ắn biết những cái gọi là dịch trạm trên thực tế đã bị Lý Ngôn Khánh biến thành chỉ còn cái tên, trên thực tế cũng không khác gì chỗ buôn bán. Lính ở dịch trạm thực tế đều là dân cư bản địa, trên danh nghĩa là làm việc vì triều đình, thực tế căn bản Lý Ngôn Khánh không có trách nhiệm trả lương cho bọn họ.

Tất cả chi tiêu của dịch trạm đều là do bọn họ tự chịu trách nhiệm, lời lỗ ngươi làm tốt ngươi được hưởng. Chẳng những có thể lấy đó là nuôi thân, thậm chí có thể kiếm được tiền tài.

Còn nói với người ngoài thì đây là bọn họ làm việc vì triều đình.

Mà trước mặt người cùng quê thì bọn họ tựa hồ cũng tài trí hơn người, rất có thể diện.

Cảnh tượng dịch trạm như vậy xuất hiện tại Hồng châu thì dù là Ngụy Chinh, Bùi Thế Củ cũng đều kín đáo phê bình. Nhưng về sau bọn họ nghe ngóng mới biết lính ở dịch trạm này không chỉ phụ trách tiếp đón mà còn có rất nhiều trách nhiệm. Bởi vì những dịch trạm này đặt ở ven đường khiến suốt đường tuy không thể đạt tới mức của rơi không thèm nhặt nhưng cũng có thể coi như thái bình vô sự. Mà dịch trạm này cũng mở ra một con đường đi cho thương nhân, lại giải quyết được rất nhiều lưu dân, khiến bọn họ và người dân bản địa có chỗ ăn mặc đi lại.

Hiện giờ Ngụy Chinh ấy những dịch trạm này đã tạo thành một mạng lưới khổng lồ.

Chẳng những nó bao trùm toàn bộ khu Lĩnh Nam mà đồng thời còn mang tới cho phủ nha các nơi nguồn thu nhập không nhỏ.

- Tất yếu phải thiết lập nhiều dịch trạm như vậy sao?

Ngụy Chinh từng hỏi thăm dân bản xứ.

Câu trả lời khiến Ngụy Chinh giật mình vô cùng. Từ khi Lý Ngôn Khánh khai mở khu Việt tây, thương nhân qua lại gia tăng. Hàng hóa cả khu Lĩnh Nam này lưu động dường như đã sánh được với khu Trung Nguyên của Quan Trung. Người bán hàng đi lại không dứt. Đối với khu Lĩnh Nam mà nói, người bán hàng rong cũng không có gì không ổn. Thậm chí tại khi Việt tây, người bán hàng rong đã trở thành một loại thủy triều, kéo theo cả khu Lĩnh Nam phát triển. Mặc kệ Ngụy Chinh có tán thành hay không thì cũng phải thừa nhận, Lĩnh Nam đã hoàn toàn phồn hoa hơn rất nhiều.

Xe ngựa chậm rãi đi vào dịch trạm Bạch Thạch.

Ngụy Chinh vẫn đứng ở cửa dịch trạm, rất lâu không nói gì, chẳng thấy cử động gì khác.

Chuyến đi Lĩnh Nam lần này đích thật khiến hắn mở rộng tầm mắt...

Nghỉ ngơi một đêm tại Cổ huyện xong, Bùi Thế Củ và Trường Tôn Thuận Đức lại lên đường một lần nữa. Chỉ là lần này quy mô đoàn xe càng lớn hơn. Ngoài bốn cỗ xe nhân mã vốn có ra còn có thêm hơn ba trăm xe quân đội mở đường đi theo. Thích sứ Quế châu Trịnh Hoành Nghị đã chờ sớm tại huyện thành Cổ huyện, hơn nữa còn cùng đi với đoàn xe khâm sai.

Trịnh Hoành Nghị giải thích:

- Sau đầu xuân, nhân khẩu của Quế châu tăng vọt, rất nhiều chuyện cần tới phủ đô đốc An Nam xin chỉ thị, sửa đổi để về sau làm việc.

Ngụy Chinh hơi tò mò, nghi hoặc nhìn Trịnh Hoành Nghị hỏi:

- Chuyện gì cần sửa đổi?

Trịnh Hoành Nghị đáp.

- Từ năm thứ 5 Đại Nghiệp, đại phủ đô đốc đã ban bố lệnh khai hoang, đến nay đã ba năm rồi.

Ba năm trước đây nhân khẩu Quế châu chẳng qua cho hơn hai mươi vạn, cho nên mục đích khai hoang chủ yếu là để hấp dẫn lưu dân. Để thu hút dân chúng, rất nhiều pháp lệnh đã được ban hành, ban thưởng, thuế khóe, tất cả đều xoay quanh mục đích này.

Sau ba năm, cuối năm ngoái bắt đầu sửa đổi hộ tịch, nhân khẩu Quế châu đã tăng vọt lên hơn 50 vạn. Cho nên rất nhiều pháp lệnh và ban thưởng trước kia giờ không thích hợp nữa. Năm ngoái đã có người muốn sửa đổi nhưng vì Vương gia lúc ấy bận rộn bình loạn nên cũng không bận tâm được tới việc này... Năm nay cũng không điều chỉnh thì chỉ sợ sẽ rất phiền toái. Cái goi là Lý loạn thật ra là cái cớ Lý Ngôn Khánh giết La Hoàn mà thôi.

Ngụy Chinh cũng không hứng thú lắm với lý loạn mà Ngụy Chinh lại lại cảm thấy vô cùng giật mình vì nhân khẩu Quế châu trong ba năm tăng vọt gấp ba. Không chỉ Ngụy Chinh giật mình mà ngay cả Bùi Thế Củ, Trường Tôn Thuận Đức cũng bị dọa cho nhảy dựng lên.

- Ba năm, nhân khẩu Quế châu lại tăng lên nhiều như vậy sao?

- Đâu chỉ Quế châu, còn cả Ung châu, Khâm châu nhiều nhân khẩu như vậy mà cũng tăng trưởng với quy mô lớn. Năm Võ Đức thứ tư, Vương gia sơ định An Nam, toàn bộ nhân khẩu chỉ khoảng 140 vạn mà thôi. Mà bây giờ nhân khẩu An Nam đã tăng lên 500 vạn. Đặc biết là Giao châu bởi là chỗ phủ đô đốc nên nhân khẩu càng tăng mạnh. Theo như sổ sách năm ngoái thì nhân khẩu Giao châu đã tiếp cận con số trăm vạn.

Bùi Thế Củ, Trường Tôn Thuận Đức đều đưa mắt nhìn nhau.

Mấy năm qua triều đình cũng một mực duy trì chế độ nghỉ ngơi tích sức, mau chóng khôi phục nguyên khí, đạt tới quy mô giống như mười năm Đại Nghiệp trước kia. Tuy nhiên, các loại pháp lệnh ban xuống cũng không phải là không có hiệu quả nhưng so ra với Lĩnh Nam thì đúng là chênh lệch quá nhiều. Nhân khẩu ở nơi này quả thực tăng vọt quá nhanh.

Lĩnh Nam vốn là một nơi Man Hoang, số người cũng lớn. Theo như số liệu Trịnh Hoành Nghị đề cập tới thì có thể thấy được tình huống của Lĩnh Nam. Lý Ngôn Khánh trong thời gian ngắn ngủi ba năm đã khiến cho nhân khẩu Việt tây tăng tới mức này, không thể không nói đó là một đại kỳ tích. Ngụy Chinh không nhịn được hỏi.

- Đại đô đốc có biện pháp gì mà lại hiệu quả như vậy?

- Hắn thực sự cũng không có gì...

Trịnh Hoành Nghị hơi do dự rồi nói khẽ:

- Ngoại trừ thu nạp lưu dân, khai hoang khẩn ruộng ra thì đại đô đốc còn phổ biến một luật đó là ... Luật công dân!

- Luật công dân?

- Hiện giờ theo luật công dân ở phủ đô đốc An Nam, dân phân làm ba cấp.

Dân Đường là đứng đầu... Tất cả những người không phải là dân Đường lại có thể mua bán quyền công dân, chỉ cần nộp đủ lệ phí là có thể đạt được tư cách của Đường dân. Sau khi có được tư cách Đường dân thì có thể có ruộng đồng, nhà đất...

- Đợi đã đợi đã. Cái gọi là Đường dân này có liên quan gì tới việc nhân khẩu tăng vọt?

- Đường dân có quyền nuôi nô lệ.

Vấn đề ở chỗ những năm năm An Nam phát triển quá nhanh nên số nô lệ cũng không nhiều. Muốn mua nô lệ nhất định phải...

Ngụy Chinh biến sắc, tốt ra:

- Xuất binh?

- Đúng thế!

- Ngươi nói là Vương gia mấy năm nay tự tiên xuất binh với bên ngoài.

Trịnh Hoành Nghị liên tục lắc đầu.

- Vương gia chưa bao giờ xuất binh với bên ngoài. Công dân nếu cần mua nô lệ có thể thông qua quan phủ, ủy thác cho long kỵ quân của Chân Tịch quốc. Long kỵ quân sẽ mua từ địa phương khác, bán lại cho quan phủ, do quan phủ thống nhất đăng ký nhân khẩu. Tuy nhiên những người này không phải là công dân, chỉ là lệ dân. Công dân cần nô lệ cũng có thể lấy từ đây. Tất cả mọi chuyện mua bán đều do quan phủ sắp xếp, bất luận là mua lệ dân nào không có đăng ký thì khi phát hiện sẽ lập tức bị tịch thu, người liên quan cũng phải chịu trách nhiệm tương ứng. Cho nên mấy năm gần đây nhân khẩu An Nam mới tăng vọt như vậy.