hỉ một cơn kích động mới khiến hai vợ chồng thú tội trước mặt bà Raquin. Cả hai không ai nhẫn tâm, có lẽ họ đã tránh một sự bộc lộ tương tự bởi tình người, nếu sự an toàn không trở thành quy tắc giữ im lặng của họ.

Thứ năm sau, họ đặc biệt lo lắng. Buổi sáng, Thérèse hỏi liệu hắn chó cho là thận trọng khi để bà Raquin trong phòng ăn vào buổi tối hay không. Bà đã biết tất cả, bà có thể gây sự cảnh giác.

- Mặc kệ! – Laurent trả lời – Bà ta không thể động đậy đến một ngón tay. Em muốn bà ta ba hoa thế nào đây?

- Có thể bà ấy sẽ tìm ra cách nào đó – Thérèse đáp lời – Từ tối hôm trước, em đọc trong mắt bà ta một ý nghĩ không nguôi.

- Không, xem nào, bác sĩ đã bảo anh tất cả đã chấm dứt với bà ta. Nếu bà ta nói thêm lần nào nữa, đó là nói trong tiếng nấc hấp hối cuối cùng...Bà ta không còn lâu đây, vậy đó. Thật ngu ngốc nếu cứ mang ý nghĩ không cho bà ta tham dự vào buổi tối này...

Thérèse rùng mình.

- Anh không hiểu em – nàng kêu lên – Ôi! Anh có lý, có đủ dũng khí...Em muốn nói rằng chúng ta có thể nhốt cô em trong phòng và em dám chắc bà ta đau đớn hơn, bà sẽ nằm yên.

- Thế đấy – Laurent đáp lời – rồi lão ngốc Michaud cũng cứ đường hoàng bước vào phòng để hỏi thăm bà bạn già...Đó là cách hay nhất để mình tiêu tùng...

Hắn do dự, hắn muốn tỏ ra bình tĩnh, và sự lo lắng làm hắn ấp úng.

- hay nhất là để mặc mọi chuyện ra sao thì ra – hắn tiếp tục – Bọn người này ngu như bò, chắc chắn họ chẳng hiểu gì ráo những nỗi tuyệt vọng câm nín của bà già. Sẽ chẳng bao giờ họ nghi ngờ chuyện gì, bởi nó quá xa sự thật. một mai sự thử thách qua đi, chúng ta sẽ yên ổn với những hậu quả của sự táo bạo của mình...Rồi em xem, mọi chuyện sẽ ổn cả.

Buổi tối khi những người khách đến, bà Raquin chiếm vị trí thường lệ, giữa lò sưởi và bàn, Laurent và Thérèse làm ra vẻ vui mừng, giấu đi những cơn run sợ của họ, hồi hộp chờ đợi chuyện rắc rối có thể xảy ra. Họ hạ chụp đèn xuống thật thấp chỉ soi rõ tấm vải dầu lót bàn.

Câu chuyện vô vị và rôm rả bao giờ cũng có trước khi vào ván domino đầu tiên. Grivet và Michaud không quên gởi đến người liệt những câu hỏi thăm thường lệ về sức khoẻ, những câu mà chính họ cũng trả lời tuyệt khéo, theo như thói quen của mình. Sau chuyện đó, không còn bận tâm đến bà già tội nghiệp nữa, cả hội đắm mình vào cuộc chơi với niềm vui thú.

Bà Raquin, từ khi biết được điều bí mật khủng khiếp đã bồn chồn chờ đợi buổi tối này. Bà đã tập trung những sức lực còn lại để mong tố giác bọn tội phạm. Cho đến lúc chót, bà sợ không được tham dự vào cuộc họp mặt, bà nghĩ là Laurent sẽ làm bà biến đi giết chết bà chẳng hạn, hoặc ít ra là nhốt bà trong phòng. Khi thấy mình được để ở đây, khi được đối diện với đám khách, bà mang một niềm vui sôi nổi khi nghĩ đến chuyện báo thù cho đứa con trai. Hiểu là lưỡi mình đã liệt hẳn đi, bà thử một cách nói mới. bằng một sức mạnh ý chí đáng ngạc nhiên, cách nào đó bà đã kích thích được bàn tay phải, nâng nhẹ nó lên đầu gối rồi ở đó, nó luôn xoè ra, bất động. Sau đó, bà cho nó trượt dần từng chút một dọc theo chân bà phía trước chỗ bà, và cuối cùng đặt được nó lên miếng vải dầu. Ở đó, bà yếu ớt động đậy mấy ngón tay như để lôi kéo sự chú ý.

Khi những con bạc nhìn thấy giữa họ bàn tay của người chết, trắng bệch và mềm nhão, họ vô cùng kinh ngạc. Grivet dừng lại, cánh tay còn lại giơ lên, đúng lúc lão sắp đánh thắng với con bò lục. Từ lúc bị cơn kịch phát, người liệt không còn động đậy bàn tay nữa.

- Chà, xem kìa, Thérèse – Michaud la lên – bà Raquin đang nhúc nhích ngón tay kìa...Chắc hẳn bà muốn gì đó.

Thérèse không trả lời nổi, cũng như Laurent, nàng đã theo dõi sự gắng sức của người bại liệt. Nàng nhìn bàn tay cô mình, nhợt nhạt dưới ánh sáng trần trụi của ngọn đèn, như bàn tay báo thù sắp tuyên án. Hai kẻ giết người chờ đợi, phập phồng.

- Chính thế! Ừ - Grivet nói – Bà muốn cái gì đó..Ồ! Hai chúng tôi rồi sẽ hiểu nhau...Bà ấy muốn chơi domino đấy...Hả! Phải vậy không bà thân mến?

Bà Raquin ra dấu phủ nhận kịch liệt. Bà duỗi một ngón, gập lại những ngón khác với sự khó nhọc vô hạn và bắt đâu vất vả vạch những chữ cái trên bàn. Bà chưa phác qua được mấy nét thì Grivet đã lại la lên đắc thắng.

- Tôi hiểu, bà ấy bảo tôi đặt con bò lục là đúng.

Người liệt ném cho lão nhân viên già một cái nhìn ghê gớm rồi tiếp tục chữ mà bà muốn viết ra. Nhưng mỗi lần như thế Grivet lại cắt ngang tuyên bố rằng làm vậy vô ích thôi vì lão đã hiểu, và lão phun ra một điều ngớ ngẩn. Michaud phải chấm dứt bằng cách bảo lão câm họng.

- Ô hay! Để bà Raquin nói – lão bảo – Nói đi, bà bạn già.

Và lão nhìn lên tấm vải dầu, như lão đã sẵn sàng lắng nghe. Nhưng những ngón tay của người liệt đã kiệt sức, chúng bắt đầu một chữ hơn chục lần và không thể được ngoài việc lẩn thẩn bên nọ xọ bên kia. Michaud và Olivier nghiêng người mà không đọc ra được, bèn ép người liệt phải luôn luôn viết trở lại những chữ cái đầu tiên.

- Ái chà! Tốt – Đột nhiên Olivier kêu lên – Lần này tôi đoc được....Bà ấy vừa viết tên cô, Thérèse...Xem này, "Thérèse và..." Viết cho xong đi, bà thân mến.

Thérèse suýt nữa la to vì sợ. Nàng nhìn những ngón tay của người cô trượt trên tấm vải dầu, và với nàng dường như những ngón tay đó kẻ thành tên nàng cùngh sự thú nhận tội lỗi bằng những chữ rực lửa. Laurent chồm dậy dữ tợn, tự hỏi có nên xông vào người bại liệt để đánh gãy cánh tay đó hay không. hắn cho là mọi chuyện hỏng bét, hắn cảm thấy trên cơ thể gánh nặng và cái lạnh của sự trừng phạt, khi nhìn thấy bàn tay đó sống lại để tố giác tội giết chết Camille.

Bà Raquin vẫn viết, nhưng ngày càng chập choạng hơn.

- Thật tuyệt, tôi đọc rất rõ – Olivier tiếp tục nói sau một lúc, trong khi nhìn đôi vợ chồng – Người cô viết tên hai vị "Thérèse và Laurent..."

Bà già liên hồi ra dấu xác nhận và ném về hai kẻ giết người những tia mắt huỷ diệt. rồi bà muốn viết cho xong. Nhưng các ngón tay bà cứng đờ ra, ý chí tột cùng kích thích chúng đã tan biến, bà cảm thấy sự tê bại chậm rãi lan dọc theo cánh tay, và một lần nữa xâm chiếm nắm tay bà. Bà hấp tấp kẻ thêm một chữ.

Ông già Michaud đọc lớn tiếng.

- Thérèse và Laurent đã...

Và Olivier hỏi:

- Họ đã thế nào, các con thân yêu của bà đấy?

Những kẻ giết người bị tràn ngập một cơn khiếp đảm điên rồ, suýt nữa đã lên tiếng đọc hết câu. Họ lặng nhìn bàn tay báo thù với cặp mắt trân trối và hoảng loạn thì đột nhiên bàn tay đó bị một cơn co giật và nằm bẹp trên bàn, nó chuồi đi và trượt xuống dọc theo đầu gối của người liệt, như một khối thịt không còn sinh khí. Sự bại liệt lại kéo đến và ngăn chặn sự trừng phạt. Michaud và Olivier ngồi trở lại, cụt hứng, trong khi Thérèse và Laurent tận hưởng một niềm vui nhức buốt, đến nỗi họ muốn ngất đi dưới sức ép đột ngột của dòng máu đang chảy dồn trong lồng ngực.

Grivet phật ý vì không được ai tin lời. Lão nghĩ thời cơ đã đến để chinh phục lại lòng tin về sự không thể sai lầm của lão một khi bổ sung được câu nói chưa hoàn chỉnh của bà Raquin. Khi mọi người tìm ý nghĩa của câu đó thì:

- Rõ ràng quá rồi – lão nói – tôi đoán được toàn bộ câu nói trong mắt bà. Tôi thì cần gì bà ấy viết lên bàn, một cái nhìn của bà ấy cũng đủ..Bà ấy muốn bảo "Thérèse và Laurent đã chăm sóc tôi chu đáo".

Grivet tự thưởng trí tưởng tượng của lão, vì cả nhóm đều chia sẻ ý kiến đó. Những người khách bắt đầu tán dương đôi vợ chồng, đã chứng tỏ lòng tử tế đến thế đối với người đàn bà khốn khổ.

- Chắc chắn là – ông già Michaud trịnh trọng nói – bà Raquin muốn tỏ lòng cảm phục đối với những đứa con không tiếc công tận tuỵ với bà. Điều này làm danh giá cho cả gia đình.

Và lão nói tiếp trong khi cầm lại mấy quân cờ domino.

- Nào, ta hãy tiếp tục. đến đâu rồi? Tôi cho là Grivet sắp đặt con bò lục.

Grivet đặt xuống con bò lục. Ván cờ tiếp tục, ngớ ngẩn và đơn điệu.

Người đàn bà liệt nhìn bàn tay mình, chìm đắm trong nỗi tuyệt vọng thảm hại. Bàn tay vừa phản bội bà, bà có thể nhấc nó lên được nữa. Thượng Đế không muốn Camille được báo thù, ngài đã lấy đi ở bà mẹ phương tiện duy nhất để cáo giác với mọi người tội ác giết người mà gã là nạn nhân.

Và con người bất hạnh nhủ thầm không còn gì tốt hơn là gặp con dưới lòng đất. Bà sụp mí mắt lại, cảm thấy từ nay mình trở thành vô ích, muốn tin rằng mình đã nằm trong bóng tối của nấm mồ...