rong thời gian đó, cách sáu mươi dặm về phía bắc, Kazan nằm ở đầu sợi xích thép và quan sát giáo sư Pơn Uây-man đang trộn mỡ với cám cho nó trong một cái xô. Con Đan Mạch to, được nửa bữa ăn, cũng nằm như thế, cách Kazan độ non một thước, mồm mép chảy dãi, chờ đợi bữa tiệc đang được chuẩn bị.

Việc hai con vật tuyệt vời kia, từ chối không cắn giết nhau để mua vui cho ba trăm tên cục súc, chủ tâm tụ tập nhau, làm cho vị giáo sư tôn kính thích thú vô hạn. Ông đã phác sẵn dàn bài một bảng thông báo về sự việc này.

Pôn Uây-man cho con Đan Mạch ăn trước. Ông đem đến cho nó độ một lít món ăn trộn ngon lành và trong khi con chó vẫy đuôi, táp ăn với hai cái hàm lực lưỡng, ông thân thiện vỗ vỗ vào lưng nó. Thái độ ông khác hẳn khi đi về phía Kazan. Ông tiến rất dè dặt nhưng không muốn tỏ ra là mình sợ.

Ông đã hỏi Xan-đi khá lâu, được y kể lại chuyện bắt Kazan và chuyện Sói Xám chạy thoát. Pôn Uây-man không ngờ tình cờ ông được gặp lại con vật mà trrước đấy ông đã mua và trả lại tự do.

Trù tính có trả lại tự do cho nó cũng vô ích, vì cô bạn rừng của nó đã đi mất, chắc hẳn là mãi mãi. Giáo sư cố hết sức gây cảm tình với Kazan. Những cố gắng của ông vẫn không có kết quả. Chúng chẳng đem lại chút ánh sáng biết ơn nào trong mắt con chó sói. Nó không gầm gừ với ông, cũng không tìm cách cắn tay khi ông ở ngay gần mõm nó, nhưng nó không tỏ vẻ gì là thân thiện. Con Đan Mạch xám, trái lại, rất chóng quen và tin tưởng.

Đôi khi, vì lý do này hoặc lý do khác. Mắc Tơ-ri-gơ đến thăm cái chòi gỗ nhỏ, nơi Pôn Uây-man cùng ở với một người giúp việc bên bờ Đại Hồ Nô Lệ, cách thành phố Vàng độ một giờ đường.

Những lúc ấy Kazan lại điên cuồng giật xích lồng lộn để xông vào tên chủ cũ. Nanh nó không ngừng nhe ra trắng nhởn, và nó chịu nằm yên khi có một mình nó với giáo sư.

Một hôm, thấy vẫn cái cảnh ấy tái diễn, Xan-đi Mắc Tơ-ri-gơ nói với Pôn Uây-man:

- Thật là một việc ngớ ngẩn khi muốn tìm cách biến nó thành bạn!

Rồi y đột ngột nói thêm:

- Bao giờ thì ông rời khỏi đây?

Giáo sư trả lời:

- Khoảng tám hôm nữa. Cũng sắp tuyết đầu mùa rồi. Tôi phải gặp trung sĩ Côn-roa và nhân viên anh ta ở Đồn Hồ, ngày mồng một tháng mười.

- Ông đi bằng cách nào?

- Sẽ có thuyền đến đón tôi với hành lý, ngược sông Hoà Bình, và đưa tôi từ đây đến hồ A-ta-ba-xca.

- Thế ông đưa tất cả các thứ linh tinh trong chòi đi à? Chắc thế nào ông cũng đem cả chó đi…

- Phải.

Xan-đi châm tẩu và tỏ vẻ rất thản nhiên, tuy rằng cuộc đối thoại này đang làm loé sáng trong mắt y một sự quan tâm rõ rệt.

- Thưa giáo sư, những cuộc hành trình như thế này phải tiêu tốn lắm nhỉ?

- Chuyến trước tôi mất độ bảy nghìn đôla. Chuyến này sẽ tốn quãng năm nghìn. Nhưng tôi có nhiều khoản phụ cấp.

- Chà, vận ông may thật! – Xan-đi thở dài - Thế là tám hôm nữa ông đi?

- Khoảng đó.

Xan-đi Mắc Tơ-ri-gơ rút lui, với một nụ cười nham hiểm trên khoé môi.

Pôn Uây-man nhìn y ra về, nói với Kazan:

- Ta có ý nghĩ là anh cahànhg này không ra gì. Có lẽ mày đã không nhầm, lúc nào mày cũng muốn nhảy vào yết hầu hắn. Bề ngoài hình như hắn muốn tao dùng hắn làm người dẫn đường.

Ông đút tay vào túi và vào trong chòi. Kazan nằm im, mắt mở to, để đầu vào giữa hai chân trước. Trời đã xế chiều. Sắp giữa tháng chín rồi, đêm nào cũng có gió thu lành lạnh. Con chó sói nhìn những tia nắng cuối cùng tắt dần trên nền trời phía nam. Rồi bóng tối trải ra rất nhanh. Đây là giờ phút mà lòng khao khát tự do của Kazan trỗi dậy hết sức mãnh liệt. Đêm đêm, nó gặm sợi xích thép. Đêm đêm, nó nhìn trăng, nhìn sao và trong khi con Đan Mạch to lớn nằm duỗi dài yên giấc thì nó cứ như dò hỏi không trung để đón bắt tiếng gọi của Sói Xám.

Đêm hôm ấy, trời giá buốt hơn thường lệ, gió đông rét như cắt thịt khiến Kazan day dứt một cách lạ lùng. Trong máu Kazan bừng bừng cái mà người da đỏ gọi là “sự cuồng nghiệt của giá lạnh”. Những đêm hè mê mệt không còn nữa và sắp đến thời gian những cuộc săn đuổi say sưa bất tận. Kazan mơ ước nhảy nhót tự do, chạy cho đến lúc mệt nhoài, vai sát vai cùng Sói Xám.

Suốt đêm, nó bồn chồn lồng lộn khác thường. Nó nghĩ bụng Sói Xám đang chờ đợi nó, vì vậy nó không ngớt giằng giật sợi xích, vừa rên rỉ tru lên thảm thiết. Một lần, nghe xa xa có tiếng kêu, nó nghĩ là tiếng của bạn, nó vội rống lên đáp lại, ầm ĩ đến nỗi Pôn Uây-man đang ngủ mê phải giật mình tỉnh dậy.

Thấy trời cũng sắp sáng, giáo sư mặc quần áo ra ngoài chòi, Ông nhận thấy ngay không khí rất lạnh. Ông thấm nước bịt vào ngón tay giơ lên đầu. Qua phía ngón tay bị thổi khẽ, ông biết gió đã chuyển lên phía bắc. Ông liền cười thầm và đến với Kazan:

- Anh bạn ơi! Rét này thì những con ruồi cuối cùng cũng sẽ chết. Trong vài ba hôm nữa chúng ta sẽ rời khỏi đây. Chiếc thuyền sẽ đưa ta đi hẳn là đã lên đường.

Ngày hôm đó, ông sai người giúp việc đi thành phố Vàng để mua sắm vài thứ, và cho phép anh ta sáng hôm sau mới trở về. Bản thân ông hì hục chuẩn bị, đóng gói hành lý và sắp xếp tài liệu.

Đêm tiếp đó yên tĩnh và sáng vằng vặc. Trong khi giáo sư ngủ trong chòi, bên ngoài con Đan Mạch to cũng ngủ ở đầu sợi xích. Một mình, Kazan cũng chập chờn, mõm chúi vào chân, đôi mắt lim dim.

Tuy có đỡ bồn chồn hơn đêm trước, nó vẫn thỉnh thoảng ngẩng đầu, đánh hơi không khí.

Thình lình, tiếng cành con răng rắc trên mặt đất làm nó giật mình. Nó mở hẳn mắt, đánh hơi. Một nguy cơ cấp bách đang lởn vởn trong không khí. Con Đan Mạch to vẫn ngủ.

Vài phút sau, một bóng đen xuất hiện trong đám bách phía sau chòi. Bóng đen rón rén đến gần, đầu cúi cúi, vai thu lại. Tuy nhiên dưới ánh sáng sao, chẳng mấy lúc, Kazan cũng nhận ra được bộ mặt chết treo của Xan-đi Mắc Tơ-ri-gơ. Kazan không nhúc nhích, giống như sói thường làm, và giả vờ như không thấy, không nghe được gì.

Mắc Tơ-ri-gơ lần này, không cầm roi, cũng không dầm dùi gỗ. Nhưng hắn lăm lăm một khẩu súng lục, cái vòng nhẵn bóng thấp thoáng lấp lánh. hắn đi vòng quanh chòi, bước êm như ru, và đến trước cửa lều mà hắn chuẩn bị dùng vai hích một cú thật mạnh để phá bung ra.

Kazan theo dõi từng động tác của hắn. Nó bò bò trên đất, quên mất sợi xích. Tất cả tiềm lực trong cái thân hình lực lưỡng của nó đền tập trung lại để nhảy.

Nó vụt lao tới, mạnh đến nỗi một mắt xích thép, yếu hơn cả, bật ra, với một tiếng đanh gọn. Trước khi Xan-đi Mắc Tơ-ri-gơ kịp quay lại và giữ thế thủ, con chó sói đã ngoạm vào yết hầu hắn.

Rú lên một tiếng kinh hoàng, tên này lảo đảo và trong lúc hắn lăn ra đất thì cái giọng ồm ồm của con Đang Mạch to, đang giằng xích, cũng vang lên như tiếng sấm báo động.

Giáo sư Pôn Uây-man, tỉnh giấc, mặc vội quần áo. Trên mặt đất lênh láng máu, tên côn đồ bị cắn trúng chỗ phạm, đứt mạch máu cổ, đang quằn quại hấp hối.

Kazan nhìn ngàn sao lấp lánh trên đầu và những hàng bách đen sẫm bao quanh. Nó lắng nghe tiếng gió lao xao trong cành lá. Ở đây có con người. Nhưng ở kia, ở một nơi nào đấy, có Sói Xám. Và nó đang được tự do.

Hai tai cụp xuống, nó liền phóng nhanh vào bóng tối dày đặc.