oidaumahoithe, Gabriel bực tức tự hỏi. Quá đáng, mấy người này chắc chẳng rửa ráy bao giờ. Trên báo người ta nói chưa tới mười một phần trăm số căn hộ ở Paris là có phòng tắm, mình cũng chẳng ngạc nhiên tí nào, nhưng không có phòng tắm thì vẫn cứ tắm rửa được chứ sao. Tất cả những người đang đứng quanh mình đây, chỉ vì chẳng chịu khó một tí đấy thôi. Nhưng mặt khác, không đời nào mà những người bẩn thỉu nhất Paris lại được chọn ra đây cả. Làm gì có chuyện! Sự tình cờ đã tập trung họ lại mà thôi. Không ai có thể cho rằng những người đang đứng đợi trên sân ga Austerlitz lại hôi hám hơn những người đứng đợi trên sân ga Lyon. Thật đấy chứ, làm gì có chuyện. Mùi đâu lại có cái mùi…

Gabriel lôi từ trong tay áo ra một vuông lụa màu tím và chấm chấm mũi.

— Cái gì mà hôi thế? - Một mụ lớn tiếng nói.

Mụ ta nói câu đó ra mà không nghĩ đến mình, mụ ta có vị kỷ đâu, mụ muốn nói đến cái mùi nước hoa bốc ra từ quý ông này này.

— Cái ấy, má trẻ ạ, - Gabriel trả lời, anh luôn rất nhanh nhẹn khi đối đáp - là nước hoa Râu Ria hiệu Fior[1].

— Đáng lý không được phép tra tấn thiên hạ như thế mới phải! - Con mụ bọ chó kia tiếp tục, chắc mẩm đấy là quyền của mụ.

— Nếu tôi không nhầm thì, thưa má trẻ, có lẽ má trẻ cho rằng hương thơm tự nhiên của nàng có thể trọi được những đóa hoa hồng chăng? Thế thì, má trẻ nhầm rồi, má trẻ ạ, má trẻ nhầm rồi.

— Anh có nghe thấy không? - Mụ nói với một gã thấp bé đứng bên cạnh, hẳn gã là người được quyền leo mụ ta một cách hợp pháp - Anh có thấy cái thằng lợn ù này nó thiếu tôn trọng tôi thế nào không?

Gã thấp bé xem xét thân hình lực lưỡng của Gabriel và tự nhủ, đây quả là một chàng lực sĩ, mà mấy chàng lực sĩ thì bao giờ cũng tốt tính, không khi nào họ lợi dụng sức mạnh của họ, vì như vậy thì hèn quá. Rất vênh váo, gã la lên:

— Này, vượn[2], mày hôi lắm.

Gabrie thở dài. Lại phải zở[3] bạo lực ra rồi. Tình huống ép buộc ấy làm anh ngán ngẩm. Từ khi xuất hiện giống người, chưa bao zờ hết cái nạn này. Thôi thì, việc gì phải làm thì cứ làm thôi. Có phải lỗi tại anh, tại Gabriel này đâu, nếu suốt đời, cứ những kẻ yếu đuối lại là những kẻ hay đi phá bĩnh thiên hạ… Nhưng dù sao, anh cũng muốn cho con dĩn kia một lối thoát thân:

— Nhắc lại một tí xem! - Gabriel bảo.

Hơi ngạc nhiên vì chàng đô con đối đáp lại, gã thấp bé phải mất một lúc để trau chuốt một câu trả lời, ấy là:

— “Nhắc lại một tí” cái gì?

Anh ta khá hài lòng về cách trả lời của mình, cái gã thấp bé kia. Chỉ mỗi tội, cái tủ gụ nọ lại không để gã yên: nó nghiêng mình xuống và tuôn ra một chuỗi những từ không dấu, không trọng âm này:

— Nhungzimayvuanoi…

Gã thấp bé bắt đầu sợ. Đó là thời gian dành cho anh ta, là khoảnh khắc để rèn lấy một tấm lá chắn bằng ngôn từ. Và mấy lời lẽ đầu tiên mà anh ta nghĩ ra là một câu thơ alexandrine[4]:

— Trước tiên tôi không cho phép anh được mày tao với tôi.

— Quá kém! - Gabriel đáp lại một cách đơn giản.

Rồi anh giơ tay lên như định táng cho kẻ đang đối thoại với anh một cái. Chưa gì, gã nọ đã tự lăn đùng xuống đất, nằm giữa đám cẳng chân người ta. Gã thèm được khóc chết đi được. Nhưng thật may mắn, đây zồi, tàu đã vào ga làm quang cảnh khác hẳn đi. Đám đông “thơm tho” hướng muôn cái nhìn của mình về phía những người xuống tàu đang bắt đầu diễu qua. Đi trước, bước chân vội vã, trên tay chỉ có mỗi chiếc cặp đựng tài liệu làm hành lý là những người đàn ông giới kinh doanh với cái vẻ ta đây biết rõ chuyện tàu bè đi lại hơn thiên hạ.

Gabriel nhìn về phía xa; mấy nường ấy, mấy cô gái ấy, hẳn là đang còn rề rà đâu đây, phụ nữ thì bao giờ cũng rề rà! Nhưng không, một cô nhóc con bỗng trồi ra, nó hỏi anh:

— Cháu là Zazie, cá zằng chú là cậu Gabriel của cháu?

— Đúng, cậu đây - Gabriel trả lời, anh chỉnh cho giọng mình lịch lãm hơn - Cậu là cậu của cháu.

Con bé toét miệng cười. Gabriel cũng mỉm cười lịch sự bế con bé lên, nhấc nó tới ngang tầm môi của mình, anh hôn nó, nó hôn anh, anh thả nó xuống.

— Cậu mùi rất thơm quá.

— Nước hoa Râu Ria của Fior đấy - Anh chàng đô con zải thíc.

— Cậu nhớ bôi cho cháu một tí đằng sau tai nhé?

— Nhưng đây là nước hoa đàn ông.

— Thế là cậu được thấy cái thứ ấy rồi nhé! - Jeanne Lalochère cuối cùng cũng xuất hiện - Cậu muốn được trông nom nó, thì đấy, nó đấy.

— Tốt thôi! - Gabriel nói.

— Chị có thể tin cậu được không đây? Cậu hiểu chứ, chị không muốn nó bị cả nhà đè ra hiếp đâu đấy.

— Nhưng mẹ ơi, mẹ biết quá là lần trước, mẹ đã đến rất đúng lúc đấy thây!

— Dù sao thì, - Jeanne Lalochère tiếp - chị cũng không muốn lại xảy ra chuyện ấy nữa đâu.

— Chị có thể an tâm mà! - Gabriel nói.

— Thế nhé. Ngày kia, chị sẽ gặp lại hai cậu cháu tại đây, chuyến sáu giờ sáu mươi đấy nhé.

— Bên khu tàu đi? - Gabriel nhắc.

— Natürlich![5] - Đã từng bị Đức “chiếm đóng”, Jeanne Lalochère đáp - Tiện đây, vợ cậu thế nào?

— Em cám ơn chị. Chị không ghé thăm chúng em à?

— Chị chẳng có thời gian.

— Mẹ chuyên thế, mỗi lần có chàng nào, - Zazie chêm vào - thì gia đình chẳng là cái gì với mẹ cả!

— Tạm biệt con yêu quý. Tạm biệt Gaby.

Chị tít mất.

Zazie bình luận sự kiện như sau:

— Mẹ ăn phải bùa zồi.

Gabriel nhún vai. Không một lời, anh nhấc cái va-li của Zazie lên. Bấy giờ anh mới nói cái gì đó, đại loại:

— Lên đường! - Anh bảo.

Rồi anh cắm đầu bước, hất sang trái hất sang phải tất cả những gì có trên lối đi của mình. Zazie phi theo sau.

— Cậu ơi! - Nó la lên - Mình đi tàu điện ngầm chứ?

— Không.

— Không là thế nào?

Nó khựng lại. Gabriel cũng stop[6] luôn, anh quay lại, đặt cái va-li xuống và bắt đầu zải thíc.

— Chính thế: không! Hôm nay hết cách. Có đình công.

— Đình công á?

— Chính thế: đình công. Tàu điện ngầm, loại phương tiện giao thông tuyệt vời của Paris ấy, đang ngủ khì dưới lòng đất, vì các nhân viên và ba cái kìm rập lỗ của họ đã đình chỉ mọi công việc.

— A, quân khốn nạn! - Zazie hét lên - A, lũ bò cái. Lại làm thế với mình à!

— Có phải mỗi mình cháu đâu bị họ làm thế đâu! - Gabriel nói một cách hoàn toàn khách quan.

— Cháu cóc cần biết. Chẳng gì thì nó lại rơi đúng vào cháu! Cháu, kẻ đang rất sung sướng, rất hài lòng và rất rất đủ thứ, vì nhẽ ra cháu sẽ được đi tàu điện ngầm. Thiên địa, cái đếch gì!

— Cháu phải chấp nhận thôi - Gabriel nói. Lời lẽ của anh đôi khi nhuốm tư tưởng Thomas đã hơi ngả theo Kant.

Và, đứng trên góc độ đồng-chủ-quan, anh nói thêm:

— Và phải xăm sắn lên: Charles đang đợi.

— Ôi zời, câu này cháu biết zồi! - Zazie la lên, tức tối - Cháu đọc được trong Những hồi ức của tướng Vermot[7].

— Không phải thế, - Gabriel nói - không phải thế đâu! Charles là một anh bạn, anh ta có một chiếc tắc[8]. Cậu đặt cho hai cậu cháu chiếc tắc của anh ta, vì cuộc đình công này. Hiểu chưa? Đi nào.

Anh xách cái va-li lên bằng một tay, tay kia lôi Zazie theo.

Charles đang đợi thật, anh tranh thủ đọc một tờ báo tuần, chuyên mục Những trái tim rỉ máu. Anh tìm kiếm, đã hàng năm trời anh vẫn tìm kiếm một tảng thịt tươi, để anh có thể dâng hiến cả bốn mươi lăm trái đào xuân của mình cho nó. Nhưng các cô nàng mà đã thở than như vậy trên tờ báo này, thì anh cho những cô đó một là quá gà tồ, hai là quá cám thiu. Xảo trá hoặc giả tạo. Chỉ một chút gian dối như cây kim dưới đáy đại dương nước mắt hay con bò ác nấp sau một con búp bê đáng thương nhất thì anh cũng phát hiện được.

— Xin chào cô bé - Anh nói với Zazie mà không nhìn nó vì còn đang cẩn thận cất trang báo của mình xuống dưới mông.

— Cái thùng bốn bánh của lão này rất xấu thậm tệ - Zazie nhận xét.

— Leo lên đi, - Gabriel bảo - và đừng có ra vẻ ta đây.

— Ra vẻ cái đít cháu! - Zazie nói.

— Con bé cháu cậu nhộn nhỉ - Charles nói và lên ga, nổ máy.

Bằng một tay, nhẹ nhàng nhưng rất khỏe, Gabriel đẩy Zazie vào tận trong góc của chiếc tắc, rồi anh lên ngồi cạnh con bé.

Zazie phản đối.

— Cậu đè bẹp cháu rồi! - Nó cáu điên, gào lên.

— Nhiều hứa hẹn đấy… - Charles nhận xét ngắn gọn, giọng hiền lành.

Anh cho xe chạy.

Xe lăn bánh được một chút, Gabriel giơ tay chỉ cảnh vật bằng một động tác tuyệt đẹp.

— Ôi, Paris! - Anh thốt lên, giọng khích lệ - Thành phố xinh đẹp làm sao. Hãy nhìn cho cậu xem có tuyệt không nào!

— Cháu cần đếch gì - Zazie nói - Cháu í, cháu chỉ muốn có mỗi một điều là được đi tàu điện ngầm!

— Tàu điện ngầm! - Gabriel kêu rống lên - Tàu điện ngầm!! Nhưng nó ở đây này!!!

Anh đưa ngón tay chỉ một thứ gì đó trên không.

Zazie chau mày. Nó nghi lắm.

— Tàu điện ngầm á? - Con bé lặp lại - Tàu điện ngầm, phải chạy dưới đất thì mới là tàu điện ngầm. Rõ thật.

Nó nói thêm, giọng khinh khỉnh.

— Nhưng cái thằng này, - Gabriel nói - là thằng chạy trên cao.

— Thế thì không phải là tàu điện ngầm.

— Nghe cậu zải thíc cho cháu đây này, - Gabriel bảo - lâu lâu hắn chòi lên khỏi mặt đất rồi hắn lại chui vào.

— Chuyện không đâu!

Gabriel cảm thấy bất lực (động tác), rồi, rất muốn nói sang chuyện khác, anh chỉ vào một thứ ven đường.

— Đây nữa! - Anh gào lên - Nhìn này! Panthéon đấy!!

— Còn thiếu cái gì mà không phải nghe nữa! - Charles nói, không ngoái lại.

Anh lái xe chầm chậm để cô bé nhìn được những điều thú vị, đáng quan tâm, và nếu vượt chỉ tiêu, biết đâu, nó lại còn học hỏi được thêm vài kiến thức.

— Đấy có lẽ không phải là Panthéon chắc? - Gabriel hỏi.

Có cái vẻ trêu ghẹo ranh mãnh gì đó trong câu nói của anh.

— Không! - Charles đáp một cách cương quyết - Không, không và không! Đấy không phải là Panthéon.

— Thế theo ông thì nó là cái gì nào?

Vẻ trêu ghẹo trong giọng nói gần như trở thành vẻ tấn công, và đối tượng là kẻ đối thoại, mà thực ra, anh này lại đang chuẩn bị thú nhận sự thất bại của mình.

— Tớ cũng chẳng biết nữa - Charles nói.

— Đấy, ông thấy chưa!

— Nhưng đó không phải là Panthéon.

Nói gì thì nói, anh ta quả là một tay ương ngạnh, cái chàng Charles này.

— Hay ta hỏi một người đi đường? - Gabriel gợi ý.

— Người đi đường? - Charles đốp lại - Toàn bọn dở hơi.

— Chính xác! - Zazie nói, tỉnh khô.

Gabriel chẳng đôi co. Anh vừa phát hiện ra một chủ đề mới rất hứng thú.

— Còn đây, - Anh reo lên - đây là…

Nhưng anh bị ngắt lời bởi một siêu luận thuyết của ông anh vợ.

— Tớ nghĩ ra rồi! - Anh này gào tướng lên - Cái mà ta vừa nhìn thấy chắc chắn không phải là Panthéon, mà là ga Lyon.

— Có thể, - Gabriel nói, giọng ngạo mạn phớt đời - nhưng bây giờ đấy đã là chuyện quá khứ rồi, không nói đến nữa. Nhưng kìa, bé con, hãy nhìn cái kia cho cậu, kiến trúc ấy có hay không nào, Invalides đấy…

— Cậu đúng là bị chập - Charles nói - Chỗ này chẳng dính líu gì với Invalides cả.

— Vậy, - Gabriel nói - nếu đấy không phải là Invalides, thì hãy cho chúng tôi biết đấy cái zì nào.

— Tớ không rõ lắm, - Charles đáp - nhưng nó bao quanh doanh trại Reuilly.

— Mấy người này, - Zazie nói, giọng độ lượng - toàn là những tên rất buồn cười.

— Zazie, - Gabriel tuyên bố với một giọng điệu oai nghiêm mà chẳng nhọc nhằn gì, anh có thể tìm thấy trong danh sách những tiết mục biểu diễn của mình - nếu cháu thíc một cách thực sự là được nhìn thấy Invalides và ngôi mộ thật của ông Napoléon thật, cậu sẽ đưa cháu đi.

— Napoléon cái đít cháu! - Zazie đốp lại luôn - Lão ta chẳng có gì là hấp dẫn đối với cháu cả, cái lão vênh váo với cái mũ dở hơi của lão ấy.

— Thế cháu thíc cái gì nào?

Zazie không trả lời.

— Phải đấy - Charles nói với vẻ dễ thương bất ngờ - Vậy cháu thíc gì?

— Tàu điện ngầm.

Gabriel nói: A. Charles chẳng bảo gì. Rồi Gabriel tiếp tục bài diễn thuyết của mình và lại nói: A.

— Thế-bao-giờ-thì-mới-hết, cái-cuộc-đình-công-chết-tiệt-này? - Zazie hỏi, nó cố thổi phồng sự giận dữ vào trong mỗi từ.

— Cậu thì cậu làm sao mà biết được - Gabriel nói - Cậu có làm chính chị đâu.

— Đấy không phải là chính chị, - Charles nói - đấy là vì mẩu bánh mì.

— Còn ông - Zazie hỏi anh ta - thỉnh thoảng ông có tham gia đình công không?

— Ừ thì, thưa bà, cũng phải tham gia để đòi tăng cước xe chứ.

— Người ta phải giảm cước xe của ông mới đúng, chiếc xe thồ như xe của ông, không đâu có cái kinh dị hơn. Chẳng may, ông có ra bờ sông Marne[9]nhặt nó về không đấy?

— Xắp đến nơi zồi - Gabriel nói, giọng hòa giải - Đấy, tiệm thuốc lá khu cậu đấy.

— Khu nào? - Charles hỏi một cách ziễu cợt.

— Khu vực có phố nhà tôi, nơi tôi đang ở ấy - Gabriel trả lời, rất ngây thơ.

— Vậy thì, - Charles nói - không phải tiệm này.

— Sao cơ? - Gabriel vặn lại - Ông dám chắc là không phải tiệm này?

— Thôi đi - Zazie kêu lên - Hai người đừng có làm lại cái màn lúc nẫy nữa đấy!

— Không, không phải tiệm này! - Charles trả lời Gabriel.

— Hóa ra không phải thật! - Gabriel nói trong khi xe chạy ngang qua tiệm thuốc lá - Mình chưa bao giờ đến đây cả.

— Ơ hay, cậu này… - Zazie thắc mắc - Khi cậu bị chập mạch như thế này, là cố ý hay vô tình đấy?

— Để chọc cho cháu cười thôi, cháu yêu ạ - Gabriel trả lời.

— Cháu cứ an tâm - Charles bảo Zazie - Cậu ấy không cố tình đâu.

— Thế là không ma lanh - Zazie nói.

— Sự thực là, - Charles nói - lúc thì cậu ấy cố tình, lúc thì không.

— Sự thực! - Gabriel la lên (động tác) - Cứ như ông biết cái đấy là cái gì ấy. Cứ như trên thế giới này cũng có người biết cái đấy là cái gì ấy. Tất cả những thứ này (động tác) chỉ là chuyện không đâu: Panthéon, Invalides, doanh trại Reuilly, tiệm thuốc lá của khu phố, tất tật, chỉ là chuyện không đâu.

Anh nói thêm, vẻ thất vọng:

— Ô là la, thật thảm hại!

— Cậu muốn dừng xe ghé uống khai vị không? - Charles hỏi.

— Đấy cũng là một ý.

— Đến tiệm La Cave nhé?

— Ở Saint-Germain-des-Prés ấy ạ? - Zazie hỏi, bắt đầu ngọ nguậy.

— Chết thôi, bé con ơi - Gabriel nói - cháu hình dung ra cái gì vậy? Không đâu lại lỗi thời hơn chỗ đấy đâu.

— Nếu cậu ngụ ý là cháu chậm sang trang, - Zazie nói - thì cháu có thể nói zằng cậu chỉ là một lão già dở hơi.

— Ông có nghe thấy nó nói gì không? - Gabriel hỏi.

— Làm thế nào được, - Charles đáp - thế hệ mới nó thế.

— Thế hệ mới ấy à, - Zazie nói - nó đ…

— Thôi thôi, đủ rồi! - Gabriel ngắt - Hiểu rồi. Hay ta ghé vào tiệm thuốc lá khu tôi nhé?

— Cái khu đích thực ấy - Charles bảo.

— Ừ - Gabriel nói - Xong thì ông ở lại ăn tối với bọn tôi.

— Không hẹn thế rồi sao?

— Có chứ.

— Vậy còn sao nữa?

— Thì tôi khẳng định lại.

— Chẳng phải khẳng định, vì đã hẹn nhau rồi.

— Thì cứ coi như tôi chỉ nhắc thế thôi, thỉnh thoảng ông có thể quên.

— Tớ chẳng quên.

— Vậy là ông ở lại ăn tối.

— Thế nào, cái cứt gì! - Zazie nói - Có đi uống khai vị không đây?

Gabriel ra khỏi chiếc tắc một cách khéo léo và mềm dẻo. Cả ba tới ngồi quanh một cái bàn đặt trên vỉa hè. Cô phục vụ xuất hiện một cách hững hờ. Zazie bộc lộ ngay lập tức điều mà nó mong muốn:

— Một ca-cô-ca-lô - Nó yêu cầu.

— Không có - Người ta trả lời.

— Lại thế nữa! - Zazie kêu tướng - Thật tày trời!

Nó phẫn nộ.

— Tôi thì, - Charles nói - cho tôi một cốc beaujolais.

Gabriel bảo:

— Cho tôi một cốc sữa pha xi-rô - Anh hỏi Zazie - Còn cháu?

— Cháu nói rồi: một ca-cô-ca-lô.

— Cô ấy đã bảo là không có.

— Nhưng cháu muốn mỗi ca-cô-ca-lô thôi.

— Cháu có muốn mấy cũng chẳng được - Gabriel nói, hết sức bình tĩnh - Cháu biết rõ là không có rồi còn gì.

— Tại mà làm sao ở đây lại không có? - Zazie hỏi cô phục vụ.

— Tại vì (động tác).

— Một cốc panaché vậy? - Gabriel gợi ý - Zazie, cháu thấy thế nào?

— Một ca-cô-ca-lô, cháu không muốn gì khác.

Tất cả mọi người đâm ra nghĩ ngợi. Cô phục vụ gãi gãi một bên đùi.

— Ngay cạnh đây thì có - Cuối cùng thì cô ta cũng nói ra - Bên cửa hàng của ông người Ý.

— Thế nào, - Charles hỏi - cốc beaujolais của tôi đã đến chưa?

Cô ta vào lấy. Gabriel đứng dậy, không bình luận gì. Anh vụt biến đi một thoáng rồi trở lại với một cái chai có hai ống hút thò ra trên miệng. Anh đặt nó trước mặt Zazie.

— Đây nhé, bé con nhé - Anh nói bằng một giọng rất hào phóng.

Không một lời nào, Zazie cầm lấy cái chai và bắt đầu chơi luôn điệu “tu, tù, tù”.

— Đấy, ông thấy không, - Gabriel nói với bạn - có khó gì đâu. Đối với trẻ con, chỉ cần hiểu chúng là xong ngay.