ột khi nỗi lo sợ đầu tiên về cái chết đã qua đi, một khi nỗi lo sợ ấy của mi đã tiêu tan và sự náo loạn của mi đã yên ắng, mi còn phải trả cho trạng thái u u minh minh. Lạc trong rừng nguyên thủy, mi lang thang dưới các cây chết, trơ trụi, sắp đổ rụi. Mi quay đi quay lại hồi lâu quanh cái đinh ba kỳ dị hình như đang chỉ cho mi vòm trời âm thầm, mi không dám ra xa xa khỏi cái điểm mốc duy nhất ấy, cái dấu hiệu cuối cùng mà mi nhớ được.

Nhưng mi không muốn như một con cá ra khỏi nước dạt mắc vào cái đinh ba ấy: tốt nhất là vứt bỏ cái ràng buộc cuối cùng nối mi với thế giới chứ đừng cố sức tập hợp lại các kỷ niệm của mi. Mi có thể bị lạc xa hơn nữa nhưng mi muốn giữ cho mi một cơ may sống sót cuối cùng. Điều này hoàn toàn có thể hiểu được.

Ở bìa rừng, mi đi tới bờ vực và mi thấy mình đứng trước một thế tiến lui đều khó: hoặc quay trở vào rừng sâu hoặc nhào xuống vực. Ở phía sườn núi sấp bsong, trải dài ra một đồng cỏ rải rác những vệt thẫm màu, bóng các cái cây vẽ xuống. Đây đó nổi lên những tảng đá trơ trụi, sầm sì và dựng đứng. Mi không hiểu tại sao mi lại cảm thấy bị dòng nước vọt thẳng ra từ đáy vực kia lôi cuốn, nhưng mi không nghĩ ngợi nữa mà đổ dốc, thoạt đầu là những sải chân lớn rồi sau đó thì chạy.

Mi biết mi đang lìa bỏ cái thế giới đầy những dằn vặt nhưng ít nhiều lại có hơi ấm con người này nhưng kỷ niệm xa vời lại cứ luôn ngáng cản mi. Mi thốt lên một tiếng rú bản năng và lao vào dòng sôn Quên lú. Mi rú lên, mi chạy, một tiếng gầm của niềm vui thú vật vọt ra từ người mi. Ra đời, mi đã thốt ra một tiếng kêu to, không một vướng cản nào, nhưng sau này mi đã bị mọi thứ quy tắc, lễ nghi và nguyên tắc giáo dục chặn lại. Cuối cùng mi đã có cái hạnh phúc được tự do kêu. Đáng lạ là mi không nghe thấy tiếng của mi. Mi chạy, tay dang rộng, hú lên, hổn hển, phì phò và không nghe thấy một âm thanh nào hết. Mi chỉ nhận thấy con suối mãnh liệt mà không biết nó từ đâu đến, nó chảy đi đâu. Mi có cảm giác bồng bềnh trên không, hòa tan mi trong sương mù, mi không trọng lượng, mi cảm thấy một sự rời thoát mà mi chưa từng bao giờ nếm trải. Tuy vậy, trong đáy sâu của mi vẫn dai dẳng một nỗi sợ mơ hồ, không nguyên nhân rõ rệt, nhiều hơn có lẽ là sự bi thương.

Mi có cảm giác bay lượn, xẻ ra làm đôi, mất hình hài để hòa tan mi vào trong quang cảnh; hoàn toàn thanh thoát, bồng bềnh giữa vực thẳm, mi không ngừng gạt ra khỏi đường đi của mi các cành cây khép lại ở đằng sau. Đổ dốc thẳng băng xuống núi thật mệt nhoài. Mi cần bình tâm lại.

Mệt phờ, mi đứng lại để lấy hơi thở. Mi nghe thấy tiếng sông rì rầm. Mi gần nó vì mi nghe thấy tiếng chảy. Những giọt nước bắn tóe ra, lóng lánh như thủy ngân. Con sông nín bặt; mi chỉ còn nghe thấy tiếng cọ xát của vô vàn các hòn cuội nho nhỏ mà con sông đảo lật. Chưa bao giờ mi nghe được rõ rệt âm thanh của một dòng sông như thế này. Càng nghe mi càng đoán ra các ánh phản quang.

Mi có cảm giác đi trên mặt nước, vì mi đã giẫm vào cỏ nước. Mi ngập sâu vào giữa dòng sông Quên lú, cỏ nước ôm quấn lấy mi như những lo toan phiền não của cuộc đời. Lúc đó nỗi tuyệt vọng lìa bỏ mi hoàn toàn và mi dò dẫm đi trên bờ nước. Mi giẫm vào các hòn cuội mà mi quặp lấy bằng các ngón chân. Nó tựa như mi đi trong mơ ở giữa con sông đen địa ngục; một anhs áng xanh đen lóe lên ở nơi các giọt nước bắn tóe. Mi ngạc nhiên, nhưng cái ngạc nhiên này giấu đi một niềm vui lờ mờ.

Sau đó tai mi nghe thấy tiếng thở nặng nhọc. Mi ngỡ tiếng đó đến từ sông nhưng dần dần mi nhận ra những người đàn bà chết đuối. Họ khóc ai oán, rên rỉ, lần lượt đi ngang qua, tóc rũ rượi, mặt như sáp tái nhợt. Trong các hốc sông, giữa những rễ cây ngâm trong nước vang lên những tiếng sóng đập từng nhát thê lương. Thân thể một cô gái tự tử xuôi dòng nước, tóc lòa xòa. Dòng sông chảy giữa khu rừng đen tối như mực tạo thành một tấm màn che kín mít trước bầu trời và mặt trời; những người đàn bà chết đuối chạm quệt vào mi và thở dài, mi chẳng thiết bỏ trốn.

Mi biết mi đi lan man trong Âm ty Xứ chết, cuộc đời mi không còn ở trong tay mi, mi tiếp tục thở chỉ là vì một lúc kinh ngạc, cuộc đời mi đã bị treo lên ở giữa trước và sau nỗi kinh ngạc đó. Nếu mà mi trượt, nếu các hòn sỏi mi quặp không đè nặng lên đáy nước thì mi sẽ chìm nghỉm trong con sông ma quái, như những xác chết thở dài đang trôi thả theo dòng kia. Không có nhiều hướng hơn đâu, đừng để ý đến chuyện đó, hãy cứ đi lên và thế là hết. Chỉ còn lại tấm lưới yên tĩnh của con sông, nước đen như cái chết, lá cây chạm vào mặt nước, dòng nước chảy thành những nếp cuốn xếp dài tựa da các con sói chết, ở giữa con sông Quên lú.

Mi cũng chẳng khác lang sói mấy, đã gây ra khá nhiều tai họa, mi sẽ bị các con sói khác cắn chết, không lý do. Trong dòng sông Quên lú, tất cả các bình đẳng, nơi đến cuối cùng của người và sói luôn là cái chết.

Phát hiện này gợi ra cho mi một niềm vui nhất định, một niềm vui khiến mi muốn kêu lên nhưng họng mi không phát được âm thanh nào, tiếng động duy nhất mi nghe thấy là những nhát vỗ đập âm âm của nước vào các hốc bên dưới những rễ cây.

Nhưng hốc này ở đâu ra? Nước không giới hạn, không sâu nhưng trải ra vô tận. Có câu nói biển khổ không bờ, thì chính mi đang nổi trôi trong biển khổ đó.

Mi nhận ra một dẫy dài các bóng lộn ngược những người đang hát những bài đưa ma, những bài không thật sự buồn nghe như còn nhuốm cả hài hước, sống cũng vui mà chết cũng vui; đó thật ra chỉ là kỷ niệm của mi. Trong các hình ảnh từ sâu thẳm hồi ức mi trở lại có cái nào về một nhóm người tụng kinh này không nhỉ? Nếu mi nghe gần hơn nữa, những bài hát ấy lại hình như dâng lên từ dưới rêu, lớp rêu dầy và mềm mại lún xuống dưới những bước chân. Mi nhấc rêu lên để xem bên dưới. Những con bọ nhung nhúc chạy trốn về mọi ngả. Một cảm giác muốn nôn ọe lạ kỳ nổi lên trong mi. Mi hiểu đó là những con bọ ăn những cái xác thối rữa. Mi cũng thế, một ngày nào đó sớm muộn, người mi cũng bị ăn rỗng, cái điều thật sự chẳng có gì là tốt đẹp sất cả.