ề sau, qua những chi tiết cụ thể, tôi được biết mọi chuyện xảy ra ở đấy...

Ngay đầu buổi chiều, Môn và vợ anh, mà giờ đây tôi vẫn gọi là tiểu thư Gale, được hoàn toán riêng biệt với nhau trong phòng khách nhà Xablonnie. Khách khứa về hết rồi, cụ Gale đã mở cửa ra vào làm cho trong một giây gió lộng thốc vào và rền rĩ; rồi cụ sang Viơ Năngxây; đến giờ ăn chiều cụ mới về, khóa tất cả các cửa ra vào và ra lệnh cho nhà tá điền. Bây giờ, không tiếng động nào bên ngoài lọt được vào chỗ hai người trẻ tuổi. Chỉ một cành hồng không lá từ phía đầm chạm vào cửa kính. Như hai du khách trên con tàu trôi giạt phiêu diêu, họ là hai người tình ẩn khuất với hạnh phúc của mình giữa bốn bề gió đông thổi lộng.

- Khéo lửa tắt mất - tiểu thư Gale kêu và toan lấy một cây củi trong hòm củi.

Nhưng Môn nhanh hơn và tự tay đặt củi vào lò.

Rồi anh nắm lấy bàn tay nàng chưa kịp rụt về, và hai người đứng sững đó trước mặt nhau, lặng đi như có một tin trọng đại chưa thể thốt ra.

Giò ào ào như một dòng sông tràn bờ. Thỉnh thoảng một giọt nước vach chéo trên cửa kính như mưa phả vào cửa sổ tàu hỏa.

Đến đây, cô gái chuồi ra. Cô mở cửa hành lang và biến mất với một nụ cười bí hiểm. Môn hóa trơ trọi giây lát tron ánh sáng mờ ảo... Tiếng tích tắc của một đồng hồ quả lắc nhỏ gợi nhớ phòng ăn ở Xanhtơ-Agat... Anh tự nhủ: "Đây chính là ngôi nhà ta hằng tìm kiếm, cái hành lang ngày xưa tràn đầy tiếng thí thào và tiếng đi lại kỳ ảo..."

Đúng lúc ấy, hẳn anh nghe thấy - tiểu thư Gale về sau bảo cũng nghe thấy - tiếng hú đầu tiên của Phrăng gần nhà họ.

Lúc này, người vợ trẻ đem khoe với anh những kỷ vật tuyệt vời của nàng: đồ chơi thưở bé, ảnh chụp lúc còn thơ; nàng trong trang phục nữ chủ quán, nàng và Phrăng trên đầu gối mẹ, trông nàng xinh quá... rồi những chiếc còn lại trong bao áo dài trang nhã thời xưa của nàng. "Còn đây là cái em mặc, anh nhìn này, vào khoảng thời gian anh sắp biết em, đúng lúc anh đi học ở Xanhtơ-Agat, em tin thế".... Môn còn tâm trí đâu mà nhìn mà nghe nữa.

Tuy nhiên trong một phút, anh có vẻ sực nhớ tới niềm hạnh phúc phi thường, không tưởng tượng nổi nữa của mình.

- Bây giờ em ở đấy -giọng anh khản đặc, tuồng như kỷ niệm xưa làm anh choáng váng - em đi sát bên bàn, và đặt tay lên bàn trong giây lát...

Và đây nữa.

- Khi còn trẻ, mẹ anh cũng khom người nhẹ nhõm như thế để nói với anh... và khi mẹ ngồi vào pi-a-nô thì...

Tiểu thư Gale liền đề nghị được chơi đàn khi trời còn chưa tối. Nhưng góc này phòng khách đã tối rồi, họ phải thắp đèn nến lên. Chao đèn màu hồng, cho nên mặt nàng càng đỏ lựng, nhất là ở hai lúm đồng tiền, đó là dấu hiệu của một nỗi lo âu lớn.

Ở bìa rừng, chúng tôi bắt đầu nghe thấy tiếng bài ca run rẩy mà gió đưa đến, và chỉ một lát sau đã bị cắt ngang bởi tiếng hú của hai chàng điên sắp đến gần chúng tôi trong rừng thông.

Môn đứng nghe cô gái đàn hồi lâu, nhưng vẫn đăm đăm nhìn qua cửa sổ. Bao lần anh quay nhìn khuôn mặt dịu hiền chứa chan, vẻ yếu đuối và đau khổ. Rồi anh đến gần Yvon, và hết sức dịu dàng, anh đặt đôi bàn tay lên vai nàng... nàng cảm thấy ở gần cổ cái vuốt ve trìu mến mà đáng lẽ nàng phải biết đáp lại.

- Tối rồi - sau rốt anh bảo - Anh đi đóng cửa, nhưng em cứ chơi tiếp đi...

Cái gì trào lên lúc ấy trong con tim bí ẩn và thích cô độc của anh? Tôi luôn tự hỏi như thế và chỉ biết được khi đã quá muộn. Nỗi ân hận chưa từng hay biết? Niềm tiếc thương không lý giải nổi? Sự sợ hãi thấy sắp tươi nở ngay đây, giữa hai bàn tay mình, niềm hạnh phúc kỳ diệu mà anh xiết chặt biết bao? Và từ đó, mưu toan khủng khiếp quật ngay xuống đất một cách vô phương cứu chữa cái kỳ quan mà anh đã chinh phục được?

Anh lù lừ đi ra, lặng lẽ, sau khi chăm chú nhìn vợ một lần nữa. Từ ven rừng, chúng tôi thấy anh lưỡng lự, đóng một cửa lại, rồi vừa đóng tiếp cái nữa vừa mơ hồ nhìn về phía chúng tôi, rồi đột nhiên chạy thục mạng về hướng này. Anh đến bên trong khi chúng tôi chưa kịp lánh đi nữa. Anh nhận ra chúng tôi, khi sắp bước qua một hàng rào thấp vừa dựng lên bao quanh một bãi cỏ. Anh lùi lại một quãng. Cho đến nay, tôi vẫn nhớ điệu bộ dữ tợn, và vẻ mặt như một con thú bị dồn đuổi của anh... Anh vờ tiến lên để qua rào chỗ bên dòng suối.

Tôi gọi anh:

- Môn!... Ôguyxtanh!...

Nhưng anh chẳng thèm quay đầu. Tôi liền hiểu rằng chỉ có một điều, điều đó, may ra mới giữ chân anh được:

- Phrăng ở kia! - tôi hét - Dừng lại!

Sau cùng, anh dừng bước. Thở hổn hển và chẳng để tôi kịp suy nghĩ:

- Cậu ấy ở đây! - anh nói - Cậu ấy đòi gì?

- Anh ấy đau khổ lắm - tôi đáp - Anh ấy đến nhờ anh tìm cái mà anh ấy đã mất.

- Trời ơi! - anh cúi đầu than - Tớ đoán chẳng sai. Tớ đã cố bóp chuyện đi mà không được... Nhưng cậu ấy đâu? Nói nhanh lên nào!

Tôi bảo Phrăng vừa bỏ đi và chắn chắn hiện giờ chưa thể gặp lại. Nghe thế, anh lộ vẻ vô cùng thất vọng và chán chường. Anh bỗng dùng dằng, đi hai ba bước, rồi đứng phắt. Anh đang hoang mang và đau khổ đến tột độ. Tôi kể cho anh nghe điều mà tôi đã nhân danh anh hứa với chàng trai. Tôi cũng nói lại rằng chúng tôi sẽ gặp lại chàng ở đúng chỗ này sau một năm nữa.\

Vốn điềm đạm, lúc này Môn bỗng nóng nảy quá chừng:

- Trời, sao lại làm thế! Mà phải, đúng là tớ có thể cứu cậu ta. Phải cứu ngay! Tớ phải gặp được để xin lỗi cậu ta, phải sữa chữa mọi lỗi lầm... Nếu không tớ không còn mặt mũi nào về đằng ấy nữa...

Và anh ngoái nhìn về phía nhà Xablonnie.

- Chỉ vì một lời hứa trẻ con vớ vẩn - tôi lên tiếng - anh đang phá đám hạnh phúc của mình đấy.

- Chao ôi, chỉ là lời hứa ấy thôi - anh than.

Tôi hiểu còn những cái khác ràng buộc hai chàng trai, nhưng không đoán được đó là gì.

- Dù sao, có chạy theo cũng không kịp nữa rồi. Bây giờ Phrăng đã đang trên đường sang Đức.

Anh sắp trả lời thì một bộ mặt hớt hải, tóc tai rối tung hiện ra giữa chúng tôi. Đó là tiểu thư gale. Có lẽ nàng đã chạy, vì mặt đầm đìa mồ hôi. Chắc nàng đã ngã và bị xây xát, vì trán bị toạc da bên trên mắt phải và trên tóc có máu đã đông lại.

Ở các khu phố nghèo của Paris, tôi thường bất ngờ chứng kiến cảnh loạn đã của một gia đình tưởng chừng hạnh phúc, lương thiện và nổ ra bất chợt vào bất cứ lúc nào, giờ ngồi vào bàn ăn, chủ nhật trước khi cả nhà đi chơi, thời gian chúc mừng cuộc vui của cậu con cưng... Lúc nóng lên, người ta quên ráo, phá hết. Trong cơn thịnh nộ, cả chồng lẫn vợ chỉ là hai con quỷ đáng thương hại, con cái sẽ khóc ré lên, nhào vào ơm riết và hôn họ như điên như dại, van xin họ đừng đánh chửu nhau nữa.

Khi nàng đến bên Môn, tiểu thư gale khiến tôi nhớ đến những đứa trẻ cuống cuồng kia. Tôi tưởng rằng tất cả bạn bè của nàng, cả làng và toán thế giới đã chăm chú theo dõi nàng, nhưng nàng vẫn chạy, vẫn ngã như thế, tóc tai rũ rượi, mồm khóc mếu, người vấy bẩn.

Nhưng khi hiểu rằng Môn vẫn còn đây, rằng ít ra thì cũng lần này, anh không bỏ rơi nàng, tiểu thư luồn cánh tay vào dưới tay anh, rồi vừa khóc vừa bật cười như một em bé. Cả hai đều chẳng nói năn gì. Nhưng, nàng vừa rút mùi xoa ra, Môn liền dịu dàng cầm lấy, vừa cẩn thận vừa chăm chút, anh lau vết máu trên tóc nàng.

- Giờ thì về thôi - anh bảo.

Tôi để cho hai người với nhau trong gió chiều đông mê hồn, thổi lộng quất rát mặt, anh cầm tay dắt nàng mỗi khi đường khó đi, tiểu thư thì mỉm cười và hối hả bước, đi về căn phòng vừa bị bỏ rơi chốc lát.