ưởng vẽ của Mercues ở La Tourrello đã là nơi ẩn náu của ông trong suốt bốn mươi năm. Mở cửa ra, ông ngửi thấy mùi pha trộn của những tuýp sơn màu và vải căng sẵn, gỗ thông khô để làm khung và những chiếc giẻ lau đầy sơn vứt rải rác khắp nơi. Trong cái xưởng này, ông đã nhờ cậy vào mọi khả năng của mình. Bằng từng nét vẽ một, ông đã chưng cất cuộc đời mình. Và việc giải phóng mọi năng lượng ấy đã để lại dấu vết ngay trong cả không khí của xưởng vẽ. Những bức tranh ông đã bán đi, hình như hãy còn ở đó, cũng hiện diện như những bức mà ông giữ lại cho mình. Ở nơi này ông chưa bao giờ cảm thấy cái nặng nề của sự đơn độc.

Nhưng như vậy thì cắt nghĩa sao đây, cái tình cảm làm ông đứng yên, đôi khi hàng giờ, như người mất hồn trước bức tranh ông đang vẽ dở. Từ đau mà đến cái sự bồn chồn, sự tức giận và cảm giác khổ đau nọ?

- Ông cần con gái ông, Fauve.

- Không bao giờ ông nghĩ là nó bỏ rơi ông như vậy. Ông đã không nhận thấy sự thay đổi nào ở nó, khi gặp lại nó, đầu kì nghỉ hè này. Một sự chín chắn mới, phải, chắc chắn như vậy, và một nét không hài lòng đối với công việc, nhưng hỏi người nghệ sĩ nào đã có lúc hài lòng? Không, cái đó cũng không liên quan gì đến việc phản đối của ông khi Fauve tham gia nhất thời vào lối vẽ trừu tượng. Cô đã biết rõ ràng bằng cách nhấn mạnh, có lẽ cô có thể thay bút vẽ bằng một cái chổi và vẽ những mục tiêu bắn cung, những trò chơi chắp mình, những toà nhà bằng cát hay một cái khuôn thạch cao. Tất cả những cái đó chỉ là một lí do cáo lỗi đơn giản. Lý do thực sự của sự đào ngũ của cô, chính là Eric Avigdor. Fauve không còn là con gái của ông nữa, từ ngày cô gặp chàng trai đó.

Thật giản đơn và hiển nhiên đến nỗi Mercues giật mình là đã không biết điều đó sớm hơn. Kate đã có lý, hoàn toàn có lý. Nếu bà ta không nói gì, có thể Mercuess đã cảm thấy nỗi nguy trước đó, nhưng nếu là những gì có liên quan đến Fauve, ông thường lại chẳng coi ý kiến của bà ra gì cả.

Fauve đã đi những đâu trong suốt những ngày qua? Đi Arles như cô nói, Cavaillon, Nimes, Orange, Carpentras, Tarácon, Saint Rémy và Aixen Provence. Sao mà tầm thường, không xứng với cô, cái kiểu đi du lịch lấy được ấy! Nó đã kể lại những gì trong một vài buổi tối mà ông có "vinh dự " cùng ăn với nó?,Về kiến trúc, về những công trình mạo xưng là tuyệt vời ấy - mà Mercues nghĩ là không một cái nào đáng nhìn ngắm - và về những khám phá của nó, về những người Do Thái ở Provence?

Fauve thực tình nghĩ rằng ông đã bị quyến rũ bởi những cái ấy chăng? Ông chẳng có gì chống lại người Do Thái, giản đơn là họ không làm ông quan tâm, chẳng khác gì những người Ấn hay người châu Phi. Tại sao nó lại mê say cái quá khứ không có gì dính dáng đến nó và có ít liên quan đến thế giới hiện đại như vậy?

Tối hôm qua, bực tức, cuối cùng ông đã hỏi nó, hẳn là nó đang trải qua một thời kỳ tín ngưỡng và nó là người Thiên Chúa giáo nhiều hơn là người Do Thái, tại sao nó không thể thăm những nhà thờ Thiên chúa giáo?

Các nhà thờ ấy dễ tới quá, nó trả lời rõ ràng là rất bằng lòng với mình. Các nhà thờ ấy đâu cũng có, trong tất cả các thành phố. Chúng cổ thật đấy, nhưng đối với con chúng không có gì là bí hiểm.

Mercues đặt bút xuống và thôi vẽ. Ông đi đi lại lại trong xưởng, hết ngang lại dọc, mỗi lúc lại thêm lo sợ. Đã gần giữa tháng 7 rồi. Còn sáu tuần nữa là Fauve lại ra đi. Nó cứ tuột khỏi ông dần. Năm sau khi trở lại nó sẽ 17 tuổi và không còn là đứa trẻ con nữa và ông sẽ là 70. Bảy mươi tuổi! Chà! Đó là một con số như những con số khác. Ông có nhiều nghị lực, nhiều cái muốn biết hơn ở tuổi 50.

Chính là sự cư xử của cô con gái còn thiếu niên của ông đã làm ông băn khoăn chứ không phải là sức nặng của tuổi tác. Nó say mê người bạn trai đầu tiên này đến mức trở thành phù phiếm vô tư và dễ bốc đồng... Chắc chắn là nó cần được đưa trở về mặt đất.

Mọi năm Fauve vẫn làm mẫu cho ông. Nhưng năm nay ông vẫn chưa vẽ chân dung nó. Nó chưa dành thời gian đầy đủ cho ông. Tất cả những thói quen của họ- những giờ học vẽ - ngồi làm mẫu - ra quán cà phê ở Felice chơi- tất cả đã bị đảo lộn bởi chàng trai ấy, khi hắn xuất hiện trong đời của Fauve.

Mercues tháo vải trên giá vẽ và đặt bừa nó vào gần tường. Với những bước chân còn nhanh nhẹn như những chàng trai trẻ tuổi đến chỗ hẹn với người yêu, ông đến góc xưởng, nơi xếp những miếng vải chưa vẽ và lấy ra miếng to nhất mà ông tìm được. Phải, một bức chân dung cả người, một bài thơ, một bài ca ngợi Fauve Lunel mặc váy mini- có lẽ nó thích thế.

Bằng những cuốn sách có thể giúp họ trong việc nghiên cứu lịch sử, Fauve và Eric bước vào một hiệu sách báo cũ.

- Fauve, có cái gì không ổn thế em?

- Chính là bố em làm em băn khoăn.

- Sao? Này anh biết là bố không ưa anh. Không ai có thể nghi ngờ ông về sự ngay thẳng. Anh cảm thấy ông gượng gạo khi anh đến tìm em, nhưng khi mà ông chưa thẳng thừng tống anh ra khỏi cửa...

- Không phải về anh đâu...

Fauve ngồi xuống một bậc cầu thang dẫn lên tầng trên và vòng tay ôm đôi chân dài của cô. Cô mặc chiếc áo cánh bằng vải batít trắng, không tay, thắt lại đằng trước như chiếc áo nịt của những diến viên trong phim về những người chăn bò ở miền Tây nước Mỹ. Đó là kiểu áo mốt nhất năm ấy. Tóc cô màu đồng, trong ánh sáng loãng ra ở cầu thang chảy xuống thành những làn sóng dày và mềm mại trước ngực cô. Nếu cô mặc váy, chứ không phải quần gin, có lẽ cô sẽ giống như một cô gái trẻ của thời nữ hoàng Victoria sắp sửa đi ngủ. Cô đẹp đến nỗi, Eric tự bảo, nhà thơ tồi nhất cũng bật lên thi hứng.

- Mùa hè nào bố cũng vẽ chân dung em- cô nói tiếp - Bố muốn em làm mẫu bắt đầu từ ngày mai. Em không thể từ chối được, Eric ạ, như thế sẽ làm phiền lòng ông. Ông đã rất buồn khi em từ chối không học vẽ ở ông như mọi năm nữa. Ông đã không nhắc lại chuyện ấy, nhưng em chắc rằng ông chỉ bận tâm về nó. Ôi trời!...

- Anh thấy đặc biệt là em đã có gan tiếp tục chống lại ông, Eric tuyên bố.

- Phải như thế. Em phải tự bảo vệ. Bố không có ý thức về việc ấy,nhưng bố muốn em bắt chước ông, thật rõ ràng. Ý muốn ấy tỏ lộ ở mọi cái mà ông chỉ bảo. Chắc chắn nếu có ai nói ra như thế, ông sẽ chối phăng, nhưng ông đã tin chắc rằng, chẳng có cách vẽ nào tốt bằng của ông.....Ông chẳng bao giờ khen những cái mà những hoạ sĩ khác làm. Những người mà ông phục thì đều đã chết. Nhưng cái nhìn của ông là đặc biệt của ông, anh hiểu không? Ông không thể truyền cho em được.

- Vậy tại sao có những năm học như thế?

- Ôi, chúng không phải là bỏ đi. Em đã học được một kỹ thuật rất tốt, chẳng phải khiêm nhường làm gì về mặt này. Cái mà em cần bây giờ, là em phải diễn tả cho được thế nào nếu em tiếp tục làm việc với bố.

- Nhưng tại sao em phải chờ đợi lâu thế, mãi đến bây giờ mới quyết định?

- Vì cho đến năm ngoái, em vẫn còn bằng lòng vẽ những bức tranh kiểu Mercues "nhỏ". Ở New York, các giáo sư của em không dám phê bình những cái em làm vì họ biết em là ai. Họ đã quá kính trọng bố em thành thử em chẳng nhận được một lời thành thực nào. Ngoài ra em vẽ theo kiểu của bố, rõ ràng là thế. Em phải mất một thời gian mới nhận ra điều ấy. Nhiều lúc em cũng thật ngốc.

- Không phải ngốc đâu em yêu ạ, chỉ là trẻ thôi.

- Bố đã khen em quá nhiều - cô nói vẻ trầm ngâm. Em không hiểu một ngày kia em sẽ có thực tài chăng, nhưng em biết rất rõ là em chẳng bao giờ có thể trở thành một nghệ sĩ lớn, trái với điều ông tưởng tượng. Có thể, ông đã tỏ ra tin cẩn như vậy để khuyến khích em, nhưng em lại luôn tự hỏi công việc đó có đáng được quan tâm không.

- Anh thấy đó, nếu không có một chút tài năng nào thì ông đã nói ra. Sự thật phải ở giữa hai cái đó. Em có thể vẽ và sản sinh ra những cái kém Mercues, và như thế thì không bao giờ em vẽ. Nếu em có cái may mắn tìm ra con đường của em, em phải thôi không làm việc với bố.

- Tại sao em không giải thích cho bố như thế?

- Đã thử, nhưng ông không chịu hiểu. Dù sao, em cũng phải ngồi làm mẫu cho ông vẽ, em không thể làm gì khác.

Eric ngồi xuống bên chân cô.

- Và anh, trong việc này, anh sẽ ra sao?

- Em chỉ làm việc buổi sáng. Em đã chối không làm việc buổi chiều. Bố đã nhấn mạnh là chỉ còn sáu tuần lễ nữa thôi, nhưng em đã cương quyết. Em cảm thấy bị dằng co giữa anh và bố, Eric ạ. Em có cảm tưởng như em phụ bạc cả hai.

- Thật buồn cười, em yêu, em hãy làm gì mà em có thể làm. Đừng băn khoăn nữa, Fauve của anh. Đúng là anh đã chiếm mất hết thời gian của em, em biết đấy.Sao mà bố không bực với anh cho được? Chúng ta sẽ có những buổi chiều và những buổi tối. Em này, anh muốn để dành cho em cái này, nhưng vì em không còn tinh thần...

Anh lấy từ trong sắc một cuốn sách mà bìa, gáy đã cũ đưa cho Fauve.

- Chỉ mới hôm qua, mẹ anh mới cho anh quyển sách này. Cuối cùng mẹ mới nhớ ra là nó ở trong tủ sách. Sách in từ năm 1934 và là của bà anh. Ở nhà hình như là chẳng ai để ý đọc.

- Lịch sử những người Do Thái ở Avigno và đất đai bá tước Venaissin- Fauve đọc rất kích động-Tuyệt tác! Em đoán rằng em sẽ tìm được nhiều cái trong này. Anh đã đọc nó chưa?

- Không, anh nghĩ rằng chúng mình sẽ đọc chung, nhưng chúng mình lại không còn thời gian nữa. Em cầm lấy và tranh thủ mà đọc. Trong khi làm mẫu chẳng hạn.

- Với bố em thì không được đâu.Em không cả dám chớp mắt và nuốt nước bọt. Cô ghì sát quyển sách vào ngực. Em sẽ giữ nó cẩn thận. Em hứa với anh như thế.

Mang chiếc áo dài mini màu hồng đã mặc hôm gặp Eric lần đầu, Fauve ngồi làm mẫu. Mặc như vậy cô có cảm tưởng vẫn ở gần anh, vẫn có anh.

Bây giờ, khi bắt buộc phải chịu đựng những giờ ngồi làm mẫu hằng ngày ấy, cô lại gần như thấy là chúng quý giá. Chúng giúp cô có dịp nghĩ đến Eric. Từ đầu kì nghỉ hè, họ đã ngày nào cũng đi chơi với nhau và buổi tối khi về nhà, sung sướng và mỏi mệt, cô chỉ nhớ đến những nụ hôn của anh.Cái hạnh phúc làm đảo lộn đời cô ấy đã làm cho quá khứ của cô xa xôi mờ nhạt.

Đối với Fauve, việc nhìn thấy cái vết sẹo nhỏ hình tam giác dưới mắt phải của Eric - kỉ niệm một lần ngã hồi năm tuổi - còn thực hơn cả những bước đi của Mercues trong xưởng vẽ.

Cô vẫn còn cảm thấy đôi môi ấm áp của anh trên môi mình. Anh cho là cô có đôi môi tuyệt vời nhất thế giới. Những chiếc hôn mà cô đã nhận trước khi biết anh đã không để lại cho cô một kỷ niệm nào. Cô mỉm cười khi nhớ lại anh đã hỏi cô, bao nhiêu người con trai đã hôn cô trứơc anh? Một vài người, cô đã trả lời với vẻ bí ẩn, biết rằng không cái gì làm anh lo lắng hơn. Cô đã thích thú làm cho anh phải ghen tuông, vì nghĩ rằng anh có nhiều kinh nghiệm hơn cô trong lĩnh vực này.

Hôm qua, họ ăn tối trong một tiệm nhỏ của người Ý ở Villenueve- les Avignon, rồi đi dạo trong vườn nhà Prieures, nơi có hoa đồng nội và người ta thường hái những bó hoa lớn cho du khách đến nghỉ ở khách sạn.

Họ đi lang thang một lúc, dịu dàng ôm nhau, rồi ngồi tựa vào một gốc lê già ở cuối vườn. Fauve và Eric được những cành lá che khuất và, dù sao, khu vườn hình như vắng ngắt. Cô đã lả lơi người mình vào anh. Cô không thể chịu đựng được nữa và những muốn làm tình. Anh đẩy cô ra, trước còn từ từ, sau thì càng kiên quyết.

- Không thể được - anh bảo cô. Nếu buông thả mình vào con đường ấy, họ sẽ không thể dừng lại, và cô còn quá trẻ, sẽ là một sai lầm.....Fauve đã hiểu những lí lẽ của anh, nhưng cô đã rất thèm muốn anh!

- Fauve! Đừng nhăn mặt! Nếu con không đứng yên được, chúng ta nghỉ một lúc đã!

Cô hất tóc ra phía sau và bĩu môi.

- Con không nhăn mặt, con suy nghĩ. Bố muốn vẽ một con búp bê không tình cảm hay một người phụ nữ biết suy nghĩ?

- Tốt, con không sai, nhưng cái vẻ suy nghĩ ấy, hình như hơi sớm ở tuổi mười sáu. Chúng ta nghỉ một lúc, đồng ý không?

Cô vươn vai rồi ngồi xuống chiếc ghế bành, mê mải quyển sách cũ mà Eric đã đưa cho cô.

Mercues nhìn con gái.Cái gì mà ông chả cho để đổi lấy Fauve vô tư của năm ngoái của ông! Nhưng ông có gì để tặng cho một cô gái 16 tuổi đây?

- Ta tiếp tục chứ? Ông hỏi sau 5 phút.

- Vâng.... nhưng bố ạ, bố có phiền gì không nếu hôm nay ta ngừng việc sớm hơn nửa giờ? Bố mẹ Eric đang đi dự liên hoan ở Áo và ông bà ấy mời chúng con đến ăn trưa ở Vendome. Đây đến đấy phải mất một giờ rưỡi và con không muốn đến chậm.

Ông biết nói gì đây?

- Chắc chắn là như vậy rồi,con gái yêu ạ, con đi đi, ta có thể nghỉ ngay từ bây giờ nếu con thích.

- Cám ơn bố, bố đáng yêu quá.

Cô hôn ông nhoáng nhoàng và vọt ra khỏi xưởng cả không nghĩ đến việc nên che giấu sự vui sướng của mình.

Mặc dầu thế, nó đã không quên quyển sách đáng ghét của nó, ông chua chát nhận xét.

Nadine vừa mới từ Paris về. Để chồng ở lại thu xếp một việc buôn bán mới, ả quyết định về La Tourrello ít ngày. Mercues thấy ghét cái gã trai ả đã lấy làm chồng và Nadine được Kate mách bảo đã tránh không làm ông nhớ đến sự tồn tại của gã một cách quá mức cần thiết.

Khi Fauve đến La Tourello lần đầu tiên, Nadine mới chỉ mới mười lăm tuổi rưỡi, thế mà Fauve thấy ả là tuyệt đỉnh của sự giả dối. Qua năm tháng, cái cảm giác ấy càng được khẳng định. Bây giờ ở tuổi 23, Nadine không còn một chút gì là tự nhiên. Bộ tóc vàng cắt vuông, hợp thành hai vòng cung sáng bóng ở ngang cằm, và đôi mắt màu nhạt được nhấn mạnh bằng một vạch chì xanh lục sẫm kiểu Ai Cập. Với vẻ duyên dáng tinh vi, ả mặc quần dài trắng và áo blu lụa đen có thắt lưng.Một đôi hoa tai bằng mã não và kim cương trang điểm hai dái tai.

Từ nhiều năm nay, Kate đã chăm sóc, không phải Mercues hay sự nghiệp của ông, mà là con gái bà. Bảy năm ông không nhìn ngó gì đến La Tourrello là bảy năm khuynh hướng làm mẹ của bà phát triển. Nỗi lo âu duy nhất của bà lúc này là hạnh phúc của cô con gái rượu.

Từ ngày Nadine lấy chồng, Kate đã tức bực vô hiệu với với Mercues vì ông ngăn cản không cho con gái bà sống như một trong những người thừa kế giàu có bậc nhất ở Pháp. Sẽ có ngày Nadine thừa hưởng tất cả những gì mà Julien có, các bức hoạ của ông, trại La Tourello và tiền bạc của họ. Tất cả cái gia tài đồ sộ ấy sẽ thuộc về ả, nhưng trong khi chờ đợi, Nadine đã phải kiếm một việc làm để duy trì một mức sống nào đó mà ả và chồng ả đã quen thuộc.

Hai năm trước đây, ả đã lấy Philippe Delmas, một "nhà kinh doanh" như báo chí giới thiệu, nhưng không nói gì về các mặt hoạt động cụ thể. Thật ra, người ta đã nói đến gã trên các tờ báo ở trang chuyện vặt từ lâu, trước khi gã gặp Nadine, vì gã đã có một số quan hệ với những người đàn bà nổi tiếng. Ở Paris, Philippe Delmas được coi như một người đàn ông " Khó tính " vì đã 39 tuổi mà chưa có vợ.

Nghề của gã là làm môi giới giữa những người đang cần tiền và những người có tiền cho vay. Những số tiền hoa hồng cho phép gã sống dư giả hồi còn độc thân nay rõ ràng là không đủ nữa.

Philippe Delmas đựơc tất cả các bà chủ gia đình ưa chuộng, là một con người hóm hỉnh và hấp dẫn. Tất cả các bà đều mơ tưởng sẽ có ngày gã đến nhà mình.

Khi Nadine gặp người đàn ông hoàn toàn hướng về hưởng lạc và có tiếng là độc thân chai sạn này thì ả chỉ còn có một ý nghĩ: lấy gã ta... Còn Philippe thấy tuổi tứ tuần sắp tới, cũng nghĩ là đến lúc phải chấm dứt cuộc đời lãng tử. Nadine, với sắc đẹp hoàn hảo, và cái tuổi 22 với những hy vọng của ả, đã làm tiêu tan thái độ thờ ơ của gã từ lâu nay đối với việc lấy vợ.

Nadine Mercues và Philippe Delmas đều cùng hời hợt như nhau, nhưng họ hợp thành một đôi làm nổi đình đám những nơi họ đến.

Khi các bà chủ gia đình ở Paris đành lòng mất gã độc thân ưa thích của họ rồi, thì họ tranh nhau mời vợ chồng Delmas đến nhà.

Mặc dù đám cưới này ngầm làm Kate thất vọng vì bà đã mơ ước cao xa hơn cho cô con gái, song bà vẫn vui vẻ chấp nhận nó. Nadine yêu tha thiết, và điều đó là đáng kể nhất. Nhưng Mercues chỉ sau nữa giờ gặp mặt với Philippe, đã gọi chàng rể là một thằng đần độn và cũng vì thế mà ông đã tuyên bố sẽ không cho của hồi môn. Tuy nhiên ông cũng đã tặng đôi vợ chồng trẻ một căn hộ tươm tất ở đại lộ Montaigne. Kate đã thuyết phục ông rằng, đó mới chỉ là món quà tối thiểu.

Không có vấn đề trợ cấp Nadine, ông đã nói cụ thể như thế với Kate và bà đã không thể cho họ những món quà tặng lớn nào. Mercues từ trước vẫn giao cho bà quản lí các khoản tài chính của ông, bỗng đòi quan hệ giao dịch với những người bán tranh và các nhà băng ông gửi tiền vào.

Như vậy Kate không còn thủ cho riêng mình được những món tiền lớn nữa. Khoản tiền duy nhất bà có thể tiêu theo ý mình là khoản chi cho việc bảo quản trang trại La Tourrello. Bà làm nhiệm vụ người quản lí, bà bực tức nghĩ. Nhưng Nadine nhìn nhận quyết định ấy một cách triết lý. Bố nàng đã 70 tuổi. Tình trạng ấy không thể kéo dài được lâu và trong khi chờ đợi, ả vui thích được tiếng rằng đã phải làm việc để kiếm sống trong khi tất cả mọi người đều biết là một ngày kia ả sẽ rất giàu.

Nadine làm việc với Jean Francois Albin, nhà thợ may Pháp duy nhất có thể vươn tới sự nổi tiếng của Yvé Saint Lauren.

Nhiệm vụ của Nadine rất không rõ ràng. Với tất cả mọi người, công việc của ả là làm người bạn gái tốt nhất của Jean Francois Albin.

Ẳ là con người duy nhất trên trái đất mà ông ta không thể bỏ qua. Ẳ là tấm đệm giữa cái thế giới đầy những kẻ thù và những tên độc ác vô tình với ông ta. Ông ta đã tin rằng, chỉ có Nadine là không nói dối mình và không tìm cách, như những người khác, kiếm lợi trong việc làm ăn chung của họ.

Đối với Albin, Nadine Delmas là hiện thân của người đàn bà - chính vì đàn bà mà ông ta đã sáng tạo ra những chiếc áo dài. Và trong thời gian khủng hoảng, ả càng cần cho ông ta. Henry Gros, nhà kinh doanh góp vốn cùng Albin để mở cửa hàng khâu may đã hoàn toàn đồng tình trả cho Ndine một khoản lương hậu, bù lại sự tận tuỵ của ả, tuy về cơ bản, ông cũng biết ả chẳng có vai trò gì trong cửa hàng, cái máy mỏng manh để sáng tạo là Jean Francois Albin ấy phải được, bằng bất cứ giá nào, nuôi dưỡng, bồi bổ và thông cảm để nó có thể tiếp tục cho ra đời hai bộ sưu tập mỗi năm.

Tối hôm ấy, trong bữa ăn, Nadine nói về công việc cho bố mẹ nghe.

- Ba biết không, Jean Francois đã phát khùng - ả giải thích với vẻ tự mãn - Tuy vậy, bộ sưu tập mới đã hoàn thành, không thiếu một cái khuy. Thứ tư tuần trứơc, đang đêm tuyệt vọng, bác ta đã gọi con. Con vội chạy đến xưởng và thấy bác ấy, tay cầm kéo, đang sẵn sàng cắt nát tất cả những mẫu của mình. Con đã nhẹ nhàng đẩy bác ấy ra ngoài, như đẩy một kẻ mộng du và con đã đưa bác ấy đến bệnh viện Saint. Người ta sẽ cho bác ấy ngủ đến thứ hai. Khi bác ấy trở về, sẽ là một người đàn ông khác.

- Bác ấy có bị thế luôn không? Kate hỏi.

- Không, nhưng những tháng mới rồi, bác ấy chỉ toàn gặp những chuyện buồn. Năm cô người mẫu, người da đen - đã rời bỏ bác ấy để sang làm cho Givenchy và ngôi nhà của bác ấy ở Sardaigne - mà con đã nói với bố mẹ, đã làm cho bác ấy phát điên hoàn toàn. Người trang trí của bác ấy đã tự ý hành động chẳng ý kiến ai và bác ấy chỉ mất thời giờ để cãi nhau với hắn ta, may thay, con bây giờ phải lo một lô công việc để bác ấy có đầu óc thảnh thơi mà chuyên tâm vào nghệ thuật., nhưng năm nay quả thực là vất vả đối với bác ấy.Vấn đề ở chỗ là bác ấy quá nổi tiếng. Không cái gì làm con người dễ tổn thương bằng sự được tôn sùng. Bác ấy cần phải hiểu, phải thay đổi.....

- Phải thay đổi cái gì?Mercuess hỏi và đẩy chiếc đĩa sang bên.

- Chiều dài, ba ạ. Jean Francois cảm thấy đã đến lúc phải đưa ra chiều dài tối đa- cái ngắn đã hết thời. Nhưng phụ nữ liệu có mạnh dạn theo bác ấy không?Bác ấy rất sợ khách hàng và báo chí, con không hiểu bác ấy có đủ can đảm để đối phó với họ sau lần giới thiệu bộ sưu tập này không?

- Bao nhiêu tuổi, cái bác Jean Francois của con ấy? Mercues nhíu màu hỏi.

- Chẳng ai biết cả, kể cả con.....Có thể khoảng 40.

Gã thợ may của con cư xử như một thằng trẻ con. Và khi người ta sống trong một thế giới trẻ con như thế thì chẳng mấy lúc người ta cũng trẻ con. Mercuess khẳng định vẻ khỉnh bỉ.

- Thôi, nói sang chuyện khác, không nói về Jean Francois nữa - Kate vội vàng gợi ý. Bà biết quá rõ những ý kiến của Mercuess về thời trang và không muốn để ông đi sâu vào lĩnh vực ấy. Nadine không chịu đựng được việc phê bình Jean Francois yêu quý của ả, cuộc tranh cãi sẽ chuyển sang hướng xấu ngay. Nadine, con hãy bảo Fauve kể cho nghe về kì nghỉ hè này đi, nhiều chuyện hay lắm đấy.

Nadine nhìn mẹ và hiểy ngay ý bà. Giữa họ chẳng cần nói nhiều mới hiểu. Khẽ nhún vai, ả quay hẳn sang phía Fauve.

- Tối nay em đã lặng lẽ quá đấy, quả là chị đã nghe nói đến một chuyện trữ tình với một kiến trúc sư trẻ. Như vậy là cuối cùng cô bé Fauve đã hạ cố để mắt đến những người đàn ông, cảm tưởng của cô về những mối tình đầu tiên ra sao?

- Em thấy những người đàn ông hết sức có ích, cám ơn. Làm sao em có thể ở đây bao nhiêu kì nghỉ hè như thế mà chẳng có một phương tiện chuyên chở gì khác ngoài cái xe đạp? Người con trai ấy đã đua em đi khắp nơi bằng xe của anh ấy. Trong sáu tuần lễ, em đã biết về vùng này nhiều hơn 8 năm.

- Cô định làm cho cả nhà quan tâm đến anh ta vì mục đích..... du lịch ư?

- Chị tưởng thế nào cũng được, nhưng em nghiên cứu lịch sử những người Do Thái ở Provence.

- Trời! Ý kiến lạ đó! Chị tưởng tất cả họ đều ở Paris.

- Nhiều người cũng tưởng như thế - Fauve trả lời, phấn khởi nghĩ đến việc sẽ nói về những gì cô đã khám phá được trong quyển sách của Arman Mosse, những khám phá mà bố cô và Kate dửng dưng.

Nhưng, mặc dầu cô hiểu rằng, để tránh một cuộc tranh cãi, Kate đã chìa cho cô cái gậy, cô vẫn nắm lấy chiếc gậy đó.

Cô kể ra những cái tên, những ngày tháng, những con số thống kê. Cô say mê với đề tài quá, thành ra không để ý đến vẻ khinh khỉnh của Kate và Nadine. Phẫn nộ, cô kể lại số phận của những người Do Thái đã phải phục tùng trong Cách Mạng 1879 và phải đeo ngôi sao vàng trong cuộc chiến tranh vừa qua. Cô đã độc thoại dài về những luật lệ tàn bạo, bó hẹp và độc đoán mà những người cầm quyền đã bắt những người Do Thái phải chịu thời kì ấy. Cô không biết là mọi người đã im lặng chung quanh cô.

- Thế là đủ rồi, Mercuess bỗng thịnh nộ. Khi con đi Cavaillon về, con đã tả ngôi nhà thờ ấy một cách làm cho bố tin chắc là những người Do Thái ở trong vùng hồi ấy phải được đối xử tử tế và sống thịnh vượng. Và, bây giờ, con lại tả đời sống của họ như một bể nứơc mắt. Đã thành một cái tật ở con rồi đấy!

- Đó chỉ là chủ nghĩa lãng mạn thuần tuý, một ảo ảnh, Fauve cãi lại, không để ý đến sự khó chịu của bố. Ngôi nhà thờ ấy chưa được 200 năm. Nó tương ứng với một trong những thời gian hiếm có mà người ta đã để cho những người Do Thái sống theo ý mình. Nhưng ngay trong thời gian ấy, cũng đã có những khu biệt thự Do Thái ở chung quanh mà sau này người ta đã phá đi. Người ta đã thành thực tin là xứ Provênc đã từng là thiên đường của người Do Thái, không gì sai lầm bằng. Tất nhiên là họ sống ở đấy khá hơn một vài vùng khác, nơi mà người ta đã thiêu sống họ. Ta hãy cho rằng Provênc là nhà tù tốt nhất cho những kẻ chẳng làm gì nên tội.

- Nhà tù? Kate nhắc lại. Cô nghĩ xem có nói quá một chút không đấy? Bà chăm chú nhìn sắc mặt của Mercues, trong khi con gái ông thách thức ông. Bà là người duy nhất hiểu ông căm ghét đến mức nào sự quan tâm của Fauve đối với những người Do Thái và bà lấy làm hả dạ.

- Cứ cho rằng chuyện này có thực, bà nói tiếp. Nhưng chúng ta có chịu trách nhiệm không? Chúng ta đã không bao giờ tàn ác với người Do Thái, chúng ta đã không bao giờ coi họ là những tội phạm. Thật thế, Fauve ạ, chỉ một chút nữa thôi, là cô sẽ buộc tội chúng ta là đã dồn họ vào những trại tập trung!