áng hôm sau, chúng tôi dậy thật sớm, bắt tay vào việc chuyển tiền và vàng xuống tàu. Công việc cũng khá nặng nhọc vì từ hang đến chỗ tàu đậu cách xa hàng dặm. Đối với ba tên giặc sống sót, chúng tôi cũng không ngại lắm. Chỉ cần một người đứng canh trên đỉnh đồi để khi có biến, báo hiệu kịp, là đủ. Vả lại, tinh thần bọn chúng chắc cũng đã tan rã lắm rồi. Tất cả mọi người lớn đều chia nhau đi khuân tải và xếp vàng xuống tàu. Riêng tôi còn bé, nên ở nhà giữ việc xếp các thứ tiền vàng vào bao. Thật là đủ các loại các kiểu tiền hết sức lạ lùng, hiếm có. Nào tiền Anh, tiền Pháp, tiền Tây Ban Nha, tiền Bồ Đào Nha, tiền ý, đúc đủ các hình vua chúa châu Âu trong thế kỷ trước. Lại có cả các loại tiền á Đông, chạm trổ li ti hết sức kỳ quặc. Đồng thì tròn, đồng thì vuông, có đồng đục lỗ ở giữa như để đeo cổ. Còn nói đến số tiền thì nhiều hơn lá rừng, không sao đếm xuể. Tôi cúi nhặt đến mỏi cứng cả lưng, đau điếng cả mấy đầu ngón taỵ Công việc phải làm liên miên trong nhiều ngày mới xong... Tôi nhớ đâu như chiều hôm thứ ba, bác sĩ Ly và tôi đương dạo chơi lững thững trên dốc đồi, thốt nhiên chúng tôi nghe văng vẳng những tiếng hát, tiếng gào từ trong bóng tối âm u dưới đồi đưa lại. Bác sĩ nói:

- Đúng là tiếng của mấy tên giặc sống sót! Xin- ve đi sau cũng nối lời:

- Thưa bác sĩ, chúng nó đều đang say mềm cả đấy.

Từ hôm về ở với chúng tôi, Xin- ve vẫn cố tỏ ra hết sức mẫn cán, trung thành. Tuy bị khinh khi bạc đãi, hắn vẫn cố lăn mình vào chịu đựng. Hắn chịu nhẫn nhục đến mức làm tôi phải ngạc nhiên. Hắn cố xun xoe khúm núm, qụy lụy mọi người để mọi người thương. Tuy vậy, tất cả mọi người đều coi hắn như con chó ghẻ. Chỉ có Ben- gun là còn có ý nể hắn. Vì thế, hôm ấy thấy hắn chõ vào câu chuyện, bác sĩ đã nói cộc lốc:

- Anh biết chúng say hay mê sảng nào? Xin- ve đáp:

- Ngài nói chí lý! Say hay mê sảng thì cũng thế thôi! Bác sĩ cười khinh bỉ:

- Anh là giống người hay giống thú? Tôi nói cho anh biết, nếu tôi rõ chúng đang lên cơn sốt mê sảng, tôi sẽ không ngần ngại tìm đến để chữa chạy cho chúng! Nghe tôi nói thế, anh ngạc nhiên lắm phải không? Xin- ve nhăn nhở nói:

- Thưa ngài, ngài cho phép tôi nói, nếu ngài làm vậy, tôi e hoài mất cái thân thể quý báu của ngài. Bọn ấy không thể giữ lời hứa được. Dù chúng có muốn giữ cũng không giữ được đâu! Bác sĩ ngắt lời:

- Tôi biết, chỉ có anh là người biết giữ lời...

Thế rồi một buổi sáng đẹp trời, chúng tôi kéo neo, cho tàu rời bến. Trên tàu lại phấp phới lá cờ Tổ quốc, lá cờ trước đây ông thuyền trưởng đã hiên ngang dựng trên nóc đồn. Có lẽ ba tên giặc vẫn bám sát theo chúng tôi mà chúng tôi không haỵ Khi tàu đi gần sát mũi đất phía nam, chúng tôi thấy cả ba đứa đang đuổi theo, mỗi đứa lăm le một khẩu súng trên taỵ Thấy tàu chạy mỗi lúc một xa, một đứa trong bọn vụt quát to một tiếng và bắn theo một phát. Viên đạn hắn ngắm đã trúng ngay vào đầu Xin- vẹ Chúng tôi vội vã ngồi thụp xuống đằng sau bao lơn. Về sau, dòm ra thì thấy chúng đã không còn ở trên bãi cát nữa... Khi chúng tôi trông lại thì Xin- ve đã nằm còng queo, chết hẳn. Thấy thế, Ben- gun và Grây thở ra một hơi dài khoan khoái như trút được một gánh nặng trên vai. Đó là sự việc cuối cùng đáng nói trước khi chúng tôi rời xa hẳn đảo. Bãi cát đằng sau chúng tôi dần dần biến mất. Đến trưa, ngọn 189 190 núi cao nhất trên đảo đã tụt xuống chân trời mênh mông xanh ngắt. Chung quanh tôi, biển rộng, trời cao. Tôi lâng lâng nhìn ra sóng biển nhấp nhô rồi lại nhìn vào đống vàng để trong tàu. Bên tai tôi lại văng vẳng tiếng ông Chi sang sảng nói với bác sĩ Ly khi lần đầu xem bức bản đồ:

- Một kho vàng phi nghĩa sắp trở thành một kho vàng có ý nghĩa. Một kho vàng nằm im vô dụng... giờ đây được đem lên, để làm tươi sáng bao khuôn mặt khổ nghèo.

(Theo bản tiếng Pháp "L'ile au trésor" của nhà xuất bản "G.P." Pa- ri, 1949)