hu trại vĩnh viễn là khu nào đây? Sắp tới rồi, cứ kiên nhẫn. Một chặng nghỉ trong số các chặng nghỉ. Khoảng giữa trưa. Bréchignac và tôi nấu cơm cho anh em. Chúng tôi có một con dao to để chẻ củi. Brèche, cậu sẵn sàng chứ? Ta chuồn. O.K. Bruno. Và chúng tôi nhảy vào rừng... Voineau, Tourret nắm được việc làm của chúng tôi. Họ lao theo sau chúng tôi.

Tôi cố chạy càng nhanh càng tốt, Brèche theo sau, Voineau cũng vậy. Sau hai hoặc ba trăm mét Tourret bị đứt hơi, gục ngã... Những loạt đạn nổ trên đầu chúng tôi, vẫn cứ chạy nhanh hơn, xa hơn đã đến được khu rừng. Chúng tôi ẩn nấp vào sau những tảng đá. Họ có quá ít người để tìm thấy chúng tôi. Chúng tôi sẽ đợi cho đêm xuống, sẽ thử tìm đường ra tới bờ sông Hồng, ở đó chúng tôi sẽ đóng những chiếc bè và ban đêm sẽ thả xuống nước.

Chúng tôi chẳng có thứ gì để ăn, để uống. Voineau bị hỏng một mắt, ban đêm anh ấy bám vào tôi để bước đi. Tôi ở đây cùng với Bréchignac, hai tay “anh chị” của cuộc chạy chốn, tụ tập lại vì cái tốt nhất hay vì cái xấu nhất? Tôi tự hào là đã sát cánh bên nhau.

- Brèche này, ta gặp vận đỏ, ta sẽ thoát khỏi đây, chẳng bao lâu chúng ta sẽ tới Hà Nội.

- OK, Bruno!

Brèche lo lắng cho Voineau. Anh ấy không trải qua quá trình rèn luyện như chúng tôi, Brèche coi anh ấy như một gánh nặng. Rút cục, anh ấy đáng khen là đã biết thử cơ may, chúng ta sẽ giúp đỡ anh ấy. Cần phải thừa nhận là cái anh chàng Voineau ghê gớm này có một tinh thần cực kỳ tốt, vui sướng như một đứa trẻ vì đã lừa được quân Việt mà anh ta luôn mồm chửi rủa.

Ngày hôm sau nữa, lúc bình minh, chúng tôi đang ngồi nhai những bắp ngô sống trong một thửa ruộng nằm ven đường. Đột nhiên, một trận núi lở ập xuống đầu chúng tôi.

Đó là khoảng hai chục bộ đội địa phương quân Việt, hò hét, nhảy vào, tặng cho chúng tôi một trận mưa những cú đá, những báng súng. Chỉ một chút nữa thôi là chúng tôi nằm hẳn. Và người ta cứ từng chặng một, dẫn chúng tôi về chỗ trại giam tù binh của chúng tôi, vừa đi vừa mang vác nặng nề. Ở những chỗ tạm dừng, người ta trói chúng tôi vào đoạn cầu thang bước lên các mái nhà sàn, ở đó chúng tôi phải đứng thẳng. Tinh thần vẫn rất cao. Brèche và tôi, vẫn cần tiếp tục tán chuyện một chút. Ai trong hai người sẽ chịu đựng tốt hơn đây? Hoạt động thể thao của chúng tôi tiếp tục và việc đó giúp chúng tôi... Thật là một sức mạnh, một tính cách, cái anh Brèche ghê gớm này!

Cuộc tiếp đón ít nồng nhiệt của các đồng ngũ. Do cuộc trốn chạy của chúng tôi, họ đã phải gánh chịu hậu quả. De Pazzis, thu mình dưới vẻ cao đạo của anh ta, không nói gì với chúng tôi. Đã thống nhất là chúng tôi sẽ cùng nhau đi trốn và anh ấy cảm thấy thất vọng vì không có mặt trong số người cùng chúng tôi bỏ trốn. Sẽ phải trả giá, ra trước toà án nhân dân, tiến hành tự phê phán.

Voineau có vinh dự được mở màn phiên toà. Anh ấy phải kể lại các trận đánh của mình chống lại quân Việt và cho biết lý do đã bỏ trốn. Anh ấy nói rõ đã bị hỏng một mắt ở Vĩnh Yên và đặt con mắt giả của mình lên mặt bàn của viên chính uỷ. Tại sao anh đã bỏ trốn? Để tiếp tục cuộc chiến đấu. Tiếng hét to. Anh ấy nhận được hai cái tát trời giáng, nhưng vẫn không động đậy. Voineau, thật ấn tượng, cử chỉ vừa rồi của anh ấy, cần phải làm như vậy. Đáng tiếc là lòng quả cảm của anh ấy đã không được sử dụng trong quá trình chiến đấu... Toà án kết luận “Voineau, anh sẽ bị xử bắn”.

Đến lượt Brèche. Anh ta thoát ra được một cách thông minh, đóng vai trò những người mất thăng bằng, một người đã mất trí trong khi thật ra đầu óc anh ta tỉnh táo hơn bất kỳ ai. Đến lượt tôi đóng trò... “Bigeeard, một lần nữa, anh đã không hiểu được lòng khoan hồng của Bác Hồ. Chính anh đã lôi kéo các bạn của anh, ngày mai anh sẽ bị xử bắn”. Nói câu gì đây? Được, rất đơn giản thế thôi. Nhưng tôi không tin vào chuyện đó. Tôi đánh giá cao họ, chẳng lẽ họ lại cũng không có cùng những tình cảm như vậy đối với tôi hay sao?

Schoenderffer, người bỏ trốn không thoát, sẽ sống một thời gian ngắn với chúng tôi. Trong nhiều ngày, tôi với anh ấy bị trói vào nhau, lưng tựa lưng, bốn cổ tay trói vào với nhau, việc này đặt ra những vấn đề mà các bạn có thể hình dung ra: ngủ, đi vệ sinh Tốt hơn là phản ứng cùng với nụ cười. “Schoen” thật nổi trội. Một con người quả cảm, mặc dù tuổi còn trẻ!