thành những kẻ say sưa cuộc sống bạo lực theo mô hình lính Đức quốc xã và bọn du côn Anh.

Một gã lừ lừ nhìn Arkady, “Mày đang nhìn gì? Mày là thằng nào, một thằng biến thái hả?”

Vẻ mặt Victor tươi tỉnh. “Đấm nó đi Arkady. Tiến lên, nện cho thằng nhãi láo xược này một trận, tôi sẽ giúp anh.”

“Không, cảm ơn,” Arkady đáp.

“Một thằng nhãi con, một trận chiến nhỏ,” Victor nói.

“Thôi nào, anh không thể để thằng nhãi đó nói thế được. Chúng ta là những cây đa cây đề ở trụ sở đấy, anh sẽ làm mất mặt tất cả thôi.”

“Nếu nó không dám thì chính là một thằng gay,” gã đầu trọc nói.

“Nếu anh không nện nó, tôi sẽ làm đấy.” Victor định bước lên.

Arkady túm ống tay áo và kéo anh ta lại. “Bỏ qua đi.”

“Anh đã trở nên mềm yếu, Arkady, anh đã thay đổi rồi.”

“Tôi mong là thế.”

Ozhogin có vòm ngực rộng, khuôn mặt rỗ và đôi tay lông lá, tất cả được đóng thùng trong chiếc áo sơ mi may rất khéo cùng cà vạt lụa. Viên đại tá có hai dòng máu chảy trong người. Thứ nhất, ông ta là đô vật đến từ Georgia* và họ cực giỏi trong những cú vật vặn nút thừng. Với người Nga, Georgia gợi đến hình ảnh những ly rượu mừng đám cưới, dưa hấu ngọt mát và những gã mồ hôi mồ kê nhễ nhại trên sàn đấu. Thứ hai, Ozhogin từng là nhân viên KGB*. KGB có thể bị chia cắt và đổi tên, nhưng các nhân viên đều trở nên thành đạt, giống như quạ hóa phượng hoàng. Suy cho cùng, với những chức vị đòi hỏi các kỹ năng ngôn ngữ và sự tinh tế thì có ứng viên nào tốt hơn họ chứ?

Toàn bộ văn phòng của ông ta đều là bề mặt cứng như: mặt bàn kính, ghế thép, trong góc là bộ áo giáp samurai màu đen, to bằng người thật. Ông ta đẩy một bản mẫu và bìa kẹp hồ sơ ngang qua bàn.

“Cái gì thế?” Arkady hỏi. “Xem đi.”

Bản mẫu là mẫu đơn xin việc của NoviRus với các mục như tên, tuổi, giới tính, tình trạng hôn nhân, địa chỉ, nghĩa vụ quân sự, trình độ học vấn, bằng cấp. Dự tuyển các lĩnh vực: Ngân hàng, Quỹ đầu tư, Môi giới, Xăng dầu, Truyền thông, Hàng hải, Tài nguyên rừng, Khoáng sản, An ninh, Biên - phiên dịch. Tập đoàn đặc biệt quan tâm đến các ứng viên thành thạo tiếng Anh, tin học văn phòng; quen thuộc với các hãng thông tin Reuter, Bloomberg, RTS, có kiến thức về công nghệ thông tin; với bằng sau đại học trong ngành khoa học, kế toán, biên - phiên dịch, luật pháp hay kỹ năng chiến đấu; dưới ba mươi lăm tuổi là ưu thế. Arkady phải thừa nhận, anh không thể đáp ứng được các yêu cầu đó.

Anh trả lại mẫu đơn. “Không, cảm ơn.”

“Cậu không muốn điền vào ư? Thật đáng thất vọng.”

“Tại sao?”

“Bởi vì có hai lý do khả dĩ tại sao cậu ở đây. Lý do tốt là cuối cùng cậu cũng quyết định tham gia mảng điều tra cá nhân. Lý do tồi là cậu sẽ không để yên cho cái chết của Pasha Ivanov. Tại sao cậu cứ cố biến một vụ tự tử thành một vụ giết người thế?”

“Tôi không cố ý. Công tố viên Zurin yêu cầu tôi điều tra là vì Hoffman, gã người Mỹ.”

“Người đã đồng ý với ý kiến của cậu rằng có gì đó cần phải xem xét.” Ozhogin dừng lại, dần tiếp cận chủ đề nhạy cảm. “Cậu cho rằng mặt mũi đội an ninh của NoviRus sẽ như thế nào nếu mọi người nghĩ rằng chúng tôi không thể bảo vệ người đứng đầu công ty?”

“Nếu ông ấy tự tử, ông sẽ không bị chỉ trích.”

“Trừ phi có nghi vấn.”

“Tôi muốn nói chuyện với Timofeyev.”

“Không thể được.”

“Có thể sẽ giúp…”

“Không được.”

Bên cạnh chiếc máy tính xách tay để mở, thứ trang trí duy nhất trên mặt bàn là một chiếc đĩa kim loại đang lơ lửng phía trên một chiếc đĩa khác trong hộp. Đĩa nam châm. Chiếc đĩa lơ lửng rung lên với mỗi từ phát ra đầy sinh động.

Arkady bắt đầu, “Zurin….”

“Công tố viên Zurin ư? Cậu có biết tại sao tất cả chuyện này lại xảy ra và mục đích cuộc điều tra của cậu về NoviRus là để làm gì không? Là để tống tiền. Zurin chỉ muốn có đủ mối phiền toái để được đền đáp thôi, và không phải bằng tiền. Ông ta muốn được trở thành thành viên Hội đồng quản trị. Và tôi tin chắc Zurin sẽ trở thành một giám đốc tuyệt vời. Nhưng đó vẫn là một vụ tống tiền và cậu chính là đồng phạm. Mọi người sẽ nghĩ thế nào về điều tra viên trung thực Renko nếu họ biết cậu đã giúp đỡ sếp mình? Và danh tiếng trước đây của cậu sẽ ra sao?”

“Tôi không biết là mình từng có danh tiếng đấy.”

“Kiểu như thế. Cậu nên điền vào mẫu đơn này. Cậu có biết là khoảng hơn năm mươi ngàn nhân viên KGB và cảnh sát đã gia nhập các công ty an ninh tư nhân không. Đó là lý do tại sao Matxcova an toàn, không phải nhờ công của lực lượng cảnh sát. Những kẻ còn lại trong ngành cảnh sát là ai? Một đám rác rưởi. Tôi có điều tra về Victor, bạn cậu. Trong hồ sơ có ghi cậu ta liên tục say rượu đến nỗi ngủ quên và tè cả ra quần. Có lẽ rồi cậu cũng sẽ có kết cục như thế.”

Arkady liếc ra ngoài cửa sổ. Họ đang ở tầng mười lăm của tòa nhà NoviRus, bao quát toàn cảnh những tòa nhà văn phòng đang được xây dựng, chân trời của tương lai.

“Nhìn phía sau cậu đi,” Ozhogin nói. Arkady quay lại, đập vào mắt anh là bộ giáp samurai được lau chùi đen bóng với mũ bảo hiểm có mặt nạ và sừng. “Theo cậu, trông nó giống cái gì?”

“Một con bọ khổng lồ.”

“Một chiến binh Samurai. Khi Nhật Bản mở cửa cho các nước phương Tây, các tổ chức samurai đã giải tán nhưng họ không biến mất mà chuyển sang làm kinh doanh. Không phải tất cả; một số trở thành nhà thơ, một số chìm trong rượu, nhưng những người thông minh đủ hiểu rằng cần phải thay đổi theo thời thế.” Ozhogin đi vòng qua bàn, ngồi lên một góc. Với vẻ ngoài chải chuốt, viên đại tá khiến người ta có cảm giác ông ta vẫn có thể moi ra một hoặc hai cái xương. “Renko, cậu có tình cờ đọc tờ Washington Post số ra sáng nay không?”

“Sáng nay à, không. Tôi chưa kịp đọc.”

“Đăng một cáo phó ấn tượng cho Pasha Ivanov. Tờ Times gọi Pasha là nhân vật then chốt trong nền kinh tế Nga. Cậu đã cân nhắc tác động của tin đồn giết người sẽ thế nào chưa? Nó không chỉ gây tổn hại cho NoviRus, mà còn thiệt hại đến hàng loạt công ty lẫn ngân hàng của Nga, họ đã phải vật lộn để thoát khỏi tai tiếng bạo lực của Matxcova. Hãy xem xét đến hậu quả, tôi nghĩ một người nên cẩn thận ngay cả với tiếng thì thầm giết người. Đặc biệt là khi không có cả bằng chứng nhỏ nhất rằng đó là vụ giết người. Trừ phi cậu có vài bằng chứng muốn chia sẻ với tôi.”

“Không.”

“Tôi không nghĩ thế. Theo kết quả điều tra của cậu về tình hình tài chính của NoviRus, cậu có cho là Zurin không thực sự coi trọng chuyện này khi chọn cậu là người thực hiện không?”

“Nó đã từng nảy ra trong đầu tôi.”

“Thật nực cười. Một cặp thám tử hình sự đã hết thời đấu với cả một đội quân chuyên gia tài chính hả?”

“Nghe có vẻ không công bằng lắm.”

“Pasha đã chết, giờ là lúc nên để nó trôi qua. Gọi là lôi kéo cũng được nếu cậu muốn. Pasha đã có một kết cục đáng tiếc. Tại sao? Tôi không biết. Đó là một mất mát to lớn. Tuy nhiên, ông ấy chưa bao giờ yêu cầu tăng cường bảo vệ. Tôi đã tra hỏi nhân viên tòa nhà. Không có bất kỳ vi phạm an ninh nào.” Ozhogin cúi sát anh hơn, Arkady liên tưởng tới hình ảnh một cái búa đang nhắm vào đầu đinh. “Nếu không có vi phạm an ninh, tức là chẳng có gì để điều tra cả. Như thế đã đủ rõ ràng chưa?”

“Có muối…”

“Tôi đã nghe về đống muối đó. Có khả năng tấn công bằng muối không? Muối chỉ đơn giản là dấu hiệu của sự suy nhược thần kinh thuần túy thôi.”

“Trừ phi có sự vi phạm trong công tác an ninh.”

“Tôi đã bảo cậu là không có.”

“Đó chính là chuyện cần điều tra.”

“Cậu đang nói là có vi phạm nào đó, đúng không?”

“Có khả năng. Ivanov chết trong tình huống rất kỳ lạ.” Ozhogin nhích lại gần hơn. “Cậu đang ám chỉ rằng phòng an ninh của NoviRus sẽ phải chịu trách nhiệm về cái chết của Ivanov trong chừng mực nào đó hả?”

Arkady cân nhắc kỹ từng lời. “Cơ chế bảo vệ tòa nhà không hoàn toàn tinh vi. Không có chế độ nhận dạng bằng thẻ quẹt hay giọng nói hoặc vân tay, chỉ có mật mã, không giống với cơ chế bảo vệ ở các tòa nhà hiện nay. Và số lượng nhân viên ít ỏi vào ngày Chủ nhật.”

“Bởi vì Ivanov chuyển đến một căn hộ rất có ý nghĩa với Rina, bạn ông ấy. Cô ta thiết kế nó. Ông ấy không muốn có bất kỳ thay đổi nào. Dù sao, chúng tôi đã điều người của mình đến phục vụ trong tòa nhà, thiết kế những bàn phím mật mã kín đáo, bố trí máy quay giám sát với màn hình đặt cả ở đây, trụ sở an ninh của NoviRus, và mỗi khi ông ấy ở nhà, luôn có đội vệ sĩ ở đó. Chúng tôi không thể làm gì hơn. Thêm nữa, Pasha chưa bao giờ đề cập đến mối đe dọa nào.”

“Đó chính là chuyện chúng tôi sẽ tìm hiểu.”

Ozhogin nhíu chặt mày, bối rối, như thể mặc dù ông ta đã hạ gục đối thủ trong tư thế vật vặn nút thừng nhưng trận đấu vẫn đang được tiếp tục.

“Không, cậu sẽ dừng tại đây.”

“Chỉ khi nào Hoffman đề nghị.”

“Anh ta sẽ làm theo những gì cậu nói. Nói với anh ta là cậu đã điều tra xong.”

“Có thứ gì đó đã bị mất.”

“Cái gì?”

“Tôi không biết.”

“Cậu không biết, cậu không biết.” Ozhogin với tay đập vào cái đĩa khiến nó dập dờn trong không khí. “Thằng bé là ai?”

“Thằng bé nào?”

“Cậu đưa một đứa bé tới công viên.”

“Ông theo dõi tôi.”

Ozhogin có vẻ buồn rầu vì một người Nga lại có thể ngây thơ như vậy. Ông ta nói, “Kết thúc đi Renko. Nói với ông bạn Hoffman mập ú của cậu là Pasha Ivanov được xác định là tự tử. Sau đó, sao cậu không quay lại và điền vào cái đơn này nhỉ? Thực ra, hãy nhận lấy cơ hội này.”

Arkady tìm thấy Rina cuộn tròn trong chiếc áo choàng tắm tại phòng chiếu phim của Ivanov, một tay ôm chai vodka, tay kia cầm điếu thuốc. Mái tóc ướt nhẹp, bết vào đầu khiến cô ta trông trẻ con hơn bình thường. Trên màn hình, Pasha đang đứng trong thang máy, đi lên từng tầng, từng tầng một, ôm chiếc cặp tài liệu sát vào ngực, khăn tay áp trên mặt. Trông ông ta có vẻ kiệt sức, mái tóc rũ xuống, như thể vừa leo hết cả trăm tầng lầu. Khi cửa thang máy mở ra, ông quay lại nhìn vào máy quay. Hệ thống này có khả năng phóng to. Rina dừng hình và phóng đại khuôn mặt Pasha kín màn hình, hai má ông ta trắng bệch như bột, đôi mắt đen truyền đi với cái nhìn mờ đục.

“Đó là dành cho tôi. Lời vĩnh biệt của ông ấy.” Rina liếc nhìn anh. “Anh không tin, anh cho đó là sự lãng mạn nhảm nhí.”

“Ít nhất một nửa những gì tôi tin là lãng mạn nhảm nhí, vì thế tôi không phải là người thích phê phán. Còn gì nữa không?”

“Ông ấy bị ốm. Tôi không biết là bệnh gì. Ông ấy không đi khám.” Rina kéo chiếc áo choàng chặt hơn. “Người điều hành thang máy cho tôi vào. Viên thám tử của anh cũng bước vào lúc đó, trông có vẻ rất hài lòng.”

“Một hình ảnh khủng khiếp.”

“Tôi nghe nói Bobby đã thuê anh.”

“Anh ta đã đề nghị.”

“Anh không nhận tiền của anh ấy à?”

“Tôi không biết giá thị trường cho một vụ điều tra.”

“Anh không phải là Pasha. Ông ấy sẽ biết.”

“Tôi đã cố tiếp cận Timofeyev. Ông ta không rảnh rỗi. Ông ta được chọn để cầm cương công ty, chịu trách nhiệm quản lý.”

“Ông ta cũng không phải Pasha. Anh biết đấy, kinh doanh ở Nga rất mang tính xã hội. Pasha đã thực hiện những thương vụ lớn nhất của mình ở các câu lạc bộ và quán bar. Pasha có nhân cách hoàn hảo cho việc đó. Mọi người thích được ở gần ông ấy. Ông ấy rất vui tính và hào phóng. Timofeyev là một kẻ đần độn. Tôi nhớ Pasha.”

Arkady ngồi xuống bên cạnh, gỡ chai vodka khỏi tay cô ta. “Cô đã thiết kế căn hộ này cho ông ấy hả?”

“Tôi thiết kế cho cả hai chúng tôi, nhưng đột nhiên, Pasha nói tôi không nên ở đây.”

“Cô chưa từng ở đây à?”

“Gần đây, Pasha thậm chí còn không cho tôi vào. Lúc đầu, tôi nghĩ chắc là vì người phụ nữ khác. Nhưng ông ấy không muốn bất kỳ ai ở đây. Bobby cũng không, chẳng một ai.” Rina lau mắt. “Xin lỗi, tôi ngu ngốc quá.”

“Không hề.”

Chiếc áo choàng chợt bung ra, cô ta vội vàng kéo lại. “Tôi thích anh, điều tra viên. Anh đã không nhìn. Rất lịch sự.”

Arkady lịch sự nhưng anh cũng nhận ra chiếc áo choàng đã lỏng lẻo thế nào.

“Cô có biết gần đây việc kinh doanh có trục trặc gì không? Bất kỳ rắc rối tài chính nào có thể khiến ông ấy lo lắng?”

“Pasha luôn luôn thực hiện các giao dịch. Và thi thoảng ông ấy không bận tâm đến chuyện thua lỗ. Ông ấy bảo đó là cái giá của kiến thức.”

“Có bất thường gì về sức khỏe không? Trầm cảm chẳng hạn?”

“Chúng tôi đã không ngủ cùng nhau suốt từ tháng trước, nếu đó được tính là bất thường. Tôi không biết tại sao. Ông ấy chỉ đơn giản là dừng lại.” Cô ta dập điếu thuốc và lấy một điếu khác từ bao của Arkady. “Có lẽ anh đang thắc mắc tại sao một người như tôi và một người giàu có, nổi tiếng như Pasha lại có thể gặp nhau. Anh đoán thế nào?”

“Cô là một nhà thiết kế nội thất. Tôi đoán cô đã thiết kế thứ gì đó cho ông ấy ngoài căn hộ này.”

“Đừng ngớ ngẩn thế. Tôi là một gái điếm. Một sinh viên thiết kế, đồng thời cũng là gái điếm, một người có rất nhiều tài năng. Lúc đó, tôi đang ở trong quán bar của khách sạn Savoy. Đấy là một nơi đáng yêu và anh phải cư xử phù hợp, anh không thể chỉ ngồi đó giống bất kỳ con điếm rẻ tiền nào. Tôi giả vờ đang nói chuyện điện thoại khi Pasha đi đến và đề nghị lấy số của tôi để tôi có thể trò chuyện thực sự với ai đó. Rồi từ bên kia quầy bar, ông ấy gọi cho tôi. Lúc đầu tôi nghĩ, thật là một gã Do Thái to lớn và xấu xí. Ông ấy vốn thế, anh biết đấy. Nhưng ông ấy rất mạnh mẽ, vô cùng quyến rũ. Ông ấy biết tất cả mọi người, mọi thứ. Ông ấy hỏi về sở thích của tôi, những chuyện rất bình thường, anh biết đấy, nhưng ông ấy đã thực sự lắng nghe và thậm chí còn rất am hiểu về thiết kế. Rồi ông ấy hỏi tôi còn nợ chủ bao nhiêu, anh hiểu không, chủ chứa ấy, bởi vì Pasha nói ông ấy sẽ trả tiền cho hắn ta, cho tôi một căn hộ và trả tiền học phí cho tôi. Ông ấy rất nghiêm túc. Tôi hỏi tại sao, ông ấy bảo rằng vì ông ấy thấy tôi là người tốt.” Cô ta quay sang Arkady. “Anh có làm thế không? Anh có đặt cược vào một người như thế không?”

“Tôi không nghĩ rằng mình sẽ làm thế.”

“Phải, thế mới là Pasha.” Cô ta rít một hơi thuốc thật dài. “Giờ cô bao nhiêu tuổi.”

“Hai mươi.”

“Vậy lúc cô gặp Pasha…”

“Ba năm trước. Lúc ở quán bar Savoy, tôi mới mười bảy tuổi. Khi chúng tôi trò chuyện trên điện thoại, tôi đã bảo nếu ông ấy thích một cô nhân tình bốc lửa thì tôi cũng có thể làm được.

Ông ấy bảo cuộc đời ngắn lắm, tôi nên là chính bản thân mình.” Arkady càng nhìn lâu vào màn hình, vào biểu hiện do dự của Pasha tại ngưỡng cửa căn hộ, lại càng cảm thấy rằng trông ông ta không giống một con người buồn phiền, mà như thể đang lo lắng thứ gì đó đáng sợ hơn đang chờ đợi mình.

“Pasha có kẻ thù không?”

“Đương nhiên. Hàng trăm ấy chứ, nhưng không có gì nguy hiểm.”

“Có mối đe dọa chết người nào không?”

“Không từ bất kỳ ai đáng lo ngại cả.”

“Ông ấy bị tấn công vài lần trong quá khứ.”

“Đó là lý do tại sao cần có đại tá Ozhogin. Pasha đã từng nói một điều. Rằng cuộc đời là phản ứng dây chuyền. Một khi đã bắt đầu, nó không thể dừng được.”

“Nghĩa là sao?”

“Tôi không biết.” Arkady nghe giọng cô ta thắt lại. “Có chuyện gì đó rất khủng khiếp. Ông ấy luôn trong tình trạng tồi tệ nhất vào ngày Quốc tế Lao động. Ý tôi là, còn ai bận tâm về ngày Quốc tế Lao động nữa chứ? Tại sao anh không cho là ông ấy đã tự tử?”

“Tôi không kết luận thế này hay thế khác, tôi chỉ chưa có đủ lý do hợp lý để giải thích về hành động của ông ấy. Ivanov không phải là người dễ dàng bị đe dọa.”

“Xem kìa, ngay cả anh cũng ngưỡng mộ ông ấy.”

“Cô có biết Leonid Maximov và Nikolai Kuzmitch không?”

“Tất nhiên là có. Họ là hai người bạn tốt nhất của chúng tôi. Chúng tôi đã có những khoảng thời gian rất vui vẻ.”

“Tôi chắc chắn họ là những người bận rộn, nhưng liệu cô có thể nghĩ ra cách nào giúp tôi gặp họ không? Tôi có thể thử theo các kênh chính thức, nhưng thành thực mà nói, họ quen biết nhiều quan chức hơn tôi.”

“Không vấn đề gì. Hãy tới dự tiệc.”

“Bữa tiệc nào?”

“Hàng năm, Pasha đều tổ chức một bữa tiệc tại nhà. Vào ngày mai. Tất cả mọi người đều đến dự.”

“Pasha vừa mới chết, còn cô thì vẫn tiệc tùng à?”

“Pasha thành lập một tổ chức từ thiện vì trẻ em tên là Bầu trời xanh. Kinh phí hoạt động của nó phụ thuộc vào bữa tiệc này và mọi người đều biết Pasha muốn bữa tiệc được tiếp tục.”

Arkady cũng tình cờ biết đến Bầu trời xanh trong suốt cuộc điều tra. Nó liên quan đến một số tiền nhỏ nếu so với các khoản đầu tư khác của Ivanov và anh cho rằng đó là trò gian lận.

“Bữa tiệc này gây quỹ như thế nào?”

“Rồi anh sẽ thấy. Tôi sẽ đưa tên anh vào danh sách khách mời cho ngày mai, anh sẽ gặp tất cả những người có máu mặt ở Matxcova. Nhưng anh phải hòa đồng với họ.”

“Trông tôi không giống triệu phú hả?”

Cô ta xoay người để nhìn anh rõ hơn. “Không, chắc chắn anh trông giống một điều tra viên hơn. Tôi không thể đưa anh đi xem xét xung quanh được, không tốt cho bữa tiệc. Nhưng sẽ có nhiều người đưa con cái theo. Anh có thể mang theo một đứa trẻ không? Chắc anh phải quen biết đứa nhỏ nào đó chứ.”

“Tôi có thể.”

Arkady bật chiếc đèn cổ ngỗng ở cạnh ghế cho cô ta viết hướng dẫn vào sổ tay của anh. Cô ta ghi rất cẩn thận, nhấn mạnh từng nét chữ và tắt đèn ngay khi viết xong.

“Tôi muốn ở đây một mình thêm lát nữa. Họ tên anh là gì ấy nhỉ?”

“Renko.”

“Không, ý tôi là tên thôi.”

“Arkady.”

Có vẻ cô ta thử phát âm và cảm thấy thuận miệng. Khi anh đứng lên định đi, cô ta nắm tay anh bằng cả hai tay. “Arkady, tôi phải thừa nhận, anh làm tôi liên tưởng chút ít đến Pasha.”

“Cảm ơn,” Arkady nói. Anh cũng không hỏi cô ta muốn liên tưởng tới một Pasha thông minh, giỏi giao thiệp hay Pasha đập mặt xuống vỉa hè.

Arkady và Victor dùng bữa tối muộn tại quán cà phê kiêm rửa xe cạnh đường cao tốc. Arkady thích nơi này vì nó trông giống trạm không gian làm bằng crom và kính, với ánh đèn chớp nháy xẹt qua như sao chổi. Thức ăn nhanh, bia Đức và một điều đáng giá nữa: Chiếc xe của Victor đang được lau rửa. Victor đang đi một con Lada bốn mươi năm tuổi với hệ thống dây điện lỏng lẻo dưới gầm và một chiếc đài chỉ để khoe mẽ, nhưng đó là chiếc xe tồi tàn anh ta có thể tự sửa chữa, với các phụ tùng có sẵn ở bất kỳ kho phế liệu nào mà những người không có tự trọng đều có thể ăn trộm. Có vẻ gì đó như tự mãn và bủn xỉn trong cách lái xe của Victor, như thể anh ta vừa khám phá ra một tư thế gợi tình cơ bản nhất. Giữa một hàng Mercedes, Porsches và BMW đã được phun nước và đánh bóng, con Lada của Victor trông thật lạc lõng.

Victor gọi một chai rượu mạnh Armenian để duy trì lượng đường trong máu. Anh ta thích quán cà phê này vì nó được ưa chuộng bởi các băng đảng tội phạm khác nhau. Bọn chúng nếu không phải bạn bè thì cũng là người quen của Victor và anh ta thích theo dõi hành tung của chúng. “Tôi vừa bắt giữ ba thế hệ trong một gia đình. Ông nội, bố và con trai. Tôi có cảm giác mình như là Ông chú Victor ấy.”

Bên ngoài cửa sổ, hai gã với trang phục màu đen giống hệt nhau xuất hiện, mỗi tên được hộ tống bởi một đám lực lưỡng trong bộ đồ chạy bộ. Chúng gườm gườm nhìn nhau đủ lâu để duy trì địa vị trước khi thong thả bước vào quán.

Victor nói, “Chỗ này là một nơi trung lập vì không ai muốn ô tô của mình bị cào xước. Đó là tâm lý của bọn chúng. Mặt khác, tâm lý của anh thì còn lệch lạc hơn. Cố làm sáng tỏ một vụ tự tử rõ rành rành hả? Tôi không biết. Đa số các điều tra viên chỉ ngồi lỳ một chỗ và bắt đám thám tử đi điều tra. Họ cũng rề rà lâu hơn.”

“Tôi đã rề rà quá lâu.”

“Rõ ràng. Nào, vui vẻ lên, tôi có món quà nhỏ cho anh, thứ tôi tìm được dưới gầm giường Ivanov.” Victor đặt lên bàn một chiếc điện thoại di động, loại của Nhật.

“Sao anh lại chui xuống gầm giường?”

“Anh phải suy nghĩ như một thám tử. Mọi người luôn đặt đồ vật lên thành giường. Chúng bị rơi, rồi ai đó đá chúng vào gầm giường và chẳng ai để ý đến, đặc biệt là khi họ ở trong trạng thái vội vàng hoặc lo lắng.”

“Làm thế nào mà người của Ozhogin lại bỏ qua chỗ đó nhỉ?”

“Bởi vì mọi thứ họ cần đều ở trong văn phòng.”

Arkady thì cho rằng chỉ là vì Victor thích nhìn xuống gầm giường mà thôi. “Cảm ơn. Anh đã kiểm tra nó chưa?”

“Tôi đã lén nhìn qua. Tiếp tục đi, bật nó lên.” Victor lại ngồi xuống như thể anh ta có mang theo gói kẹo chocolate.

Tiếng chuông điện thoại vang lên cũng chẳng hề thu hút sự chú ý từ các bàn bên cạnh; trong một quán cà phê hiện đại thì một chiếc di động là điều quá bình thường, giống như một con dao hay chiếc dĩa vậy. Arkady lướt qua mục Lịch sử cuộc gọi vào tối Chủ nhật, thấy có các cuộc gọi đi cho Rina và Bobby Hoffman; các cuộc gọi đến từ Hoffman, Rina và Timofeyev.

Chiếc điện thoại nhỏ bé nhưng lại chứa một lượng thông tin lớn. Một tin nhắn liên quan đến chiếc tàu chở dầu của Ivanov bị đắm ở Tây Ban Nha và lịch các cuộc họp, gần đây nhất là với công tố viên Zurin, thật đáng ngạc nhiên. Trong danh bạ không chỉ là số điện thoại của Hoffman, Timofeyev và các lãnh đạo khác của NoviRus, mà còn của Rina cùng các nhà báo tên tuổi, những người của công chúng và các triệu phú mà Arkady nhận ra được qua các cuộc điều tra khác, và thú vị nhất là có cả của Zurin, thị trưởng, thượng nghị sĩ, bộ trưởng lẫn số cố định của điện Kremlin. Chiếc điện thoại này là đầu mối dẫn tới một hệ thống quyền lực.

Victor sao chép những cái tên đó ra cuốn sổ tay. “Thế giới của những người này là thế nào nhỉ? Đây là số điện thoại có thể cho anh biết thông tin thời tiết ở St. Tropez* đấy. Hay thật.” Phải mất hai ly cognac để Victor chép xong. Anh ta nhìn lên và gật đầu với đám bặm trợn bàn bên cạnh. Hạ thấp giọng, anh ta nói, “Anh em nhà Medvedev. Tôi đã tóm cổ bố mẹ chúng. Nhưng tôi phải thừa nhận mình cảm thấy thoải mái với chúng. Chúng là những tên côn đồ bình thường, không phải doanh nhân với các quỹ đầu tư.”

Arkady nhấn vào mục Tin nhắn thoại.

Có một tin nhắn đến lúc 9:33 tối qua từ một số điện thoại ở Matxcova và nội dung có vẻ không phải từ một doanh nhân: “Ông không biết tôi là ai, nhưng tôi đang cố cho ông một ân huệ. Tôi sẽ gọi cho ông sau. Tất cả những gì tôi muốn nói lúc này là, nếu ông nhúng đũa vào bát súp của người khác thì sẽ bị bẻ đấy.”

“Một kẻ quá kiệm lời. Nghe có quen không?” Arkady đưa điện thoại cho Victor.

Viên thám tử lắng nghe rồi lắc đầu. “Một gã cứng đầu. Người phương nam, anh có thể nghe thấy âm gió ở vần s. Tôi nghe không rõ lắm. Ở đây ồn ào quá. Tiếng chạm cốc nữa.”

“Nếu có người có thể làm…”

Victor nghe lại lần nữa, áp sát điện thoại vào tai đến khi nở nụ cười sung sướng như một anh chàng vừa tìm ra loại rượu cực kỳ quý hiếm.

“Anton. Anton Obodovsky.”

Arkady biết Anton. Anh có thể tưởng tượng ra cảnh Anton ném ai đó qua cửa sổ.

Victor cảm thấy quá căng thẳng. “Đi vệ sinh.”

Arkady ngồi một mình nhấm nháp ly bia. Lại một đám người trong bộ đồ thể dục ùa vào quán, cứ như thể đường phố tràn ngập những vận động viên đang cáu kỉnh. Ánh mắt anh quay lại với chiếc điện thoại. Sẽ còn ngạc nhiên hơn nếu biết Anton đã gọi tới từ một nơi cách căn hộ của Ivanov mười lăm phút lái xe. Đó là số điện thoại cố định, một địa điểm xác định. Anh biết nên đợi Victor, nhưng Victor có thể ở lỳ trong nhà vệ sinh tận nửa tiếng để tránh phải trả tiền.

Arkady nhặt điện thoại lên và bấm vào phím Trả lời tin nhắn.

Mười hồi chuông vang lên. “Nhà giam đây.”

Arkady bật dậy. “Nhà giam nào? Ở đâu?”

“Nhà giam Butyrka. Ai đấy?”

Lúc Victor quay lại, Arkady đã ngồi trong con Lada trông vẫn bẩn thỉu như cũ, chứng tỏ nó không thể bóng bẩy nhờ xà phòng được. Một cơn gió bẻ cong các biển quảng cáo dọc theo đường cao tốc và làm lớp vải bạt bay phần phật. Mỗi chiếc xe phóng vụt qua dường như lại khiến chiếc Lada rung rung.

Victor ngồi vào sau tay lái. “Tôi sẽ đưa anh về chỗ anh để xe. Anh đã thanh toán cả rồi hả? Thế mới là bạn bè chứ!”

“Anh biết không, với số tiền tiết kiệm được nhờ đi ăn cùng tôi, anh có thể mua được một con xe mới đấy.”

“Thôi nào, tôi xứng đáng được thế mà, tìm thấy chiếc di động này, chia sẻ với anh kho kiến thức của tôi. Đầu tôi là một thư viện Lenin thực sự đấy.”

Chuột nhắt thì có, Arkady thầm nghĩ. Lúc Victor rẽ khỏi đường cao tốc, Arkady nói với anh ta về cuộc gọi lại vào số của Anton khiến viên thám tử thích thú vô cùng.

“Butyrka à! Đó sẽ là bằng chứng ngoại phạm.”