lessandro đi theo người giữ nhà thờ khi hai người họ quanh co lên một cầu thang xoắn ốc nhỏ dẫn đến phòng để có lễ trong Pietà.

"Đây không phải là một thư viện được hiểu theo cách thông thường, chủ yếu là sách nhạc và ít ghi chép," người giữ nhà thờ tiếp. Những câu của ông được ngắt quãng bởi tiếng thì thầm của những lớp áo choàng lướt thướt. "Dĩ nhiên, chúng tôi đã từng có một bộ sưu tập đáng kể các tổng phổ viết tay của Vivaldi. Sau khi tiếng tăm của ông trở lại vào những năm một chín ba mươi, chúng tôi đã cho cất giữ bộ sưu tập sách của mình đàng hoàng ở đúng nhiệt độ và được bảo hiểm. Bộ sưu tập đó đang nằm trong một viện bảo tàng ở Vienna, nơi ông mất. Cậu là sinh viên nghiên cứu Vivaldi à?" Người giữ nhà thờ không có vẻ như cần một câu trả lời mà thao thao những giới thiệu đã lặp đi lặp lại nhiều lần về thân thế của vị linh mục tóc hoe đỏ. Alessandro trèo lên cao hơn và cố giữ lịch sự. Lúc khác thì anh có thể đã quan tâm sâu sắc đến lịch sử, nhưng hôm nay anh từng bừng một thôi thúc khá khiếm nhã là phải chen lấn qua trước ông già và phóng đến thư viện. Mỗi vòng cầu thang tựa như một đường ren xoắn của đinh vít siết chặt hơn nỗi sốt ruột của Alessandro. Cuối cùng họ cũng tới bên một cánh cửa sổ và Alessandro đứng không yên trong khi ông giữ nhà thờ thử đâu như hàng chục chiếc chìa khóa. Cuối cùng thì chiếc chìa khóa đúng cũng tra vừa. Xoay.

Căn phòng nhỏ chỉ được mỗi một ô cửa tò vò rọi sáng. Những hạt bụi vàng nhảy nhót trong ánh sáng chiếu từ cửa sổ. Cơn gió lùa theo cửa sổ mở gây ra tiếng xào xạc như lá úa của những trang sách thì thầm là không ai đọc những tập sách này đã bao năm rồi. Chúng được xếp chồng dưới sàn cao lên đến trần, không được xếp trên giá; những chồng sách bụi bặm của Propero 1. Alessandro quên bẵng bài thuyết trình của người hướng dẫn của mình khi nhìn quanh. Sẽ chẳng mất nhiều thời gian để tìm ra cái anh tìm, nếu nó có ở đó, nếu nó tồn tại. Anh quả quyết quay lại.

"Thưa Cha. Tôi rất cảm kích sự hướng dẫn của Cha. Tôi có thể xin Cha thứ lỗi trong khi tôi xem quanh đây một chút? Tôi chắc là Cha còn có những việc khác phải làm. Tôi sẽ hết sức cẩn thận, tôi xin hứa."

Người giữ nhà thờ ngần ngừ một lát, nhưng rồi mắt ông nheo lại. Đôi mắt chứa niềm tin mạnh mẽ nơi người con của Chúa, người tin là thế gian này không có cái ác. Ông phát lên cánh tay Alessandro. "Một việc riêng. Ta hiểu. Ta sẽ ở dưới lầu."

Alessandro nhoẻn một trong những nụ cười quyến rũ nhất mình có khi tà áo choàng lặng lẽ ra khỏi phòng.

Rồi anh quay lại nhiệm vụ của mình.

Ở đây có lẽ có chừng một ngàn cuốn sách. Không nhiều lắm. Nhưng nếu cái anh tìm có ở đây, nó sẽ tự tiết lộ mình bằng kích thước của nó. Anh đã tính việc tìm kiếm của mình sẽ mất vài giờ. Nhưng sau khi xem kỹ chỉ hai chồng sách cao từ sàn lên đến trần nhà, chỉ tìm thấy những bản tổng phổ nhạc đóng bìa da và sách thánh ca, anh đã nhìn thấy nó. Ép chặt giữa những chồng sách nằm ngang là một cuốn sổ giấy da nhỏ, đóng bằng giấy da cừu tốt, đồ thủ công Venice tốt nhất. Như anh đã đoán, kích thước nói lên tính bí mật.

Một cuốn biên niên sử. Một cuốn sổ tay, Một cuốn nhật ký.

Alessandro ngồi bệt xuống sàn và lớp nhung bộ hóa trang phồng lên quanh anh. Anh có lẽ đã là một người của một thời khác khi anh ngôi giữ vầng vải, trong căn phòng xưa cũ này, ánh sáng từ cửa sổ trả anh về trong tranh. Hai bàn tay run run khi anh nhận ra đây chính là nó – cuốn sổ mà sự tồn tại của nó anh đã giả định nhưng không chắc chắn. Chắc chắn đây là chén thánh ở cuối cuộc tìm kiếm của Leonora? Nhưng khi anh lật những trang giấy mịn, kinh ngạc trước những chữ viết tay khó đọc, nhưng hình vẽ tỉ mỉ, những phép đo đạc và phép toán nguệch ngọac, một ý nghĩ khác xâm chiếm anh. Nếu cuốn sổ này khẳng định nỗi sợ của nàng thì sao?

Và đúng như vậy. Mấy đầu ngón tay Alessandro bỗng ướt đẫm, và trang giấy da mỏng bắt đầu phồng lên dưới cái ẩm ướt của mấy đầu ngón tay anh cho đến khi anh vội quẹt tay vào áo choàng. Vì nó đây rồi, bằng chứng – không thể thay đổi và không thể chối cãi. Ở những trang sau cùng là các số đo và hình vẽ liên quan đến Đại sảnh gương trong Versailles. Alessandro ngồi ngả người ra sau vì mức độ tàn khốc đã nuốt chửng lấy anh. Trong di sản của sự phản bội, gian phòng đó đã từng tiếp đón Vittoria Orlando, Thủ tướng Ý. Orlando và những người ký kết hiệp ước khác – Woodrow Wilson, Lloyd George, Georges Clemenceau – có nhìn vào tấm gương của Corrandino khi họ cắt trái tim và linh hồn của nước Đức trong "Hòa ước" 1919 đó không, và sắp đặt sẵn sàng cái cổ máy xay không thể tránh được dẫn đến Thế chiến II? Hành vi xấu dung dưỡng hành vi xấu, chưa bao giờ nhiều đến như thế như ở đây. Alessandro lẽ ra đã khóc. Anh đã giải được điều bí ẩn, nhưng lại mang câu trả lời về cho Leonora kinh hoàng.

Leonora.

Mắt anh bắt gặp tên nàng trên trang sách – hai trang cuối của cuốn sổ. Ở đây chữ viết lại khác – nguệch ngoạc, đam mê, không chính xác và toán học, và đây đó hoen những giọt nước biển hay nước mắt. Vậy nên Alessandro ngồi lại và đọc lá thư Corradino đã viết cho con gái ông, cái có thể đã viết cho Leonora, Leonora của cha, chính nàng.