ọ vẫn đi như thế, đã sang ngày thứ ba. Đói. Mệt, và đôi chân phồng rộp, mỏi rụng rời Quế vẫn bước trước đoàn người.

Lê và Cang dìu Xuân đi giữa. Nhóm sau cùng gồm Hải, Lượng và Linh. Mọi người im lặng, thất thểu, mệt nhoè.

Hai ngày nay, chỉ ăn rau tàu bay nấu lẫn môn đốc, ăn mãi một thứ ấy, chán ngắt. Những làm thế nào khi bắt buộc phải đi giữa rừng núi điệp trùng này?

Sáng nay, Lê quyết định bỏ ra một số gạo còn lại trong cái ruột tượng nhẹ tênh, đeo toòng teng trước ngực Cang, nấu cơm và sau đó chia cho mỗi người một nắm. Nhận suất cơm bằng quả trứng vịt, mắt người nào cũng sáng lên. Nhưng không ai ăn họ biết đó là khẩu phần trong ngày, phải dành làm bảo bối vượt đồi.

Gần trưa, Lê tuyên bố:

- Cố vượt qua quả đồi này, sang bên kia chân dốc, ta nghỉ ăn cơm.

Nhắc tới cơm, mọi người thèm quặn ruột. Họ cố bước và tự an ủi: vượt qua dốc, sẽ có cơm. Nỗi háo hức sắp được ăn khiến mọi người bước mau hơn.

Tới chân dốc, Lê bảo:

- Gắng lên chút nữa nhé, các đồng chí. Đi hết cánh rừng, ta nghỉ một thể.

Mọi người lại bước.

Đi hết cánh rừng, Lê muốn nghỉ, nhưng anh sợ. Hết cơm, tức là hết cái đánh lừa mình để vượt những ngọn đồi khác. Lê lờ di coi như không có lời tuyên bố. Anh dìu Xuân, không nhìn mọi người lầm lũi lần đi. Không tiếng đòi hỏi, nhắc nhở, nhưng trong thâm tâm, ai cũng hiểu cần phải thế. Họ nhẫn nại bước, tự nhắc thầm: cơm còn đó, hết ngọn đồi kia sẽ ăn.

Quá trưa, họ nghỉ bên bờ một con suối. Anh em tản ra kiếm môn dốc. Môn dốc ở đây không sẵn. Họ phải len lỏi, lần vào mãi rừng sâu. Kiếm được nắm rau, phải đi hàng tiếng. Những cây môn khẳng khiu như những ngón tay gầy. Lê dìu Xuân tới mép nước, tháo băng ở chân và rửavết thương. Bàn chân Xuân sưng húp, tấy đỏ. Vết chông xuyên qua chưa kịp kín miệng, những vụn thịt lầy nhầy, trắng nhợt đã lên mùi.

Xuân nằm ngửa, cái chân đau ghếch trên tảng đá.

- Chịu khó nhé - Lê động viên - Mình rửa khẽ thôi. Biết cậu đau mà.

Rửa xong, Lê xé áo lót băng lại. Vết thương đỡ đau, Xuân lắc nhắc chống gậy đi về võng.

- Anh Lê - Cang từ đâu bổ về, gọi.

- Ở đằng kia có người mình...

- Người mình?

- Bộ đội! Đang ngủ trên võng...

- Hả?

Hai người chạy xuống chân đồi. Lê đã nhìn rõ năm cánh võng, mắc cạnh nhau, lặng lẽ. Hai người ào xuống.

Nhưng Lê sững lại. Trên mỗi chiếc võng là một bộ xương. Cạnh đó, chiếc mũ tai bèo dã mục và khẩu AK đã han nhoèn. Lê đứng lặng, đờ ra.

- Họ bị đói, thuyền trưởng ạ. Cang thở dài - Chim rỉa hết thịt rồi. Khổ!

Lê không đáp, anh bước tới, lẳng lặng cuốn từng cánh võng. Hai người gắng đào năm cái hố...

- Có việc gì đằng ấy thế, thuyền trưởng. - Hải hỏi khi Lê trở lại.

- Không có gì cả - Lê đáp - Tôi và Cang đi tìm đào ít củ mài, nhưng chả có.

- Trước đây khu rừng này nhiều củ mài lắm - Quế tham gia - Nhưng những năm gần đây hết rồi. Anh em mình đói mà... Tôi e tới lúc rau tàu bay và môn dốc cũng không còn mà ăn!

Ngày và đêm hôm đó, Lê bị ám ảnh bởi hình ảnh năm người chết lả trên võng. Họ chết như không có cái chết của họ ở cuộc đời này. Lê trằn trọc rồi anh nghĩ đến số phận đoàn thủy thủ, nghĩ đến dăm ba lon gạo cuối cùng mà đoàn có được. "Từ ngày mai, số gạo đó sẽ không xâm phạm - Lê quyết định phải tận dụng rau rừng".

Bên cạnh, Xuân trở nhẹ.

- Cậu không ngủ được à? - Lê hỏi khẽ.

- Cái chân, anh Lê ạ.

- Buốt lắm phải không

- Tôi đang nghĩ là nó cứ cụt hẳn đi lại hơn, đỡ vướng. Tôi có làm phiền anh em nhiều không, anh Lê?

- Nghĩ quẩn rồi. Ngủ đi.

Xuân im lặng. Rừng đêm tĩnh mịch. Tiếng giò xào xạc trên cành cây. Lê kéo võng Xuân sát lại võng mình:

- Đói hả?

- Này, nắm cơm của mình còn.

- Anh không ăn à?

- Cậu cầm lấy.

- Tôi... Anh ăn đi!

- Bảo là cầm lấy!

Xuân với sang võng Lê. Nắm cơm nguội ngắt, khô cứng, Xuân bẻ đôi.

- Anh ăn một nửa, tôi mới dám... Anh cũng đói chứ. Nhiều lúc tôi muốn chết quách đi cho rảnh. Sống chỉ làm khổ mọi người. Không có tôi anh em cũng đã vất vả lắm rồi.

- Nhảm. Mai tới trạm, xin ít thuốc tím, mình rửa lại. Rửa vài ba bận là đỡ và sau đó sẽ khỏi hẳn.

- Không khỏi được đâu, anh Lê ạ!

- Sao không khỏi?

- Thịt chỗ đó thối rồi. Tôi biết.

- Cứ mặc mình. Bây giờ thì ngủ một chút, mai có sức mà đi.

- Từ đêm mai, anh cho tôi mắc võng nằm xa xa ra nhé. Nghĩ ra điều nhảm nhí gì nữa thế?

- Tôi hỏi thật, mùi hôi ở chân tôi có khiến anh em khó chịu không?

- Đừng nghĩ bậy! Vết thương của cậu là vết thương của mọi người. Chúng ta là một cơ thể. Con ngựa không ăn, cả tàu bỏ cỏ. Anh em thương và thông cảm với cậu lắm.

Xuân khẽ thở dài. Miếng cơm trong miệng bã ra.

Sáng hôm sau, Lượng đến bên võng Lê:

- Hôm nay tìm ít củ chuối cho chắc dạ, ăn rau, đi một lúc là ngót bụng.

- Hết muối rồi, củ chuối vừa đắng vừa chát, có nuốt nổi không!

- Anh em họ đề nghị vậy!

- Dễ gì kiếm ra.

- Anh chàng Cang bảo chiều qua nhìn thấy mấy cây ở góc rừng đằng kia.

- Cái thằng, tinh ra phết.

Lê và Lượng lại chỗ Cang. Một lúc, ba người vác về hai cây chuối, có cả củ.

Hôm đó tốp thủy thủ ăn món mới: củ chuối nấu với rau tàu bay.

Ăn xong, lại lên đường.

Khuya khuya, họ lần tới trạm giao liên của tỉnh.

Trạm giao liên ở sâu trong cánh rừng, vài ba mái lán lúp xúp nằm rải rác.

Lê cho anh em nghỉ trên bãi khách, ở đó lác đác đã dăm bảy chiếc võng của đoàn đến trước đung đưa. Anh và Quế đi về phía chiếc lán đầu cùng.

Trước cái bàn ghép bằng thân vầu, dưới gốc cây to có tán lá xoè rộng, một người gầy gò, đã luống tuổi đang dí mắt sát vào tờ giấy. Cặp kính lão lúng liếng bên ngọn đèn dầu đã che kín ba mặt. Cạnh đó, mấy người khách đứng lặng, chờ đợi.

Người trạm trưởng già lụng thụng trong bộ quần áo bà ba nâu, không có vẻ vội vàng, lần từng hàng chữ, đọc thong thả:

- Đồng chí Nguyễn Hải Hùng!

- Có! - Một người đứng sát đó lên tiếng.

- Đoàn có bao nhiêu người?

- Gần một tiểu đội.

- Cụ thể?

- Báo cáo, có sáu người tất cả.

- Lên Tây Nguyên à?

- Dạ.

- Đủ lương thực chớ?

- Báo cáo, tàm tạm.

- Đồng chí cho anh em nghỉ ở bãi khách đằng kia, sáng mai đi sớm. Chú ý đèn lửa, nghe. Ở đây máy bay rà thường xuyên dó.

Người trạm trưởng nhặt tờ giấy khác, ghé sát đèn:

- Đồng chí... chữ nghĩa chi khó xem ri? Trà Văn Phong à?

- Vâng, Trần Văn Phong ạ. Có!

Lê lách lên và rút tờ giấy giới thiệu của quân khu vẫn để ở túi ngực, chìa ra trước ngọn đèn.

- Chi đó, đồng chí? - Người trạm trưởng ngước lên hỏi.

- Báo cáo, đề nghị đồng chí giải quyết cho luôn.

Người trạm trưởng đón tờ giấy, soi gần đèn rồi ngước nhìn Lê:

- Nhầm rồi, giấy này gửi năm-năm-chín (559).

- Vâng, nhưng các binh trạm của đường dây năm- năm-chín rút lên biên giới. Chúng tôi muốn đi nhờ đường dây của tỉnh.

- Đi ra à?

- Đi ra!

- Đi ra thì chờ. Tôi đang giải quyết người đi vào. Ông lại dí sát mắt vào tờ giấy lúc nãy:

- Đoàn đồng chí Trần Văn Phong. Chỉ có hai người?

- Dạ, hai. Chúng tôi đi họp.

- Ba hôm nữa mới có người dẫn đường đó.

- Báo cáo, nhưng chúng tôi...

- Hoàng Mạnh Phong! Lại Phong nữa à?

- Báo cáo đồng chí, chúng tôi cần vào cho kịp, đồng chí thông cảm - Người mang tên Trần Văn Phong sấn sát chiếc bàn, nhoài người trước ngọn đèn, cố phân trần - Nhỡ cuộc họp phổ biến tình hình này là gay lắm.

- Đồng chí... - Người trạm trưởng ngẩng lên - Đã nói không còn người. Nào, đồng chí Hoàng Mạnh Phong.

- Mười người, lại đi ra?

- Vâng.

- Cũng chờ!

- Tức là ở lại trạm? Báo cáo trong đoàn có người bị thương.

- Không có ngoại lệ. Đây đâu phải bệnh viện. Thông cảm.

Lê và Quế đứng trong bóng tối. Lê hiểu rằng đi theo đường dây dân sự là đầy khó khăn. Ở đây người ta không có trách nhiệm đưa bộ đội đi ra, đi vào, họ chỉ làm nhiệm vụ đón cán bộ địa phương đi họp, đi công tác từ tỉnh này qua tỉnh nọ. Mỗi tỉnh đảm nhận vài ba trạm. Đi hết dịa phận coi như hết trách nhiệm. Nhưng biết làm sao, muốn trở về đơn vị, không còn cách nào khác.

- Đồng chí Trần Vũ Lê.

- Có! Lê bước vội tới.

- Mười ba người?

- Vâng, mười ba người.

- "Đi ra miền Bắc có nhiệm vụ đặc biệt" - Người trạm trưởng lẩm nhẩm đọc rồi gỡ kính, ngồi xuống cây vầu bắc trên hai khúc gỗ, làm ghế.

- Đồng chí cũng lại phải chờ.

- Lâu không ạ?

- Không rõ. Có thể dăm bữa nửa tháng. Có thể hơn Phía trước, địch đang càn. Lúc nào địch thôi càn mới đi được

- Báo cáo thực với đồng chí trạm trưởng là đã bốn hôm nay anh em chúng tôi chỉ ăn rau tàu bay, cho nên...

- Lương thực thì chúng tôi không giải quyết. Nhân viên trạm chúng tôi cũng ăn cháo mấy tháng nay. Một ngày có bao đoàn khách qua, chúng tôi giải quyết sao thấu, đã có quy định, khách đi trên đường dây, phải tự túc lấy lương thực, không rành sao?

- Báo cáo, trong đoàn chúng tôi có đồng chí bị thương.

- Bị thương à?

- Tôi muốn xin ít thuốc tím.

- Thuốc tím. Chờ nghe. Hoặc lát nữa tới!

- Điều này nữa ạ, trạm cho chúng tôi chút muối...

- Muối? Ngày mai nghiên cứu. Bây giờ khuya rồi.

Lê cùng Quế quay lại bãi khách. Anh em ngồi cả dậy.

- Tình hình thế nào? - Lượng sốt sắng hỏi

- Ta phải nằm lại đây lâu đấy. Phía trước, trên đường đi địch đang càn. Điều đáng lo là phải tự túc lấy cái ăn.

- Tự túc? Đào đâu ra?

- Nói vậy nhưng chắc trạm không để mình chết đói. Nghỉ đã, mai bàn, anh Lượng ạ.

Sáng hôm sau, mọi người chia tay với Quế. Lê ép Quế mang vài lon gạo, nhưng anh nhất quyết từ chối. Lấy cớ đi một mình, dễ dàng xoay được. Quế ứa nước mắt, ôm từng người, rồi vội vã ra khôi khu rừng. Lê và Cang tiễn anh khá xa.

- Các anh quay lại, kẻo mệt - Quế giục.

- Nhân thể chúng tôi đi kiếm rau mà.

Đi hết ngọn đồi, Quế giục lần nữa. Cang và Lê đành dừng lại.

- Anh cho bọn tôi gửi lời hỏi thăm chú Ba và anh chị em du kích. Riêng anh thì chúng tôi cảm ơn lắm.

- Nhiệm vụ mà, anh Lê. Nếu nói ơn thì đồng bào miền Nam ơn các anh, ơn đồng bào miền Bắc nhiều chớ.

- Các anh vất vả quá! Còn những hàng ngàn cây số lận...

- Nhất định chúng tôi sẽ lại đưa vũ khí vào, anh Quế ạ!

- Trong này tụi tui cũng sẽ cố gắng để khỏi phụ lòng mấy anh và đồng bào ngoài đó. Tôi đi nghe. Mong các anh mạnh giỏi.

Quế bước xuống con đường mòn.

Nhìn Quế khuất dần, Lê chợt nghĩ đến năm cánh võng tự dưng thấy sợ hãi. "Không một hạt gạo, Quế sẽ sống thế nào trong những ngày tới? Đường rừng, đi một mình, liệu có "ngủ quên" trên võng.

Thủy thủ ngồi quây trên bãi cỏ, dưới những tán lá rậm rạp chờ Lê. Nhìn những khuôn mặt hốc hác, xanh rớt, Lê thấy nhói đau. Những gian khổ vừa qua chưa phải là những điều cuối cùng. Trước mắt mới là những thử thách, mà mỗi người phải ý thức được để sẵn sàng đón nhận.

- Các đồng chí! - Lê nói - Bây giờ hãy cùng nhau bàn cách sống, chờ ngày lên đường trở về đơn vị.