iết xong bức thư, Minh Viễn đặt lên bàn rồi lẳng lặng ra đi. Buổi mai đầy nắng đẹp. Thật một buổi sáng mùa thu hiếm có. Minh Viễn đứng trước cửa hẻm lưỡng lự vài giây rồi cúi đầu lầm lũi bước. Đi đến đâu bây giờ ? Không mục đích, ông chỉ biết rằng mình đã đi như thế mấy mươi năm rồi, trên đường đời mệt mỏi, băng qua bao nhiêu đường lớn đường nhỏ, bao nhiêu hẻm dọc ngang, náo nhiệt.

ông cứ đi, thành phố Đài Bắc rộng vô cùng. Mặt trời hạ xuống. Bóng đêm đến, rồi ôm choàng lấy ông. Phố phường sáng rực đèn. Ông bật cười đau khổ. Bây giờ đã mệt, ông chẳng còn gì ngoài cái xác rũ liệt ấy.

- Thưa ông, mời ông ngồi.

Tiếng nói làm ông giật mình. Quay sang phải, một chiếc ghế mây bỏ trống như mời mọc. Chẳng cần suy nghĩ, Minh Viễn ngồi đại xuống ghế. Trước mặt ông một cụ già đeo kiếng tuổi, mặc chiếc áo rách. Cụ ta sửa lại cặp kiếng trên sống mũi, ngắm Minh Viễn một hồi rồi hắn giọng:

- Chà, số ông tốt lắm. Mắt sáng. Trán cao. Phước thọ chẳng thiếu. Ông sắp phát tài rồi đấy!

Bây giờ Minh Viễn mới biết cụ ta là thầy bói. Minh Viễn bật cười, cười đến nỗi chảy nước mắt. Ông đứng dậy chỉ vào mặt thầy bói:

- Phước với thọ Ở đâu mà ông biết tài quá vậy? ông nên nhớ rằng trên đời này hai thứ ấy chẳng có mẹ gì hết. Hơn nữa, nó chẳng hạp với tôi tí nào.

Minh Viễn lại mở to mắt:

- Coi bộ nó cũng chẳng hạp với ông.

Cụ ta trợn mắt nhìn Minh Viễn. Mấy người đi qua nghe vậy cũng bật cười. Minh Viễn bỏ đi tỉnh bơ chẳng thèm chào. Có người lại lên tiếng:

- Thằng ấy chắc khùng. Nó trốn từ bệnh viện điên nào ra chứ gì.

Minh Viễn sờ lên cằm đầy râu. Mình giống thằng điên chẳng khác. Điên càng tốt có sao đâu? Đời này thiên hạ lắm kẻ điên. Kẻ nào tốt phước lắm mới được điên. Điên của Minh Viễn đã bằng lòng “kính biếu” vợ mình cho bạn thì kẻ có lý trí không bằng. Một hành động khá đẹp chưa từng thấy nơi bọn đàn ông. Cái điên ấy đã dạy cho ông rằng thà rút lui có trật tự còn hơn đi chiếm cái xác không hồn. Nhưng, rút lui đến đâu bây giờ ? Quả đất này như không còn cho ông một chỗ để chen chân. Mất Phương Trúc tức mất đi tất cả!

Băng qua đường Hạ Môn, đến bờ sông Đạm Thủy. Mặt sông lấm chấm ánh sáng. ánh trăng mờ mờ trông giống cảnh sông Gia Linh lạ thường. Sông Gia Linh, hội Nam Bắc. Bài thơ của Hà Mộc Thiên:

“Cuộc nhân thế như bóng câu qua cửa

Yêu thật nhiều để hồn mãi đi hoang

ôm vào tim bằng vạn mảnh trăng tan

Mặc ai trách, ta vẫn hoài người ấy

Lúc vắng lặng vơi buồn bằng khúc hát

tiếng vừa lên thì sống lại cơn sầu

Tiếng lòng đâu, dung nhan ấy về đâu?

Tình lặng mất thì hồn ta cũng chết!

Thôi từ ấy để mặc tình trôi dạt

Thuyền không neo mong chi nữa bến bờ

Mộng ôm hoài còn đây mỗi vần thơ

Thơ và rượu làm bạn đường phiêu bạt”

Mười mấy năm về trước Minh Viễn đã thất bại. Giờ này ông vẫn thất bại, Mộc Thiên lúc nào cũng hơn ông.

ông cứ lang thang rồi thình lình dừng bước trước cửa nhà Hiếu Thành. Dù sao đi nữa, cũng phải gặp người bạn duy nhất này lần cuối. Minh Viễn bấm chuông chờ đợi. Hiếu Thành bước ra, kinh ngạc nhìn ông.

- Tôi vào tí đi ngay, không ở lâu được.

Hiếu Thành lén quan sát Minh Viễn:

- Anh còn đi đâu nữa? Hôm nay có say không ?

Minh Viễn trả lời Hiếu Thành bằng cách đọc bài thơ của một thi sĩ xưa:

“Rượu không thể làm người ta say túy lúy

Trừ phi ta, ta muốn ta say

Say cho ngất xỉu, quay trời đất

Thì ta hiểu nhất thế gian này”

ông lại cười đau khổ:

- Mong rằng một ngày nào đó, tôi sẽ thật sự say như vậy. Đời này, trước một sự việc, không ai có thể kết luận rằng việc đó hoàn toàn đúng hay hoàn toàn sai!

- Việc của anh chị đã êm đẹp chưa?

- Việc của chúng tôi?

- Vâng, anh và Phương Trúc

- Với Phương Trúc à ? Đã giải quyết xong!

- Giải quyết ? Giải quyết bằng cách nào?

Minh Viễn nhún vai, ngước lên nhìn Hiếu Thành:

- Cái không thuộc về tôi, vĩnh viễn không thuộc về tôi. Một con người bần cùng làm sao có thể giải quyết một vấn đề theo ý muốn ? Bần cùng của tôi về mọi phương diện: tình yêu, hiểu biết, tiền tài... vân vân và vân vân...

Hiếu Thành ngơ ngác trước câu nói ấy. Minh Viễn không chờ Hiếu Thành kịp lên tiếng vội nói tiếp:

- Đối với một kẻ đại bần cùng như vậy cách giải quyết duy nhất là tìm một cái hang hay động nào đó chui vào, trốn luôn cho biệt tích.

- Anh nói cái gì kỳ vậy? Anh đang đố tôi hay là mơ ?

- Mơ à ? Anh đã biết đời tôi chỉ có mơ!

Minh Viễn đứng dậy:

- Thôi, tôi đi, không dám làm phiền anh nhiều.

- Anh đi đâu? Về nhà hả ?

- Về nhà ?

ông lại cười sặc sụa:

- Phải, về nhà. Về nơi mà tôi đến.

Hiếu Thành lấy làm lo sợ trước thái độ khác thường của bạn. Hai người ra đến cửa, Hiếu Thành do dự:

- Phương Trúc... thế nào? Các cháu vẫn khỏe thường chứ ?

- Có lẽ tất cả đều khá.

- Minh Viễn, theo tôi nghĩ anh đừng nên khiêu khích chị ấy. Chị ấy là người đàn bà tốt, hiếm có.

Minh Viễn nhìn Hiếu Thành. Nét mặt ấy của ông không ai có thể đoán được là ông đang khóc hay cười. Ông trầm ngâm một lúc mới lên tiếng:

- Anh cứ yên tâm, tôi không bao giờ khiêu khích Phương Trúc nữa.

Hiếu Thành yên lòng:

- Anh nói rất đúng. Dục tốc thì bất đạt. Một cái gút nếu từ từ gỡ sẽ xong, gấp quá chỉ càng rối thêm.

Minh Viễn không ngớt gục gặc đầu:

- Đúng rồi, đúng rồi, việc cần giải quyết thì sớm muộn gì cũng sẽ giải quyết.

Hiếu Thành tuy lắm ngạc nhiên trước những lời nói của Minh Viễn nhưng cũng đành thôi. Ông nhìn lên trời:

- Để gọi xe cho anh nhé ?

Minh Viễn vội cản:

- Thôi khỏi. Tôi muốn đi bộ, vừa rồi tôi có đi ngang qua bờ sông Đạm Thủy, anh có thấy sông này có nhiều điểm giống sông Gia Linh không ?

Hiếu Thành châu mày:

- Sông Đạm Thủy? Tôi chẳng thấy giống nhau tí nào. Nó chỉ giống ở chỗ hai bên đều là nước.

Minh Viễn trở nên hớn hở:

- Thì đúng rồi. Chỉ cần điểm này giống nhau là được. Trên đời này, anh làm sao tìm được có hai thứ hoàn toàn giống nhau?

Minh Viễn bước đi:

- Tạm biệt nhé!

Hiếu Thành không yên tâm:

- Bây giờ anh về nhà hay đi đâu nữa? Tốt nhất là anh nên về nhà đừng để Phương Trúc phải chờ.

Minh Viễn cười:

- Không để bà ta chờ đâu. Hôm nay cũng như ngày kế tiếp, vĩnh viễn sẽ như thế.

Minh Viễn quay đầu lại nhìn Hiếu Thành:

- Thành à! Thú thật với anh rằng mỗi khi đối diện với Phương Trúc tôi cảm thấy mình nhỏ bé lạ thường. Cái gì bả cũng hơn tôi.

- Điều ấy không phải là một khuyết điểm.

- Dĩ nhiên là thế. Tôi nói vậy có nghĩa là tôi không có tí nào xứng đáng với bà. Bất cứ hội viên nào của hội Nam Bắc cũng có thể xứng hơn tôi.

- Sao anh lại nói thế ?

- Đấy là lời thành thật nhất của tôi. Tuy không xứng, nhưng tôi vẫn yêu, yêu thật nhiều để rồi tuyệt vọng. Mười tám năm qua, tôi chỉ làm một cuộc thí nghiệm. Bây giờ, kết quả thật hiển nhiên là bà chẳng yêu tôi...

ông hít mạnh một hơi:

- Thôi tạm biệt anh!

- Tạm biệt.

Hiếu Thành đứng nhìn Minh Viễn lững thững bước. Chiếc bóng dài di động trông thật cô đơn. Chờ cho Minh Viễn khuất dạng Hiếu Thành mới thở ra rồi quay vào nhà.

Minh Viễn trở lại sông Đạm Thủy, đi men theo bờ đệ Lời Hiếu Thành khá đúng. Sông nào cũng là nước, giống nhau ở chỗ nước. Côn trùng đang hòa nhạc. Gió thu đùa cợt trên mặt nước. Đêm hôm nào bên bờ sông Gia Linh, Phương Trúc ngã vào lòng ông khóc:

- Anh để tôi chết! Anh để tôi chết!

Thân người nhỏ bé ấy vùng vẫy trong tay ông rồi ngất đi. Ông ngồi xuống một tảng đá, chống cằm nhìn mặt nước lăn tăn và tự hỏi:

- Chết! Chết là cái gì ?

Rồi cũng chính ông trả lời:

- Một cách giải thoát. Một giấc ngủ dài. Một trạng thái không còn cảm giác.

- Đẹp không ?

- Dĩ nhiên là đẹp rồi. Phải đẹp hơn những ngày trên mặt đất vì không hận, không dục, không yêu, không phiền, cái gì cũng không. Như thế mới thật thư thả nghỉ ngơi.

- Nhưng, có chắc nằm dưới đất không còn cảm giác không ?

- Chưa hẳn là thế.

- Đặt trường hợp nằm dưới đất mà lòng mình còn hỗn loạn hơn lúc sống thì sao?

- Quả thật thì chẳng thèm trốn chạy đi đâu hết. Một khi con người trốn từ thế giới này đến một thế giới khác tất nhiên phải có gì mới lạ nếu không thì ở lì lại còn hơn.

Minh Viễn ngước lên nhìn trời, cười lớn:

- Con người sẽ đi về đâu? Nơi nào là mục đích ?

Tiếng nói ấy của ông bị gió đưa xuống làm bạn cùng mặt nước. Có tiếng động lớn, ông quay lại. Một cặp tình nhân đang ngồi tâm tình cách đó không xạ Tiếng người con gái hỏi:

- Ông kia ngồi đó làm gì vậy hả anh ?

- Chắc là gã nổi cơn điên. Kệ nó.

- Nổi điên! Loài người đang nổi điên. Hai đứa mầy cũng nổi điên. Lắm chỗ sạch sẽ mát mẻ không dắt đến làm tình lại đến đây chui vào cỏ để nuôi muỗi.

- Em nghi là ông ta gặp chuyện buồn đó anh.

- Em sao cứ lo chuyện tầm phào. Mặc kệ Ổng, coi anh đây nè.

Tiếng cười khúc khích của hai người nghe thật rõ. Người con gái lại nũng nịu:

- Úi da! Anh không cạo râu làm đau em thấy mồ.

Minh Viễn bật cười lớn. Thật là hề! Dắt nhau đến đây chỉ để xem bộ râu cạo hay chưa mà dám nói là ông nổi điên. Bọn mầy quả đã điên không nhà thương nào chứa được!

- Ổng đang cười đó anh.

- Sao em thích ổng quá vậy? Xích lại bên anh, hát cho anh nghe đi.

- Hát gì bây giờ ?

- Tùy em.

Tiếng hát thật thanh và thật rõ bắt đầu cất lên:

“Tôi đi khắp năm châu bốn bê?

Mây trời xanh và cây đứng xa xa

Bao nhiêu chuyện cũ không một lần trở lại

Em đâu rồi, em ở nơi đâu?”

Minh Viễn hai tay ôm đầu. Tiếng hát ấy đã làm cho ông ta bất tỉnh.

“Tôi đi khắp năm châu bốn bê?

Mây trời xanh và cây đứng xa xa

Bao nhiêu chuyện cũ không một lần trở lại

Em đâu rồi, em ở nơi đâu?”

Tiếng hát xoay vòng trên mặt nước. Bao nhiêu chuyện xưa cũng xoay theo. Cứ xoay mãi như một cơn trốt bất tận. Nước mắt ông lại chảy. Hai tay ôm đầu khóc thật to.

Người con gái:

- Coi kìa, ông ta lại khóc!

- Thật thế sao?

- Thôi mình đi đi anh. Ngồi gần người điên dễ sợ quá!

Hai người đứng dậy, dắt tay nhau đi. Người con gái ngoái cổ lại:

- Ổng có tự tử không vậy anh ?

Người con trai không trả lời, chỉ kéo cô nàng quay lại. Hai người mất dạng. Ông vẫn ngồi trơ ra đó. Ông hơi xúc động vì người con gái lộ vẻ quan tâm đến mình. Ông lại phát ghét thằng con trai đó. Người con gái đã hát để làm vừa lòng thằng con trai đang yêu. Biết đâu hai, ba mươi năm sau, một trong hai đứa sẽ đến đây ngồi khóc.

Đêm quá khuya. Ông đứng dậy rũ chiếc áo lông dính cát. Bây giờ làm gì nữa? - Phải đi. Đi đến một thế giới khác may ra gặp nhiều việc lạ, ông từ từ bước đến bờ sông. Có người từ phía trước đi lại, rọi đèn pin lên mặt làm ông hoa cả mắt. Ông nổi sùng:

- Ai?

Người đang bước đến là một cảnh sát:

- Ông ở đây làm gì ?

- Chẳng làm gì hết.

- Vậy thì theo tôi.

- Lý do nào tôi phải theo ông ? Tôi thích đứng đây.

- Đứng đây làm gì ?

- Gẫm chuyện đời.

- Gẫm chuyện đời đừng đứng đây, đến nơi khác tốt hơn. Hay là anh đến chỗ chúng tôi nói chuyện cho vui

Sự Ôn tồn và nhã nhặn của anh bạn dân thật hiếm có. Tuy nhiên, Minh Viễn vẫn cộc lốc:

- Thây kệ tôi. Tôi vừa nghĩ ra rồi.

- Nghĩ ra gì vậy?

Minh Viễn nạt:

- Nghĩ ra ông là thằng khốn nạn!

Anh bạn dân khóa chặt tay Minh Viễn:

- A, đúng là thằng điên. Thế mà nãy giờ tôi sợ lầm. Mau theo tôi.

Minh Viễn giận run:

- Tôi điên thì ông cũng điên.

- Cũng được. Gọi tôi là thằng điên cũng không sao. Mau theo tôi.

Minh Viễn vùng vẫy:

- Tôi không đi. Tôi cho ông biết nếu ông bắt tôi vì lý do điên thì ngoài đường cũng toàn người điên. Thế giới này tất cả người điên. Quả đất này là một bệnh viện điên thật tọ Bây giờ tôi đã ở trong bệnh viện đó rồi thì còn bắt tôi làm gì ?

Anh bạn dân càu nhàu:

- Mở miệng ra thì toàn là những lời điên!

Anh ta khóa chặt tay Minh Viễn hơn:

- Anh cứ đi theo tôi đi. Chúng tôi không nhốt anh vào bệnh viện điên đâu mà sợ.

Minh Viễn hét lên:

- Thật tôi gặp ma chắc. Kẻ điên không phải là tôi mà là ông. Ông bắt tôi làm gì, cản trở việc tôi làm.

- Cản trở việc gì của ông ?

- Tôi đang tìm một thế giới mới la...

- Thôi rồi, hãy theo tôi mà tìm cho dễ.

- Buông tôi ra! Tôi không phải thằng điên! Tôi không phải thằng điên!

Một ánh đèn pin khác rọi tới. Một anh bạn dân khác đến gần:

- Sao anh Lý ? Có đúng là thằng điên không ?

- Phải, phải. Anh đi kêu vài người nữa đi.

- Không! Không! Tôi không phải thằng điên.

Minh Viễn la lớn rồi vùng vẫy. Hai người dằng co nhau. Nhiều người bu lại. Minh Viễn càng vùng vẫy càng quát tháo:

- Tôi không phải thằng điên. Tôi không phải thằng điên!

Minh Viễn bị còng tay rồi lôi đi giữa mấy anh bạn dân.

o0o

Phương Trúc cầm bức thư trong tay, cắm đầu chạy không mục đích. Bà bỗng dừng lại lau nước mắt rồi vạch ra một hướng đi nhất định. Phải rồi, nhà Hiếu Thành. Có thể Minh Viễn sẽ đến đấy. Bà gọi vội chiếc xích lô máy rồi giục:

- Chạy mau giùm! Chạy mau giùm!

Chiếc xe phóng như bay đến nhà Hiếu Thành. Hiếu Thành ra tiếp Phương Trúc trố mắt ngạc nhiên:

- Sao, sao tối thế này...

- Minh Viễn đâu? Minh Viễn có đây không ?

- Ảnh có đến đây nhưng về lâu rồi.

- Ảnh đến lúc nào?

- Cách đây hơn một tiếng đồng hồ.

- Bây giờ ảnh đâu?

- Bộ ảnh chưa về sao?

- Ảnh đi rồi, sẽ không bao giờ về nữa. Bây giờ biết tìm đâu đây?

Hiếu Thành an ủi:

- Chị phải bình tĩnh. Việc đâu còn có đó. Đầu đuôi thế nào cho tôi biết.

Phương Trúc đưa bức thư đang cầm trên tay:

- Ảnh để lại thư này. Bỏ đi rồi, không biết đi đâu.

Hiếu Thành xem xong ngước lên nhìn Phương Trúc. Khi nẫy những lời nói của Minh Viễn thật rõ ràng mà ông chẳng hiểu thật là ngốc! ông vội kéo tay Phương Trúc:

- Mau đi tìm ảnh

Bà ngước lên nhìn Hiếu Thành:

- Anh biết ảnh ở đâu?

Hiếu Thành bị bí. Một người trốn một người kiếm thì biết đâu mà nói. Hơn nữa thành phố Đài Bắc rộng thênh thang. Cũng rất có thể Minh Viễn đã bỏ đi nơi khác. Hiếu Thành vỗ trán, cố nhớ những lời Minh Viễn đã nói:

- Đối với một kẻ đại bần cùng như vậy... tìm một cái hang động gì đó chui vào trốn luôn cho biệt tích. Về nhà, về nơi mà tôi đến... sông Đạm Thủy có nhiều điểm giống sông Gia Linh...

Hiếu Thành bỗng run lên:

- Chết rồi, chắc ảnh...

- Ảnh sao?

Hiếu Thành lắc đầu:

- Thôi đi mau.

Ra khỏi nhà, hai người gọi taxi trực chỉ sông Đạm Thủy. Xuống xe Hiếu Thành kéo Phương Trúc đi dọc theo bờ sông. Phương Trúc bắt đầu run. Bà biết Hiếu Thành đã nghĩ gì rồi. Bà run giọng;

- Tại sao... sao lại đến bờ sông ?

- Ảnh có nhắc tới sông Đạm Thủy, nói sông này giống sông Gia Linh. Ảnh còn nói nhiều câu kỳ cục như là trăn trối vậy.

Phương Trúc toát mồ hôi. Mắt mờ đi, lảo đảo không còn đứng vững. Minh Viễn! Anh còn trẻ, anh không được chết. Cái mộng họa sĩ của anh chưa thành. Hãy sống mà thực hiện. Tại sao anh không đem những lời ấy nói thẳng với em ? Minh Viễn! Gió đang ngân ngạ Bờ đê lạnh. Bây giờ không còn ánh trăng. Mặt nước đen như mực. Tứ bề hoang vụ Hai người tiếp tục bước về phía trước. Họ nghe thấy có sự Ồn ào. Một cặp nhân tình đang đứng ngó. Hai cảnh sát viên lại hối hả chạy ra bờ sông như có việc gì khẩn cấp. Có tiếng hét la thật to.

Hiếu Thành siết chặt tay Phương Trúc:

- Có người nhảy sông ?

Bà ngã vào vòng tay Hiếu Thành:

- Không! Không thể có!

Người con trai đang đứng với người yêu lên tiếng:

- Không phải nhảy sông mà là một thằng điên.

Hiếu Thành thở phào:

- Thằng điên ?

Người con gái:

- Vâng, một người điên vừa cười vừa khóc. Cảnh sát mới đến bắt.

Người xem tiến đến gần. Cảnh sát ngăn cản không cho đến. Người điên bị còng tay la ó:

- Tụi bay mới là thằng điên. Một đám người điên. Tôi phải kiện mấy ông đã xâm phạm tự do cá nhân. Phải bắt mấy ông nhốt vào nhà thương điên.

Phương Trúc dụi mắt. Nước mắt trào ra càng nhiều:

- Minh Viễn! Minh Viễn!

Bà lại nổi cười. Rồi lại khóc:

- Minh Viễn! Minh Viễn!

Bà chạy vào đám đông người, bất kể sự ngăn cản của cảnh sát. Nắm lấy tay Minh Viễn, nước mắt ràn rụa:

- Minh Viễn! Anh để em tìm khổ quá!

Minh Viễn đang say sưa chửi, thấy người đàn bà nhào đại vô tưởng là bà điên. Khi biết được đó là vợ mình, ông đứng đờ người ra. Hiếu Thành lo giải thích với cảnh sát. Nhìn mái tóc bờm xờm và hàm râu rậm rạp của chồng bà khóc sướt mướt. Bà vuốt ve cánh tay gầy của ông như sự thương yêu của người mẹ đối với đứa con đi hoang lâu ngày.

- Tất cả đã qua rồi, thôi về đi anh. Về kẻo các con đang chờ!