ất cả Sài Gòn dường như đều tập trung vào hội chợ Hòa Bình đã được khai trương từ hơn một tuần lễ nay ở Thảo Cầm viên. Hội chợ này có lẽ là một hội chợ lớn nhất từ trước đến giờ. Ngoài tất cả diện tích Thảo Cầm viên đều được dùng khai thác hội chợ, người ta còn trưng dụng gần cả con đường trước mặt lẫn khu đất rộng lớn bên kia cầu Thị Nghè.

Mỗi ngày, khi mặt trời bắt đầu lặn và sức nóng của một ngày bắt đầu dìu dịu, hội chợ liền bắt đầu sống dậy thật sự và càng lúc càng náo nhiệt, người đi như nước chảy, đèn muôn màu rực sáng cả một vòm trời. Hôm nay, hội chợ bước qua ngày thứ tám. Cảnh náo nhiệt như thường lệ.

"Mau lên! Mau lên! Chỉ còn một vé nữa thôi là mở màn! Quí ông! Quí bà! Quí cô! Quí cậu! Quí chị! Quí anh hai! Sẽ được xem và nghe đầu lâu biết nói! Mau lên! Chỉ có 30 đồng bạc, quí vị được xem một màn độc nhất vô nhị! Dạ! Bà đây mua vé! Mời bà vào… Xin quí vị chưa kịp, chờ chốc lát chúng tôi sẽ bán vé cho đợt tới! Mười đồng bắn được ba phát… 30 đồng năm trái banh... liệng đổ hết các lon để trên là được thưởng. Trời đất ơi! Vì đâu mà thân tôi ra nỗi này! Tứng tửng từng tưng! Thùng! Thùng! Thùng! Đây là gánh xiếc Bành Tổ lớn nhất Việt Nam! Sáu con cọp! Bốn con sư tử! Tám con voi! Bảy con báo! Và tất cả các con thú dữ nhất của rừng sâu Phi Châu! Một con sư tử của chúng tôi chút xíu đã nghiền nát người dạy thú của chúng tôi trong ngày hôm qua nhưng người dạy thú chúng tôi đã chế ngự được nó bởi cặp mắt điện lực của mình. Hôm nay cảnh ghê rợn và hứng thú đó lại tái diễn! Kính mời quí ông, quí bà mua vé mau, kẻo hết như đêm qua!"

Giữa cảnh ồn ào đó, chỉ có một lều vải hoàn toàn yên lặng đã ba ngày rồi: đó là lều của "gánh xiếc Bồ Câu". Nếu so sánh với gánh xiếc Bành Tổ, gánh xiếc Bồ Câu nhỏ và khiêm nhượng hơn, nhưng lừng danh hơn gánh xiếc Bành Tổ nhờ các màn đặc sắc như "Ngựa biết nhảy đầm", "Chó biết làm tính", "Gà biết khóc", tất cả các màn trên đều do ông Sanh, một tay kỳ cựu trong gánh xiếc Bồ Câu biểu diễn và nhất là nhờ bộ ba du bay: Lãnh, Đình, Vân lẫn những trò hề cười bể bụng của chú hề Lùn Tịt.

Gánh xiếc Bồ Câu chìm đắm trong bóng tối giữa các nhà, trại lều tràn ngập ánh sáng muôn màu. Không ai để ý đến gánh xiếc này nữa cả! Trong góc lều còn lóe ra một ít ánh sáng, nhìn qua lần vải mỏng, người ta thấy các bóng người lay động...

Một người đàn bà xanh xao còn rất trẻ đang nằm trên giường, ba người đang đứng bên cạnh: Người thứ nhất có râu dài và tóc bạc trắng, người thứ hai có mái tóc Híppi, người thứ ba lùn, chân khập khểnh, có cái đầu thật to. Người thứ ba giơ đôi tay ngắn ngủn của mình ôm hai đứa trẻ, một đứa bé trai mười một tuổi và một đứa bé gái năm tuổi như muốn bảo vệ chúng.

Người đàn bà bệnh hoạn thở rất mệt nhọc, dường như đã kiệt lực, cố đưa tay lên ra dấu hiệu và phều phào nói muốn không ra lời: "Đình… ".

Đứa bé trai run lên khi nghe gọi tên mình, nó tiến đến giường, tim đập thình thịch:

- Con đây nè, má!

- Đình ơi! Con đưa tay cho má nắm. Má biết má đang nói với một đứa con trai can đảm...

- Má ơi! Má nói đi… Con nghe má nói đây!

- Đình! Vân là em gái của con, từ giờ trở về sau nó nằm dưới sự che chở của con... Con hãy thương em con suốt đời nó nghe con! Má không muốn về sau em con trở thành một cô gái xiếc chuyên đu bay... Má rất sợ cuộc đời như thế, một cuộc đời lang thang dưới mặt trời nóng cháy và trong bão tố tơi bời, cuộc đời mà tai nạn luôn luôn rình rập kể cả lúc trình diễn lẫn tập dượt... Đình ơi! Con hãy hứa với má là con luôn để em con ở trong một mái ấm chứ không được bao giờ ở trong một cái lều của một gánh xiếc như thế này! Má giao gánh xiếc này, tất cả, kể cả xe cộ nữa, cho ông Lãnh đem bán, ông là đại diện của má trong vụ này, ông đang điều đình bán cho ông chủ đoàn Ảo Thuật Quốc Tế phía trước. Ông Lãnh sẽ chăm sóc các con và quản trị số tiền bán được. Lẽ dĩ nhiên, về sau ông Lãnh sẽ tìm việc cho con. Đình ơi, con nhớ nghe, ông Lãnh là người giám hộ của con đó. Má chọn ông Lãnh mà không chọn ông Sanh vì ông Lãnh còn trẻ, có thể chăm sóc các con được lâu hơn.

- Má ơi! Con hứa với má là con sẽ chăm sóc em con suốt đời.

- Được! Như thế má mãn nguyện lắm rồi!

Lúc đó, bỗng có người gõ cổng.

Một người băng tay hồng thập tự đi vào, theo sau có hai nhân viên cứu thương lưu động.

Người ấy hỏi:

- Có phải ở đây có người bệnh phải cứu cấp gấp?

Ông Sanh đáp:

- Dạ, phải! Đây nè! Đó là bà chủ của gánh xiếc Bồ câu!

Người y tá nghiêng mình gần người hấp hối, quan sát gương mặt tái mét của bà ta rồi ra dấu cho hai người theo sau đi ra ngoài.

- Bà này sắp mất rồi! Chỉ vài phút nữa thôi! Đem vào nhà thương vô ích, không cứu kịp đâu! Tội nghiệp! Bà này còn thật trẻ, lại bị chết giữa hội chợ rộn rịp như thế này! Đời là thế!

Tiếng trống của gánh xiếc Bành Tổ bỗng dồn dập: Thùng! Thủng! Người đàn bà từ từ thở hơi cuối cùng. Hết cả rồi!