áng sớm. Ông chủ một nhà máy lớn đang ngồi trong phòng làm việc uống cà phê. Bỗng cửa mở rầm một tiếng, một người quần áo lôi thôi lếch thếch lao vào phòng.

Trong tay vò nát cái mũ cát két, cử chỉ thường thấy của những người thất nghiệp muốn đi xin việc làm, anh ta nới với ông chủ nhà máy:

– Thưa ông, tôi muốn tìm việc làm!

Không ngẩng đầu lên, ông chủ chỉ khẽ liếc nhìn anh ta.

– Biết làm gì?

– Tôi đã tốt nghiệp trường học nghề, thợ nguội bậc một.

– Chúng tôi cần thợ tiện.

– Tôi đã năm năm làm thợ tiện cho một nhà máy ở Đức. Tôi có giấy chứng nhận.

Ông chủ bắt đầu quan tâm hơn.

Nhưng ở đây vẫn cần người chế tạo khuôn hơn.

– Tôi là người chế tạo khuôn hạng nhất.

Ông chủ liếm môi một cách ngon lành.

– Giá anh biết làm thêm nghề mộc thì tốt!

– Tôi đã có đúng bốn năm làm nghề mộc.

”Đúng là một người lý tưởng cho nhà máy. – Ông chủ bắt đầu mừng. – Nhưng thế nào hắn cũng đòi lương thật cao cho mà xem!”

– Tốt lắm, anh bạn, nhưng chúng tôi không cần công nhân nữa.

– Tôi xin làm bất cứ việc gì cũng được.

– Thôi được, tôi sẽ nhận anh, nhưng hãy nhớ: tôi chỉ nói một câu thôi và sẽ không trả thêm một xu nào đâu. Vì thực ra nhận anh vào cũng thừa.

– Cám ơn ông chủ. Tôi sẽ không đòi thêm một xu. Ông chủ trả bao nhiêu tôi cám ơn bấy nhiêu.

– Thợ bậc nhất ở đây chúng tôi trả năm lia một ngày. Còn anh, vì là lao động thừa, chúng tôi trả… hai lia…

– Cũng đành thôi, tôi đồng ý!

Được khích lệ bởi thắng lợi, ông chủ làm bộ mặt đe doạ:

– Còn điều này nữa: ngày làm việc của chúng tôi không bình thường. Phải nói trước kẻo sau này anh lại kêu ca! Một ngày làm tối thiểu mười một tiếng!

– Mười bốn tiếng cũng được, thưa ông chủ!

Ông chủ không tin ở tai mình nữa.

– Hãy chú ý lắng nghe đây, kẻo lại bảo nghe không rõ. Chỗ làm việc rất chật chội, tối tăm.

– Miễn là có chỗ làm thôi ạ!

– À, phải, suýt quên. Tiền không được nhận trước. Phải làm thử một tháng để xem tay nghề, nếu thấy được bấy giờ mới bắt đầu trả lương cho anh hai lia một ngày.

– Tùy ông chủ.

– Lại còn điều này nữa. Hai mươi phần trăm tiền lương phải trả cho tiền hao mòn và bảo dưỡng máy móc.

– Thưa ông chủ, điều đó là đương nhiên ạ!

– Còn nữa…..

– Tôi nghe đây ạ!

– Tôi tin tưởng giao cho anh, một người lạ, những kỹ thuật tiên tiến.

– Ông chủ có thể tin tưởng.

– Nhưng phải có sự đảm bảo cho chuyện đó. Anh phải đóng một nghìn lia tiền bảo hiểm.

– Tôi xin thề, tôi sẽ đóng, thưa ông chủ! Bố tôi có để lại cho tôi một túp nhà. Tôi sẽ thế chấp nó cho ông chủ.

– Vậy hãy đi vào xưởng và bắt tay làm ngay đi!

Một phút sau khi vị khách đi ra thì có hai viên cảnh sát chạy vào, thở hổn hà hổn hển.

– Thưa ngài, vừa có một thằng điên chạy vào đây. Hắn đã trốn khỏi nhà thương điên, chúng tôi đang đi tìm hắn!

THÁI HÀ dịch