ậy là đã bốn năm rồi nó không được đi học, đã bốn năm nó phải lao lực để kiếm sống. - cái tuổi của nó, đúng ra phải được cha mẹ thương yêu, đúng ra phải được tới trường, đúng ra phải được hồn nhiên như lủ bạn nó để vui đùa với tuổi thơ, chứ đâu phải mổi ngày với từng tập vé số trên tay thang lang hết từng góc phố để nhận được những cái lắc đầu xua đuổi hay những câu chửi rủa tục tằn. Người thương hại nó thì bảo nó thật không may.

Mà có lẽ nó thật không may thật. Lúc trước nó cũng từng được tới trường, cũng từng được cha mẹ ôm ấp, cũng từng có những ngày tháng đầy ấp tiếng cười... Nhưng thật không may, từ ngày mẹ nó chết đi làm cả gia đình nó chết theo. Chết tức tưởi, chết từ trong ra ngoài, chết từ trên xuống dưới, tinh thần cha nó chết và tương lai của nó cũng chết luôn. Cha nó chán nản xoay qua đạp xích lô, rồi không biết từ lúc nào ông bổng đâm ra mê rượu chè, hút sách. Tiền đạp xích lô còn không đủ cho ông giải cơn ghiền nói chi đến ngày hai bữa. Thế là nó nghỉ học ở nhà trông nhà cho cha nó vì ông làm gì để có tiền đóng học phí cho nó mà đòi đi học. Rồi thì một hôm cha của nó trao cho nó một sấp vé số và từ đó cuộc đời nó đi vào một khúc rẽ khác.

Những ngày đầu làm quen với từng con phố nó đã buồn khi thấy những đứa trẻ cùng tuổi hồn nhiên vui đùa. Nó đã bối rối khi đứa bạn thân hỏi: " Ê Tèo sao mày không đi học?". Hay ngượng ngùng khi có đứa mỉa mai " Ủa Tèo, mày làm nghề bán vé số hả? Oai quá hén!". Có những lúc tủi thân nó khóc một mình. Đôi khi nó nghĩ giá mà mẹ nó chưa chết thì chắc nó đã đở cực hơn bây giờ.

Hiểu và thương nó nhất có lẽ chỉ có bà Tám bán thuốc lá ở đầu hẻm. Nó đã rơi nước mắt khi bà xoa đầu nó: "Thiệt tội, không hiểu cái thằng cha mày nó nghĩ sao mà lại bắt mày nghỉ học." Bà giúp cho nó nhiều. Khi thì chén cơm, lúc thì tô mì, có khi còn cho cả thuốc lá đem về cho cha nó nữa. Nghĩ lại nó thấy nó còn hạnh phúc hơn cả nhiều người. Thì có đâu xa, đám bạn của nó đó. Thằng Tí thì lượm ve chai, thằng Hùng Đen không cha không mẹ đi gõ hủ tiếu dạo. Mà tội nghiệp nhất phải nói tới con Hạnh. Cha nó chết, mẹ nó lấy chồng khác bỏ nó cho nội nó nuôi. Mà nội nó già cả có làm lụng gì đâu, lại còn nay đau mai yếu. Nó thì lại mù vào thửơ nhỏ nên chỉ biết ăn xin để kiếm chút gì nuôi hai bà cháu. Đấy, ở cái mãnh đất thành phố Hồ Chí Minh này, nơi được gọi là văn minh nhất nước Việt Nam, nơi có những tòa cao óc cao ngất trời, nơi có những người giàu xài tiền như nước, nơi có những nhà hàng sang trọng sặc sụa mùi rượu tây, lại cũng là nơi mà mỗi ngày người ta chôn vùi không biết bao nhiều tương lai của những thế hệ như nó. Trên khắp các đường phố Sài Gòn, nơi nào mà không có những hình bóng như nó, với các sấp vé số trên tay, hay cái khay nhỏ đựng dăm ba cây kẹo hoặc vài bao thuốc lá, hay cái lon nhỏ đựng tiền và cái thố bẩn thỉu để đựng những thức ăn thừa thãi. Cuộc đời của họ phụ thuộc vào những thứ đó.

Một chiếc xe phóng qua làm vũng nước bên đường bắn tung tóe vào người đưa nó ra khỏi dòng suy nghĩ. Ngoài trời mưa vẫn rơi, nó ngao ngán nhìn sấp vé số chỉ khoảng một nửa. Tối nay về không đủ tiền cho cha nó thế nào cũng bị ông rầy. Nó thất thiểu đi vào quán Nai Vàng hy vọng bán thêm được vài tấm nữa. Một bóng người nhỏ thó ngã đụng nó khi nó vừa vào quán, một tràng chửi rủa dài lê thê. Nó ngước mắt nhìn người mới đụng nó. Thì ra là con Hạnh. Nó cầm tay con nhỏ kéo đi, nghe sau lưng tiếng bà chủ tru tréo:

- Cái đồ dơ bẩn... Cái thứ ăn mày... Cái thứ có cha sanh mà không có mẹ dạy...

Con Hạnh khóc nấc lên. Nó vỗ về:

- Thôi bỏ đi Hạnh. Mà mày làm gì người ta đuổi mày vậy?

Con nhỏ nghẹn ngào:

- Tao chỉ cố xin thêm tí đồ ăn cho nội tao thôi, sáng giờ có được gì đâu. Mưa gió như vầy mà nội tao đang bệnh, không biết nội có sao không.

Nói xong con nhỏ oà lên khóc. Nó dỗ dành:

- Mày làm gì mà khóc dử vậy. Mà nội mày bệnh mày mua thuốc cho nội mày chưa?

Con nhỏ phân bua:

- Tao làm gì có tiền mà mua.

Một ý nghĩ thoáng qua trong đầu làm nó rùng mình. Chợt nó mím môi và dúi nhanh vào tay con Hạnh số tiền trong túi nó.

- Mày cầm số tiền này mua thuốc cho nội mày đi.

Con nhỏ ngập ngừng:

- Rồi mày lấy tiền đâu đưa cho cha mày? Ổng đánh mày chết sao?

Nó nghiến răng:

- Mặc kệ tạo, mày đi mua thuốc cho nội mày đi. Mưa gió như vầy mày đừng có đi xin nữa.

Nói xong nó quay người chạy đi, nó không muốn cho con Hạnh biết nó đang khóc. Về tới nhà nó chợt cảm thấy sợ hãi. Nó sẽ nói sao với cha nó đây. Tần ngần một chút nó quyết định đi vào. Kệ, tới đâu thì tới. Vừa vào nó đã thấy cha nó ngồi đó. Thấy nó vào ông hỏi:

- Mầy về tới rồi hả?

- Dạ

- Bữa nay bán có hết không?

- Dạ... tại trời mưa nên con bán chỉ được nửa thôi.

- Mày đúng là cái đồ vô dụng.

Chửi nó rồi ông ho hù hụ. Ông lại lên cơn ghiền, người ông co rúm lại.

- Mày chạy đi mua thuốc cho tao lẹ lên.

Nó tái mặt.

- Con... con không có tiền.

Ông trợn mắt nhìn nó.

- Mày nói gì? Không có tiền à? Chứ tiền mày bán sáng giờ đâu?

Nó rùng mình lùi lại sau.

- Con... con cho con Hạnh mượn mua thuốc cho Nội nó rồi. Nội nó đang bệnh.

Nghe nó nói ông sấn tới bóp cổ nó

- Mày nói gì hả thằng khốn nạn? Bà nó bệnh chứ còn tao thì sao? Thằng chó chết này tao giết mày.

Ông siết càng ngày càng chặt. Nó thấy ngộp thở nó hoa mắt lên. Nó cố vùng hết sức xô ông ra. Ông té xuống đất, nước mắt, nước mủi chảy ròng ròng, người ông run lên từng hồi. Cơn ghiền dâng lên hành hạ ông, nhìn ông như người đang hấp hối.

Nó thu mình vào một góc nhìn cha nó đau đớn trong cơn ghiền. Lòng nó quặn đau. Tại sao cha nó lại như vầy? Tại sao ông lại là cha nó? Không đành tâm nhìn cha nó khổ, nó chạy đi mượn tiền mua thuốc. Trời mưa như trút nước còn nó thười ướt như chuột lột. Nó gõ cửa từng nhà mà nó nghĩ có thể mượn được tiền nhưng thủy chung nó chỉ nhận được những cái lắc đầu. Nó chán nản quay trở về. Từ xa nó thấy nhà nó như đông người lắm. Linh tính cho nó hay có chuyện chẳng lành xãy ra.

Rẽ đám đông bước vào. Bà Tám vừa thấy nó liền kéo nó vào trong:

- Mày đi đâu nãy giờ vậy thằng nhỏ? Cha mày ổng đi rồi.

Nó lặng người đứng khựng lại. Nó nhìn bà Tám rồi nhìn vào trong. Nó thấy cha nó nằm dưới đất, gương mặt ông co rúm lại đau khổ, miệng ông đầy bọt trắng. Nó lắc đầu từng hồi, rồi nó quay mình lao nhanh ra ngoài.

Trời vẫn mưa như trút nước. Nó chạy nhưng không biết mình về đâu. Ngang qua những vỉa hè nó thấy từng nhóm ăn mày đang cố thu mình vào một góc, đang cố tránh những cơn mưa cuồng nộ. Nó thấy người ăn mày mẹ ôm đứa ăn mày con vào lòng như che chở, như truyền hơi ấm cho đứa con. Nó nghĩ tới mẹ nó, tới cha nó rồi nó gục xuống, nó khóc tức tưởi. Sao cuộc đời lại lắm người khổ đau như vầy. Ông trời hỡi! Ông có thấy chăng những mảnh đời Việt Nam đang trôi nổi, đang khốn khổ giửa dòng đời nghiệt ngã. Phải chăng ông đang khóc thương những mảnh đời khốn khổ như những mảnh bèo hoa dật dờ trôi giạt theo giòng nghịch lũ.