ại đó lại có một chỗ lầu xanh, tên là Lưu xuân động, hiệu là Thiên hương các, nhà cất khéo lắm, chẳng khác chi Quãng hàn tiên phủ, phán ra làm ba từng, bọn ca kỷ cũng phân làm ba hạng, hạng nhứt thì Ở từng trên có ba hạng giá, như vào uống trà và thấy mặt một chút thì giá là một đồng, đứng đãi khách ăn uống một tiệc thì mười đồng, còn Ở lại trọn đêm, vầy cuộc gió trăng đủ việc thì ba chục đồng, những trang phong nhã đến đó, hoặc ca một bản, hoặc tặng một bài, hoặc đờn, hoặc cờ, tùy theo ý khách cho nên từng trên đều là những tay phong lưu tài tử quý khách hoạn gia, cùng là mấy thầy khăn be áo lớn, thường lên đó mà chơi. Còn từng giữa thì để cho mấy chú lái buôn, giá rẻ hơn từng trên phân nửa, còn kỷ nữ thì cũng có kém hơn từng trên. Chi như từng dưới thì để cho bọn làm công, hoặc bọn chài, cùng mấy bợm bán cà rem và bán kẹo, vì ham giá rẻ, cho nên chẳng màng chi tốt xấu miễn là cho có thì thôi. Ngày ấy Huỳnh vĩnh Thanh với Trương, Lý ba Công tử dắt nhau đến Thiên hương các mà chơi, nguyên Vĩnh Thanh đã có quen trước một nàng tên là Kỳ Vân, nàng ấy đã có thiên tư quốc sắc, lại thêm cầm kỳ thi họa đủ điều, tuổi vừa mười tám, thiệt là hạng nhứt trong lầu ấy, chơn mày vòng nguyệt con mắt như

sao, môi chẳng nhuộm mà hường, mặt chẳng dồi mà trắng, thiệt rõ ràng là: Làn thu thủy, nét xuân sơn, Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh. Còn Trương công tử

thì quen với một nàng tên là Thoại Vân, tuổi vừa mười bảy, hương trời sắc nước, nhả đạm phong lưu, má phấn môi son, mày tằm mắt phụng, dẫu cho người đá tượng gỗ

thấy cũng tiêu hồn lạc phách. Lý công tử thì lại quen với một nàng tên là Thể Vân, nhan sắc cũng mường tượng như Kỳ Vân, chẳng hơn chẳng kém, tuổi mới mười lăm,

ba nàng đều Ở lại từng trên, kết bạn chi lan với nhau rất nên thân thiết, đã có lập chí, xin cho mỗi người đều gặp đặng một người tình nghĩa nhơn tài, thì mới phỉ tình ước nguyện, nay thấy ba vị Công tử đều là tình đầu ý hiệp, nên mới đính cuộc lâu dài. Ngày ấy sáu người đang ngồi uống trà, Huỳnh Công tử nói:

Hôm nay là tiết mộ xuân, khí trời còn lạnh, bọn ta hãy dùng dịp này uống ít chén đưa xuân ước có nên chăng?

Trương, Lý, đều khen phải, rồi nói với nhau rằng:

Vậy thì bọn ta hãy dắt nhau ra nơi vườn hoa dưới gốc cây mà đưa xuân một phen, uống chơi vài tuần rồi sẽ trở vào lầu mà chung vui với nhau cũng đặng.

Rồi đó sáu người dắt nhau ra nơi sau vườn, xem thấy trong vườn sắp đặt rất xinh, hoa thơm cỏ dại chẳng thiếu chi, trăm hoa đua nở, muôn cỏ tốt tươi, con a huờn của Kỳ Vân tên là Đãi Nguyệt, a huờn của Thoại Vân tên là Xuân Đào còn a huờn của Thể Vân thì tên là Hạnh Hoa, ba con a huờn cũng đều xinh đẹp, giống như một đoàn tiên nữ hạ phàm trần. Lúc ấy sáu người ngồi chung một tiệc, Kỳ Vân thì dựa Huỳnh Sanh, Thoại Vân thì dựa Trương Sanh, Thể Vân thì dựa Lý Sanh, còn ba con a huờn thì đứng một bên mà dãi rượu, uống đặng vài tuần, Huỳnh Sanh bèn nói rằng:

ăn uống như vầy thì cũng chưa mấy vui, chi bằng dời cái bàn lại nơi gốc cây đào, rồi dọn một tiệc khác, đặng có phú thi mà tiễn tặng hoa thần, ước đặng cùng chăng

Ai nấy đều nói rằng:

ấy mới phải là cách của người phong nhã. Nói rồi liền khiến a huờn dọn ra một tiệc, hương hoa hồng chúc, văn phòng tứ bữu sẵn sàng. Huỳnh công tử nói:

Hôm nay ai nấy cũng đều có ý thưởng xuân, nên tới chỗ xuân hoa mà tống biệt, vậy phải làm mỗi người một bài hoặc thi hoặc phú chi, lấy sự đưa xuân làm đề, như làm hay thì thưởng ba chén, còn dở thì cứ theo số mà phạt..

Ai nấy đều ưng chịu, liền thỉnh Huỳnh Sanh làm trước, Huỳnh Sanh bèn làm một bài Tống xuân như vầy:

Duy xuân ký mộ, xuân nghi cần, xuân sắc hương tàn,

xuân quang dị lão, đào lý hàm sầu, hận xuân tình chi

bất cập. Hãi đường đê thủ, thân xuân cành chi vô đa,

xuân phong cuồng hề lạc hoa mãn địa, xuân võ loan hề

phi nhự tùy ba, não oanh tàn hề bất ngử, phòng yên lược

hề sanh bi. Điệp sứ phi lai, đô thán xuân quang bạc hạnh,

phong điệp tần đáo, đồng ta xuân sắc vô tình.

Ca rồi lại ngâm thêm một câu thơ bảy chữ mà giúp vui tiệc rượu, cũng cứ lấy hai chữ "nhứt xuân" mà làm đề.

Nhứt xuân vô sự vị hoa mang.

Ngâm rồi bèn uống ba chén rượu, kế tới phiên

Trương Sanh, vừa muốn mở miệng, rồi lại nói rằng:

Hai người là một cặp của trời sanh, vậy thì phải ngâm luôn theo cho có cặp.

Nói rồi lại hối Kỳ Vân rằng:

Hãy ngâm đi cho mau chớ có gàn trở bọn tôi.

Kỳ Vân đáp rằng:

Mấy ông là kim mã ngọc đường, lẽ phải ngâm trước, chớ như chị em tôi thì nương dựa theo mà thôi, lời ăn tiếng nói thô sơ, e làm nhơ tai mấy ông mà chớ.

Trương sanh và Lý Sanh đều cứ mời hoài. Cực chẳng đã Kỳ Vân phải ngâm một câu bảy chữ trước rằng:

Nhứt xuân vô hạ loại lưu trang.

Ngâm rồi lại ca nối thêm một bài rằng:

Thiên sanh nó hề hà phiêu bạc, địa tãi nó hề hà

tiện tác, phụ hề sanh ngã hà gian nan, mẫu hề cúc ngã

hà mạng bạc, hận hãi nan điều về vạn lý, sầu thành nan

phá hề thiên trùng, ta quyên lụy chi hề nan càng, thân

oanh hầu chi hề mỗi yết, hoa tiền đối tửu hề cường lạc,

trướng để thừa hoan hề nại hà, vọng đa tình hề vật phụ,

nguyện tri kỹ hề ai lân.

Ca dứt rồi, cả tiệc thảy đều chắng vui, song cũng gắng gượng mà uống vài chén rồi nói rằng:

Thân thiếp cũng như cái hoa mùa xuân, nên phải lấy tâm sự ra mà đưa xuân, bây giờ tới phiên Trương lang, xin hãy ngâm đi.

Trương Sanh liền ngâm rằng:

Nhứt xuân sầu võ mãn gian thành

Ngâm rồi làm thinh hồi lâu chắng nói năng chi hết, ai nấy đều cười rằng:

Sao chắng ca luôn đi, hay là nói mãn thành phong võ rồi, lại gần tiết Trùng dương nên bị người thân thế cản lại chăng"

Trương Sanh nói:

Không phải vậy đâu, mỗi người đều phải nghĩ mau chậm khác nhau.

Thể Vân nói:

Nghĩ vể việc chi, ấy chẳng qua là nương theo Thoại Vân hứng tình đó mà thôi.

Thoại Vân liền háy một cái rồi nói rằng:

ấy là tại lòng chị nóng nảy nên muốn nói ý đặng có dắt nhau về phòng cho sớm, sao lại đổ thừa cho ai vậy?"

Nói rồi cả bọn đều cười. Thể Vân nói:

Thôi, đừng có gàn trở, để cho Trương lang ngâm đi.

Trương sanh bèn thuận khẩu ngâm rằng:

Nhứt văn xuân khứ tiện tương ti,

Khả tích đào linh dữ lý phi.

Lưu thủy vô tìnk ta cọng biệt,

Lạc hoa hữu ý hận đồng bi.

Hoa sầu biểu oán tu đường tích,

Tữu lục đăng hồng khúc biệt ly.

Dung dị tiễn xuân kim nhứt khứ,

Minh niên huờn cọng húy tương tư.

Ngâm rồi uống ba chén, kế tới phiên Thoại Vân. Thể Vân nói rằng:

Chị Thoại vẫn là người hay sầu hay giận, có chí có tình, ắt là nghị luận hay hơn.

Thoại Vân nói:

Mi chớ kiếm nhiều chuyện mà đè ẹp ta, để ta ngâm cho rồi.

Thể Vân nói:

CƠ khổ dữ chưa Anh Trương đè chị chớ tôi có đè chị bao giờ

Ai nấy nghe nói thảy đều cười rộ, rồi nói rằng:

Thôi đừng có nói chơi nừa, để cho nàng Thoại Vân ngâm đi cho rồi.

Thoại Vân bèn ngâm rằng:

Dương ìiễu hàm sầu, hãi đường đái hận, nhựt nhựt

vi xuân điên đảo, thậm đắc cựu hận tân sầu, đô thị

thương xuân hoài bảo, tổng thị điệp mông thế lương, oan

hồn thảm thiết, thảm thiết, thảm thiết, bá thời biệt.

Rồi lại ngâm thêm một câu rằng:

Nhứt xuân vô kế cọng lưu hoa.

Thể Vân nói:

ấy có phải là hay sầu hay giận, tình chừ phân phân hay không, ấy là con gái mến xuân mà Trương lang tiếc Thoại Vân cười mà chẳng nói, cứ liếc ngó Trương Sanh, kế tới phiên Lý Sanh, Lý Sanh bèn ngâm rằng:

Bữa sức đờn hề khai quỳnh diên, diêu sanh lộng hề

kinh túy trục, tiển xuân quy hề mi tữu, lưu xuân quang hề

kinh ba, bi xuân khứ chi tốc hề nung đào diệm lý, xướng

hoa hương chi tạ hề lục thảm hồng sầu, nhơn mãng xuân

nhi sanh cảm, xuân biệt nhơn nhi bất lâm. Oanh thinh

uyển chuyển, xướng xống xuân ca, quyên ngữ thê lương,

sái ly tuân lục khả tri vật du như thử, nhi nhơn khời vô tình hồ.

Ngâm rồi uống ba chén lại ngâm thêm một câu rằng:

Nhứt xuân mạng tảo mãm viên huê.

Tới phiên Thể Vân, Thể Vân bèn uống trước ba chén rồi ngâm một câu rằng:

"Nhứt xuân điêp mộng đáo Bồng lai.

Thoại Vân nói:

Như mi thiệt quả nằm chiêm bao thấy đến Bồng lai, thì ngày sau mi ắt đặng thành tiên, nên mới có chiêm bao lạ như vậy, ấy là tiên phong đạo cốt đó, Lý lang chớ có

mơ tưởng làm chi cho mất công.

Thể Vân nói:

Nếu chị nhiều chuyện lắm vậy thì tôi chẳng ngâm nữa đâu.

Nói rồi cứ việc làm thinh, Thoại Vân nói:

Nãy giờ chưa ai bị phạt, đến phiên chót lại phải bị phạt, vậy thì mi phải uống ba chén lớn.

Thể Vân không chịu uống ngặt bị chúng ép quá, nên phải ráng uống, trong giây phút mặt ửng đỏ bèn huởn huởn ngâm rằng:

Xuân tình dị tả, xuân hận nan điền, xuân thủy đa

sầu xuân san khôn tú, điêp mộng thủy lân, xướng xuân

quang chi dị khứ, hoa hồn thùy điếu, ta xuân sắc chi nan

lưu tùng thữ dương liễu sanh, sầu đào hoa táng phách,

tràng đoạn hãi thường hoa hạ, tâm huyền thược dược lang

biên, thiên sầu vạn hận nhơn xuđn khứ, vạn tư thiên

hồng cọng não xuân, túc phổ thiên chi hạ nhơn vật giai nhiên, ai tai thống tai.

Thề Vân ngâm rồi, ai nấy đều khen ngợi rồi rằng:

Lời ấy thiệt bọn ta lấy làm thống khoái, thiệt khắp cả dưới trời, ai thấy xuân quang mau già mà chẳng sanh bi cảm, lời luận ấy rất hay, đáng lấy túi gấm mà đựng,

vậy thì phải uống ba chén nữa.

Thể Vân không chịu uống bèn nói rằng:

Tôi uống ba chén thì đã đủ rồi.

Mấy người đều ép hoài, Thể Vân phải ráng mà uống. Uống vừa rồi, Vùng nghe dưới gốc cây phù dung có tiếng tằng hắng, ai nấy đều giựt mình.