ùa này, gió ấm làm say lòng người, mồ hôi ngầy ngậy hương ướt tà áo mỏng, ve sầu còn chưa lên tiếng, các thuyền hái sen đã giục nhau xuất phát. Năm nay mưa thuận gió hòa nên được mùa sen, tất cả các thuyền trong làng, từ thuyền chạm khắc tinh xảo của nhà Liên viên ngoại cho đến chiếc thuyền thùng miệng loe của nhà Diêu Nhị trọc đầu, đều tủa ra cái hồ trai dài hai dặm ấy.

Ngọc Liên cảm thấy bất công cũng phải. Các thiếu nữ cùng tuổi hay khác tuổi Liên đều bơi thuyền đi hái sen, chỉ có cô – nhất là tên cô lại có chữ “sen (1)”– phải đứng nhìn hàng trăm con thuyền đua nhau lên đường, và ngẩn ngơ theo tiếng cười đùa, tiếng hát của chúng bạn.

Liên không thể đi, chỉ vì một điều cấm kỵ - một lời nguyền.

Tiếng hát ngọt lịm là của Xảo Vân con gái ông tú tài họ Ngô, vẫn bài quen thuộc ấy: “…Mùa thu hái sen hồ Nam.Sen cao quá đầu người. cúi xuống đùa với sen. Sen sáng trong xanh mượt. Em ôm sen vào lòng. Sen hồng sao hồng thắm. Nhớ chàng chàng không đến. Em ngẩng nhìn chim hồng bay…” Xảo Vân đã đến tuổi yêu đương, thuyền chưa ra khỏi tầm mắtngười cha, cô đã bắt đầu đùa giỡn với cánh trai làng.

Ngọc Liên cũng đã đến tuổi ấy, thậm chí đã có ý trung nhân, người ấy cũng nặng tình với cô, chàng là Ngô Duy Lạc – anh trai của Xảo Vân. Ông tú Ngô sát sao kèm cặp quý tử dùi mài kinh sử để lều chõng đi thi mùa thu này. Nhưng ngay Duy Lạc cũng phá lệ, anh đang cùng hai thanh niên đồng tuổi bơi thuyền ra hồ. Duy Lạc đang hát một bài mới đặt lời, rất hồn nhiên, thiết tha tình ý.

“Lau lách đung đưa. Thuyền lan bồng bềnh. Nàng soi sen biếc dập dềnh sóng xô.Bãi tây, Tố nữ, Cò trắng tranh khoe sắc. Mặt hồ vô tận nét kiêu sa.

Mắt nhìn theo xốn xang. Mắt liếc lại đắm đuối. Ngày dài mà sao thuyền về muộn.Hồn sen vương vẫn khắp hồ nước trong. Buộc mối duyên tơ nồng nàn ba kiếp.”

Chỉ có ai quá ngố mới không nhận ra “hồn sen vương vấn (2)” nghĩa là gì. Rành rành là bài hát cho Ngọc Liên nghe. Ngọc Liên hồi hộp, tim đập rộn ràng, khôngsao nén nổi cõi lòng khát khao đang cháy bỏng. Phía xa xa, có tiếng một cô gái ranh mãnh cố ý hỏi: “Ngô tiểu tú tài tặng muội bài hát này phải không đấy?”

Xảo Vân cười, chữa thẹn cho anh trai: “Anh ấy nói là ‘mặt hồ vô tận nét kiêu sa’ kia mà! Dịp này hát sen, mỗi ngày anh ấy sáng tác một bài tặng cho một người.”

Tiếng cười, tiếng hát càng rộn ràng.

Ngọc Liên lại càng buồn thêm. Lẽ ra cô cũng được hưởng niềm vui!

Nhưng điều cấm kỵ kia, lời nguyền kia…

Không chịu nổi nữa, Ngọc Liên bỏ chạy về nhà.

Bà mẹ đang đứng nơi cửa, hình như đã lường trước là con gái sẽ về với bộ dạngnày, bà buồn rầu nhìn Ngọc Liên miệng đang mấp máy mà không nói lên lời.

“Con vẫn muốn đi à?” Bà nhẹ nhàng hỏi.

Ngọc Liên gật đầu.

“Sao cứ ương ngạnh thế?” Nói bất lực xen lẫn trách móc.

“Mẹ ạ, con thạo sông nước, chẳng kém bất cứ anh nào trong làng này. Hồ Chiêu Dương xưa nay vẫn êm ả, đâu có thể có bất trắc gì? Vả lại, đi hái sen, mấy chị em bạn cùng ngồi một thuyền, dẫu gặp chuyện gì thì vẫn có người cứu.” Liên cảm thấy lý do của mình có thể thuyết phục được cả trâu đá.

Đúng thế, mẹ cô đã nao núng, chỉ nói thêm câu nữa, chắc bà sẽ gật đầu: “Chưa năm nào con được đi hái sen, không được đi hát đối, có lẽ đời con sẽ ế chồng mất thôi!”

“Con bé này thật là…” Bà mẹ đã chịu thua. Nhưng Ngọc Liên không ngờ bà vẫn còn một chiêu cuối cùng. “Nhưng, con được ra hồ hái sen hay không, mẹ đâu quyết định được?”

Ngọc Liên tiu nghỉu, nín lặng.

Hai mẹ con bước đến trước ngôi nhà nhỏ đơn sơ do dự nhìn nhau không ai dám gõ cửa. Ngôi nhà nhỏ xây cất bằng gạch và gỗ này vốn dĩ không hề sơn đen, nghe nói đó là hậu quả của khói lửa hun suốt mấy trăm năm qua. Bốn mặt không cửa sổ, cửa chính hướng tây, trước cửa dựng một tấm bia đá không chữ, khiến các thầy phong thủy vừa nhìn thấy đã lắc đầu. Cả ngôi nhà đã nghiêng thấy rõ, tưởng có thể đổ sập bất cứ lúc nào, và nó toát ra một vẻ rùng rợn nanh ác. Hai bên trồng haicây hòe đã héo khô ngả bóng xuống sàn trông như hồn ma nhảy nhót, khiến ai địnhđến gần cũng phải dừng bước. Đương nhiên, dân chúng quanh vùng nói rằng lý do ngôi dào bị đen xỉn là tại chủ nhân của nó.

Thân hình còm cõi của bà mẹ hơi run run. Ngọc Liên hiểu rằng người gánh lấy trách nhiệm gõ cửa phải là mình rồi. Cô hít một thật sâu, bước đến trước cửa,tim đập mạnh.

Nhắm mắt lại, đưa tay lên, đưa tay gần hơn nữa, và ngập ngừng, gõ hay không gõ,người khởi xướng lại là người rút lui. Thôi vậy, đi về!

Nhưng cửa bỗng mở ra.

Nếu không có tiếng “két…” rên rỉ kéo dài tưởng như bất tận, thì có lẽ Ngọc Liênkhông nghĩ là cửa đã mở. Vì cửa màu đen, bên trong cửa cũng sâu hút một màu đenkịt.

Cô lúng túng ngoảnh lại nhìn mẹ.

“Đã đến rồi, sao không vào đi?” Giọng một bà già. Vẫn là giọng nói lần trướcNgọc Liên đã nghe, cô có cảm giác giống hư chiếc cối xay kê không vững, khichạy phát ra tiếng ư ư rên rỉ đầy khổ đau.

Mậu A Bà là chủ nhân của ngôi nhà đen này.

Có người nói Mậu A Bà là một nữ đạo sĩ, cũng có người bảo đó là một lão yêu;nhưng nói bà là phù thủy thì dễ chấp nhận hơn.

Phù thủy có thể biết quá khứ và tương lai. Mậu A Bà đã tiên đoán cái chết củaÂu Liên – em gái Ngọc Liên, cho nên khi gặp Mậu A Bà, cô như đông cứng hết mức,lòng can đảm mọi ngày tiêu tan hết cả. Mậu A Bà có mái tóc bạc buông xõa dài gần chấm đất, nhưng nét mặt thì trẻ hơn mẹ Ngọc Liên đến vài tuổi. Khi đứngdậy, lưng bà ta như muốn cùng rũ xuống đất, đôi bàn chân trần thì trắng muốt,trắng hơn cả làn da của Ngọc Liên.

Ngay dân làng cư ngụ bên hồ cũng không có phụ nữ nào đi chân đất cả!

Bên ngọn đèn dầu le lói như con đom đóm lại nhìn thấy Mậu A Bà quái dị như vậy,Ngọc Liên không khỏi rùng mình.

Mậu A Bà cười nhạt: “Trời nóng như vật mà rùng mình được, cháu nên cảm ơn bàgià này đây!” Thắp đèn xong, bà ta ngồi trong bóng tối, cúi đầu cầm mẩu đá nhằmtiếp tục mài một hòn đá tròn tròn. Hình như đây là kế sinh nhai duy nhất củabà. Bà thường ra bờ hồ nhặt những hòn đá có thể được việc, đem về mài thànhnhững viên đá tròn bông láng. Ai đó dù sợ ngôi nhà đen của Mậu A Bà đến mấy,một khi nhìn thấy những viên đá đã mài nhẵn bóng của bà, vẫn phải luôn miệngtrầm trồ tấm tắc. “Đá bà Mậu” là một bí mật có giá trị của phủ Nam Kinh, nghenói các quan chân phủ dùng nó để thể hiện đẳng cấp sang trọng của mình ở kinhthành.

Bà mẹ Ngọc Liên hắng giọng định nói gì đó, thì Mậu A Bà đã lên tiếng: “Vẫn muốnđi, phải không?”.

Rõ ràng câu này dành cho Ngọc Liên. Hai mẹ con chẳng ai bảo ai, củng thấy gailạnh.

Ba mẹ nói: “A Bà thật tinh tường… tôi không khuyên can được cháu…”

“Thế thì bà cứ hỏi đi hỏi lại nó câu đấy, chuyện ba năm trước, là gì vậy?”.

Ba năm trước, Ngọc Liên cho Âu Liên cùng đi thuyền ra hồ hái sen, rồi Âu Liênbị chết đuối.

Bà mẹ trào nước mắt: “Tôi… tôi…”

“Bà không có gan nhắc lại chuyện buồn khi xưa! Nhưng bà có nhỡ bà chỉ còn nó làđứa con duy nhất không?”

Thấy mẹ bị mắng mỏ, Ngọc Liên tức lắm, nỗi sợ hãi bỗng tan biến: “Em cháu bịsảy chân, là tại cháu, chứ không liên quan gì đến mẹ cháu?”

“Không liên quan đến bà ấy ư?” Mậu A Bà dừng tay đang mài đá, ngẩng nhìn NgọcLiên: “Cháu phải nghe bố mẹ cháu kể từ đầu, khi sinh Âu Liên, ta đã dặn dònhững gì?”

Khi Âu Liên chào đời, bố mẹ Liên đã đến nhà Mậu A Bà cầu phúc và xem số, Mậu ABà chỉ nói bốn chữ đáng buồn “Xuống nước thì chết”.

Cho nên Âu Liên từ nhỏ luôn bị cấm mon men ra sông hồ. Hàng năm đến mùa sen,Ngọc Liên thường cùng các bạn trong xóm đi thuyền hái sen, cô ngoái nhìn ÂuLiên nước mắt lưng tròng nhìn theo con thuyền dần đi xa, rất thương nó, rồ cônghĩ mình sẽ chiều lòng đứa em.

Ba năm trước, hậu quả của sự chiều chuộng ấy là Âu Liên chết đuối, khi mới 11tuổi.

Nhớ lại cái tội lớn ấy của mình, Ngọc Liên cố kìm nước mắt nhưng miệng vẫn nóicứng: “Tại cháu giấu mẹ cho nó lên thuyền. Cháu đã sai. Hồi đó cháu chưa biếtbơi, nếu không, cháu đã cứu được nó. Nay cháu đã biết bơi, dù nước sâu đến mấycũng bơi được, vậy tại sao không thể đi hái sen?”

Sau cái chết của Âu Liên, Mậu A Bà lại bảo đừng cho Ngọc Liên xuống nước.

Xuống nước thì chết!

Bà mẹ gắt con: “Ngọc Liên!”.

Mậu A Bà không hề nổi nóng, chỉ đưa bàn tay cho cô, những ngón tay xù xì nhưđốt trẻ vuốt mái tóc bạc lòa xòa rủ xuống. Hồi lâu sau mới nói: “Ta chúc mừngcháu, không chỉ không tránh xa sông nước như lời ta dặn, mà còn khổ công tậpbơi.”

“Đúng thế, và suốt ba năm qua cháu chẳng làm sao cả!”

Mậu A Bà cười nhạt: “Cho nên cháu cho rằng ta toàn phán vớ vẩn chứ gì?”

Bà mẹ vội xem vào: “Cháu nó nói năng không cân nhắc. A Bà đừng cho là thật.”

Ngọc Liên lập tức xổ ra những điều lâu nay cô vẫn nghĩ nhưng chưa dám mở miệng:“Mẹ ạ, bà ấy nói khoác thì có! Âu Liên bị đẻ non mấy tháng, lúc mới sinh chỉ nặngchưa đầy bốn cân (3), ai cũng bảo nó sẽ dặt dẹo hay ốm, không thể bơi lội gì;hễ xuống nước thì… hồi đó con còn bé, dại dột, nên đã cho nó cùng ra hồ rồi nótrượt ngã xuống nước, ba năm qua ai cũng trách móc con, con cảm ơn, nhưng tuyệtđối không nên cho rằng chuyện đã ứng nghiệm với lời tiên đoán của A bà! Ai cũngbiết ba năm qua tối nào con cũng ra hồ tập bơi, suốt ba năm trời bơi lội rồi,có làm sao đâu?”

Bà mẹ lại nói: “Ngọc Liên! Hồi đó con còn dại dột nhưng nay đã lớn rồi mà vẫnchẳng hiểu gì cả?”

Mậu A bà hình như không cảm thấy Ngọc Liên cáu kỉnh ra sao, vẫn tiếp tục cặmcụi mài đá. Khi thấy cả hai mẹ con cùng im lặng, bà mói chậm rãi nói: “NgọcLiên, cháu có biết tại sao nhà ta từ trong ra ngoài đều một màu đen không?”

Ngọc Liên hơi kinh ngạc trước câu hỏi đột ngột. “Tại sao ạ?”

“Vì bị cháy. Không phải tại ta luyện đan hay nấu cơm rồi lỡ gây hỏa hoạn, mà làbị những kẻ bực mình với ta phóng hỏa. Tại vì ta tiên đoán quá đúng. Bọn họ bịmất người thân, vì họ bất cẩn, lại không chịu nghe lời ta dặn dò. Người đời làthế đấy, họ thường không nghĩ xem mình sai ở đâu, nhưng lại thích gán sai lầmcho người khác. Họ cho rằng ta có vu thuật, tà thuật, ta phán ra lời nguyền gìđó, nên mới xảy ra các chuyện bi thảm. Thế là họ trút giận vào ta, họ muốn đốttrụi ngôi nhà trăng của ta. Nhà cháy, cây cối bên cạnh cũng cháy, nhưn lửa tànrồi mà nhà vẫn không đổ, cây cũng không đổ, cây xanh biến thành cây khô.” Mậu ABà kể lại rất thản nhiên.

Ngọc Liên định hỏi: bà nói thế là ý gì. Nhưng cô cảm thấy hình như mình đã hiểuẩn ý sâu xa trong đó.

“Ta về thôi, mẹ ơi!” Ngọc Liên kéo tay mẹ.

Nét mặt bà mẹ vẫn đầy lo lắng: “Vậy con..”

Ngọc Liên cười: “Con xin nghe, con không đi nữa. Vừa nãy con bực mình, nói bừacho hả giận như những người đã đốt nhà Mậu A Bà, nguôi giận rồi, con thấy A Bànói là đúng.”

Ánh mắt bà mẹ nửa tin nửa ngờ, nhưng nụ cười của Ngọc Liên đã thuyết phục đượcbà.

Lúc sắp ra về, Ngọc Liên bỗng hỏi: “A Bà, cháu sẽ nghe lời, bây giờ bà giảithích giúp cháu, tại sao nói cháu xuống nước thì chết?”.

Mậu A Bà trả lời xem lẫn tiếng mài đá rin rít; “Cháu từng nghe nói thiên cơkhông thể tiết lộ chứ?”

“Cháu đã ba năm bơi lội mà không chết lý do đó đã đủ để xin A Bà giải thíchchưa?”

Tiếng mài đá ngừng bặt, rõ ràng là Mậu A Bà đang cân nhắc. Hồi lâu sau bà mớinói: “Ý bà già này là, cháu xuống nước bình thường thì không sao, nhưng đừng rahồ sen. Nếu không… nó sẽ… đưa cháu đi đấy!”.

Hai mẹ con ra về không quên khép cửa ngôi nhà đen. Trong nhà lại yên tĩnh nhưthường: tiếng mài đía rin rít chứ không ồn ào, ồn ào là do tiếng người nóichuyện.

Gần như sau khi không nghe thấy tiếng bước chân của mẹ con họ nữa thì Mậu A Bàcũng vừa mài xong một hòn đá, bà ngắm nghía phẩm mới của mình dưới ánh đèn mờnhạt, thở dài. Bà do dự khi đặt nó vào cái âu bằng gốm đặt trên bàn, rồi lạithở dài.

Thiên cơ không thể tiết lộ. Mình đã nói hơi nhiều thì phải? Đây là cái tật cốhữu của bà: bà không thể không thương xót người đời, những người nghe cứ khôngưng, còn bà thì bị họ ghét. Nhưng vẫn còn một điều bí mật này bà không nỡ nóira: hôm nào bà mài xong một viên đá thì hôm đó sẽ có một người quen bà từ giãcõi đời.

Sự đời xưa nay cứ tàn nhẫn như thế đấy!

Trời đã tối hẳn, một con thuyền nhỏ nhẹ ngàng rời bờ, bơi trên hồ sen, rồi dừnglại ở một vùng nước trống vắng hiếm thấy giữa đám lá sen dày đặc.

Ngô Duy Lạc cầm mái chèo, Ngọc Liên ngồi ở mũi thuyền. Ngọc Liên chăm chăm nhìnvào vùng nước xám xịt trước mặt, tâm trạng cô rối bời, trái hẳn với mặt hồ đangtĩnh lặng.

Âu Liên, chị đây mà! Sau ba năm trời, chị đã sẵn sàng rồi.

Em nói xem, ai đã đưa em đi? Là con ma nước trong truyền thuyết, hay là con ácma Lã bổ đầu (4) của phủ Giang Kinh thời xưa, bao năm qua vẫn luôn tìm cách hạingười?

Chị mong truyền thuyết của làng ta là thật, chị được gặp em vào ngày giỗ củaem.

Nếu đúng là kiếp sau em không thể đầu thai trở về dương thế vì em bị chết đuối,thì đó là điều mà chị phải ân hận suốt đời, chị sẽ bù đắp cho em tất cả nhữnggì chị có, sao ba năm bị giày vò, chị đã sẵn sàng cả rồi.

Em gái thân yêu hãy tha thứ cho chị.

Những giọt nước mắt nóng hổi lăn trên gò má giá lạnh của Ngọc Liên.

Nhìn qua làn nước mắt, Liên thấy tất cả đang mờ ảo, ánh trăng nhàn nhạt mongmanh phủ lên vạn vật. Trong màu ảo ảnh này, một cô gái mảnh mai từ từ dâng lênkhỏi mặt hồ.

Ngọc Liên kinh ngạc đờ đẫn, cô đưa ống tay áo lên quệt nước mắt, tim cô dườngnhư ngừng đập.

Âu Liên vẫn yếu ớt như ba năm trước, khuôn mặt trắng xanh dưới ánh trăng, vô sốnhững giọt nước đang chảy xuôi theo làn tóc rối ướt đẫm, trông Âu Liên thậtđáng thương, hệt như ba năm trước, khi được vớt lên.

“Âu Liên…” Ngọc Liên khẽ gọi em.

Âu Liên từ từ đưa tay về phía chị gái, những giọt nước rơi xuống từ ngón tay ÂuLiên.

Ngọc Liên định hỏi: có ai đó đã hại em phải không? Nhưng bỗng có ngay câu trảlời: “Chính chị đã hại em.”

Sự hối hận giày vò cô suốt ba năm trời, giờ đây như nước lũ phá đê lạnh lùng xôđến khiến cô như sắp nát tan trong khoảnh khắc.

Nhưng Âu Liên không hề có ý trách móc, chỉ đưa tay ra, nói: “Chị ơi, cứu em với!

Ba năm trước chị không cứu được em, hôm nay chị phải thực hiện lời hứa của chị,dùng đời mình để cứu em.”

Ngọc Liên đưa tay ra, không chút do dự.

“Ngọc Liên!” Ngô Duy Lạc kinh hãi kêu lên.

Nhưng đã muộn.

Ngọc Liên dường như tan vào trong màn đêm lạnh giá, không giãy giụa, không kêucứu, biến mất trong im lặng. Hình như chỉ trong chớp mắt, mặt hồ đã trở lại imả phẳng lặng, không một gợn sóng, im ắng như một tấm vải đen không chút sinhkhí.

Chú thích:

(1): “Liên” có nghĩa là “hoa sen”

(2): Mấy chữ này có tên của hai người: Liên (sen), Lạc (vương vấn)

(3): Cân ta, mỗi cân tương đương 400g

(4): Tức bổ đầu họ Lã. Bổ đầu: nhân viên (thời phong kiến) chuyên trách bắt tội phạm