gày 23 tháng tư. 5 giờ sáng Huguette 1 thất thủ. 7 giờ. Castries triệu Langlais và tôi tới.

- Cần phải chiếm lại Huguette 1, sống còn đối với các cuộc thả dù của chúng ta.

Ông giao cho tôi lên kế hoạch trận đánh. Chúng tôi mệt mỏi, không còn ngủ được nữa.

- Tất cả các tiểu đoàn đều sứt mẻ, mệt mỏi hết sức, quân số thu hẹp chỉ còn một phần tư. Duy nhất tiểu đoàn dù ngoại quốc số 2, vừa mới tăng viện là còn bốn trăm người nhưng lại đang trấn giữ các cứ điểm Eliane. Căn cứ vào tình trạng mệt mỏi toàn diện, chúng ta có nguy cơ thất bại trong tấn công. Dù cho có thành công, chúng ta cũng không đứng chân được ở Huguette 1.

Tôi nhận được lệnh thực hiện cái bất khả thi và phải chiếm lại Huguette 1 trước 16 giờ.

Tôi chuẩn bị trận đánh một cách chi tiết, yêu cầu về mặt hành động, trận đánh được giao phó cho tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn dù ngoại quốc số 2, bởi lẽ duy nhất có tiểu đoàn đó còn sức hành động. Các mệnh lệnh được ban bố xong, tôi đi nằm ngủ, hoàn toàn tin tưởng ở thiếu tá Liesenfeldt, chỉ huy tiểu đoàn. 15 giờ, Castries cho đánh thức tôi dậy.

- Bruno này, tôi có cảm tưởng là trận tấn công không đủ mạnh. Cậu xuống xem đi.

Tôi len lỏi xuống Huguette 2. Tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn dù ngoại quốc số 2 cho tôi biết là mọi việc sẽ phải diễn ra theo đúng dự kiến.

Trung úy Allaire đi theo tôi. Cậu ấy nhận ra là đài thông tin bị trục trặc. Tôi gọi các chỉ huy trưởng đơn vị. Thật là thảm họa. Hai đại đội bị chặn đứng lại cách Huguette 1 năm mươi mét. Tổn thất quá nửa. Hỏng to. Tôi cho bốn chiếc máy bay B.26 còn đang lượn trên không hoạt động, cộng với toàn bộ hoả lực pháo binh và cho thả màn khói trên khu vực bắc và đông cứ điểm rồi hạ lệnh rút lui nhanh chóng.

Bản tổng kết đáng buồn: một trăm năm mươi chết và bị thương ở tiểu đoàn dù ngoại quốc số 2. Quân Việt bị tổn hại to lớn. Cả một đại đội bị tiêu diệt ở Huguette 1, hàng trăm người bị loại khỏi vòng chiến đấu bởi hoả lực yểm trợ của chúng tôi trong quá trình diễn ra cuộc phản kích. Những thông tin này tôi được biết trong thời gian tôi bị bắt làm tù binh. Họ đã không hiểu được là chúng tôi đã dậm chân tại chỗ ở trước mặt Huguette 1 trong lúc bên trong cứ điểm, họ cũng chỉ còn một nhúm người.

Bernard Fall, lại vẫn nhà báo ấy viết:

“Vào khoảng 9 giờ sáng, bỏ qua các lời góp ý của Langlais và Bigeard, Castries kiên trì mệnh lệnh của mình: phải làm điều bất khả thi để chiếm lại Huguette 1 ngay trong ngày, trước 16 giờ. Với tư cách chỉ huy trưởng hệ thống phòng thủ, theo đúng ý kiến đã thống nhất trước đây, Langlais để cho Bigeard, chỉ huy trưởng các lực lượng phản kích nhiệm vụ lên kế hoạch trận tấn công. Bigeard bắt tay vào việc với tác phong khẩn trương và điềm tĩnh quen thuộc. Đầu tiên, anh hạ lệnh rút tiểu đoàn dù ngoại quốc số 2 ra khỏi Eliane, thay thế vào đó bằng các phân đội dự bị của các tiểu đoàn 2, trung đoàn dù thuộc địa số 1, của tiểu đoàn dù thuộc địa số 6 và tiểu đoàn 1, trung đoàn bộ binh ngoại quốc số 2. Sau đó, thông qua thiếu tá Guérin ở sở chỉ huy G.A.T.A.C1 vùng bắc Hà Nội, Bigeard yêu cầu cho mười hai máy bay khu trục, oanh tạc và bốn chiếc B.26, giã gạo vào mạng chiến hào nằm ở phía trước cứ điểm Huguette 1 bắt đầu từ 13 giờ 45, cùng với bốn chiếc B.26 ném bom bắt đầu từ 14 giờ các mục tiêu có thể xuất hiện.

Sau khi không quân yểm trợ hoàn thành nhiệm vụ, pháo binh và súng cối bắn một nghìn hai trăm phát đạn vào Huguette 1, tiếp theo là một loạt đạn khói vào các đài quan sát của pháo binh đối phương ở Dominique và Anne Marie. Các súng cối của Huguette 3, Huguette 5 và Epervier sau đó tiếp sức bằng một hoả lực yểm trợ sát gần nhất. Ba xe tăng còn hoạt động được, dưới sự chỉ huy của trung úy Mengelle, yểm hộ trận tấn công trên cánh phía nam.

Tiếp đó là cuộc họp chỉ huy trưởng các đại đội tham gia tấn công. Ở đây, Bigeard phạm phải sai lầm là đã không tự mình nắm quyền chỉ huy trận đánh mà giao việc đó cho thiếu tá Liesenfeldt và đơn vị, quả thực như vậy, gánh vác phần lớn trách nhiệm tấn công. Sau này có nhiều lý do được nêu ra để bảo vệ cho quyết định này. Đặc biệt, người ta nói rằng nếu như Bigeard, trước đây, nắm quyền chỉ huy tất cả các hành động thì đó là vì các trận đánh đó tung vào nhiều tiểu đoàn và cần có sự phối hợp hành động của các đơn vị, trong lúc ở trường hợp trận phản kích vào Huguette 1, chỉ có một đơn vị duy nhất được tung vào trận đánh.

Người ta cũng đã nói rằng, đơn giản chỉ là Bigeard muốn không phải gánh chịu một trách nhiệm nào trong một trận đánh mà anh không tán thành và tin chắc là sẽ thất bại. Còn về bản thân Bigeard, anh giữ ý kiến rằng trận đánh, mặc dầu khó khăn, cũng thuộc loại những trận đánh mà tiểu đoàn dù ngoại quốc số 2 đã có kinh nghiệm và người ta có thể tin tưởng đơn vị đó có thể thực hiện trận đánh có kết quả. Ngoài ra anh tự nhủ là Liesenfeldt hẳn sẽ khó chịu với anh vì thấy anh ngồi trên lưng mình.

Về chuyện này cần phải nói thêm là Bigeald đã đứng suốt đêm hôm trước theo dõi cơn hấp hối của Huguette 1 và sau nhiều tuần lễ ăn uống thất thường, thiếu ngủ, anh đã mệt mỏi đến mức xỉu đi. Anh ấy có những chỉ dẫn của cá nhân cho Liesenfeldt, cho Mengelle, và cho bốn chỉ huy trưởng các đại đội quân dù, các trung úy De Bire, Bourlinguez, Pètre và Le Cour Grand maison...

Câu chuyện là đơn giản hơn thế: đơn giản chỉ là lẽ ra, mặc dầu mỏi mệt, tôi phải trực tiếp nắm lấy quyền chỉ huy trận đánh. Các sĩ quan tuyệt vời của tiểu đoàn dù ngoại quốc số 2 cũng chẳng thua kém gì các sĩ quan trong đơn vị tôi, các sĩ quan của Bréchignac hay của Tourret, nhưng mà cái ngày hôm đó đã thiếu mất một nhạc trưởng để động viên, sát cánh giúp đỡ những chiến binh đặc biệt đó. Vì vậy tôi tự cho là mình phải chịu trách nhiệm về thất bại đó.