oàng đế Pho-rích Đại đế tổ chức tập trận ở Sạc-lô-ten-buốc. Trong khi duyệt binh, ngài đánh rơi tấm huân chương lúc nào không hay, về đến Bẹc-linh mới biết. Ngài hỏi quan thị vệ xem có biết tấm huân chương rớt chỗ nào không. Nhưng, quan làm sao biết được. Hoàng đế khi ấy bèn xuống chiếu truyền khắp vương quốc rằng, ai bắt được tấm huân chương thì phải đem nộp lý trưởng ngay. Còn lý trưởng thì phải mang lên kinh.

Một bác nông dân vùng Sạc-lô-ten-buốc đi cày ruộng bắt được tấm huân chương đó. Bác báo với lý trưởng. Lý trưởng tâu về Bẹc-linh. Từ Bẹc-linh có lệnh truyền người nông dân phải mang tấm huân chương lên kinh đô cho hoàng đế.

Bác nông dân ăn mặc tề chỉnh, lên đường.

Bác đi đến đồn binh thứ nhất, có một trung đoàn tinh nhuệ đóng. Lính gác đẫn bác vào đồn. Viên quản trực ban hỏi bác đi đâu. Bác nông dân đáp:

― Tôi đi gặp hoàng đế.

― Bác xin gì hoàng đế?

― Hoàng đế đánh rớt tấm huân chương trên ruộng tôi. Bây giờ, tôi đem tuấn huân chương nộp ngài.

Viên quản bảo bác:

― Cho tôi một nửa nhé!

― Ông sẽ được như ý.

Người ta cho bác đi.

Bác đi tới đồn binh thứ hai, có một đơn vị kỵ binh đóng. Viên đội trực ban hỏi bác muốn gì. Người nông dân đáp:

― Tôi đi gặp hoàng đế, mang cho hoàng đế vật mà ngài đã đánh rơi trên ruộng tôi.

― Đưa cho ta xem cái gì nào!

Bác nông dân lấy tấm huân chương trong túi ra, đưa cho viên đội.

― Này bác nông dân, được phần thưởng, nhớ phần tôi nhé.

― Đồng ý!

Bác nông dân đi đến lâu đài, bước lộp cộp trên cầu thang. Quan thị vệ ra hỏi:

― Người nông dân kia, cần gì?

― Tôi không cần gì cả. Tôi phải nói chuyện với hoàng đế.

― Thế thì không được. Trước hết, ngươi phải nói ta rõ ngươi muốn xin gì hoàng đế?

― Có gì đâu, hoàng đế đánh rớt tấm huân chương trên ruộng tôi. Lý trưởng làng tôi sai tôi từ Sạc-lô-ten-buốc lên đây để trao tận tay hoàng đế tấm huân chương ấy.

Quan thị vệ xem xét tấm huân chương một hồi, rồi nói:

― Đích thị nó đây rồi. Ta sẽ cho ngươi vào. Hoàng đế thế nào cũng trọng thưởng đấy. Nhưng, phải nhớ đừng quên ta, nghe không?

― Vâng, tôi sẽ nhớ.

Thị vệ vào tâu với hoàng đế rằng, người nông dân đã đến. Hoàng đế truyền cho đẫn vào trong cung, hỏi:

― Người nông dân, ngươi muốn gì?

― Lý trưởng làng tôi lệnh cho tôi mang dâng hoàng đế tấm huân chương mà ngài đã đánh rơi trên ruộng tôi.

― Tốt lắm. Quan thị vệ đâu, mang bữa sáng ra đây: bánh mì, lạp xưởng với hai chai vang nhé!

Người nông dân ngồi ăn sáng với hoàng đế. Ăn xong hoàng đế hỏi bác muốn được thưởng gì? Bác thưa:

― Xin cho tôi hai trăm roi vào mông đít.

― Ngươi trung thực, không biển thủ vật tìm thấy, nên ngươi có quyền được xin phần thưởng khác.

Bác nông dân đáp:

― Không! Tôi xin gì, hoàng đế cứ cho cái ấy. Có điều, dám xin bệ hạ cho tôi hai chàng trai lực lưỡng vác roi đến đồn binh thứ nhất. Dám xin bệ hạ viên đội ở đồn binh thứ hai và quan thị vệ, rồi chúng ta cùng đi đến đồn binh thứ nhất luôn.

Khi vua tôi đến đồn binh thứ nhất thì hai chàng lính của trung đoàn A-lếch-xăng-đrốp đã vác roi tới đấy rồi. Hoàng đế bảo người nông dân:

― Những gì ngươi xin đã có đủ rồi đó.

Bác nông dân thưa:

― Phần thưởng này tôi không lấy cho tôi. Viên quản này xin một nửa, vậy hãy cho ông ta một trăm roi! Ngài đội này năm chục, còn quan thị vệ cũng năm chục!

Viên quản kêu cha kêu mẹ, xin giảm năm chục roi cho đỡ phần nào. Nhưng bác nông dân nói:

― Ông xin bao nhiêu, phải lấy bấy nhiêu. Bây giờ đến lượt ngài đội. Xin ngài nằm xuống nhận cho nửa trăm roi vào mông nào.

Thanh toán sòng phẳng với viên đội xong, đến quan thị vệ.

― Xin mời quan thị vệ! Đến lượt ngài.

Quan thị vệ mang nỗi nhục ê chề về lâu đài. Ba ngày liền, quan không nói không rằng, cứ trầm ngâm nghĩ ngợi. Sang ngày thứ tư, quan vào tâu với hoàng đế:

― Tâu hoàng thượng, thằng nông dân này khôn ngoan lắm. Y không chịu yên phận sống kiếp nghèo khổ đâu. Chi bằng ta phong cho y hiệu công tước là tốt nhất.

Hoàng đế phán:

― Ta chấp nhận ý ngươi!

Hoàng đế cho mời các công hầu khanh tướng tới lâu đài. Ngài lại còn đích thân cho người đi đón hai vợ chồng bác nông dân đến, tiệc rượu dọn ra rồi, hoàng đế kéo ghế cho bác nông dân ngồi, rồi tuyên bố trước văn võ bá quan:

― Để ban thưởng cho lòng ngay thẳng và trung thành của người nông dân này, ta phong cho y hiệu công tước, kể từ ngày hôm nay.

Nói rồi, hoàng đế đặt lên đầu bác nông dân cái miện công tước. Bác nông dân giật mình, né đầu tránh.

Hoàng đế cau mày, mắng:

― Người nông dân, ngươi làm cái gì vậy? Ngươi không xấu hổ ư?

Bác nông dân đành phải đáp:

― Khi công tước ngồi lên đầu thì người nông dân chỉ có nước là vắt giò lên cổ mà chạy thôi!

Nói rồi, bác lom khom trốn mất.