ôi đứng cạnh Tổng Thống nhìn xuống tấm bản đồ chi chít những chữ thập, dấu ngoặc, mỗi loại một màu. Tôi chẳng hiểu gì cho đến khi ông giải thích. "Chúng ta chỉ có một cơ hội là thắng nhanh. Tốc độ. Lâu nhất là ba, bốn ngày, và xong!" Tổng Thống bật hai ngón tay. "Có thể kết thúc như vậy đấy".

Có tiếng rì rào tán thưởng của các sĩ quan đứng quanh.

"Ta nhận ngay ra điều đó" ông tiếp tục, giọng thoả mãn. "Chúng có rất nhiều súng ống và đạn dược. Chúng sẽ tiếp tục càn quét, hay đấy, nhưng còn lâu mới là một cuộc chiến tranh. Ta đã quyết định rút khỏi miền núi. Cứ mặc chúng trải rộng tuyến cung ứng ra và ngốn hết đạn dược đi. Cứ mặc chúng tưởng mình đang thắng, đến khi chúng không còn khả năng tự cung tự cấp nữa. Và đúng thế. Chúng rời khỏi miền núi tới hai trăm bốn mươi dặm mà chẳng để lại hậu phương điều kiện gì để duy trì các tuyến cung ứng ngoài mấy con ngựa, con la. Không một chiếc xe tải." Tổng Thống cả cười. "Nghĩ mà xem. Ngựa và la trong kỷ nguyên này!"

Gần như một ban đồng ca, các sĩ quan vây quanh phá lên cười, rồi lại im bặt khi ông nói tiếp. "Chúng ta trụ lại ở Santa Clara, là nơi đủ gần thành phố, để chúng tưởng là chúng có cơ hội. Chúng sẽ dừng ở đấy để kêu gọi tăng viện từ lũ phản bội ở miền Nam, hợp lực tấn công Curatu. Nhưng chỉ có một lối duy nhất cho bọn phản động miền Nam kéo lên tăng viện, song nó đã được các đội quân trung thành của ta trấn giữ, vậy là chúng phải đi về phía Tây, vòng quanh chúng ta, qua bán đảo. Sáng qua, chúng đã xuât quân. Đến sẩm tối thì cả ba sư đoàn cùng vài bọn phiến loạn, đã đến bán đảo. Đấy chính là lúc chúng ta phản công. Hai sư đoàn thiết giáp và ba sư đoàn bộ binh đã xóa sổ chúng. Chúng không tìm đâu ra lối thoát. Chỉ có một hướng duy nhất có thể, đấy là lao xuống biển!"

Tổng Thống nhìn tôi đắc thắng. "Bọn đại tá phản bội nhận ngay ra rằng chúng đã mắc bẫy và không còn hy vọng thoát ra. Sáng nay, ta nhận được báo cáo từ mặt trận, rằng chúng đề nghị thương lượng. Và vào giờ này thì bọn viện binh lẽ ra phải đến từ lâu rồi, bọn cướp ở Santa Clara cũng bắt đầu nhận ra chúng bị dàn quá mỏng. Bên tình báo đưa tin một số đơn vị của chúng đã bắt đầu rút lui. Nhưng chúng đâu hết ngạc nhiên. Hai sư đoàn thiết giáp được điều từ miền Tây tới hiện đang phục kích. Chúng sẽ bị băm vụn".

Đầu tôi như quay cuồng và cặp mắt tôi nặng trĩu.

"Nhưng tin tức" tôi nói "toàn xấu cả. Chúng thắng cơ mà".

"Thì chúng đã thắng" Tổng Thống đáp với nụ cười "thoạt tiên ấy. Và khi thực thi kế hoạch của mình thì ta cấm quảng bá bất cứ tin tức nào ngược lại. Chỉ cần một từ về khả năng chiến thắng của ta là chúng sẽ kịp lui binh để tránh bẫy. Ta đã quyết. Lần này chúng không thể thoát. Một lần cho tất cả, chúng phải học được rằng ta là chính phủ, ta là Corteguay!"

Tổng Thống lặng lẽ nhìn tôi rồi quay sang những người khác. "Toàn bộ là như vậy cho đến thời điểm này, thưa các vị".

Ông không nói gì cho đến khi tất cả ra khỏi và cánh cửa khép lại phía sau họ, rồi ông làm cử chỉ như nhổ toẹt xuống đất.

"Lũ lợn, lũ hèn nhát! Họ tưởng là ta không biết họ đang chờ xem bên nào sẽ thắng để họ tìm chỗ mà dấn thân!"

Tôi nhìn Tổng Thống. Những năm tháng như tuột hết khỏi. Ông vẫn tráng kiện và đầy sinh lực như xưa. Chính thời gian chờ đợi mới tiêu hao năng lực của ông.

Tổng Thống cầm tay tôi, và nhìn vào mắt tôi. "Anh là người duy nhất ta không nghi ngờ" ông sống. "Ta biết anh sẽ về để đứng bên ta, dù là điều gì có xảy ra chăng nữa. Ta không cần ai phải bảo là anh đang trên đường về. Ta biết".

Tôi không trả lời. Ông đến bên ghế, ngồi xuống. "Anh chắc đã mệt mỏi sau chuyến đi. Đến căn của ta mà tắm táp, nghỉ ngơi. Khi dậy, sẽ có một bộ quân phục mới cho anh".

"Quân phục?"

"Đúng, anh vẫn là một đại tá quân đội đấy chứ? Ngoài ra, ta có một nhiệm vụ cho anh. Ở đây ata quá bận không thể bỏ đi đâu được. Ta đã quyết định là anh sẽ thay mặt ta đi thu xếp chuyện đầu hàng của bọn phản bội ở miền Nam".

"Miền Nam?"

"Đúng. Vì đối với bọn cướp ở miền Bắc thì không thể có đầu hàng. Ta sẽ giết sạch chúng".

Mười giờ sáng hôm sau, mưa như đổ nước bên ngoài túp lều của nông dân, nơi tôi đang ngồi đợi các sĩ quan phiến loạn. Qua cửa sổ, tôi thấy bầy cừu và một con dê đang gặm cỏ trên cánh đồng, thật bình thản trong mưa.

Đại tá Tulia lộ ra từ bên cánh cửa mở."Họ tới".

Tôi đứng lên nhìn ra cửa, nghe tiếng bồng súng chào của đội cảnh vệ, rồi họ bước vào, quân phục ướt sũng, đầy bùn đất, khuôn mặt gầy guộc và kiệt quệ. Họ đứng sững, nhìn chúng tôi.

Tôi biết những người này. Đại tá Tulia thì chắc đã biết họ quá rõ, thậm chí còn đi lại với gia đình họ nữa. Vậy nhưng tất cả cứ đứng lặng thinh. Nghi thức phải được tuân thủ.

Viên đại uý trẻ của Tulia giới thiệu. "Đại tá Vasquez, đại tá Pardo". Anh ta ngừng một lát. "Đại tá Xenos, Đại tá Tulia".

Hai viên sĩ quan bước lên chào. Chúng tôi chào lại.

"Mời các vị ngồi". Tôi chỉ những chiếc ghế bên bàn rồi ra hiệu cho Mèo Bự đang đứng trong góc phòng, sau chúng tôi.

"Anh cho mang cà phê vào".

Mèo Bự quay đi, rồi chợt nhớ, hếch mặt lên, đứng nghiêm chào một cách ngượng nghịu, gần làm bục đường chỉ của chiếc áo quân phục quá chật. Tôi phải giấu nụ cười khi chào lại gã.

"Thưa các vị, vậy là chỉ có hai vị" tôi nói. "Thế mà tôi lại được biết là có ba. Đại tá Mosquera, phải không ạ?"

Hai đại tá liếc nhau. "Đại tá Mosquera bị ngộ sát sáng nay khi đang lau khẩu súng ngắn". Vasquez nói đầy nghi thức.

Tôi liếc Tulia. Chúng tôi đều hiểu thế nghĩa là gì. Đấy là ngôn ngữ mà quân đội chỉ việc tự tử.

Mèo Bự trở lại với bốn chiếc ca cà phê Corteguay đen, đặc quánh và nghi ngút nóng. Tôi nhìn hai viên đại tá nhấm nháp cà phê. Chút sắc diện trở lại trên mặt họ.

"Chúng ta bắt đầu được chứ, thưa các vị?" Tôi hỏi.

Họ gật đầu.

Tôi mở cặp, lấy ra các tờ biểu đã đánh máy, đặt lên bàn. "Tài liệu này trao cho các vị từ đêm qua, các vị hẳn đã đọc nó, và đã chấp nhận toàn bộ các điều kiện của nó?" Tôi hỏi nhẹ nhàng.

"Chỉ một điều kiện là tôi muốn được ngài cho phép thảo luận". Vasquez nói.

"Xin mời".

"Là điều sáu, nói về hình phạt đối với các cá nhân thể theo chức vụ, trách nhiệm và tội trạng, sẽ do toà án binh quyết định".

Vâng, thưa đại tá. Ông hỏi gì không?"

"Không phải là câu hỏi" ông ta nói. "Đại tá Pardo và tôi sẵn sàng chấp nhận hình phạt. Nhưng chúng tôi cùng cho là chỉ riêng chúng tôi thôi, còn các sĩ quan và binh lính dưới quyền chỉ làm nhiệm vụ của họ mà thôi. Họ là những cấp đấy tốt và đã được đào tạo để tuân thủ cấp trên vô điều kiện. Chắc chắn là họ không phải chia sẻ trách nhiệm đối với những gì đã xảy ra".

"Đúng thế" viên đại tá kia xen vào. "Không thể trừng phạt cả ba trung đoàn chỉ vì họ đã bị dẫn đi sai đường".

"Đấy không phải là ý định của chúng tôi, thưa các vị" tôi nói. "Người của các vị đã phạm tội phản bội chính phủ. Tôi chắc là họ ý thức được mình bắn vào ai, vậy mà họ vẫn bắn vào những anh em, chiến hữu của họ".

Hai viên sĩ quan im lặng, không trả lời.

"Tôi đã viết điều sáu rất rõ ràng" tôi tiếp tục. "Những sự trừng phạt thái quá, không đúng pháp luật và bất công có thể tránh và sẽ tránh được ở mức nhân đạo tối đa có thể. Tôi lưu ý các vị đến từ cá nhân. Điều đó có nghĩa sẽ không có sự xét xử hàng loạt mà trong đó người này có thể bị trừng phạt vì tội lỗi của những người liên quan. Từng người một sẽ được xét xử với tội lỗi của chính mình".

"Tôi muốn có sự ân xá cho người của tôi" giọng Vasquez như vỡ ra.

Tôi nhìn ông ta đầy thông cảm. "Tôi xin lỗi, đại tá. Tôi không được phép thay đổi những điều kiện này. Tất cả đã được Tổng Thống đọc và phê duyệt".

Pardo ngập ngừng một lát rồi cầm bút lên. "Tôi sẽ ký".

Một lát sau Vasquez cũng ký, rồi đến Tulia và tôi. Chúng tôi cùng đứng lên. "Các vị sẽ đặt bản thân các vị và người của các vị đấy sự quản thúc của đại tá Tulia" tôi nói. "Vào thời điểm thích hợp, ông ấy sẽ hướng dẫn tiếp".

"Vâng, thưa đại tá". Cả hai đứng nghiêm chào.

Tôi chào lại, và khi quay đi, đại tá Vasquez dừng lại trước tôi. "Tôi xin lỗi vì những giọt nước mắt của mình, thưa ngài".

Tôi nhìn vào bộ mặt buồn rầu và phờ phạc của ông ta.

"Những giọt nước mắt của ông là danh dự của ông, thưa ông".

Vasquez đi tiếp ra cửa.chiến cuộc miền Nam đã chấm dứt.