ẫu sao, khi Vandoosler bước vào phòng anh, theo sau là Leguennec, vào tám giờ sáng ngày hôm sau, Marc hoảng hốt.

- Đến giờ rồi - Vandoosler nói với anh

- Ta phải đi với Leguennec. Cháu cứ làm như hôm qua, việc đó sẽ tiến triển rất tốt đấy.

Vandoosler lập tức biến mất. Marc nằm chưng hửng trên giường có cảm giác vừa thoát khỏi một việc buộc tội. Nhưng chưa bao giờ người đỡ đầu được giao việc đánh thức anh dậy. Ông già Vandoosler trở nên điên gàn mất rồi. Không, không phải thế. Vội đi cùng Leguennec, ông báo cho anh lại tiếp tục việc giám sát khi ông vắng mặt. Người đỡ đầu không cho Leguennec biết những mưu mẹo của ông. Marc dậy, đi tắm rồi xuống phòng ăn ở tầng dưới. Không biết từ giờ nào, Mathias đã đứng xếp củi vào hòm gỗ. Thực sự chỉ có anh ta thức dậy vào lúc rạng đông trong khi không ai yêu cầu anh ta cả. U mê, Marc tự pha một cốc cà phê đặc.

- Cậu có biết vì sao Leguennec đến không? - Marc hỏi anh.

- Vì chúng ta không có điện thoại - Mathias nói

- Việc đó buộc ông ta phải chịu phiền mỗi lần ông ta muốn nói chuyện với bác cậu.

- Mình hiểu rồi. Nhưng tại sao sớm thế? Ông ta có nói gì với cậu không?

- Không gì hết - Mathias nói

- Ông ta có cái đầu của người Breton bận tâm bởi được báo có việc làm nhưng mình cho rằng ông ta luôn thế, ngay cả không có việc làm. Ông ta chỉ khẽ gật đầu với mình rồi đi nhanh vào cầu thang. Mình tin đã nghe thấy ông ta càu nhàu về căn nhà tồi tàn này không có điện thoại lại có tới bốn tầng gác. Thế thôi.

- Cần phải chờ đợi - Marc nói

- Còn mình, mình lại phải chiếm lĩnh vị trí của mình ở cửa sổ. Không có gì để cười bò ra cả. Mình không biết ông già hy vọng gì. Lại những người đàn bà, những người đàn ông, những chiếc ô, người đưa thư, gã Georges Gosselin to béo, đó là tất cả những gì mình thấy qua đây.

- Và Alexandra - Mathias nói.

- Cậu thấy cô ấy thế nào? - Marc ngập ngừng hỏi.

- Đáng yêu - Mathias nói.

Hài lòng và ghen tuông. Marc đặt vào khay tách cà phê của mình vào hai lát bánh mà Mathias đã cắt, bưng tất cả lên gác hai rồi kéo chiếc ghế đẩu cao tới tận cửa sổ. Ít ra anh sẽ không phải đứng suốt ngày. Sáng nay, trời không mưa. ánh sáng tháng sáu vừa phải. Với sự may mắn anh có thể nhìn đúng lúc. Lex đưa con trai đến trường. Cô đi qua, dáng vẻ hơi uể oải, nắm tay Cyrille, đứa bé có vẻ kể nhiều chuyện với mẹ nó. Như hôm qua, cô không ngẩng đầu nhìn về phía căn nhà tồi tàn. Và như hôm qua, Marc tự hỏi vì sao cô không nhìn nó. Vả chăng như thế lại tốt hơn. Nếu cô nhận ra anh ngồi im lìm trên chiếc ghế đẩu đang ăn bánh kẹp bơ nhìn ra phố thì việc đó chắc chắn không có lợi cho anh. Marc không phát hiện được chiếc xe của Pierre Relivaux. Sáng nay hẳn ông ta đã đi sớm. Người làm việc lương thiện hoặc kẻ giết người? Người đỡ đầu nói kẻ sát nhân là kẻ giết người. Một kẻ giết người lẽ nào lại làm chuyện khác, ít thảm hại nhưng lại rất nguy hiểm. Chuyện đó không làm sợ sệt nữa, Marc không thấy Relivaux có chất của kẻ giết người nên anh không sợ ông ta. Này, Mathias trái lại thật hoàn hảo. Cao, to lớn, vững chắc, điềm tĩnh, người trơ như gỗ, ý kiến trầm lặng đôi khi kỳ cục, hiểu biết nhạc kịch tinh tế không ai ngờ. Phải, Mathias hoàn hảo. Từ ý tưởng nhỏ này đến ý tưởng nhỏ khác, đã chín giờ rưỡi. Mathias vào trả anh chiếc tẩy. Marc hỏi với anh ta rằng anh thấy anh ta rõ ra là kẻ giết người và Mathias nhún vai.

- Việc giám sát của cậu tiến triển chứ?

- Số không - Marc nói

- Ông già thì điên gàn còn mình thì vâng theo sự điên rồ của ông. Đó hẳn là vì gia đình.

- Nếu việc này mãi kéo dài, mình sẽ đem bữa ăn trưa lên cho cậu trước khi mình đi đến tiệm Tonneau. Mathias nhẹ nhàng khép cửa lại và Marc nghe tiếng ở bàn giấy của anh ta ở gác dưới. Anh đổi tư thế ở ghế đẩu. Anh cần dự tính có một chiếc gối cho sau này. Có lúc anh nghĩ mình bị phong toả trong nhiều năm trước cửa sổ của mình, ngồi trong chiếc ghế bành đặc biệt, bị nhồi nhét để chờ đợi vô ích, với Mathias là người khách duy nhất đến với những khay thức ăn. Chị giúp việc nhà cho Relivaux vào nhà với chiếc chìa khoá vào mười giờ, Marc trở lại với những ý tưởng nhỏ bé của mình. Cyrille với nước da xỉn, mái tóc xoăn và thân hình tròn trĩnh. Có lẽ bố nó to béo và xấu xí, tại sao không? Đồ cứt ỉa. Anh có gì mà luôn nghĩ tới gã này chứ? Anh lắc đầu, lại nhìn về phía mặt trận phía Tây. Cây sồi non đã ra hoa. Cái cây hài lòng với tiết trời tháng sáu. Marc vẫn không sao quên nổi cái cây này và hầu như nó là cái duy nhất trong trường hợp của anh. Mặc dầu một ngày nào đó anh đã trông thấy Mathias dừng lại trước hàng rào song sắt nhà Relivaux nhìn sang bên đó. Hầu như hắn quan sát cái cây, đúng hơn là gốc cây. Tại sao Mathias thật ít giải thích những gì hắn làm? Mathias biết nhiều sự việc về sự nghiệp của Sophia. Anh biết bà là ai khi bà ấy đến gặp họ lần đầu. Cái gã này biết hàng tá mánh lới nhưng không bao giờ hắn nói ra. Marc tự hứa rằng ngay sau khi Vandoosler cho phép anh rời khỏi chiếc ghế đẩu, anh để một ngày lảng vảng gần cái cây, như Sophia đã làm. Anh trông thấy một người đàn bà đi qua. Anh ghi: "Mười giờ hai mươi, một người đàn bà vẻ bận rộn đi qua với cái giỏ thức ăn. Trong giỏ có gì?" Anh quyết định ghi lại tất cả những gì anh trông thấy để đỡ bực mình. Anh lại lấy tờ giấy viết thêm: "Thực tế, đó không phải là cái giỏ mà người ta gọi nó là cái bị". "Cái bị" là một từ kỳ cục, chỉ dành cho những người già cả và ở tỉnh lẻ mà thôi. Hãy xem từ nguyên học của mình. Ý nghĩ tìm từ "bị" trong từ nguyên học đánh thức một chút nghị lực của anh. Năm phút sau, anh lại lấy tờ giấy. Đây là một buổi sáng rất náo nhiệt. Anh ghi: "Mười giờ hai mươi lăm: một gã gầy gò ấn chuông nhà Relivaux, một gã không phải là người đưa thư, cũng không phải là người của Sở Điện lực ghi số điện, cũng không phải một gã trai ở chốn này". Marc đứng lên, mở cửa sổ và cúi xuống. Nhiều bực dọc vì chuyện không đáng kể. Nhưng phải cố sức vì Vandoosler cho việc giám sát phân chim bồ câu này biết bao tầm quan trọng. Marc cảm thấy bị chinh phục mà không biết về tầm quan trọng làm nhiệm vụ kẻ rình rập và bắt đầu lẫn lộn phân chim bồ câu với cục vàng thiên nhiên. Vì thế việc anh làm sáng nay là xoáy trộm tại nhà Mathias chiếc ống nhòm và rình. Vậy đây là một gã. Với chiếc xà-cột của Giáo sư, chiếc áo khoác màu sáng và sạch sẽ, mái tóc thưa, hình dạng cao gầy. Chị giúp việc mở cửa cho gã và theo những cử chỉ của chị ta, Marc hiểu rằng chị ta nói là ông chủ không có mặt ở nhà, gã phải đến vào lúc khác. Gã gầy gò nài nỉ? Chị giúp việc lại phủ nhận và nhận tấm thiếp mà gã này lấy ở túi ra, viết nguệch ngoạc điều gì đó. Chị ta đóng cửa lại. Tốt. Một người khách của Relivaux. Phải đi gặp chị giúp việc chứ? Yêu cầu đọc tấm danh thiếp ư? Marc ghi vài điều lên tờ giấy của mình. Ngước mắt nhìn, anh thấy gã này không đi mà vẫn đứng trước cửa song sắt vẻ do dự, thất vọng, suy nghĩ, có phải gã đến vì Sophia chăng? Cuối cùng, gã đi, đung đưa chiếc xà-cột. Marc đứng bật dậy, lao nhanh xuống cầu thang, chạy tới phố, chỉ mấy bước chân đã gặp được gã gầy gò, Từ lúc mà anh ngồi im ở cửa sổ, anh không bỏ sót sự kiện không đáng kể đầu tiên từ trên trời rơi xuống anh.

- Tôi là láng giềng của ông ấy - Marc nói

- Tôi đã trông thấy ông bấm chuông. Liệu tôi có thể giúp được gì chăng? Marc mệt đứt hơi, tay vẫn cầm chiếc bút. Gã này hứng khởi nhìn anh, theo Marc nghĩ, gã hầu như còn có hy vọng nào đó.

- Xin cảm ơn ông - Gã nói

- Tôi muốn gặp Pierre Relivaux nhưng ông ấy không ở nhà.

- Ông hãy trở lại vào tối nay - Marc nói

- Ông ấy về nhà quãng sáu hoặc bảy giờ.

- Không - Gã nói

- Chị giúp việc của ông ta nói với tôi rằng ông ấy đi nơi nào đó vài ngày mà chị ta không biết là đâu, cũng không biết khi nào ông ấy trở về; có thể là thứ sáu hoặc thứ bảy. Chị ta không thể nói được. Điều đó làm tôi buồn phiền vì tôi đến từ Genève.

- Nếu ông muốn - Marc nói vẻ ]o lắng về ý nghĩ thấy sự kiện không đáng kể của anh biến mất - tôi có thể thử tìm hiểu tình hình. Tôi tin chắc có được tin tức rất nhanh. Gã do dự. Gã có vẻ tự hỏi Marc đến làm gì trong công việc của gã.

- Ông có thẻ điện thoại không? - Marc hỏi.

Gã này gật đầu theo anh không hề cưỡng lại cho tới tận buồng điện thoại công cộng ở góc phố.

- Đó là vì tôi không có máy điện thoại - Marc giải thích.

- A phải - Gã này nói.

Sau khi đã ở trong buồng điện thoại, đưa mắt giám sát gã gầy gò, Marc hỏi những điều chỉ dẫn và số máy gọi của Đồn Cảnh sát quận Mười Ba. May sao có chiếc bút này. Anh ghi số điện thoại vào bàn tay và gọi Leguennec.

- Xin ông chuyển giúp cho bác tôi, thưa thanh tra, thật cần thiết đấy. Marc nghĩ từ "cần thiết" là từ then chốt và quyết định khi ta có chuyện gì đó với cảnh sát. Vài phút sau anh có Vandoosler ở đầu dây.

- Có chuyện gì xảy ra thế? - Vandoosler nói

- Cháu đã đặt tay vào việc nào đó hả? Marc nói trong lúc này anh không đặt tay vào việc gì cả.

- Cháu không tin - Anh nói

- Nhưng hãy hỏi người Breton của bác là Relivaux đã đi đâu và khi nào ông ta trở về. Ông ta buộc phải khai với cảnh sát sự vắng mặt của mình. Marc chờ đợi một lúc. Anh cố ý để cửa mở để gã ấy nghe hết những điều anh nói và gã không có vẻ ngạc nhiên. Vậy là gã đã biết tin. Về cái chết của Sophia Siméonidis.

- Hãy ghi - Vandoosler nói

- Sáng nay ông ta đi Toulon có công việc. Việc này đã được kiểm tra ở bộ, không phải chuyện đùa. Ngày về của ông ta không được ấn định, nó tuỳ thuộc vào nhiệm vụ của ông ta ở đó. Ông ta có thể trở về vào ngày mai hoặc thứ hai tới. Cảnh sát có thể gặp ông ta trong trường hợp khẩn thiết qua bộ. Nhưng không phải cháu.

- Cảm ơn - Marc nói

- Phía bác thế nào?

- Đang cặm cụi làm việc về người bố của cô nhân tình của Relivaux là Elizabeth, cháu nhớ chứ. Bố cô ta đang ngồi tù từ mười năm nay vì đã đâm nhiều nhát dao vào một người tình coi là vợ của mình. Leguennec nói rằng những người trong gia đình họ có lẽ có máu nóng. Ông ta đã lại triệu tập Elizabeth và làm việc với cô ta về việc này, để biết cô ta ngả về phía nào. Gương người bố hoặc mẫu người mẹ.

- Tuyệt - Marc nói

- Hãy nói với người Breton của bác rằng có một cơn bão tệ hại trong vùng Finistère, cái đó có thể sẽ tạo cho ông ta một sự giải trí nếu ông ta thích những cơn bão.

- Ông ta đã biết điều đó. Ông ta nói với ta rằng: "Mọi con tàu đang đậu ở bến. Chúng ta chờ đợi mười tám chiếc còn đang trên biển."

- Rất tốt - Marc nói

- Hẹn sau này. Marc gác máy rồi trở lại với gã gầy gò.

- Tôi đã có tin - Anh nói

- Lại đây với tôi. Marc muốn đưa gã về nhà mình để biết ít ra gã chờ đợi gì ở Pierre Relivaux. Chắc chắn đây là một công việc nhưng nào ai biết công việc gì. Đối với Marc, Genève tất yếu bao hàm những công việc làm ăn, vả lại rất rầy rà. Gã đi theo anh, luôn có chút hy vọng trong cái nhìn làm cho Marc phải suy nghĩ. Anh bảo gã ngồi ở phòng ăn và sau khi lấy ra hai cái tách và hâm nóng cà phê, anh cầm lấy cái chổi và nện mạnh vào trần. Từ khi mọi người có thói quen gọi Mathias theo cách này, mọi người luôn đập vào một chỗ để không làm hỏng cả bề mặt trần. Cán chổi để lại những dấu nhỏ trong lớp thạch cao và Lucien nói rằng cần nhét vào đấy bằng một cái giẻ và chỉ nhỏ. Việc này vẫn chưa được làm. Trong lúc này, gã gầy gò đặt chiếc xà-cột lên một chiếc ghế tựa và nhìn đồng năm frăng được đóng vào xà nhà, chắc chắn vì đồng tiền này mà Marc không mào đầu, đi thẳng vào điểm quan trọng của vấn đề.

- Người ta đang tìm kẻ giết Sophia Simconidis

- Anh nói như thể điều đó có thể lý giải đồng năm frăng.

- Tôi cũng vậy - Gã nói. Marc rót cà phê. Họ cùng ngồi. Đúng thế sao. Gã đã biết tin và gã tìm kiếm. Gã không có vẻ buồn, Sophia không phải là bạn gái thân. Gã tìm vì lý do khác. Mathias bước vào trong phòng ngồi trên chiếc ghế dài, khẽ gật đầu chào.

- Đây là Mathias Delamarre - Marc giới thiệu

- Còn tôi là Marc Vandoosler. Gã buộc phải tự giới thiệu:

- Tôi là Christophe Dompierre. Tôi ở Genève, Thuỵ Sĩ. Và gã đưa cho họ tấm thiếp như ban nãy đã đưa cho Marc.

- Ông đã rất nhã nhặn tìm kiếm cho tôi tin tức ấy - Dompierre nói tiếp

- Khi nào ông ấy trở về?

- Ông ấy đang ở Toulon, nhưng Bộ không thể nói ngày nào ông ấy trở về vì tuỳ thuộc vào công việc của ông ấy. Còn chúng tôi, dẫu sao thì chúng tôi không thể gặp được ông ấy. Gã gật đầu và cắn môi.

- Rất tiếc - Gã nói

- Các ông đang điều tra về cái chết của bà Siméonidis phải không? Các ông không phải... thanh tra chứ?

- Không. Đó là bà láng giềng của chúng tôi và chúng tôi quan tâm tới bà ấy. Chúng tôi hy vọng đạt kết quả. Marc biết rằng mình phát triển những câu rất thích hợp và cái nhìn của Mathias khẳng định với anh như vậy.

- Ông Dompierre cũng tìm kiếm - Anh nói với Mathias.

- Sao? - Mathias hỏi. Dompierre quan sát anh. Những nét bình thản và màu xanh nước biển của đôi mắt anh hẳn làm cho ông ta tin tưởng vì ông ta ngồi vững vàng hơn trên ghế và cởi áo khoác ra. Có cái gì đó lướt qua bộ mặt người này một phần giây thôi nhưng cũng đủ để biết ông ta đã quyết định hay không. Marc biết nắm lấy rất rõ cái phần giây này và anh cho rằng hành động ấy dễ hiểu hơn là làm cho hòn cuội leo lên vỉa hè.

- Có lẽ các ông có thể giúp tôi - Ông ta nói

- Cho tôi biết ngay khi Relivaux trở về. Điều đó có làm các ông phiền lòng không?

- Việc đó dễ dàng thôi - Marc nói

- Nhưng ông muốn gì? Relivaux nói không hề biết gì về vụ giết hại vợ ông ấy. Cảnh sát chú ý để mắt tới ông ấy nhưng trong lúc này không có gì nghiêm trọng chống lại ông ấy. Vả lại, ông có biết điều gì không?

- Không. Tôi hy vọng rằng chính ông ấy biết điều gì hơn nữa. Một chuyến đến thăm mà vợ ông ấy liếp, một thủ đoạn như thế.

- Ông không phải rất sáng suốt - Mathias nói.

- Đó là tôi đang còn ở trong bóng tối - Dompierre nói

- Tôi nghi ngờ thôi. Tôi nghi ngờ từ mười lăm năm nay và cái chết của bà Siméonidis cho tôi hy vọng tìm được điểm tôi còn thiếu. Cái điều mà Cảnh sát không muốn nghe vào thời ấy.

- Vào thời kỳ nào? Dompierre cựa quậy trên ghế.

- Thật quá sớm để nói tới - Ông ta nói

- Tôi không biết gì hết. Tôi không muốn mắc sai lầm, đó sẽ là nghiêm trọng. Và tôi không muốn một cảnh sát nhúng vào việc này. Các ông hiểu chứ? Không một Cảnh sát nào. Nếu tôi đạt tới điều đó, nếu tôi tìm được sự vận hành còn thiếu ấy. Tôi sẽ đi gặp họ. Hoặc đúng hơn, tôi sẽ viết cho họ. Tôi không muốn gặp họ. Họ đã gây cho tôi quá nhiều lầm lẫn, cho tôi, cho mẹ tôi, cách đây mười lăm năm. Họ đã không nghe chúng tôi khi có vụ việc ấy. Đúng là hầu như chúng tôi không có gì để nói cả. Chỉ có niềm tin nhỏ bé của chúng tôi, niềm tin khốn khổ của chúng tôi. Như thế, không là gì hết đối với một cảnh sát. Dompierre lấy bàn tay khua không khí.

- Tôi có vẻ phát biểu một bài diễn văn tình cảm - Ông ta nói

- dẫu sao một bài phát biểu không liên quan tới niềm tin của mẹ tôi đã qua đời rồi. Lúc này việc đó tạo cho tôi hai niềm tin. Và tôi không muốn để một cảnh sát quét sạch những niềm tin của tôi. Không, không bao giờ thế. Dompierre thôi nói và lần lượt nhìn họ.

- Các ông, được đấy - Ông ta nói sau khi cân nhắc

- Tôi tin rằng các ông không phải loại người thải đuổi. Nhưng tôi muốn chờ đợi một chút trước khi yêu cầu các ông một chỗ dựa. Tôi đã gặp bố bà Siméonidis ngày nghỉ cuối tuần vừa rồi ở Dourdan. Ông ấy đã mở cho tôi xem những hồ sơ của ổng và tôi nghĩ mình đã đặt tay vào vài việc nhỏ nhặt. Tôi đã để lại cho ông địa chỉ và số dây nói của tỏi để trong trường hợp ồng tìm được những tư liệu mới, nhung hầu như ông ấy không hề nghe tôi nói. Ông ấy rầu rĩ. Và kẻ giết người luôn thoát khỏi tôi. Tôi tìm một cái tôn. Hãy nói cho tôi biết, các ông là láng giềng của bà ấy từ bao lâu rồi?

- Từ hai mươi tháng ba - Mathias nói.

- A, như thế chưa lâu lắm. Chắc chắn bà ấy không thổ lộ với các ông những điều tâm sự. Bà ấy mất tích vào ngày hai mươi tháng năm, phải không? Trước ngày này có ai qua gặp bà ấy không? Có người nào thật bất ngờ đối với bà ấy? Tôi không nói tới một người bạn trai cũ hoặc một người quen ở xã hội thượng lưu. Không, một người mà bà ấy nghĩ không gặp lại nữa hoặc ngay cả một kẻ mà bà ấy không quen biết? Marc và Mathias lắc đầu. Họ có ít thời gian để quen biết Sophia nhưng ta có thể hỏi những người láng giềng.

- Tuy nhiên có một kẻ rất bất ngờ đã đến gặp bà ấy - Marc nói, mày cau lại

- Không phải một người thực tế mà là điều gì đó. Christophe Dompierre châm một điếu thuốc lá và Mathias nhận thấy hai bàn tay gầy guộc của ông ta hơi run. Mathias xác định mình rất thích con người này. Anh thấy ông ta quá gầy, không đẹp, nhưng ông ta thẳng thắn, anh theo dõi mánh lới, niềm tin nhỏ bé của ông ta. Như ông ta khi Marc tỏ vẻ kiêu hãnh nói với ông ta về việc săn bò rừng của anh. Con người này rất yếu ớt sẽ không buông cây cung của mình, đó là điều chắc chắn.

- Thực tế, vấn đề là cái cây - Marc nói tiếp

- Cây sồi non. Tôi không biết cái cây này có thể làm ông quan tâm không vì tôi không biết ông tìm cái gì. Còn tôi, tôi luôn lại nói về cái cây này nhưng mọi người coi thường. Tôi nói lăng nhăng chăng? Dompierre ra hiệu là đúng thế và Mathias đẩy chiếc gạt tàn lại gần ông ta. Anh tập trung chú ý nghe câu chuyện.

- Vâng - Ông ta nói

- Nhưng tôi không chờ đợi cái đó. Trong lúc này, tôi không thấy có mối quan hệ.

- Tôi cũng thế - Marc nói

- Tôi thực sự nghĩ rằng không có mối quan hệ. Tuy nhiên tôi nghĩ đến nó. Lúc nào cũng nghĩ tới mà không hiểu vì sao. - Tôi cũng nghĩ tới chuyện đó - Dompierre nói

- Tôi xin các ông báo cho tôi ngay khi Relivaux xuất hiện. Có thể ông ta đã tiếp người mà tôi tìm kiếm mà không biết tầm quan trọng của chuyến đến thăm ấy. Tôi để lại địa chỉ của tôi cho các ông. Tôi đến ở một khách sạn nhỏ trong quận Mười chín, Khách sạn Danube, phố Prevoyance. Tôi đã ở đấy khi còn nhỏ. Đừng ngần ngại đến gặp tôi, dù là đêm tối, bởi vì tôi có thể được gọi về Genève bất cứ lúc nào. Tôi là người của các phái đoàn Châu u. Tôi ghi cho các ông tên khách sạn, địa chỉ, số điện thoại. Số buồng của tôi là ba mươi hai. Marc đưa cho ông ta tấm thiếp của mình và Dompierre ghi địa chỉ và số điện thoại của ông ta. Marc đứng lên cài tấm thiếp vào dưới đồng năm frăng, trên xà. Dompierre nhìn anh làm. Lần đầu tiên, ông ta cười, điều đó làm cho bộ mặt ông ta có vẻ dễ thương.

- Đó là Péquod ở đây ư?

- Không - Marc nói và cũng cười

- Đó là cái cầu nghiên cứu mọi thời kỳ, mọi con người, mọi không gian. Từ dưới năm trăm nghìn năm trước Thiên chúa giáng sinh đến năm 1918, từ châu Phi đến Châu Á, từ Châu u đến Châu Nam Cực.

- Như vậy - Dompierre kể

- Achab có thể hy vọng tìm được con mồi của mình, không chỉ nhờ ở sự lựa chọn đúng đắn về thời kỳ và nơi cùng thời gian lưu trú của cá nhà táng trong những địa hạt kiếm sống được xác định mà Achab còn có thể hy vọng gặp nó, nhờ những sự lính toán tinh tế của mình, trong lúc qua những phạm vi rộng chia tách các vùng.

- Ông thuộc lòng Moby Dick hả? - Marc hỏi, vẻ kinh ngạc.

- Đúng là tôi thường sử dụng câu này. Dompierre nồng nhiệt bắt tay Marc và Mathias. ông ta nhìn lần cuối tấm thiếp của mình được cài ở xà, như để kiểm tra là mình không quên gì, cầm lấy xà-cột và đi ra. Mỗi người đứng ở cửa sổ hình vòm bán nguyệt, Marc và Mathias nhìn người khách đi về phía cửa song sắt.

- Mánh khoé - Marc nói.

- Rất - Mathias nói. Sau khi họ đứng ở trong một cửa sổ lớn, họ khó có ý muốn nhúc nhích. Mật trời tháng sáu chiếu sáng không gay gắt mảnh vườn bỏ hoang, cỏ mọc rất nhanh. Marc và Mathias đứng lại trong cửa sổ của họ không nói gì một lúc lâu. Marc là người đầu tiên nói:

- Trưa nay cậu đi làm muộn. Juliette hẳn tự hỏi cậu đang làm gì. Mathias giật mình, trèo lên gác của mình để mặc bộ đồ phục vụ và Marc thấy anh chạy ra, bó chặt trong chiếc gi-lê đen. Đây là lần đầu tiên Marc trông thấy Mathias chạy và anh chạy nhanh. Kẻ đi săn tuyệt hảo.