à Barbeau rất mực hoan hỉ về tài trí của cô bé Fadette, và tối hôm ấy, nói với chồng:

- Thế là Sylvinet nay khỏe mạnh hơn sáu tháng về trước. Hôm nay, món ăn nào, nó cũng ăn hết, không còn nhăn mặt, bĩu môi như trước. Và điều hết sức khó tưởng tượng là nó nói về cô bé Fadette như nói về Chúa lòng lành. Nó nói với tôi mọi điều tốt đẹp về cô gái, và rất mong ngày em nó trở về làm lễ thành hôn. Nhu thể một phép màu, và tôi không biết mình ngủ hay thức nữa.

- Phép màu hay không - ông lão Barbeau đáp - thì cô gái ấy cũng có bộ óc lớn, và tôi tin chắc gia đình nào có được cô ta là một diễm phúc.

Ba ngày sau, Sylvinet đi Athon gặp em trai. Cậu ta yêu cầu ông bố và cả Fadette dành cho mình như một phần thưởng lớn, niềm vui được làm người đầu tiên đi báo niềm hạnh phúc cho Landry.

- Thế là mọi miềm hạnh phúc đến với em cùng một lúc - Landry nói và như thể ngất đi trong vòng tay Sylvinet - vì chính anh đến tìm em, và anh cũng tỏ ra vui mừng như em.

Hai anh em cùng nhau trở về mà không vui chơi dọc đường như người ta có thể nghĩ, và toàn thể gia đình Bessonnière hết sức sung sướng khi cùng quây quần xung quanh bữa ăn tối, có cả cô bé Fadette và chú bé Jeanet cùng dự.

Cuộc sống của họ thật sự êm đềm trong suốt nửa năm: cô bé Nanette cũng đính hôn với cậu út Caillaud, vốn là người bạn thân thiết nhất của Landry. Và người ta quyết định hai cuộc hôn lễ sẽ cùng tiến hành một lúc. Sylvinet rất mực quý mến Fadette và không làm gì mà không hỏi ý kiến cô gái, và nàng có ảnh hưởng lớn tới mức cậu ta tưởng chừng xem như chị gái mình. Cậu ta không còn ốm đau nữa, còn chuyện ganh tị thì khỏi phải bàn tới nữa. Nếu thỉnh thoảng cậu ta còn có vẻ âu sầu và như đang mơ mơ màng màng, thì bị Fadette la rầy, và ngay lập tức, trở nên tươi cười và cởi mở.

Hai cuộc hôn nhân được tổ chức trong cùng một ngày và theo cùng một lễ Mixa. Đám cưới tưng bừng náo nhiệt, và ngày thứ ba, ông lão Caillaud có vẻ ngà ngà tuy suốt đời chua bao giớ mất tỉnh táo. Không có gì ảnh hưởng tới niềm vui của Landry và của gia đình, và thậm chí có thể nói của cả vùng, vì hai gia đình vốn giàu có, và cô bé Fadette với tài sản bằng tài sản của cả hai gia đình cộng lại, tổ chức chiêu đãi mọi người một cách hào phóng và làm nhiều việc từ thiện có ý nghĩa. Fanchon, với tấm lòng nhân hậu, muốn lấy ân trả oán đối với tất cà những ai đã đánh giá mình sai. Thậm chí về sau, sau khi Landry tậu một dinh cơ đẹp đẽ và qủan lý nó hết sức thành công với tri thức của hai vợ chồng, nàng cho xây một ngôi nhà đẹp đẽ, đón nhận tất cả trẻ em nghèo khổ trong xã suốt bốn tiếng mỗi ngày trong tuần. và tự bản thân mình, cùng với chú em Jeanet, chịu khó dạy dỗ chúng, giáo dục cho chúng lòng sùng dạo đích thực, và trợ giúp những người khó khăn nhất trong hoạn nạn. Nàng nhớ lại mình từng là một đứa trẻ bất hạnh, bị bỏ rơi. Và những đứa con kháu khỉnh nàng sinh hạ, sớm được rèn luyện để trở nên hòa nhã và có lòng trắc ẩn đối với những đứa trẻ không sinh ra trong gìau có và cũng không được nuông chiều.

Nhưng những gì đã xảy ra đối với Sylvinet giữa niềm hạnh phúc của gia đình? Một điều mà không ai có thể hiểu và khiến ông lão Barbeau phải suy nghĩ rất nhiều. Khoảng một tháng sau khi em trai và em gái lập gia đình, và khi được ông bố khuyến khích tìm người yêu và lấy vợ, chàng trả lời là không có chút hứng thú nào đối với chuyện hôn nhân, nhưng từ lâu nay có một ý nghĩ muốn thực hiện, là tình nguyte65n tòng quân.

Các gia đình trong vùng chúng tôi không đông nam giới, và đồng ruộng không đủ nhân lực nên hầu như chưa bao giờ có chuyện tự nguyện nhập ngũ. Vì vậy ai nấy đều sửng sốt trước quyết định ấy và Sylvinet không tìm được một lý do nào để giải thích, trừ phi một sở thích bất thường và một năng khiếu quân sự mà chưa ai tìm thấy ở chàng. Bố, mẹ, anh chị em chỉ biết nói như vậy, và bản thân Landry cũng không thể làm chàng thay đi ý định, đành buộc phải báo tin cho fanchon, người có đầu óc tỉnh táo nhất và là cố vấn có uy tín nhất trong gia đình.

Nàng trò chuyện với Sylvinet trong suốt hai tiếng đồng hồ, và người ta thấy khi họ chia tay, Sylvinet đã khóc, cả cô em dâu cũng vậy; nhưng cả hai đều có vẻ bình tĩnh và kiên quyết nên không còn ai có ý kiến phản đối lúc Sylvinet bảo chàng vẫn giữ vững ý định, được Fanchon tán thành, và nàng tiên đoán một tương lai tốt đẹp cho người anh chồng.

Vì không biết chắc nàng có những tri thức còn lớn lao hơn những tri thức đã từng tỏ rõ hay không, nên không ai dám phản đối, và bản thân bà Barbeau cũng đành lòng tuy không phải không khóc lóc tức tưởi. Landry hết sức buồn bã, nhưng được Fadette an ủi:

- Đấy là ý muốn của Chúa và bổn phận chúng ta là dể Sylvinet ra đi. Anh hãy tin là em biết rõ điều em nói với anh, và đừng hỏi em nhiều hơn.

Landry tiễn anh trên một quãng đường rất xa, và khi trao trả túi hành lý mà từ lúc nãy chàng muốn khoác mãi trên vai, chàng có cảm giác như thể mình trao chính cả trái tim mình cho anh mang theo. Chàng trở về nhà sống trong sự chăm sóc của vợ, vì suốt một tháng, ốm đau thật sự vì buồn phiền.

Còn Sylvain thì không ốm đau gì hết và lên đường tới tận biên giới, vì đang vào thời kỳ những cuộc chiến trang oanh liệt của hoàng đến Napoleon. Và mặc dù chưa bao giờ ưa thích binh nghiệp, chàng điều khiển ý chí của mình hết sức thành công và được xem là một người lính tốt, dũng cảm trong chiến trận như một người chỉ tìm cơ hội để bị giết chết, nhưng lại hiền lành và tuân thủ kỷ luật tựa một đứa trẻ, đồng thời rất nghiêm khắc với chính bản thân mình như những binh sĩ lâu năm nhấrt. Chẳng bao lâu chàng được thăng chức, và sau mười năm gian truân, dũng cảm và giữ vững phẩm chất, chàng trở thành đại úy và được tặng huân chương.

- A! Giá rốt cuộc nó được trở về - bà Barbeau thốt lên với chồng tối hôm nhận được bức thư chan chứa yêu thương của Sylvinet gửi bố mẹ, Landry, Fanchon và mọi người già, trẻ trong gia điình - nó sắp được lên tướng rồi và đã đến lúc nó đáng được nghỉ ngơi thôi.

- Cấp bậc của nó như hiện nay cũng tốt lắm rồi - ông lão Barbeau đáp - và cũng không phải là một vinh dự nhỏ đối với một gia đình nông dân!

- Fadette đã tiên đoán tình hình như vậy - bà Barbeau nói tiếp - Quả là nó đã báo trước!

- Còn tôi thì không bao giờ hiểu nỗi vì sao bỗng nhiên nó hướng về phía ấy và vì sao lại có sự thay đổi như vậy trong khí chất của nó, vì nó vốn hết sức tĩnh lặng và ưa thích những sự thoải mái nho nhỏ.

- Ông ơi, con dâu chúng ta biết rõ việc ấy nhiều hơn, chứ không phải chỉ như nó muốn nói, nhưng người ta không lừa phỉnh nổi một người mẹ như tôi đâu, và tôi tin tôi cũng biết rõ như con dâu Fadette của chúng ta.

- Đã đến lúc phải nói ra cho tôi biết rồi đấy - ông lãi Barbeau nói tiếp.

- Úi dà! - bà Barbeau đáp - con bé Fanchon của chúng ta quả là có tài mê hoặc và đã mệ hoặc Sylvinet quá cả lòng mong ước của nó. Khi thấy tác dụng mê hoặc quá nhanh, nó muốn kìm hãm lại hay giảm bớt, nhưng không được, và thấy mình nghĩ quá nhiều tới vợ của em. Sylvain của chúng ta đã ra đi vì danh dự và đạo lý và được Fanchon tán thành và ủng hộ.

- Nếu quả như vậy - ông lão Barbeau vừa nói vừa gãi tai - tôi sợ nó sẽ không bao giờ lấy vợ vì trước kia, bà pháp sư ở Clavières đã bảo là khi nó say đắm một người phụ nữ, thì nó sẽ không còn quấn quít như điên như dại bên cậu em nữa, nhưng suốt đời nó, nó chỉ yêu một người thôi, vì trái tim nó quá nhạy cảm và quá đam mê.

HẾT