ất cả mọi cảm nghĩ hạnh phúc của bà Bennet là về ngày bà tống khứ hai người con gái xứng đáng nhất. Sau đấy, niềm hãnh diện như thế nào khi bà đi thăm bà Bingley(1) và nói những chuyện gì với bà Darcy(2) thì chỉ có thể suy đoán. Ước vọng tha thiết của bà trong việc xây dựng gia đình cho các cô con gái đã thành hiện thực, và việc này tạo nên hạnh phúc lớn lao đến nỗi bà trở nên một phụ nữ biết điều, dễ thương và có đầu óc am hiểu trong suốt quãng đời còn lại của bà. Tuy ông chồng có thể không xứng mấy với phong cách lịch sự gia đình trong khuôn phép khác thường, cũng còn may mắn cho ông khi thần kinh của bà vẫn thỉnh thoảng trở nên căng thẳng và ngu xuẩn như xưa.

Ông Bennet vô cùng nhớ nhung đứa con gái thứ hai của ông, nên tình thương của ông đối với cô lôi kéo ông ra khỏi nhà thường xuyên hơn là những lý do khác. Ông thấy vui mỗi khi đi đến Pemberley, nhất là khi mọi người bị bất ngờ.

Anh Bingley và Jane chỉ lưu lại Netherfield trong mười hai tháng. Ngay cả tính khí xuề xòa của anh hoặc con tim trìu mến của cô đều không mấy ưa thích việc sống gần bà mẹ và Meryton. Mong muốn tha thiết của các chị em anh được đáp ứng; anh mua một sự sản ở miền quê gần Derbyshire. Jane và Elizabeth, ngoài tình than giữa họ, giờ còn được sống cách nhau chỉ ba mươi dặm.

Kitty, với nhiều lợi thế nghiêng về vật chất, chủ yếu dùng thời gian để đến ở với hai cô chị cả. Tuy các mối quan hệ họ hàng mới có giai cấp cao hơn rất nhiều so với các quan hệ bạn bè của cô, con người cô có những tiến bộ vượt bậc. Cô có tính khí không đến độ bất kham như Lydia, và khi thoát ra khỏi vòng ảnh hưởng của Lydia, với sự chăm sóc và quản lý đúng cách, cô bớt cáu kỉnh, bớt ngu dốt và bớt nhạt nhẽo. Dĩ nhiên cô được giữ cần thận cách ly khỏi các mối quan hệ của Lydia, và mặc dù bà Wickham(3) thỉnh thoảng mời cô đến ở với bà với hứa hẹn về những buổi dạ vũ và trai trẻ, ông bố không bao giờ cho phép cô đi.

Mary là cô con gái duy nhất còn ở lại trong nhà. Bị lôi kéo theo trong việc theo đuổi các thành tựu của bà Bennet, cô không thể ngồi yên một mình. Mary phải hòa nhập nhiều hơn với thế gian, nhưng cô vẫn giảng đạo đức về mỗi chuyến đi ban sang. Vì cô không còn phải khổ sở về những lời bình phẩm so sánh sắc đẹp giữa các cô chị và cô, ông bố nghĩ rằng cô phục tùng sự thay đổi mà không mấy gượng ép.

Về phần Wickham và Lydia, tư cách của họ không có chuyển biến gì do hôn lễ của hai cô chị. Anh bình thản chấp nhận rằng bây giờ Elizabeth hẳn đã biết hết về mọi chuyện vô ơn và lầm lỗi của anh mà cô chưa biết đến lúc trước, và mặc dù những gì đã xảy ra, vẫn muốn hy vọng nhận được quyền lợi vật chất từ Darcy. Thư chúc mừng của Lydia gửi Elizabeth cho cô thấy ít nhất vợ anh, nếu không phải là chính anh, vẫn ấp ủ hy vọng như thế.

“Chị Lizzy thân mến

Em chúc chị được vui. Nếu chị yêu anh Darcy bằng phân nửa như em yêu Wickham, chị sẽ rất hạnh phúc. Kể cũng dễ chịu có được một người chị giàu có như thế, và khi chị không có việc gì làm, em hy vọng chị sẽ nghĩ đến hai chúng em. Em tin rằng Wickham rất thiết tha muốn có một chân trong tòa án, nhưng em không nghĩ chúng em có đủ tiền để sống nếu không có trợ giúp. Bao nhiêu cũng được, khoảng ba hay bốn trăm mỗi năm. Nhưng chị đừng nói gì với anh Darcy, nếu chị không thích.

Em của chị”

Vì Elizabeth không hề thích, khi hồi âm cô cố gắng chấm dứt mọi khẩn cầu và kỳ vọng như thế này. Tuy nhiên, cô vẫn trợ giúp em gái trong phạm vi có thể được, bằng cách tiết kiệm trong những tiêu pha của riêng cô. Cô thấy rõ rằng lợi tức của hai người như thế không thể nào đủ cho họ hoang phí trong những túng thiếu của họ, và trong cách sống không màng gì đến tương lai. Mỗi khi họ thay đổi chỗ ở, họ cầu cứu đến Jane hoặc Elizabeth để trợ giúp chút ít trong việc thanh toán những hóa đơn tồn đọng. Ngay cả khi hòa bình vãn hồi khiến họ được trả về nhà, cách sinh hoạt của họ vẫn thiếu ổn định. Họ luôn di chuyển từ nơi này sang nơi khác để tìm phương kế sống rẻ tiền, và luôn chi tiêu cao hon lợi tức của họ. Tình yêu của anh ta với cô em út chẳng bao lâu trở thành lãnh đạm; tình yêu của cô kéo dài lâu hơn một ít. Mặc dù với tuổi trẻ và tính khí của cô, cô vẫn mang lấy mọi điều ong tiếng ve mà cuộc hôn nhân của cô đã gây ra.

Tuy Darcy không bao giờ muốn đón tiếp anh ta ở Pemberley, nhưng để giúp Elizabeth, anh vẫn hỗ trợ anh ta thăng tiến trong nghề nghiệp. Lydia thỉnh thoảng đến thăm khi chồng cô vui chơi tại London hoặc Bath. Với nhà Bingley, cả Lydia và chồng cô thường lưu lại khá lâu, cho đến nỗi tính khí dễ dãi của anh Bingley cũng bị cạn kiệt, cuối cùng anh tìm cách nói bóng gió cho hai người hiểu để họ ra về.

Cô Bingley rất đau khổ khi anh Darcy kết hôn, nhưng vì cô nghĩ nên giữ lại quyền được đến thăm viếng Pemberley, cô bỏ qua mọi bực tức, trở nên thân thiết hơn với Georgiana, và đối xử tốt với Elizabeth dù muộn màng.

Georgiana giờ về sống hẳn ở Pemberley; quan hệ giữa chị dâu và em chồng đúng như anh Darcy ước mong. Họ thương mến nhau, và thương mến nhau nhiều đến mức họ đã định. Elizabeth có ý nghĩ rất tốt về Georgiana, tuy ban đầu cô thường lắng nghe với nỗi kinh ngạc, gần như đến mức cảnh báo, về phong cách sinh động, sôi nổi mà cô em nói chuyện với ông anh. Trước đây, anh đã truyền cho em gái lòng kính trọng hầu như vượt qua tình thương mến, nhưng bây giờ cô thấy anh trở thành đối tượng để đùa cợt. Cô em đã tiếp nhận được kiến thức mới mà trước đây cô chưa từng biết. Qua những giáo huấn của Elizabeth, dần dà cô hiểu rằng một phụ nữ có thể được tự tiện với chồng mình, trong khi một người anh có thể không bao giờ cho phép một cô em kém anh hơn mười tuổi có thái độ như thế.

Phu nhân Catherine vô cùng phẫn nộ về cuộc hôn nhân của cháu trai bà. Khi trả lời thư họ báo tin kết hôn, bà bộc lộ mọi cá tính thẳng thắng thật sự của bà và sử dụng ngôn từ lăng mạ nặng nề, đặc biệt với Elizabeth, đến nỗi trong một thời gian hai bên không qua lại với nhau. Nhưng sau cùng, qua lời thuyết phục của Elizabeth, anh Darcy cố bỏ qua sự xúc phạm và tìm cách hòa giải. Bà dì vẫn chống đối thêm một thời gian, rồi cơn phẫn nộ của bà nguôi ngoai, có lẽ do tình thương của bà đối với anh, hoặc do tính hiếu kỳ muốn biết tư cách của vợ anh ra sao. Bà hạ mình đến thăm hai vợ chồng ở Pemberley, cho dù sự sản bị ô uế không chỉ do sự hiện diện của một bà chủ như thế, mà còn do ông cậu và bà mợ từ thành phố đến thăm.

Với gia đình Gardiner, hai vợ chồng có mối quan hệ thắm thiết nhất. Darcy cũng như Elizabeth mến hai ông bà thật tình, đều có ý biết ơn sâu sắc đối với những con người đã mang cô đến Derbyshire và sau đấy làm cầu nối cho hai người tìm đến với nhau.

Chú thích

(1) Chính là Jane, mang họ chồng sau khi thành hôn với anh Bingley.

(2) Chính là Elizabeth, mang họ chồng sau khi thành hôn với anh Darcy.

(3) Chính là Lydia, mang họ chồng sau khi thành hôn với anh Wickham.