ierre này, có cái gì đó khác lạ ở trong vườn – Sophia nói.

Sophia mở cửa sổ và xem xét mảnh vườn mà bà biết rõ từng ngọn cỏ. Cái mà bà nhìn thấy ở đó làm bà lạnh sống lưng.

Pierre đang dọc báo trong bữa điểm tâm. Có lẽ chính vì cái cảnh này làm Sophia thường nhìn qua cửa sổ để xem thời tiết thế nào. Đó là việc ta thường làm sau khi thức dậy. Mỗi lần trời xấu, tất nhiên bà lại nghĩ tới Hy Lạp. Những lúc lặng lẽ ngắm nhìn như thế này, lòng bà lại nặng trĩu nỗi nhớ quê hương vốn kéo dài mà vào một số buổi sáng nó dẫn tới tình cảm đau xót. Chuyện đó rồi cũng qua đi. Nhưng sáng nay, khu vườn có cái gì đó khác lạ.

- Pierre này, trong vườn có thêm một cái cây.

Bà đến ngồi bên chồng.

- Pierre, hãy nhìn em.

Pierre ngước bộ mặt mệt mỏi nhìn về phía vợ. Sophia sửa lại chiếc khăn quàng quấn quanh cổ, một kỷ luật mà bà vẫn giữ từ thời còn là ca sĩ để giữ giọng luôn nồng ấm. Hai mươi năm trước, trên một bậc thềm đá ở nhà hát Orange, Pierre đã dựng lên một núi những lời thề thốt yêu đương và những sự cam kết như đinh đóng cột đúng ngay trước buổi biểu diễn.

Sophia giữ lấy bộ mặt ủ ê này của người đọc báo trong bàn tay mình.

- Có chuyện gì xảy ra với em thế, Sophia?

- Em đã nói có cái gì đó.

- Thì sao?

- Em nói: “Có một cái cây ở trong vườn”.

- Anh đã nghe rồi. Việc đó có vẻ bình thường, phải không?

- Có một cái cây ở trong vườn, nhưng hôm qua nói không có ở đấy.

- Rồi sao nữa? Em muốn anh phải làm gì với chuyện này?

Sophia không bình thản. Bà không biết có phải đó là tai hoạ bất ngờ của tờ báo hoặc tai hoạ của cái nhìn mệt mỏi, hoặc tai hoạ bất ngờ từ cái cây, nhưng rõ ràng có cái gì đó không thích hợp.

- Pierre, hãy giải thích cho em biết một cái cây làm thế nào mà tự nó vào được trong một khu vườn.

Pierre nhún vai. Việc đó hoàn toàn không có liên quan gì tới ông.

- Có quan trọng gì chứ? Những cái cây tái sinh sản. Một cái hạt, một cái mầm, một cái chồi rồi cây được tạo ra. Sau đó, dưới khí hậu của chúng ta, nó tạo thành những khu rừng lớn. Anh cho rằng em biết việc này.

- Không phải một cái mầm mà đây là một cái cây! Một cái cây non thật thẳng với những cành nhánh và tất cả mọi thứ cần thiết, mọc một mình cách bức tường cuối một mét. Vậy là sao?

- Vậy là người làm vườn đã trồng nó.

- Người làm vườn đã nghỉ trong mười ngày và em cũng không yêu cầu gì anh ta. không phải người làm vườn.

- Việc đó không liên can gì tới anh. Đừng mong rằng anh sẽ bực bội vì cái cây nhỏ thật thẳng ở dọc bức tường cuối ấy.

- Ít ra thì anh không muốn đứng lên nhìn nó ư? Ít ra là điều đó chứ?

Pierre nặng nề đứng dậy. Việc đọc báo thế là bị phá rối.

- Anh có nhìn thấy nó không?

- Tất nhiên, anh nhìn thấy. Đó là một cái cây.

- Hôm qua nó không có ở đó.

- Có thể.

- Chắc chắn rồi. Người ta làm gì thế? Anh có ý kiến gì không?

- Một ý kiến dể làm gì?

- Cái cây ấy làm em sợ.

Pierre cười. Nhưng anh vẫn có một cử chỉ trìu mến. Nhưng chỉ thoáng qua mà thôi.

- Đó là sự thật, Pierre ạ. Nó làm em sợ.

- Không phải với anh – Ông lại ngồi xuống và nói – Việc cái cây này đến thăm đối với anh khá dễ thương. Chúng ta hãy để nó yên, thế thôi. Còn em, em hãy để anh yên với nó. Nếu có kẻ nào đó làm vườn thì mặc kệ họ.

- Nhưng nó đã được trồng vào ban đêm, Pierre!

- Thêm một lý do để làm vườn. Hoặc giả đây là một món quà tặng. Em có nghĩ tới chuyện này không? Một người hâm mộ muốn kín đáo mừng sinh nhật lần thứ năm mươi của em. Những kẻ hâm mộ có khả năng bày đặt ra những loại kỳ cục này, nhất là những kẻ hâm mộ – chuột nhắt, vô danh và bền bỉ. Em hãy đi xem, có lẽ có một lá thư nhỏ đấy.

Sophia tiếp tục suy nghĩ. Ý kiến này hoàn toàn không phải là ngu ngốc. Pierre tách những người hâm mộ làm hai loạt riêng biệt. Có những người hâm mộ – chuột nhắt sợ sệt, bồn chồn, câm lặng và không rời bỏ. Pierre từng biết một con chuột nhắt trong mùa đông đã chuyển cả một túi gạo đầy vào trong một chiếc ủng cao su với từng hạt một. Những người hâm mộ – chuột nhắt làm như vậy. Có những người hâm mộ – tê giác, cũng đáng sợ theo loại của họ, ồn ào, rống lên, một số đáng kể. Trong hai loại này, Pierre phân ra một lô dưới loại. Sophia không nhớ rõ lắm. Pierre khinh miệt những người hâm mộ đi trước ông và những người kế tiếp ông, có nghĩa là tất thảy. Nhưng đối với cái cây, có thể ông có lý. Có thể, nhưng không chắc chắn. Bà nghe tiếng Pierre nói “tạm biệt – hẹn tối nay – em đừng lo ngại nữa” và bà ở lại một mình. Với cái cây.

Bà đi xem nó với vẻ thận trọng như thể nó sẽ nổ tung.

Rõ ràng không có một lá thư nào. Dưới gốc cây nhỏ, một vòng đất được cày lên còn mới nguyên. Loại cây gì thế này? Sophia đi vòng quanh nó nhiều lần, vẻ hờn dỗi và thù nghịch. Bà ngả về cho đó là cây sồi. Bà cũng ngả về ý nghĩ nhổ nó lên một cách mãnh liệt, nhưng hơi dị đoan, bà không dám xâm phạm đến cuộc sống, dù đó là thực vật. Thực tế rất ít người thích nhổ một cái cây không làm gì họ cả.

Bà bỏ nhiều thời gian tìm một cuốn sách viết về vấn đề này. Ngoài lĩnh vực nhạc kịch, Sophia không có thời gian đi sâu nhiều về cuộc sống của những con lừa và những huyền thoại. Một cây sồi ư? Thật khó bày tỏ ý kiến về nó mà không có những cái lá. Bà dò bảng tra cuốn sách xem có một cái cây nào có tên Sophia nào đó không. Ví như một lời kính tặng che đậy, ít ra trong dòng chữ dằn vặt của một người hâm mộ – chuột nhắt. Cái đó sẽ làm yên lòng. Không, không có gì về Sophia cả. Tại sao không phải loại Stelyos nào đó? Nếu vậy thì sẽ không dễ chịu lắm. Stelyos không có gì là một con chuột nhắt, cũng không phải là một con tê giác. Sau hàng núi những lời thề thốt của Pierre trên những bậc thềm ở nhà hát Orange, Sophia tự hỏi thế nào mà bà lại bỏ rơi Stelyos và từ đó bà hát kém hay hơn thường lệ. Và không chờ đợi, con người Hy Lạp điên dại ấy không tìm được cách nào tinh quái hơn là đi trẫm mình. Người ta vớt anh ta lên, hổn hển, bập bềnh trong Địa Trung Hải như một kẻ ngu ngốc. Thời niên thiếu, Sophia và Stelyos thích ra khỏi Delphes để đi vào những con đường hẻm với những con lừa, những con dê cái và mọi thứ. Họ gọi việc đó là “làm những người già Hy Lạp”. Và cái kẻ ngu ngốc ấy lại muốn nhảy xuống nước tự tử. May thay, cái núi tình cảm của Pierre ở đó. Ngày nay, Sophia đi tới tìm kiếm một cách máy móc ở con người ấy vài miếng ngọt ngào rải rác. Stelyos ư? Một sự đe doạ ư? Stelyos sẽ làm việc đó ư? Phải, anh ta có khả năng. Sau khi ra khỏi Địa Trung Hải, việc đó đã quất cho anh ta một ngọn roi và anh ta gào thét như một kẻ điên. Tim đập rộn ràng, Sophia cố gắng đứng lên, uống một cốc nước, đưa mắt nhìn qua cửa sổ.

Cái nhìn ấy lập tức làm bà bình thản. Có cái gì đó qua đầu óc bà? Bà hít thở một hơi dài. Cái cách này của bà đôi khi để xây dựng một thế giới của những sự khiếp sợ lôgic xuất phát từ chỗ chẳng có gì làm mệt lử cả. Hầu như chắc chắn đó là cây sồi, một cây sồi non không có ý nghĩa gì hết. Nhưng người trồng đã qua đâu trong đêm qua với cây sồi tệ hại này? Sophia mặc vội quần áo đi ra ngoài, xem xét chiếc khoá ở cửa song sắt. Không có gì đáng chú ý cả. Đây là chiếc khoá thật đơn giản mà chắc chắn người ta có thể mở nó chỉ trong một giây bằng chiếc mở ốc mà không để lại dấu vết.

Lúc này là đầu mùa xuân. Trời ấm và bà cảm thấy lạnh ở lại đó để thách thức cây sồi. Một cây sồi. Một con người ư? Sophia chặn những ý tưởng của mình lại. Bà không chịu đựng nổi khi tâm hồn Hy Lạp của bà dâng lên mãnh liệt, nhất là liên tiếp hai lần trong một buổi sáng. Phải công nhận rằng Pierre không bao giờ quan tâm tới cái cây này. Vả chăng vì sao? Ông đến mức thờ ơ như vậy liệu có bình thường không?

Sophia không muốn ở lại một mình suốt cả ngày với cái cây. Bà cầm lấy túi xách và ra đi. Trong phố nhỏ, một chàng trai trạc ba mươi tuổi hoặc hơn, đang nhìn qua chấn song sắt từ căn nhà bên cạnh. Gọi là nhà thì quá lời. Pierre luôn nói đó là “cái lán tồi tàn mục ruỗng”. Ông thấy rằng, trong cái phố nhỏ được ưu đãi giữ lại những nơi ở thì căn nhà tồi tàn rộng rãi này đã bỏ hoang từ nhiều năm tạo một hiệu quả tồi tệ. Cho đến nay, Sophia chưa nhận thấy Pierre có lẽ đã trở nên lẩm cẩm vì tuổi tác. Ý nghĩ này thấm sâu vào đầu óc. Hậu quả tai hại đầu tiên là của cái cây, bà nghĩ với vẻ ác ý. Pierre còn cho xây cao thêm bức tường chung hai bên đề phòng giữ mình tốt hơn đối với căn nhà tồi tàn mục nát. Người ta chỉ có thể nhìn thấy nó qua những ô cửa sổ ở gác hai. Chàng trai trái lại có vẻ khâm phục trước mặt tiền có những chiếc cửa sổ bị vỡ này. Anh ta mảnh dẻ, tóc và quần áo đều màu đen, một bàn tay đeo đầy những chiếc nhẫn bằng bạc, bộ mặt góc cạnh, trán áp vào giữa hai chấn song sắt gỉ.

Đây đúng là loại người mà Pierre không thích. Pierre là người bảo vệ sự chừng mực và sự tiết độ. Chàng trai này có vẻ thanh lịch, hơi khắc khổ, hơi hoa mỹ. Hai bàn tay đẹp bám vào các chấn song. Sophia quan sát thấy ở anh ta một sự vững lòng nào đó. Hẳn vì thế bà hỏi anh ta rằng theo ý anh ta thì cái cây ở đó có thể có tên là gì. Chàng trai nhấc trán khỏi chấn song sắt để lại chút gỉ sắt trong mái tóc đen cứng. Hẳn anh ta đã áp đầu vào đó một lúc rồi. Không ngạc nhiên, không hỏi, anh ta theo Sophia chỉ cho anh ta cái cây non mà từ ngoài phố, người ta có thể biết khá rõ.

- Đó là cây sồi, thưa bà – Chàng trai nói.

- Ông tin chắc thế chứ? Thứ lỗi cho tôi nhưng khá quan trọng đấy.

Chàng trai lại quan sát bằng đôi mắt màu sẫm chưa đến nỗi ủ ê.

- Không nghi ngờ chút nào, thưa bà.

- Xin cám ơn ông. Ông rất nhã nhặn.

Bà mỉm cười với anh ta và bỏ đi. Lúc ấy, về phía mình, chàng trai cũng bỏ đi vừa lấy đầu bàn chân hất một hòn cuội nhỏ.

Vậy là bà có lý. Đấy là cây sồi. Đúng là một cây sồi.

Đồ thô bỉ.