hi mình bước vào xưởng thủy tinh tại Versailles thì cuối cùng mình cũng đã được ở nhà.

Khi Jacques mở cửa vào căn phòng bí mật mà chỉ có chàng và vị thầy mới của chàng có chìa khóa. Corradino thấy rằng tất cả những gì chàng yêu cầu đã được cấp cho chàng. Những chậu chứa nước, những bể tráng bạc. Cái lò nung ở đấy, than đã chất và sẵn sàng, và thủy tinh cristallo đỏ rực ở giữa. Những que pontenllo của chàng, những ống thổi của chàng, những cái vá của chàng, Những bàn trược scagno và cái kìm borselle của chàng. Những chất màu của chàng: có màu xanh da trời, đỏ bọ hung và vàng lá trong số đó. Những chai và lọ đựng Nitrat và Sunfat và thủy ngân của chàng. Thế là ở đây, ở nhà, chàng đã có thể làm việc trở lại.

Những ngón tay không còn vân tay của chàng sốt ruột được sờ vào những cái que và chất màu, để làm cái gì trở lại sau một tháng dài chàng ở trên biển và trên bộ. Sự có mặt của Jacques bên vai chàng có cảm giác phi lý. Chàng đã quá quen làm việc một mình rồi. Nhưng hôm nay là ngày cuối cùng chàng cũng phải chia sẻ những phương pháp của mình. Và chàng cảm thấy cái cảm giác miễn cưỡng buồn nôn trong ngực. Chẳng phải vì chàng nghĩ kỹ xảo của chàng trai sẽ có lúc có thể vượt xa kỹ xảo của mình, nhưng vì một mình chàng đã làm ra những tấm gương theo kiểu này suốt mười năm nay, và chàng cảm thấy mình đang cho đi một thứ sở hữu quý giá; một phần của chính bản thân mình, một kỹ xảo đã xác định chàng từ rất lâu rồi.

Một kỹ xảo đã cứu mạng sống mình, bởi chính là vì cái này mà Hội đồng tha mạng cho mình. Một khi cái này vuột khỏi tay mình thì mình còn gì để tự che chở mình trước Vua đây?

Louis có cho là, một khi Corradino đã tiết lộ các bí quyết của mình rồi, chàng tốt hơn hết là biến đi? Vậy nhưng chàng có còn cách nào khác? Chàng đang ở trong Tĩnh ngục, chờ người ta đưa Leonora đến cho chàng, và chia sẻ các bí quyết của chàng là một phần trong vụ mặc cả để đưa con bé đến bờ bến này. Chàng đang ở trong Lao lung. Ký ức hoàn toàn không đúng lúc về cặp râu thơ của Dante vang trong đầu chàng. Chàng nhớ lại rằng, trong Il Purgatorio, kẻ trùng tên với chàng đã bị một ông vua nước Pháp giết. Corradino, Hoàng tử xứ Sicily bị kết án, đã bị Vua Charles xứ Anjou hành quyết theo sau một cuộc đảo chính bất thành. Cha của Corradino đó, Vua Manfred, cũng đã bị giết.

Nhưng khi chàng quay lại và bắt gặp hai mắt nâu nồng ấm của Jacques – hăm hở và long lanh, vọng lại tình yêu của chính Corradino cho nghề của mình – chàng thấy được an ủi và bỏ những ý nghĩ u ám ấy qua một bên. Chàng không có con trai để truyền lại những kỹ xảo, và có lẽ sẽ không bao giờ có. Vậy nên đây là cơ hội để chàng chia sẻ hiểu biết của mình và vui thú việc dạy dỗ nếu chàng có thể.

Tất nhiên là có Leonora, nhưng chưa hề có một phụ nữ nào làm thợ thổi thủy tinh, và sẽ không bao giờ có.

Tất cả những gì chàng mong cho con gái mình là nó sẽ được hạnh phúc, lập gia đình tử tế, và vui hưởng đời sống gia đình ma người ta đã tước khỏi tay chàng.

"Thế là," chàng nói với Jacques, với sự quả quyết ngược lại với những nghi ngại của mình, "Ta bắt đầu."

Chàng cầm cái ống thổi lớn nhất lên, và ấn mạnh vào lò lửa để lấy cristallo nấu chảy. Khi chàng cảm thấy hơi nóng phả vào mặt mình, chàng lại nghĩ đến những lời của Dante, nhưng lần này là cặp câu chàng ưa thích: "Bão lửa trút xuống từ trên cao, giống như bùi nhùi khi đà bén lửa, cát cũng thiêu." 1 Corradino giờ đang làm ngời những hạt cát lên, cời cái đẹp pha lê từ một tinh hoa của bụi. Chàng lấy khối thủy tinh nấu chảy ở đầu ống thổi lớn đến mức chàng phải liên tục quay cái que khi thổi trái bóng.

Jacques trông bối rối, và e dè hỏi thầy. "Thưa Thầy, trò tưởng mình phải làm một tấm gương, nào phải thổi thủy tinh?"

Corradino liếc mắt sang bên khi đang thổi. Có một sự vui vẻ ở đấy.

Khi bong bóng đã thổi xong, Corradino quay cái bong bóng ở đầu ống thổi và chuyển nó qua pontello. Rồi chàng đưa cái bong bóng qua chậu nước và để nó nằm yên ở đó, nổi lên như một cái phao. Trong lúc nó đang nguội, chàng lấy một lưỡi dao bén rồi cắt thật nhanh dọc theo bong bóng để hai bên của hình trụ giãn phẳng ra trên mặt chậu nước, và thủy tinh màu hổ phách nguội lại trên mặt nước thành một ô gương rõ và phẳng.

"Vậy ra…" Jacques thở vào sự im lặng tôn kính, "… nó được làm ra như vậy đó."

Corradino ngồi xổm và nheo một mắt thành thạo nhìn xuống mặt nước trong chậu. Chàng gật đầu. "Phải. Cách làm là vậy. Chỉ là tình cờ thầy khám phá ra nó. Nhưng đó là cách duy nhất để làm một ô gương có kích thước như vậy, với cùng một bề dày đều khắp."

"Thế còn nước?"

"Nước, khi lắng lại, nó hoàn toàn phẳng lặng, mỗi khi nó nằm trên mặt đất. Đó là tấm gương đầu tiên – tấm gương của thiên nhiên. Ngay cả nếu cái bể hay cái bình có nghiêng thì nó cũng sẽ luôn tìm thấy mực đúng của mình. Thầy chỉ hy vọng nước con sông dịch bệnh ở xứ Pháp các người cũng cho ra thủy tinh tốt như acqua ngọt ngào trong phá xứ Venice. Giờ, ta phải mặc áo cho trẻ sơ sinh đây. "Chàng dịu dàng nâng ô gương đã nguội lên và để nó trên bề mặt cái bể bên cạnh đang chứa một hợp chất bạc nấu chảy sáng đến độ tự nó đã giống một tấm gương. "Đây là thủy ngân và Sunfat bạc," Corradino nói, "nhưng chỉ trên mặt. Ở cả đây cũng có nước bên dưới."

"Tại sao vậy, thưa Thầy?"

"Vì lẽ những hợp chất tráng bạc này rất đắt. Ngay cả là cho Vua thì cũng sẽ rất phung phí nếu đổ nó đầy cả bể. Nhưng trên bề mặt này có đủ để phủ mặt kính với một lớp mỏng chính xác để tạo được sự phản chiếu. Anh phải luôn để ý là anh phủ kín bề mặt cái bể, nếu không sẽ có những mảng trống làm cho mặt kính còn trong. Và hãy dè chừng thủy ngân – đó là một hợp chất độc hại, và là thứ ăn vào trong da người dễ dàng. Nhiều người trong nghề của ta đã chết vì mưu chước của nó rồi. Thầy biết một người như vậy rất thân với thầy." Chàng mỉm cười câu đùa cợt cay độc của mình khi nhớ lại chàng đã ngụy tạo một ca nhiễm độc thủy ngân ra sao – dùng than làm thâm đen lưỡi và để nước dãi nhỏ từ miệng xuống "giường người chết" của mình. Nhưng khi chàng nhớ lại cảnh tượng của mình có thể đã đập vào mắt Giacomo ra sao thì chàng thôi cười.

Chàng lại quay qua Jacques, "Phải hết sức cẩn thận để hợp chất không chạm vào anh. Đây," chàng giải thích, dùng hai miếng lót tay bằng da nhỏ để nâng ô kính tráng thủy to ra. "Lớp kính tráng thủy khô rất nhanh – thấy không? Nó gần như đã rạn ra dưới sức nóng của lò nung rồi."

Jacques nhìn kinh sợ khi các hợp chất khô đi, và khi chúng khô, hình ảnh nhòa nhòa của chính chàng chuyển thành một sự hoàn hảo rõ ràng, sắc sảo.

"Giờ, anh có thấy là những cạnh còn lam nham, nơi thầy cắt bong bóng không? Ta sẽ mài mịn các cạnh bằng cách dùng chính con dao này và một thước kim loại," Corradino vừa nói vừa làm theo. "Chỉ cần làm gãy chính bề mặt của lớp kính tráng thủy thôi, vì như anh thấy, thủy tinh sẽ gãy tách thật gọn dọc đường ta vừa kẻ. Ở đây có nhiều thước kim loại người ta đã chu cấp, vì như anh biết, những ô gương trên đầu mấy tấm gương của chúng ta trong cung điện phải cong, và cho những ô ấy thì ta sẽ cần một trong những cái này," Corradino giơ lên một khúc dài kim loại uốn được, cái chàng bẻ cong thành hình thù. Khi Jacques gật đầu thì chàng quay lại ô gương nằm trên bàn cắt. "Sau rốt, ta dùng một miếng da," chàng cầm một miếng da lên, "nhúng nó vào phèn, và đánh bóng bề mặt để vừa bảo vệ vừa làm sáng ô gương. Thấy không?"

Jacques đã tưởng tấm gương không thể nào sáng hơn được nữa, nhưng giờ tấm gương dường như đang hát. Sự kinh ngạc và thán phục lộ trên mặt và Corradino có thể thấy là chàng trai học việc của mình đầy những câu hỏi. "Thưa Thầy, người khác làm ra gương ra sao?"

"Bao giờ cũng có gương. Những kẻ ngoại đạo Ả Rập thường đánh bóng lá chắn của mình để soi. Nhưng ở các xứ khác, người ta thử cán mỏng một khối ra thành một tấm kính, cứ như làm một cái bánh. Kết quả cũng tạm được nhưng không thể làm ra một ô kính cực kỳ lớn bằng cách như thế - thủy tinh nguội và cứng lại, có gợn sóng và không đều. Nhưng bằng hơi thở ta có thể làm một cái bong bóng lớn hết mức hơi của ta thổi được, và khi ta xem thủy tinh như một hình trụ thì các chiều kích của nó nở lớn hơn gấp đôi hình thù ta vừa làm. "Đây chỉ là toán học thôi." Chàng nhún vai để xua sự thán phục chàng thấy trong ánh mắt Jacques. Nhưng chàng cũng thấy một cái gì khác nữa – chàng nhìn thấy hai bàn tay chàng trai giật giật về phía lò lửa cũng hệt bàn tay chàng vừa làm.

Mình biết mình đã lảm nhảm quá nhiều – rằng mình nói nhiều khi nói về công việc của mình hơn bất cứ lúc nào khác. Những người quen biết mình có thể nghĩ mình câm như hến. Cứ để họ nghĩ thế nhưng cứ nói với mình về thủy tinh đi, họ sẽ nghe thấy mình trở thành một con vẹt líu lo ra sao. Thôi đã đủ.

Chàng thốt ra những lời chàng tưởng mình sẽ không bao giờ nói. "Giờ thì anh thử đi."