y cũng tại... lỡ dại khai tội chồng, tội mình cho bà con xa gần, nên bây giờ khổ, khổ vì nhiều người thắc mắc, nhiều người tò mò. Đi hát cũng bị hỏi thăm. Ở nhà thì ngủ không yên vì điện thoại. Sáng, trưa, chiều, tối. Vì sao hai người gặp nhau, lấy nhau? Tôi thì cứ ngẩn người ra. Vì chuyện vợ chồng chắc ai cũng... dzậy. Có vui, có buồn. Cũng có lúc sau cơn mưa trời lại... bão. Cũng có nhiều người khăn gói Hotel de la Hiên 30 giây. Cũng có những cặp cãi nhau như mổ bò vẫn cứ sòn sòn đẻ năm một. Ấy duyên nợ nó là như vậy. Chuyện vợ chồng nói sao cho hết. Nói đến bao giờ cho hết. Từ thuở khai thiên lập địa đến bây giờ. Đàn ông đã thua cơ đàn bà kể từ lúc ông Adam bị vợ nhét trái táo vào miệng. Nghẹn ngào rồi nói gì cũng thừa mà thôi.

Vợ chồng tôi về với nhau như hai kẻ sắp chết đuối, nhìn nhau tưởng là mảnh ván trên biển. Níu lấy được ngày nào hay ngày đó. Được luôn càng tốt. Ôi tha hương ngộ... đồng hương cũng còn hơn. Nhưng không có cái màn chơi ăn chơi. Chơi chạy là không được. Không treo cưới gì thì cũng phải kí kết giấy tờ đàng hoàng. Đoan Hố Nai gật gật. Xong ngay. Hai đứa đi thử máu chờ ngày kí giấy tờ. 30 ngày sau. Chàng Hố Nai trốn mất. Chàng sợ. Anh sợ. Nghe nói em hút sách, cờ bạc, chơi bời. Anh... teo. Anh tính chơi cái tình lờ. OK. Suy nghĩ kỹ đi. Đây cũng không cần. Có mốc meo gì đâu mà sợ. Rồi chẳng hiểu sao chàng... nghĩ lại. Cũng chẳng dịu dàng âu yếm hay xin lỗi câu nào. Thử máu lại. Thế là mất hai ống máu, cho không ngân hàng máu. Gì chứ cái này thì dư mà. Tiệc cưới diễn ra... thập phần quan trọng tại... nhà kho tòa soạn báo Hồn Việt. Quan khách đông đảo một cách khiêm nhường... sáu mạng. Đớp chả giò xong là tan hàng, ai vào việc nấy. Chả có vẻ gì là cô dâu chú rể trong ngày cưới.

Tốn có 100 đồng bạc. Được một con vợ kiêm người làm, kiêm vú em, kiêm sến. Ôi, Đoan Hố Nai lời biết bao nhiêu. Vậy mà mặt mũi lúc nào cũng ảm đạm như mùa Thu... Hà Nội. Chẳng lẽ vừa ra khỏi một địa ngục này lại chui vào trong cửa ngục khác? Hay ma đưa lối, quỷ dẫn đường cứ chỗ đoạn trường mà đi. Nước loạn, nhà tan. Thân sơ thất sở. Có còn gì nữa đâu. Sau một giấc ngủ. Mở mắt ra thấy mình không còn là mình nữa. Quê nhà đâu, anh em đâu, bạn bè đâu. Không có gì, không có ai. Thế thì nên xét lại. Không phải địa ngục. Không phải đoạn trường. Định mệnh. Đổ thừa cho định mệnh là chắc nhất. Cũng không oan uổng gì bởi ông tơ bà nguyệt se lộn mối, ngày làm sao gặp đêm, trời làm sao gặp đất, mặt trăng làm sao đụng mặt trời. Ấy thế duyên nợ làm sao lại nên vợ nên chồng. Cũng chẳng dám than nhưng trong thâm tâm của cả Đoan và tôi đều không tha thiết lắm trong cuộc sống vợ chồng cái kiểu chắp nối cho có này.

Trong lòng Đoan còn ngổn ngang trăm mối. Cũ có, mới có. Trong lòng tôi còn đau đớn khốn khổ gấp trăm lần hơn. Tôi cầu nguyện mỗi đêm với mẹ Maria. Xin Mẹ mang con theo. Tôi vô cùng muốn chết nhưng đây là lần đầu tiên tôi run tay khi cầm lưỡi dao cạo, lưỡi lam kề sát vào cổ tay, bên cạnh những vết sẹo cũ mà không dám nhấn xuống, không dám nghiến răng cứa thẳng một đường. Lưỡi dao rất vô tình. Nhưng tôi lại không nỡ vô tình. Chẳng thà

mấy mẹ con chết hết trên đường loạn lạc, chứ bây giờ còn ai trên đời này yêu thương, cưu mang các con tôi. Nước mắt không làm người chết sống lại. Nước mắt không mang lại cơm áo cho con tôi. Nên dù biết Đoan không yêu, tôi vẫn nhận lời Đoan để cũng như Đoan muốn là có một mái gia đình.

Tôi vốn ngang bướng cứng cỏi như đàn ông. Trên không sợ trời. Dưới không sợ đất. Chung quanh chẳng ngán ai. Nhưng khi về với Đoan, tôi là một người đàn bà trong gia đình. Đúng nghĩa. Chỉ phải cái tội khắc khẩu. Nên cứ lục đục hoài như nước với lửa. Đoan dù có tôi vẫn còn đi lại với một vài người khác. Chả hiểu là duyên hay nợ. Chứ như ngày xưa là... xong rồi, cắt đứt dây chuông ngay, cắt luôn dây điện thoại nữa. Nhưng tôi... kệ. Ở thì ở, không thì thôi. Ai ép được ai. Rồi công việc làm ăn thất bại. Ôm một túi nợ. Nhìn quanh chẳng còn ai. Đó mới là lúc chúng tôi, hai đứa thực sự cần có nhau, yêu thương nhau, chia sẻ an ủi nhau một cách âm thầm không nói ra bằng lời. Tôi bảo Đoan dẹp tờ báo đi. Cực quá rồi chịu không nổi. Tôi thì cứ như con sen con ở. Đoan thì lo lắng nhiều, người cứ tóp đi. Cân lên cân xuống kể cả quần áo, giầy dép chỉ có 99 lbs. Lo đến đau bao tử lăn lộn rớt từ trên giường rớt xuống. Thôi dẹp, không có báo bổ gì cả. Làm báo phải có lương tâm của người làm báo. Phải nói sự thật dù cho có ra sao thì ra. Mà lại phải có tiền nữa chứ. Báo bổ ở đây nói thật mất lòng, thêm thù oán thì làm làm chi. Ai ăn, chứ mình thì phải chạy nợ trả tiền nhà. Có khùng không. Đoan nghe lời, bỏ làm báo. Chàng hùng hổ, anh sẽ đi làm. OK. Đi cắt cỏ. OK. Cắt được một ngày, về rách mẹ nó cái quần jean. Tay chân nhấc lên không nổi hai, ba ngày. Thôi lạy ông. Ở nhà giùm cho tôi nhờ. Anh làm việc khác, thiếu gì việc. Thôi lạy ông. Ông đừng làm gì cả. Ông đi làm giỏi lắm ông mang về cho tôi trên dưới ngàn bạc, mà tôi mất... ông 8 tiếng đồng hồ một ngày, chưa kể hai tiếng lái xe, kẹt trên xa lộ. Vị chi là 10 tiếng. Cái mặt tôi tròn hay méo, ông sẽ không care, con cái ra sao, giỏi lắm thì ông ôm nó được dăm phút. Mà rồi ông làm được cái gì với 99 pounds thịt của ông. Nhiều khi chưa cầm được cái check thứ nhất ông đã... lăn quay ra đau ốm thì còn đổ nợ thêm. Còn một điều này nữa mới quan trọng, tôi không muốn chồng tôi... khổ, tôi không chịu ai sai bảo, hành tỏi chồng tôi.

Thôi thì anh đã khổ cực năm năm rồi. Giờ tới phiên em... lâm trận. Anh và em dựa nhau gây dựng lại... cơ đồ. Ở trong... quần chúng mãi, chịu gì thấu.

Con đường trước mặt như núi cao, dốc thẳm, gánh nặng áo cơm như một tảng nham thạch khổng lồ, hai đứa tôi phải xoay trần ra ì ạch đẩy làm sao vượt qua con dốc ác nghiệt kia, lên tới đỉnh núi ngất trời kia, mới mong thấy được cái... thung lũng tình yêu. Đẩy liên tục không ngừng, bởi ngưng lại là tụt xuống ngay. Mẹ kiếp, tôi nghĩ thầm. Có khi nào vừa đặt chân tới đích, chưa kịp hưởng đã... quy tiên không? Nhưng sợ là một chuyện. Việc phải làm vẫn cứ... phải làm. Cái cầy đặt trước con trâu thì phải cầy chứ sao bây giờ.

Lúc rời San Diego lên Downey. Chỉ có vài cái va-li quần áo, tã, sữa của Misa và Cu. Năm 1981, Đoan thua tôi, bán tờ báo, tụi tôi dọn nhà lần nữa về Cerritos. Cũng chỉ có mấy cái va-li, thêm được cái đàn piano mua cho Misa. Không sa-lông, không giường không chiếu giống hệt cái cảnh lúc tôi mới tới Los tháng 12 năm 1975. Khác cái là bây giờ có thêm 99 pounds thịt bên cạnh.

Mười mấy năm về trước, những buổi văn nghệ tổ chức tại các nơi tuy ít nhưng đông khách. Tuy đông nhưng giá vé rẻ nên tiền kiếm được chẳng thiếu đủ vào đâu. Ấy cái lúc sa cơ thất thế, tiền vào nhà khó như gió vào nhà nhiều... exit. Ở nhà thuê có 450 đồng một tháng còn phải mượn Nguyễn Tú A để trả. Đùng một cái tiền nhà phải gánh 1.200 đồng. Lúc còn tờ Hồn Việt, dù chi phí quá cao nhưng còn đồng ra đồng vào. Ngày nào cũng có tiền về. Đắp đầu này đầu kia, vá chỗ này víu chỗ nọ. Giờ chỉ trông vào tiền đi hát thì thiếu thốn là chuyện đương nhiên.

Tuy nhiên không vì vậy mà tụi tôi cắn đắng nhau. Tôi sợ nhất là vợ chồng cãi vã vì tiền. Mày mày, tao tao rồi đấm rồi đá, lôi cả ông bà ông vải ra chửi cho sướng miệng để rồi lại ôm ôm, ấp ấp. Cái đó. Không khá được. Cái đó có vẻ... hơi lùn, hơi ăn lông, ở lỗ. Vào những lúc tình hình có vẻ... khẩn trương nhất thì đang từ em trở thành tôi. Thế là nặng lắm rồi. Sặc mùi chiến tranh rồi. Giới nghiêm 24 trên 24 rồi. Mà nếu có nặng hơn nữa thì... im lặng. Tôi có thể ngậm miệng với... chồng tháng này qua tháng kia nếu cần. Nhưng mà như thế thì cũng có nghĩa là “No medicine, no water no talk.”

Tôi ngó vậy mà không phải vậy. Đoan rất... lầm lỡ khi ngỏ lời sống chung vì tuy tôi không cờ bạc, rượu chè, chơi bời nhưng lại rất... khó chịu... với gia đình. Người ngoài dù có đối xử với tôi tệ đến cỡ nào, tôi cũng không quan tâm. Song đã là gia đình phải có bổn phận... tốt với nhau. Phải tử tế với nhau. Với người ngoài đường thì còn có thể viện nhiều lý do khác nhau để nhìn nhau... làm ngơ. Nhưng đã là gia đình. Đó là điều kiện ắt có và đủ. Không ai có quyền đi ngược lại cái... luật gia đình của tôi.

Rất nhiều người không biết đều cho là tôi bị Đoan áp chế. Bắt nạt, chèn ép, chắc tại có “cái gì đó”. Cái gì đấy là cái ai... cũng có. Tôi cười. Đoan cười. Hai nụ cười khác nhau. Tôi cười mọi người... lộn địa chỉ. Đoan cười khổ đau vì anh biết trong chăn có... con rận. Tuy nhiên tôi rất nể Đoan và không làm gì vượt quá quyền hạn của tôi. Hai bên nể nhau, chiều qua, chiều lại nên không mấy khi gió bão thổi qua... khu tôi.

Già rồi, nên yên phận là hơn, nên bằng lòng với điều mình có trong tay. Thả mồi bắt bóng là điều sẽ gây ân hận cho mình và chỉ thêm đề tài cho mọi người bàn tán, chê bai, giễu cợt. Quan trọng nhất là con cái, sẽ không nói nó được nếu mình cũng chẳng ra chi.

Mỗi đêm hai vợ chồng đọc kinh cầu nguyện xin cho tình yêu và dùng đủ mỗi ngày. Thế thôi. Không cần xin gì hơn. Cứ ngày hai bữa cho đến lúc nào đó, về đuổi gà, chăn vịt, nuôi heo ở Hố Nai. Bằng lòng với tuổi già êm đềm ở quê nhà. Có xuôi tay cũng không có gì để ân hận. Tất cả những buồn giận, hờn ghen cho cả đến những hân hoan, hạnh phúc thời còn tóc xanh, sẽ chỉ còn như một thứ phân bón tốt cho khu vườn tình yêu của một hạnh phúc cuối đời.