gồi trước bàn phấn, Kate đang tháo chuỗi vòng ngọc ra khỏi cổ thì thấy Mercues xuất hiện trên bậc cửa, mặt mày rầu rĩ không muốn bước vào, nhưng lại không thể bỏ về phòng riêng.

- Tại sao anh lại có vẻ bực bội như vậy Julien? Bà hỏi dịu dàng. Em công nhận là Fauve tỏ ra cáu kỉnh với công việc mới và làm hỏng cả bữa ăn tối, nhưng dù sao thì cũng không lấy gì làm nghiêm trọng cả. Tất cả bọn nó đều trải qua giai đoạn khó khăn ở lứa tuổi ấy.

- Em đã khuyến khích nó một cách vô tội vạ.

- Đâu có, thật là ngớ ngẩn! Giờ đây, có nói gì với Fauve đi nữa, thì nó cũng thấy như mình bị ám ảnh. Chào nó buổi sáng tốt lành thì có nguy cơ bị nó kéo vào câu chuyện dài một tiếng đồng hồ, luận về bức tường than thở. Không thể nào ngăn lại được. Cứ đến bữa ăn, nó lại tiếp tục nói nữa. Anh bảo phải làm sao đây?

- Tất nhiên là không sao hết. Không thể ngăn Fauve nói tới những gì nó quan tâm - ông đáp,vẻ u ám.Tội là tội ở cái thằng mất dạy Avigdor kia, nó phải chịu trách nhiệm về cái bệnh ngông cuồng này của Fauve.

- Anh không công bằng chút nào cả. Thằng ngốc ấy thì làm gì được, không phải tại nó mà có niềm đam mê này, đó là do Maggy Lunel.

- Do Maggy? Tại sao?

Các giáo sĩ dòng Tên vẫn nói rằng nếu giao cho họ một đứa bé trongvòng 7 năm đầu tiên thì họ sẽ nhào nặn ra cả đời đứa bé. Anh đã để Fauve cho bà ngoại nó nuôi và thế là bà già đó đã áp đặt con nhỏ đồng nhất với mình. Dù muốn hay không thì Fauve vẫn có dòng máu Do Thái chảy bên trong. Không nên xem nhẹ sự có mặt của nó, Julien ạ. Đứa nhỏ nào cũng cần đến gốc rễ, nó đi tìm lí lịch của nó... Cuối cùng thì dù sao họ cứ cho như vậy.

- Nó là con gái tôi, và đó là một hoạ sỹ. Lí lịch như vậy đã đủ chưa? Có thể hi vọng gì hơn nữa vào năm 16 tuổi? Nó làm tôi khó chịu khi nhìn thấy nó, đáng lí sử dụng kì nghỉ hè để vui chơi, nó lại mất thì giờ đi điều tra về những con người và những tập quán hết sức xa lạ ở tận đâu đâu. Nó đâm ra mê mẩn khi nhìn thấy tên dòng họ Lunel và dòng họ Astrue trong cuốn sách tồi tệ của nó. Nó tưởng đấy là gia đình nó, trong khi không có gì để chứng minh điều đó cả. Nó cứ đinh ninh rằng hai dòng họ này có dính líu họ hàng gì với nhau.

- Có thể nó chưa thoả mãn khi mới chỉ biết một cách đơn giản rằng nó là đứa con không chính thức của anh.

Kate xếp những vòng đeo tay vào hộp đồ trang sức và bắt đầu chải tóc.

- Đi ngủ đi, Julien ạ, em phát bực mình khi thấy anh cứ đứng trân trân ra đấy.

Mercues trở lại xưởng vẽ đang chìm trong bóng tối. Ông đi thẳng đến chỗ giá vẽ có dặt tấm chân dung vẽ dở của Fauve. Chìm đắm trong suy nghĩ, ông ngắm rất lâu bức tranh toàn màu xám lạnh. Ông nhớ lại lời Kate: " Bọn trẻ con đi tìm lại lí lịch chúng ". Tất nhiên bà ấy đã có lí. Không bao giờ ông có thể cho Fauve một cái tên họ. Theo luật pháp, thì ông không được quyền nhận nó là con đẻ, nó không thể nào được gọi là Fauve Mercues. Trong điều kiện ấy, thì làm sao nó không cảm thấy mình cũng là một Lunel trong số các Lunel khác? Suốt mùa hè vừa qua, nó đã trườn khỏi ngón tay ông như một con lươn. Càng ngày nó càng cố tránh gặp ông. và ông biết rằng năm nay bức chân dung chưa thể hoàn thành. Làm sao vẽ được? Nó hoàn toàn vắng mặt.

Mercues quay lại bức tranh một cách khinh khi- mất công làm quái gì để hoàn thành cái quỷ này? Ông lững thững đi đi lại lại trong xưởng vẽ. Làm sao khiến được một con nhỏ 16 tuổi nghe thủng sự thật? Nếu nó là dân Pháp, nếu nó được dạy dỗ ở Felice, dưới mắt ông thì còn nói làm gì! Nếu năm nào nó cũng tuột khỏi tay ông tám chín tháng liền.

Bồn chồn, khổ sở, ông quay sang điều duy nhất có thể làm ông khây khoả: đó là công việc.. ông mở khoá cửa căn phòng kín, bật đèn lên và tha thẩn giữa các bức tranh. Ông ngắm nó với một con mắt mới, kiểu như chưa hề bỏ hàng tuần, hàng tháng để vẽ ra nó. Một lúc sau, ông chìa tay ra và sờ vào chất vải thô nháp nọ, vẻ như nó cũng có một tâm hồn. Quả là nó vẫn sống. Ông tin như tin vào sự sống của mình. Và nó sẽ sống mãi khi ông không còn nữa. Căn phòng này không phải chỉ chứa đầy những bức tranh mà là những sinh linh biết thở và biết nói. Đúng, nó là đồng nhất, là một với ông. Ở đây, trong phòng kín này, có đầy đủ mọi thứ dính dáng đến Julien Mercues. Trong phòng có một góc mà không bao giờ ông bước tới.Chỗ ấy để những bức tranh vẽ Teddy hồi nàng đang có bầu, tranh vẽ Teddy và Fauve khi con nhỏ mới 2 tháng tuổi. Thời đó ông làm việc nhanh hơn bất cứ thời gian nào trứơc đó và cả sau này nữa. Từ khi Teddy chết, ông đã để các bức tranh này ở riêng ở Avignon do đôi vợ chồng người giúp việc trông nom. Đến khi quay trở lại La Tourrello, Mercues đã cho lấy những bức tranh đó về, cho xếp lẫn với những tranh khác. Cẩn thận tránh không nhìn đến chúng.

Ông chậm chạp tiến đến giá vẽ và kéo nó về phía mình. Đây là bức chân dung cuối cùng của Teddy ở Tropez. Nàng ngồi trên một cây đu phủ vải kẻ xanh và trắng trong một ngôi vườn. Con bé Fauve nằm trong tay nàng và nàng nghiêng đầu như thể ngắm nhìn con.

Ngay cả trong những giấc mơ vật vã nhất của mình, nàng cũng chưa từng bao giờ đẹp đến thế. Bức chân dung toát ra tình yêu và niềm vui. Rất nhanh, ông đẩy cái giá vẽ ra khỏi tầm nhìn, bước ra khỏi phòng và khoá trái cửa lại. Ông cứ men theo tường mà đi. Khi đã vào tới rừng cây, ông ngồi xuống đất và tựa nguời vào một gốc cây, ông thở thật sâu, như vừa thoát khỏi một tai nạn lớn. Tại sao lại làm thế? Định liều lĩnh khoét lại vết thương xưa?

Một cách bản năng, để khỏi phải đau lòng. Mercues cố rũ bỏ hình ảnh Teddy vẫn chế ngự ông một cách thật là đau đớn. Ông chỉ muốn nghĩ đến mẩu bắp cải kia, là con nhỏ Fauve. Ngay cả trên bức trang kia ngươi ta đã đoán đựơc ở nó nguồn sinh lực dữ dội. Ông nhớ lại hồi nó còn mới đẻ, được quấn bằng một cái chăn hồng, vừa trong bụng mẹ chui ra nhưng đã có đường nét rõ ràng đến nỗi ông tìm ngay được tên để đặt cho con. Việc ông giận hờn nó suốt mùa hè bỗng nhiên tan biến. Ông nghĩ tới khuôn mặt nó chiều nay trong bữa ăn phản chiếu biết bao nhiêu niềm xúc động. Nó không biết kìm lại bản chất bốc lửa và thèm khát lý tưởng cũng như không biết giả dối hoặc đơn giản có cử chỉ xã giao để làm đẹp lòng người.

Lúc này đây, tình yêu của ông đối với Fauve nồng nàn đến nỗi như có thể hoá thân vào nó, hiểu nó đến chân tơ kẽ tóc. Ông dần dần có được một ý niệm về những câu hỏi nó đã tự đặt ra cho mình: Tôi là ai? Tổ tiên, ông bà tôi là ai?. Liệu có một mối quan hệ nào giữa tôi và những người ấy?

Tất nhiên nó phải tìm lấy một câu trả lời cho những câu hỏi ấy, vì lẽ cũng như Teddy, nó là một con người lãng mạn. Không lấy gì làm lạ rằng Fauve đã bối rối, đã khư khư ôm lấy cái định kiến tổ tiên mình là ngưòi DoThái. Trong giây lát, ông chợt nghĩ không hiểu cuộc đời Fauve sẽ ra sao nếu Teddy còn sống, nếu nó vẫn còn nguyên một ông bố và bà mẹ để chăm sóc nuôi dạy nó. Ông phải xua đuổi cái ảo ảnh này, nó dày vò ông một cách vô ích, nhưng đây là lần thứ nhất trong đời, ông hiểu mình không phải là người duy nhất phải đau khổ vì cái chết của Teddy. Và không bao giờ ông đem khoe ai bức tranh vẽ Teddy và Fauve. Cả đến Fauve cũng chưa được nhìn qua.

Julien Mercues chưa bao giờ nghĩ tới chuyện phải làm một tờ di chúc. Nhưng khi bố mẹ ông qua đời, ông từng phải chú ý đến những chi tiết của gia tài để lại. Mẹ ông đã có cái ý định quái gở là để lại một phần ba số của cải chẳng đáng là bao của bà cho một người bạn cũ, người thường hay đến đan lát thêu thùa với bà. Bà già này không có họ hàng xa gần gì với mẹ ông cả. Khi Mercues hỏi luật sư về tính hợp pháp của quyết định này, ông được nghe trả lời là mọi người có quyền sử dụng một phần ba tài sản của mình hoàn toàn theo sở thích riêng. Về mặt luật pháp thì Fauve chỉ là một kẻ xa lạ đối với ông. Nó không được hưởng một quy chế chính thức nào cả. Là đứa con hoang nó không có quyền được thừa hưởng gia tài, nhưng với tư cách là kẻ xa lạ, nó vẫn có quyền được hưởng một phần ba số tài sản của ông.

Như vậy, Fauve sẽ mãi mãi gắn bó với ông. Cuốn sách sử bụi bặm nào đứng vững trứơc sợi dây mạnh mẽ này mà tiêu biểu là những tác phẩm đẹp nhất của đời ông? Trò nhảm nhí nào về kiến trúc, cuốn sách nào, tên tuổi những người nào đã chết từ tám hoánh làm cho nó hiểu được lí lịch của nó hơn là cái kho báu này, vì nó ông đã sống và sẽ để lại cho con nhỏ ngay khi ông còn sống?

Ông đứng dậy, rũ mấy cái lá bám vào quần. Quay trở về nhà, dưới ánh sao đêm, julien Mercues thấy mình dường như vẫn còn trẻ trai và bồn chồn như cái ngày đầu tiên đến gần cái trang trại lớn miền Provence này mà nó sẽ quyết định cả số phận đời ông.

- Kate, anh muốn em chuẩn bị giúp anh hai phòng cho khách đến nghỉ tạm. Mercues nói với vợ sáng hôm sau.

Ngồi bên bể bơi, Kate ngẩng đầu lên, " Anh có khách đến chơi đấy à? "Bà ngạc nhiên hỏi. Thông thường bao giờ việc mời khách đến nhà vẫn là phần việc bà đảm đương.

- Ừ hai người. Họ sẽ dùng cơm với chúng ta vì quanh đây không đâu có hàng ăn. Có thể họ sẽ ở lại từ tám đến mười ngày.

- Nhưng mà anh đang nói gì vậy, Julien?Hai người này là người nào?

- Anh quyết định làm bản di chúc. Các bức tranh cần được đánh giá lại. Sáng nay anh đã gọi Etienne Delage để hỏi ý kiến hắn. Là con buôn, hắn nắm rõ đầu cua tai nheo. Hắn nói trước khi soạn bản di chúc, anh phải cho đánh giá lại toàn bộ tác phẩm của mình. Nếu không thì chính phủ cũng sẽ phải làm việc ấy sau khi anh chết và tất nhiên họ sẽ cứ nâng giá lên để những ai được thừa hưởng số tài sản này sẽ phải nộp một khoản thuế cao hơn. Nếu làm việc này khi anh còn sống thì anh có quyền được chọn chuyên gia của mình, cùng với chuyên gia của chính phủ, tất nhiên rồi. Chính hai vị này sẽ đến đây. Nói chung về giá cả họ sẽ bổ quả táo làm đôi. Etienne đã tìm được cho anh một chuyên gia sẽ đánh giá tranh một cách thấp nhất - tất nhiên trong phạm vi có thể chấp nhận được. Đó là chuyên nghành của anh ta.

- Liệu em có thể hỏi anh tại sao anh lại bỗng nảy ra cái ý định làm di chúc?

- Anh sẽ để lại cho Fauve một phần ba số tài sản của mình, cái phần anh được sử dụng theo sở thích.

Ông rình rập những nét phản ứng trên mặt Kate, nhưng bà đeo đôi kính mát gọng bự nên ông không nhận thấy gì cả. Ông nói tiếp.

- Đêm qua, anh chợt nghĩ có thể làm được việc đó và lại nhớ đến câu nói của em: "Đứa con nào cũng đi tìm tung tích của nó ". Anh hy vọng việc này sẽ giúp con nhỏ tìm ra lí lịch của mình. Tất nhiên, Nadine và em sẽ hưởng hai phần còn lại. Anh chỉ để lại cho con Fauve những bức tranh.Nếu để lại một phần trang trại và những thứ ta đã đầu tư được trong vùng này thì sẽ chẳng có ý nghĩa gì vì nó có sống ở đây đâu? Có nghĩa là ta sẽ phải đánh giá thêm cả khu Et Tourrello này và những lợi tức khác để Fauve không bị vi phạm về quyền lợi.

- Em hiểu. Kate nói bằng một giọng không âm sắc.

- Chuyện này mất thì giờ đấy. Di chúc sẽ không chắc rằng tranh ảnh đồ gỗ, đồ đạc và những đồ nữ trang có thể đem cho riêng từng cá nhân nói cách khác, nếu một bức tranh trị giá bao nhiêu đấy được chia cho Fauve, thì một tranh khác cũng trị giá bấy nhiêu sẽ chia cho Nadine và phần của em cũng sẽ như vậy v.v...

- Nhưng như em hiểu thì sẽ có tên và nội dung mô tả từng bức tranh vào danh sách thừa kế, đúng không?

- Đúng thế. Nhưng anh không quên là xêri tranh "Cô gái tóc hung" vẫn thuộc về em, Kate, em khỏi lo đi. Em đã đặt cọc được một khoản quan trọng đấy.

- Ừ, em không có gì phàn nàn cả.

- Anh muốn mua lại của em những bức tranh ấy.

- Thật thế ư? Tại sao mới được chứ?

- Bởi vì anh muốn những bức tranh ấy sẽ thuộc về Fauve. Dù sao xêri này cũng gần như những bức tranh gia đình.

- Phải... phần nào thì như vậy thật.Anh có ước tính đến cái giá của nó không?

- Không, nhưng anh sẵn sàng trả giá cao.

- Thế thì rất tốt. Ta sẽ bàn sau chuyện này.

- Được, anh lấy làm bằng lòng vì đã có quyết định này. Mercues nói, nhẹ cả người. Em đừng quên chuẩn bị phòng nghỉ.Các chuyên gia đến đây trong vòng hai ngày nữa.

- Anh khỏi lo. anh đã báo cho Fauve biết chưa?

- Chưa đâu. Lát nữa anh sẽ nói, khi nó quay về thay dồ. Tối nay chả biết nó đi dự cuộc tiếp tân nào đấy.

Ông biến vào xưởng vẽ, nghĩ đến vẻ mặt ngày mai của Fauve ở trong phòng kín.

Tái đi và tức giận, Kate ngồi hoàn toàn bất động. Thế này thì quá thể. Nadine phải đi kiếm sống còn không đủ nữa ư, giờ đây lão còn muốn lột da nó để làm lợi cho đứa con hoang kia!

Lão cho mình ngu ngốc đến nỗi nhắm mắt tin bừa vào câu chuyện chia tranh này, xem thế là trung thực ư? Mình cũng biết rõ như lão rằng giữa hai bức tranh giá trị ngang nhau, vẫn có thể có một sự khác nhau rất lớn về tầm quan trọng mà chỉ người nghệ sĩ mới quyết định được. Mình ngờ rằng lão sẽ cho Fauve những tác phẩm đẹp nhất của lão. Những kiệt tác cả. Nếu con Fauve nhận phần thừa kế của nó toàn bằng tranh thì nữa cái phòng kín kia sẽ thuộc về nó. Một căn phòng bày toàn tranh: hình ảnh này làm Kate đau thắt ruột.

Làm sao lão lại có cái quyền ấy mới được chứ? Từ một tên nghệ sĩ vô danh, mụ đã biến lão thành Julien Mercues. Lão thuộc về mụ.

Lão không có một thứ quyền nào hết trên cõi đời này, nếu không phải là những quyền do mụ ban cho. Làm sao lão có thể ăn nói bậy bạ như một thằng già ngu ngốc về chuyện "chia chác" tác phẩm, trong khi tất cả những bức tranh của lão đều thuộc về mụ, nằm trong tay mụ?

Lão là sinh vật do mụ tạo ra. Giờ đây lão sẽ là cái thá gì nếu lão không lấy mụ? Không là cái thá gì hết!Một lão già đầy cay đắng, sống vật vã trong một xưởng hoạ bẩn thỉu ở Montparnasse, cứ suốt ngày tự hỏi tại sao thiên hạ không đoái hoài tìm đến. Lão sẽ không thể vào cầu trúng quả và một hoạ sĩ khác sẽ ngồi vào chỗ của lão. Thế mà lại dám mở mồm nói đến chuyện giao quyền thừa kế tác phẩm cho Fauve.

Sự nghiệp này, chính do mụ mà lão có được chứ không phải do ai khác. Không, không thể thế được, ngoài vấn đề, Kate nhìn trừng trừng về phía trước, tê dại vì căm giận và quá xúc động, nỗi thù hận còn lớn hơn cả khi lão bỏ mụ để đi với Teddy Lunel. Mụ thấy dâng lên nỗi căm uất sục sôi và bỗng hiện ra mụ sẽ phải làm gì.

- Fauve, vào phòng cô một phút thôi, được không, và cháu nhớ đóng cửa lại - Kate gọi to khi vừa nghe thấy tiếng của Fauve trở về, buổi trưa hôm đó.

- Vâng....nhưng cháu không có nhiều thì giờ đâu. Cháu phải đi thay quần áo. Đến 6h, Eric sẽ quay lại đây đón cháu.

- Không lâu đâu Fauve ạ, cháu không biết là cháu đã làm phật lòng bố cháu đến mức nào khi cháu kể chuyện về những người Do Thái.

- Vâng, cháu biết. Cháu đã nói quá dài và quá lâu, Kate ạ.Cháu đã tranh hết phần nói của người khác. Cô tha lỗi cho cháu.

- Cháu nói nhiều thì chả có gì quan trọng, mà quan trọng là cái vấn đề cháu đã nêu ra. Đó là vấn đề về sự đau khổ của người Do Thái.

- Vâng, thế thì sao ạ?

- Cô chẳng hề muốn nói ra với cháu nhưng cô thấy cháu rất bận tâm về chuyện thừa kế huyết thống đằng họ ngoại, nhưng cháu thấy không, khi người ta nói về dân Do Thái trước mắt bố cháu thì khác nào khơi lại những vết thương cũ của ông.

- Cô định nói tới chuyện đã xảy ra với bà ngoại cháu phải không? Cháu biết rất rõ chuyện này, Kate, nhưng cháu không hiểu tại sao việc đụng tới người Do Thái lại làm cho ông đặc biệt phải nhớ tới bà ngoại cháu. Maggy đâu có phải là người đàn bà Do Thái duy nhất trên đời này.

- Đây không phải là chuyện của bà già. Cô không nghĩ thế một chút nào. Không, Fauve ạ, chuyện này rất khó giải thích cho cháu hiểu.

- Cô định nói gì vậy? Fauve ngạc nhiên khi nhìn thấy vẻ bối rối của Kate, thường vẫn hết sức làm chủ được cảm xúc bản thân.

- Cháu mới 16 tuổi và không hiểu được thế nào là chiến tranh đâu. Nhưng chúng tôi thì chúng tôi đã phải chịu đựng nó với một lô một lốc bao nhiêu điều khủng khiếp.....

- Lạy Chuá, tối qua, khi cô nói tới những trại tập trung thì cô nghĩ tới số phận của người Do Thái trong chiến tranh phải không cô? Cô những muốn chaú phải đề phòng. Cháu rất buồn, cô ạ, là ngay lúc ấy đã không kịp hiểu ra. Cháu không nghĩ điều ấy đã làm cho ông già phải đau khổ...... Cháu không thể nào biết được.......

- Fauve, cháu không hiểu đâu. Cô nói đến sự chiếm đóng ở Pháp và chuyện gì đã xảy ra ở đây. Khi cô trở lại Felice sau chiến tranh, Marthe Brunel không hề rời khỏi La Tuorrenlo đã kể cho cô nghe những chuyện mà cô nghĩ sẽ không bao giờ kể lại cho bất kỳ ai nghe cả.

- Cô muốn nói gì vậy, Kate?

- Cô sẽ đưa ra một ví dụ, như thế đơn giản hơn. trong mấy năm cuối của chiến tranh, bọn Đức có mặt khắp mọi nơi, kể cả ở Felice. Chúng tống tất cả những người khoẻ mạnh về Đức để lao động.

Kate ngừng lời và lắc đầu buồn bã.

- Thế thì sao?

- Nhờ có một sĩ quan Đức và hai người trở thành bạn thân, bố cháu đã thoát khỏi cảnh phải đi lao động cưỡng bức.

- Cháu không tin.

- Cũng bình thường thôi, Fauve ạ. Đến một chi tiết vô nghĩa lý như vậy cũng đã thấy khó tin rồi.

- Một chi tiết vô nghĩa lý.

Kate nhận thấy một cách thú vị rằng mặt Fauve bỗng tái đi. Thế mà mụ mới chỉ lộ ra một phần rất nhỏ sự thật. Mụ biết phải giữ hoà khí với Brunel. Thằng này đúng là một tên bạo chúa nhưng mụ lại không thể giữ mồm giữ miệng.

Viên sĩ quan Đức này là một kẻ làm nghệ thuật nghiệp dư. Hắn đã kiếm ra được nhiều tuýp sơn cho bố cháu để ông có thể tiếp tục làm việc và hắn đã đánh tráo hồ sơ để bố cháu không phải đi lao động cưỡng bức. Một số tác phẩm đẹp nhất của ông được vẽ ra trong những năm này nhưng nếu người ngoài biết được những chi tiết này thì sẽ lập tức họ sẽ coi ông là kẻ đi cộng tác với giặc.

- Nhưng cô kể cho cháu những chuyện này để làm gì?

- Để làm cho cháu hiểu rằng thiên tài nơi bố cháu đã đòi hỏi nhiều ở hắn ta. Khi bố cháu nói với tên người Đức này về cái bọn vô lại đến đánh cắp những tấm dra quý của ông, ông đã phải vẽ trên dra trong suốt cuộc chiến tranh vì đã hết cả vải rồi - ông không thể biết được rằng đó là người của chiến khu. Một sự hiểu lầm kinh khủng mà bố chaú không thể nào tha thứ cho mình được. Hai mươi người trong số này đã bị tóm cổ và xử bắn ngay lập tức. ông biết được chuyện này do viên sĩ quan kể lại khi hắn đến trả lại số dra ông đã bị mất trộm.

- Cháu không tin một tí nào những điều cô vừa nói - Fauve điên lên vì giận. Đây là một sự dối trá đáng khinh. Thế thì liên quan gì đến câu chuyện nói hôm qua? Cháu đã nói về đời sống của dân Do Thái ở Provence hồi trước Cách mạng,chứ không phải trong chiến tranh.

Kate bèn thở dài một cái và úp mặt vào bàn tay trong giây lát. Đã đến lúc, đã đến lúc rồi đây!

- Nghe này, Fauve - mụ nói vẻ ngán ngẩm, kiểu như van nài con nhỏ cố gắng mà nghe cho thủng chuyện - Đấy chẳng qua chỉ là một dẫn chứng về những bi kịch khủng khiếp vẫn thường xảy ra trong chiến tranh. Nói thế để cháu hiểu thấu hoàn cảnh của những dân Do Thái này đã đến xin tạm lánh ở nhà bố cháu trong thời chiếm đóng.

- Những dân Do Thái? Do Thái nào?

- Dân Do Thái ở Paris đang tìm cách trốn ra vùng tự do. Nhiều người đã từng đến đây tìm ông - toàn những bạn bè cũ cả, cháu hiểu đấy - họ trông đợi vào sự giúp đỡ của ông ấy. Chính Marthe đã kể lại cho cô hay.... Fauve ạ, thật khó mà giải thích cho lớp người thuộc thế hệ cháu. Nào cháu có biết gì về chiến tranh!

Kate để mình rơi xuống ghế, vẻ mặt kín bưng.

- Tại sao lại khó giải thích? Fauve hỏi giọng căng cứng

Tim mụ đập thình thịch vào thành ngực như mụ vừa chạy thi một mét. Kate lấy hơi, hít thở và tiếp tục nói bằng một giọng dứt khoát, mắt nhìn chăm chăm vào tấm khăn trải bàn.

- Bố cháu đã ra lệnh cho Marthe và Jean phải xây lên một bức tường để che hết lối vào La Tourrello, không cho bất cứ một dân tản cư nào, Do Thái hay không Do Thái, được bén mảng đến quấy rầy, cản trở công việc của ông. Tất nhiên, phải đóng chặt cả cổng lớn nữa, nếu không, một số người đã thông tỏ đường đi lối lại có thể tắt rừng mà vào nhà. Bố cháu biết được rằng chỉ cần để một người Do Thái, vào nhà ngủ dù chỉ một đêm thôi, là có thể rất nguy hiểm cho ông rồi.

- Nhưng vẫn có khối người giúp đỡ người Do Thái, tham gia kháng chiến, đánh sập nhiều cầu cống!

- Rất ít thôi, Fauve, rất ít người được như thế. Và người làm được điều này sẽ mất ít thôi, không thể như bố cháu. Ông phải chọn lựa giữa một bên là vẽ, một bên là hy sinh cả đời mình. Cô nghĩ rằng ông ấy đã chọn lựa đúng và cô hi vọng, cô van nài nữa kìa - rằng cháu cũng phải thừa nhận với cô như vậy. Ông ấy đã cho rằng sự nghiệp của mình là quan trọng hơn những người kia - mà ông chẳng phải đền đáp cái gì hết. Giờ đây cháu đã đủ lớn khôn để hiểu ra điều ấy.

- Đủ khôn lớn - Fauve nhắc lại, đủ lớn khôn à?

- Nhưng phải tống họ đi chứ, Fauve! Không ai yêu cầu họ tìm đến cả thế mà họ cứ đến liên tục. Họ có thể phá bỏ sự yên ổn tâm hồn của ông ấy chứ. Tại sao ông ấy phải bỏ đi những 8 năm mới quyết định làm quen với cháu? Đó là vì ông ta sợ mất đi cái yên ổn của nội tâm, khả năng tập trung tư tưởng của mình. Những người Do Thái này, dù cho họ không bao giờ bị bắt, họ vẫn có thể cản trở cho ông ấy vẽ. La Tourrello dù là nơi cách biệt đến mấy thì ở trong làng người ta cũng biết rõ chuyện gì xảy ra ở ngoài này. Sớm muộn gì cũng có thể có ai đó đi tố cáo ông ấy với chính quyền, Fauve ạ, đó là lí do ông ấy không chịu nổi thấy cháu cứ quan tâm nhiều đến bọn Do Thái làm ông ấy phải nhớ lại những kẻ đến bấm chuông ở cửa nhà mình, mà ông không chịu mở bao giờ.

- Cô nói dối!

- Cứ đi hỏi Adrienn Avigdor nếu cháu không tin cô.

- Sao kia?

- Cháu đã nghe rất rõ. Ông ấy là bạn thân nhất với bố cháu hồi truớc chiến tranh. Nhưng Julien đã đóng cửa không cho ống ấy vào- Chính Avgdor đã kể lại với cô ở Paris năm 1946. Khi cháu bắt đầu đi chơi với Eric, cô đã sợ nhỡ Avigdor sẽ nói ra với cháu. Ông ấy không tài nào tiêu hoá nổi chuyệnn này và khi cô gặp lại, ông ta toàn thốt ra những lời mỉa mai cay đắng, dường như ông ta quen biết hết mọi người từng đến tá túc nhờ ở La Tourrello. Số này hầu hết đều là nghệ sỹ. Sự dữ dằn của ông ta làm cô phát hoảng. Cô cảm giác như ông ta bắt bố cháu phải gánh chịu tránh nhiệm về chiến tranh và mọi cuộc bắt người đi cưỡng bức lao động. Tất nhiên đã có một số bị bắt và chết trong trại tập trung nhưng dù cho bố cháu có làm gì đi nữa thì cũng chả thay đổi gì được tình hình.

- Bị bắt...... bị chết....

- Fauve, cô thấy cần phải nói chuyện với cháu. Cháu phải hứa là không bao giờ nhắc đến chuyện người Do Thái trong các bữa ăn nữa.

Mụ ngừng lời. Fauve đã chạy vụt ra khỏi phòng. Không, mụ nghĩ bụng, không đâu, nó đã không thể quên những điều quan trọng nhất.

Khi Fauve đẩy cửa xưởng hoạ thì Mercues đang đứng trước giá vẽ, mải vẽ chân dung con gái mình. Khi ông đã quyết định chia cho con gái mình một phần ba số tài sản của mình, ông lại tìm thấy lại nghị lực và quyết tâm.

- A, lạy Chúa, cảm ơn. Bố có nhiều chuyện muốn nói với con.

Ông đặt bút vẽ xuống và lại gần con để ôm hôn nó. Nó đứng chết cứng và chìa một tay để ngăn ông lại.

- Bố, có đúng là bố đã từ chối không chịu mở cửa cho người Do Thái trong chiến tranh vừa qua không? Có đúng là bố cứ để mặc họ bấm chuông mà không chịu trả lời?

Mercues như bị đóng đinh tại chỗ.

- Lại thằng Avigdor đây! Ông bỗng như nổ tung. -Lạy Chúa, nó đã nói gì với con?

- Thế này thì đúng rồi! Fauve kêu lên. Khi nghe đến tên Avigdor, niềm hy vọng cuối cùng và rồ dại của cô liền bị tắt ngấm. Có lúc nào bố nhớ đến họ, đến tất cả những người Do Thái đã chết gục vì bố?

Nó quay gót nhưng vẫn kịp nhìn ra sự thật trên nét mặt của ông. ông chìa một bàn tay về phiá con gái nhưng nó đã đi rồi. Và ông không dám chạy theo nó. Ông đứng lặng run rẩy giữa cái xưởng vẽ trống rỗng, bất định, tuyệt vọng vì nỗi khiếp đảm đọc rõ trên mắt con gái.

Eric đến chậm mất ba phần tư giờ, gặp Fauve ở trên đường, trước cổng La Tourrello. bên cạnh cô là hai cái vali và trên tay là cái áo mưa.

- Ta đi du lịch chăng, em yêu? Anh vui vẻ hỏi, sẵn sàng chiều chuộng người yêu.

- Eric, anh phải đưa em ra ga.

- Chắc chắn là không rồi! Nếu em đã cãi lộn với cô chị gái đáng yêu của em thì anh muốn tặng cô ấy hai cái tát.

- Không đâu, Eric, anh đừng có pha trò.

Fauve cúi đầu xuống. Anh lo lắng gỡ cái rèm tóc che lấy khuôn mặt cô. Vừa chạm vào anh, cô bèn khóc nức lên và anh nhận thấy cô đã phải khóc từ lâu rồi, vệt nước mắt còn ngấn trên và mắt cô thì đỏ hoe.

- Lạy Chúa, có chuyện gì thế này? Anh hỏi.

Cô lắc đầu, trèo vào xe và ngồi thu lu trên ghế. Anh quẳng hai chiếc vali ra phía sau và định ôm lấy cô nhưng cô lại đẩy anh ra. " Hãy đưa em ra khỏi chốn này ", cô nói bằng cái giọng khiến anh phải ngay lập tức bấm công tắc và nổ máy xe. Xe chạy về phía Avignon.

- Em yêu, Eric nói sau 5 phút yên lặng. Nói anh hay đã có chuyện gì. anh van em đấy, tình yêu của anh, cho anh được giúp đỡ em.

- Không. Eric, anh không thể làm được gì hết.

- Em không tin anh sao? Không có gì có thể xem là không thể được cả.

- Em không thể nói ra được.

Cô đã thôi không khóc nữa nhưng trên khuôn mặt đẹp đẽ và non trẻ kia hiện lên vẻ bất lực đến tuyệt vọng khiến Eric phải vội vàng hãm xe lại bên lề đường.

- Nghe này, anh sẽ không đi nữa, nếu em không chịu nói ra đã có chuyện gì xảy ra. Anh chưa từng thấy em trong tình trạng như thế này.

Cô mở cửa xe và nhảy ra. Vừa định nhấc vali lên thì anh đã nắm lấy tay cô và buộc cô phải trở lại ngồi vào xe.

- Em làm trò gì đấy? Em điên à, Fauve?

- Nếu anh cứ vặn vẹo em mãi thì em sẽ vẫy xe khác đi nhờ về Avignon.

- Thôi được, em thắng rồi. Nhưng tại sao em lại không muốn nói với anh? Em biết anh yêu em đến mức nào mà!

Sự dịu dàng âu yếm của anh khiến cô nguôi ngoai chốc lát. Cô cứ nức nở, tấm tức hoài. Xuýt nữa thì Eric lại cho xe đậu lại lần nữa. Chung quanh phong cảnh vẫn vô tình, lạnh lẽo.

- Eric này, hãy cho em xuống ở cửa ga. Em sẽ đợi tàu hoả một mình.

- Anh cùng đợi với em.

- Em không muốn thế.

- Em không cấm được anh,- anh nói và đỗ xe lại.

Họ xuống xe và ngồi vào một cái ghế ở trước cửa ga. Eric định nắm tay người yêu, nhưng cô vội rụt tay lại và khoanh tay lại một cách dữ tợn.

- Em đi đâu?

- New York.

- Em đã có vé máy bay chưa?

Cô lắc đầu.

- Thế vé tàu em đâu?

- Em sẽ lấy vé ở trên tàu.

- Để anh đi mua vé cho em ngay bây giờ.

- Khỏi cần,

- Fauve, phải để anh làm một cái gì đó cho em, không thì anh điên lên mất.

Cô nhún vai và anh đi mua vé cho cô, mấy cái bánh xăng uých, nước khoáng để đi đường và tất cả những tờ tạp chí anh có thể tìm được, mặc dầu anh biết chắc rằng cô sẽ không đọc gì hết, sẽ cứ ngồi chết lặng, mắt trống trơn, cho đến tận Paris. người ta đã làm gì khủng khiếp đối với cô và anh có linh tính - do tình yêu- rằng anh sẽ chẳng bao giờ gặp lại cô gái vui tươi nhí nhảnh mà chỉ mấy giờ trước đây anh vừa đưa đến công viên La Tourrello.

- Cám ơn, Fauve nói lí nhí khi anh lại gần. Em buồn lắm, Eric ạ.

- Nếu anh viết thư,em có trả lời không?

- Tất nhiên là có.

- Fauve, anh những muốn thỉnh thoảng em ngừng mọi thứ lại và nhớ lấy một điều là anh yêu em và sẽ yêu em mãi mãi. Nếu em lớn thêm mấy tuổi nữa thì sẽ không khi nào anh để em đi thế này, em có biết không?

- Có, Eric, - cô nói, giọng thụ động và xa vời làm anh đau thắt ruột.

Cô nói có, nói ừ đủ thứ cốt để thoát khỏi anh, để anh cho cô mau mau lên tàu - tiếng con tàu anh đã nghe thấy từ xa. Chung quanh, người ta đã cầm lấy đồ đạc hành lí và đi ra ngoài xe.

Tàu đỗ và Eric chuyển vali của Fauve lên giá để hành lí. anh tìm cho cô một ghế trống và cô nặng nề gieo mình xuống, cũng bất dộng như một con vật chết. Trong khoảng mấy giây đồng hồ, anh nhìn cô một cách bối rối và anh nghe thấy còi tàu báo hiệu tàu sắp chuyển bánh. anh bèn nắm lấy tay cô và kéo cô đứng dậy.

- Chúng ta chưa hề tới Lunel bao giờ, -anh nói, nghẹt thở vì xúc động.

- Chưa hề.

- Khi anh ôm hôn cô thì tàu bắt đầu chuyển bánh, rung rinh.

- Anh đã hứa là chúng ta sẽ đi, - anh nói và buông cô ra - Em là tình yêu duy nhất của anh, Fauve, đừng bao giờ quên điều đó.

Anh chạy dọc hành lang và nhảy xuống sân ga. Im phăng phắc, mặt chảy dài nước mắt, anh nhìn mãi con tàu đi xa, mang theo cả tình yêu của anh.

Một năm sau, Kate Mercues ngồi trên bàn ăn bữa điểm tâm, nóng ruột đợi cho chồng rời khỏi nhà. Từ mấy tháng nay, sáng ra ông đều bỏ đi từ sớm, mãi đến tối mới quay về. Ông không hề nói với vợ là ông đi đâu, nhưng mụ đã thừa hiểu rằng ông chỉ lang thang ngoài cánh đồng để tìm những ý mới. Từ khi Fauve rời khỏi La Tourrello, ông bỏ luôn cả việc, không đặt chân vào xưởng hoạ nữa. Ông đã viết cho con 6 lá thư, nhưng đều bị trả lại hết. Fauve đến cả không thèm cả bóc thư ra. Những dối trá nào lão có thể bịa đặt ra để biện hộ cho mình, Kate tự hỏi như vậy. Khi Fauve bỏ đi, lão nói rằng chẳng qua đó chỉ là chuyện không quan trọng, một sự hiểu lầm ngớ ngẩn nào đó thôi. Lão rầy la nó đã đi chơi nhiều quá với Eric Avigdor, lúc nào cũng quất quýt với gia đình Avigdor- lão đã nói với Kate như vậy.

Mấy tuần trước, lão đã đi đến quyết định phải viết thư cho Maggy và từ đó, Kate chờ đợi một cách kinh hoàng lá thư sẽ bộc lộ vai trò của mụ trong việc đã khiến cho Fauve phải ra đi. Hôm qua đã có lá thư trả lời của Maggy, ngay trước lúc Kate đi Apt. Mercues đã nhét nó vào túi mà chưa kịp mở ra xem.

Tối qua, trong suốt bữa ăn vẫn diễn ra khủng khiếp như thường lệ, Mercues có vẻ cáu bẳn và chua chát. Bữa ăn ngon tuyệt, bàn ăn bày ra linh đình, bát đĩa sáng trưng không chê vào đâu được, ban đêm toả mùi dịu ngọt, thế mà trông lão vẫn ảm đạm, u sầu. Maggy đã trả lời ra sao? Mụ cần phải biết rõ điều ấy.

Khi đã nghe thấy tiếng xe của Mercues đi xa rồi, Kate mới leo lên tầng một và đóng chặt cửa phòng Julien lại. Căn phòng vẫn ngăn nắp đâu vào đấy như bao giờ, không có hơi người vì cuộc sống của lão đâu có diễn ra ở đó. Trên bàn ngủ vẫn đặt cuốn sách viết về người Do Thái Avignon mà Fauve để lại. Kate không hiểu tại sao lão lại thấy cần giữ quyển sách ấy ở gần giường đến thế. Julien không phải là loại người luôn luôn tự dày vò mình như vậy. Lá thư không thấy để ở trên bàn. Mụ bèn nhanh nhẹn mở tất cả các ô ngăn kéo và tìm thấy nó dưới chồng thư từ của những người ái mộ hoạ sĩ gửi đến. Mụ mở thư ra và đọc nhanh.

Kate đọc thư hai lần, để lại nó vào ngăn kéo và ra nhanh khỏi phòng.

Giờ đây thì mụ thoát hiểm rồi. Mụ biết chắc là Fauve sẽ không bao giờ nói cho bố rõ vai trò của mụ trong cái vụ này. Tranh, đất cát, các khoản đầu tư và tiền mặt sẽ chạy hết vào túi Nadine. tương lai của con gái mụ sẽ không hề hấn gì hết.

Hôm qua, mụ đã đến gặp bác sĩ Elbert ở Apt. Chính Elbert đã đỡ đẻ con Nadine và mụ ưng ông này nhất trong số các bác sĩ ở Avignon. Mấy tuần nay mụ cứ ra máu liên tục, mười lăm năm sau thời mãn kinh - mụ thấy tốt hơn cả là đi khám thầy thuốc, chuyện mà mụ không hề làm từ nhiều năm qua. Sau một lô các xét nghiệm và chiếu điện, ông bác sĩ chẩn đoán mụ mắc bệnh unh thư dạ con. Mụ năn nỉ để muốn được rõ về giai đoạn tiến triển của căn bệnh thì ông ta giải thích rằng chứng ung thư đã kéo dài và không thể mổ được nữa. Việc xét nghiệm còn phát hiện thấy cả những di chứng ở gan. Mụ lại hỏi liệu mụ còn sống được bao lâu nữa. Khó nói lắm... ông ta trả lời, một năm... cũng có thể lâu hơn.

Ngồi trên thành bể bơi, mụn nhìn ra xung quanh. Mọi thứ gọn gàng đâu vào đấy, lộng lẫy, hoàn toàn không bị ai đụng chạm đến. Đây lầ lần đầu tiên kể từ ngày Teddy Lunel bước qua cổng La Tourrello, Kate cảm thấy mình đã hoàn toàn chiếm lĩnh tất cả... trong vòng một năm, có thể lâu hơn thế một chút.