ừ Thức là một ông quan thanh liêm, tánh tình hào phóng, lòng hay thương người. Khi ngồi cai trị ở huyện Tiên Du tỉnh Bắc Ninh, Từ Thức rất được lòng thiên hạ bởi sự nhân hậu của Từ.

Gần chỗ huyện đường có một ngôi chùa, trổ sanh một gốc mẫu đơn. Hằng năm mỗi độ hoa nở, khách thập phương đến xem đông như ngày hội, tiếng đồn khắp xa gần.

Năm đó, khi hoa vừa nở thì có một cô gái nhan sắc tuyệt trần, đến xem hoa, rủi chạm phải tay làm cho hoa rụng. Lính liền bắt giữ lại không cho về. Thời may, lúc đó Từ Thức chợt đến nghe chuyện như vậy, liền xin tha cô gái và cởi áo cừu đang mặc trao cho người giữ hoa để đền.

Cô gái dược thả ra, lạy tạ Từ Thức rồi bỏ đi. Từ Thức cũng không buồn hỏi thăm đến tên họ, quê quán của nàng.

Ngày ngày, Từ Thức ham cảnh gió mát trăng trong, ngâm hoa vịnh nguyệt hơn là ngồi chốn công đường, vì vậy chàng hay mang bầu rượu túi thơ đi lang thang tìm cảnh đẹp. Quan trên thấy vậy buông lời khiển trách, Từ Thức lấy làm phiền nên treo ấn từ quan, không muốn trói buộc mình trong vòng danh lợi.

Từ đó, Từ Thức bình bồng một chiếc thuyền con ngao du đây đó. Một hôm thuyền của Từ Thức đến cửa Thần Phù, trông ra ngoài biển thấy mọt vầng mây ngũ sắc kết thành hình đóa hoa sen. Chàng động tánh hiếu kỳ cho thuyền lướt tới. Trước mặt chàng bỗng hiện ra một dãy núi non thanh lịch. Chàng buộc thuyền lại, một mình lên bờ, núi đá chập chồng không làm sao vượt lên được nữa. Còn đang phân vân, những muốn lui về, bỗng thấy vách đá nứt ra, hiện thành cửa động. Chàng bước vào, được vài bước tự nhiên cửa động đóng lại. Chàng đánh liều đi lần tới trước, được một lát thì con đường rộng mở thênh thang, một dãy đền đài hiện ra với ánh sáng chói lòa, hoa thơm tỏa hương man mác.

Từ Thức say sưa ngắm cảnh, thoạt nghe tiếng cười trong trẻo vẳng lên, ngẩng nhìn. Từ chợt thấy hai cô gái áo xanh vừa cười vừa bảo: -Kìa chú rể nhà ta đã đến.

Rồi hai nàng đến bảo Từ Thức: -Phu nhân chúng tôi cho mời Từ lang vào.

Từ rảo bước theo hai nàng, vào đến cung điện. Từ nhìn thấy hai bức hoành phi thếp chữ vàng “Quỳnh Hư Chi Diện.” “Giao Quang Chi Các.”

Một bà tiên mặc áo trắng ngồi ở giữa điện ra dấu mời Từ ngồi rồi hỏi: -Từ sinh có biết nơi này là đâu không?

Từ Thức đáp: -Lòng tôi còn đầy trần tục không rõ đây là nơi nào, dám xin phu nhơn chỉ dạy.

Bà tiên nói: -Đây là hang thứ ba mươi sáu, động Phù Lai. Ta là Ngụy phu nhân tiên chủ núi Nam Nhạc, vì thấy ngươi có đức nên cho mời đến.

Nói rồi bà tiên quay vào trong gọi mọt tiếng, tức thì một tiên nữ từ trong tha thướt bước ra. Vừa thấy mặt nàng, Từ Thức nhớ ngay đến cô gái làm gãy cành mẫu đơn ở hội thưởng hoa.

Từ Thức còn đang ngơ ngác, thì bà tiên lên tiếng: -Nàng này là con gái ta tên gọi Giáng Hương, ngày trước gặp nạn ở hội thưởng hoa nhờ chàng cứu thoát. Để đáp lại ơn xưa, ta cho nó kết duyên cùng chàng.

Từ Thức không thể từ chối, nên liền đó hôn lễ cử hành dưới ánh đèn mỡ phụng. Các tiên nữ đến mừng cưới rất đông. Từ Thức say sưa nhìn Giáng Hương xinh đẹp trong chiếc áo cưới. Các tiên đều chúc tụng, chuốc rượu cho Từ Thức đến say, rồi đưa vào loan phòng.

Ngày tháng trôi qua mau, Từ Thức sống trong hạnh phúc bên cạnh Giáng Hương đã được một năm. Một hôm, Từ Thức ra xem hồ, thấy sen nở từng bừng, thì động lòng nhớ đến cõi tục. Chàng dắt Giáng Hương lên đỉnh non tiên trỏ con thuyền đang lướt sóng trên mặt biển mà nói: -Khi ra đi, anh còn có mẹ già không ai phụng dưỡng, mãi say hương lửa duyên tiên mà anh quên mất đạo làm con. Vậy nàng hãy cho ta trở về quê hương lo bề báo hiếu rồi ta sẽ trở lên cùng nàng sống mãi nơi cảnh tiên. Nàng Giáng Hương buồn bã báo tin cho mẹ hay. Ngụy phu nhân than rằng: -Ta không ngờ con người ấy lòng trần chưa dứt, thôi thì đành vậy chớ biết sao.

Bèn ra lênh cho Giáng Hương sắm sửa một chiếc xe mây để đưa Từ Thức về cõi trần. hai người gạt lệ trong cuộc chia tay.

Từ Thức về đến làng xưa, mỗi vật đều hoàn toàn thay đổi, người trong làng không mọt ai quen biết, nên chẳng nhận ra Từ. Chỉ có bãi cát cồn dâu còn trơ trơ ra đó.

Đi tìm những người già cả trong làng hỏi xem có ai biết đến Từ Thức không, thì có người đáp: -Theo lời ông cố tôi kẻ lại thì ngày xưa tại làng này có ông Từ Thức đi lạc vào núi đã trên trăm năn rồi, từ ấy đến nay đã trải qua ba đời vua.

Hỏi người khác, họ cũng đáp y như vậy, bấy giờ Từ Thức mới biết một ngày ở trên tiên bằng một trăm năm ở dưới trần. Lòng Từ Thức buồn vô hạn. Muốn trở lại cảnh tiên thì xe mây đã biến thành chim loan bay mất rồi.

Từ Thức chẳng còn hy vọng gặp lại Giáng hương nên khoác áo tơi, đội nón lá, chống gậy trúc đi vào núi Hoành Sơn rồi biệt tích.