ột buổi chiều tối trong căn hộ của Vê-li-ran-đơ vang lên tiếng chuông điện thoại.

Vê-li-ran-đơ nhấc ống nghe.

- Tôi nghe đây.

- Có phải ngài Vê-li-ran-đơ không ạ? - có một giọng nói thì thầm vội vã hồi hộp không được rõ lắm.

- Vâng, tôi đang ở bên máy điện thoại đây.

- Người ta khuyên tôi nên gọi điện cho ngài, - giọng nói vẫn tiếp tục. - Có một việc rất quan trọng.

- Ai đang nói đấy? - Vê-li-ran-đơ hỏi.

- Giờ đây cái đó không quan trọng.Vấn đế là có những người nhảy dù.

- Tôi không hiểu ngài muốn nói gì.

- Ở bãi đất trống Kha-a-xvi-a-li-a có một số người nhảy dù đang ẩn náu. Đêm nay sẽ có một nhóm nữa nhập bọn với họ. Ngày mai họ sẽ nấp vào một trong những đường hầm và đêm mai họ dự định sẽ phá hoại chiếc cầu bắc qua sông Ki-a-ra.

- Xin làm ơn cho biết ngài là ai vậy?

- Bây giờ tôi không thể xưng tên được, mà nếu không phải xưng tên thì thật là hay quá. Khi nào bắt được những người nhảy dù, thì sẽ rõ tất.

- Thôi thì ixn ngài cho biết: do đâu ngài biết được những tin tức này?

- Những tin tức của tôi hoàn toàn chính xác. Còn bây giờ thì tôi cần phải kết thúc. Tôi trông đợi vào sự giúp đỡ của ngài.

Ô-lép treo ống nói. Chính là Ô-lép đã nói với Vê-li-ran-đơ.

Tôi biết độc giả bây giờ có hơi khó hiểu đấy, và sẽ tự hỏi cái cú điện thoại lạ lùng vừa rồi nói lên cái gì? Ấy, chớ nên lo lắng! Mà cũng không được nghĩ rằng tôi và Ô-lép quyết định giúp đỡ lão Vê-li-ran-đơ làm cái công việc phản bội hèn hạ ấy đâu đấy. Không phải như vậy. Sự việc là cuộc thăm thú đường hầm ngầm của chúng tôi đã sinh ra một ý nghĩ kỳ diệu. Ý nghĩ này mấy ngày liền cứ nung nấu trong lòng chúng tôi và cuối cùng nó đã tạo ra được những hình thức tương đối rõ ràng, rồi sau đó từ một ý nghĩ kỳ diệu nó biến thành một chiến dịch kỳ diệu. Ta cứ bình tĩnh đọc thì sẽ nhanh chóng hiểu rõ tất cả.

- Ta đi đi, - tôi nói.

Nhưng Ô-lép lại đưa tay cầm ống nói:

- Chúng ta cần phải tạo chứng cớ, - cậu ta trầm ngâm nói và quay số máy của người cô, rồi tán chuyện tào lao với người cô rất lâu.

- Cậu nói về chứng cớ nào? - tôi không hiểu Ô-lép.

Có thể có người trông thấy chúng ta gọi điện ở đây, - cậu ta giải thích. - Nếu sau này người ta có điều tra và nghi ngờ chúng ta, thì chúng ta có thể nói rằng chúng ta chỉ nói chuyện với cô tớ.

Tôi đã hiểu ra. Lần này quả thật công việc nghiêm trọng đến mức từng bước một phải đảm bảo giữ bí mật.

Chúng tôi ra khỏi buồng máy điện thoại tự động. Đôi chân như tự động đưa chúng tôi đến đại lộ Mặt Trời, nơi Vê-li-ran-đơ sống.

- Cậu nghĩ sao, liệu lão có mắc bẫy không? - tôi hỏi Ô-lép.

Bạn tôi chỉ lắc vai.

Tự thân cuộc sống đã trả lời nỗi thắc mắc của tôi. Từ lúc gọi điện thoại đến giờ mới được chừng mươi, mười lăm phút, chúng tôi bỗng trông thấy một người đàn ông ở đầu phố đằng kia đang đi đến gần. Vạt áo bành tô của người đó bay lất phất. Người đó chúng tôi biết rõ đó là lão Vê-li-ran-đơ. Lão vội vàng đi vào trung tâm thành phố.

Ở trung tâm thành phố có đồn cảnh sát chính trị. Ngoài ra ở trung tâm còn có rạp chiếu bóng và hiệu thuốc. Nhưng buổi chiếu bóng đã bắt đầu từ lâu, mà nhìn dáng vẻ lão Vê-li-ran-đơ thì không thể nói là lão ươn người được. Vậy thì trong trường hợp này lão còn có thể đi đâu được nữa? Hay là lão đến chơi nhà ai? Nhưng tại sao lão phải đi nhanh vậy? Nhất định lão đi đến đồn cảnh sát chính trị rồi. Không có lẽ lão đã bị mắc câu?

Tôi và Ô-lép rẽ vào một ngõ gần đấy để tránh gặp lão và nhanh chóng chia tay nhau.

Đêm ấy tôi không ngủ được. Tôi cứ bị giày vò bởi các giấc chiêm bao mà trong đó Vê-li-ran-đơ và bọn chiếm đóng đóng một vai trò không kém phần quan trọng. Đôi lúc tôi chợt tỉnh, toát cả mồ hôi vì sợ hãi. Nhưng tôi không cho các giấc mơ đó là có ý nghĩa gì. Giấc mơ chẳng qua chỉ là phản ánh những gì chúng tôi trông thấy, hay trải qua trong thực tế. Và tôi không tin rằng căn cứ theo giấc mơ có thể đoán trước tương lai. Bởi thế sáng ra tôi thấy hoàn toàn bình tâm, mặc dù trong mơ tôi thấy mình ngồi sau song sắt nhà tù.

- Con có ốm không mà sao trông xanh xao lắm, - mẹ tôi nói khi tôi đang ngồi ăn sáng.

- Con thấy khỏe, - tôi đáp giọng hết sức hồ hởi.

Tôi không muốn mất thì giờ vào việc cặp nhiệt độ một chút nào.

Để đảm bảo cho lời nói của mình, tôi buộc phải ăn hai dĩa cháo bột đầy, bởi vì mẹ tôi thường kiểm tra sức khỏe của tôi bằng việc xem tôi ăn có ngon miệng không.

Sau đó tôi nhanh chóng đến nhà trẻ để thỏa thuận xem cần phải đem những thực phẩm gì ở cơ sở kinh tế phụ về. Mất thêm một số thì giờ thắng ngựa, rồi tôi nhanh chóng xuất hiệ ở cửa nhà Ô-lép, huýt sáo báo hiệu.

Ô-lép không để tôi phải chờ lâu. Chúng tôi lại ngồi lên ghế xà ích và con ngựa tội nghiệp mặc dù bị phong thấp, vẫn phải đi nước kiệu nhiều hơn trước đây.

Nói thực ra chúng tôi chả phải vội vàng đi đâu. Chúng tôi đã làm tất cả những gì phù hợp với sức của chúng tôi. Cái bẫy bẫy Vê-li-ran-đơ đã giương sẵn. Nhưng việc Vê-li-ran-đơ có sa bẫy hay không thì lại không phụ thuộc vào chúng tôi. Và như vậy chúng tôi lại càng mong mau chóng đến được Kha-a-xvi-a-li-a. Chúng tôi muốn tìm được dù chỉ một chút dấu vết chứng tỏ cú điện thoại của chúng tôi đã đem lại một kết quả nào đó. Bởi vì quả thật chúng tôi rất ít hy vọng rằng chúng tôi đaphụ về. Mất thêm một số thì giờ thắng ngựa, rồi tôi nhanh chóng xuất hiệ ở cửa nhà Ô-lép, huýt sáo báo hiệu.

Ô-lép không để tôi phải chờ lâu. Chúng tôi lại ngồi lên ghế xà ích và con ngựa tội nghiệp mặc dù bị phong thấp, vẫn phải đi nước kiệu nhiều hơn trước đây.

Nói thực ra chúng tôi chả phải vội vàng đi đâu. Chúng tôi đã làm tất cả những gì phù hợp với sức của chúng tôi. Cái bẫy bẫy Vê-li-ran-đơ đã giương sẵn. Nhưng việc Vê-li-ran-đơ có sa bẫy hay không thì lại không phụ thuộc vào chúng tôi. Và như vậy chúng tôi lại càng mong mau chóng đến được Kha-a-xvi-a-li-a. Chúng tôi muốn tìm được dù chỉ một chút dấu vết chứng tỏ cú điện thoại của chúng tôi đã đem lại một kết quả nào đó. Bởi vì quả thật chúng tôi rất ít hy vọng rằng chúng tôi đã đánh lừa một tên khiêu khích già đời.

Hình như thời gian kéo dài một cách khó nhọc. Tuy tôi luôn tay vung roi và con ngựa cố gắng hết sức, nhưng con đường cứ như dài dằng dặc đến ngạc nhiên, tưởng như có một người nào đó cố tình kéo dài các cột cây số. Vậy mà chúng tôi không đến được Kha-a-xvi-a-li-a.

Ở ngã ba đường có một đội bảo an tuần tra.

Một tên trong bọn chặn đường chúng tôi và giơ tay ra hiệu cho tôi dừng ngựa lại.

- Các cậu đi đâu?

- Đến Chi-a-kê-na, - tôi đáp, cố gắng tạo cho mình một bộ mặt thật ngạc nhiên.

Chi-a-kê-na là tên cái nơi có cơ sở kinh tế phụ.

- Đường bị cấm, - một tên bảo an nói, - Các cậu phải đi đường vòng thôi.

- Có chuyện gì vậy? - Ô-lép hỏi.

- Không có chuyện gì cả, - một tên bảo an bật lên nói. - Chẳng qua là cấm đường thôi.

Lúc ấy ở phía sau lưng chúng tôi có tiếng máy nổ và một chiếc xe tải chạy vụt qua; trong thùng xe đầy lính.

- Xe ô-tô chả đang đi thẳng đấy ư, - Ô-lép nói, - Chả lẽ chúng tôi đi xe ngựa lại không được?

- Không tranh luận gì hết, - tên bảo an nói dường như là bực bội. - Đã bảo các cậu rồi, có thế thôi.

- Liệu có phải đi vòng nhiều không? - tôi hỏi.

- Chừng dăm, sáu cây số, - tên bảo an tuần tra đáp và đi ra xa chiếc xe.

Ở ngã ba này cũng có những người không được phép đi tiếp. Một người đàn bà có tuổi đến gần chúng tôi thì thầm với nhiều ngụ ý:

- Này, các cậu bé đừng có tính chuyện đi tiếp nữa! Ở Kha-a-xvi-a-li-a có cuộc vây bắt đấy. Người ta có thể sẽ bắn nhau.

Tim tôi suýt nữa nhảy ra khỏi lồng ngực vì sung sướng. Nhưng tôi không để lộ ra. Tôi đã học được cách giấu cả nỗi đau khổ và niềm vui.

- Bao vây gì ạ? - tôi hững hờ hỏi.

- Bao vây người nhảy dù con ạ, những người nhảy dù thực sự từ trên máy bay xuống.

- Bà có nghe nói họ bắt được ai không? - Ô-lép hỏi.

- Họ sẽ bắt tất cả, - bà này trả lời. - Khắp bãi Kha-a-xvi-a-li-a đầy những lính

Chúng tôi vẫn quyết định đi vòng. Đi để biết bọn lính bò vào các đường hầm có lâu không, còn khoai tay cũng cần phải lấy đem vào thành phố.

Ngựa đi thủng thẳng. Chúng tôi chả cần phải vội vã làm gì. Tất cả đã rõ.

- Thế nào cũng có đứa bị ngấm nước, Ô-lép nói.

Cậu ta muốn nói đến những tên lính phải vào đường hầm thứ nhất đầy những nước.

Tôi và Ô-lép đều biết rõ trong các đường hầm ngầm ấy chả làm gì có người nhảy dù, mà chỉ có dơi và bốn thùng thuốc súng. Và ở đó bọn chúng sẽ tìm thấy bức thư nhỏ, một bức thư rất quan trọng được viêt theo các nguyên tắc bí mật.

Nguyên văn bức thư đó như sau:

Các đồng chí!

Hãy đi ngay khỏi đây! Tên Vê-li-ran-đơ làm việc cho bọn cảnh sát ở thành phố nói rằng sẽ bao vây. Cuộc gặp gỡ sẽ ở một địa điểm dự tính sau.

Bức thư này chúng tôi để ở cửa một trong các đường hầm ngầm, tất nhiên đâu phải là dành cho những người nhảy dù nào đó. Chúng tôi mong sao bọn Đức không còn tin lão Vê-li-ran-đơ. Trong nhà lão đã có những người ở mới. Và chúng tôi cũng không biết gì hơn về lão. Nhưng chúng tôi tin tưởng chắc chắn rằng lão không còn có thể làm hại được ai nữa.

Tôi vẫn không hết ngạc nhiên: sao chúng tôi có thể giải quyết lão Vê-lin-ran-đơ khéo léo đến thế. Nhưng mọi sự đúng như vậy. Và Ô-lép có thể khẳng định điều đó. Sự thật thường khi cứ có vẻ như không thật.