ố cháu đã đánh đòn cháu một lần duy nhất! Chỉ một lần thôi!

- Thế còn những cái tát thì sao? Cậu chưa bao giờ bị tát hay sao? Maxime hỏi.

- Chẳng ai dám tát cháu cả. Không một ai!

- Tốt rồi, đừng cáu. Nhưng có gì khác biệt đâu. Đòn cả thôi mà, phải không?

- Một cái tát là một sự sỉ nhục.

Nó nhắc lại:

- Cháu, chỉ mình cháu mới có quyền tự tát mình. Nhìn này!

Nó giơ tay lên tát hết má này sang má khác. Gò má nó đỏ ửng lên, còn nó thì cười rạng rỡ.

- Tôi hiểu rồi: cậu buộc tôi phải đề phòng, Maxime nói, và cậu lại giở trò mới!

- Cháu tự vệ như cháu có thể, chú Maxime ạ.

- Chú Maxime ư? Tôi là chú của cậu từ bao giờ vậy?

- Cháu đã nhận chú là chú! - Cậu nói trước khi cái vòng xoay đi xa.

Họ ngồi trên tấm bạt và tiếp tục câu chuyện.

- Thế nào? Chính cậu đã nhận tôi là chú đấy hả? Cám ơn cậu đã báo trước, Omar-Jo. Tôi không ngạc nhiên chút nào đâu, với cậu mặt trái luôn trở thành mặt phải!

Sau cú nhảy cuối cùng, đứa trẻ trở lại trước mặt người chủ cửa hiệu.

- Nếu có bao giờ cháu từ bỏ cái xe ngựa của chú thì nó sẽ thành như thế này đây...

Nó giơ tay, ngón tay và bàn tay khum thành hình chiếc máy bay: cánh và khoang lái. Kèm theo tiếng vù vù và tiếng rít, nó làm cho cỗ máy bay lên, lúc đầu là là trên mặt đất, sau đó lên cao dần, trước khi quay lại nó chồm lên, đâm về phía mặt đất để nổ tung trong một tiếng nổ váng óc.

- Chỉ ba hoa là giỏi! Đồ ranh con kiêu ngạo!

- Chú có lý, chú Maxime. Chính lòng kiêu hãnh đã giữ cho cháu đững vững ở đó đấy.

Buổi tối, họ rời công viên, cùng nhau về căn hộ của Maxime.

Khi đêm yên ả, họ đi bộ về nhà, đi dọc theo phố Rivoli, lên đến đại lộ Hăngri IV, đi vòng quanh cột Bastille, ngắm nhìn những tủ kính của ngoại ô Saint-Angtoine.

- Cậu có thích cả hai chúng ta ở đây, trong một phòng khách như thế này không?

- Không thích lắm, cháu thích cái xe ngựa của chú hơn.

Omar-Jo đi trước, Maxime đi theo sau. Vào trong sân, họ lôi ra một cái ngăn giải neo cũ, một vại chứa nước, cầu thang của lính ngự lâm, một bể giặt. Đứa trẻ khám phá những nhân vật khác nhau, và chơi đùa với tên tuổi họ.

- Chuyến ngao du của Con người, của Chú ngựa trắng, của Bà chúa tằm, của Bàn tay vàng...

- Nhóc con ơi, cậu dạy cho tôi biết về khu phố của tôi đấy!

ở gần xe ngựa, đứa trẻ tìm hiểu ý nghĩa của bốn bức tượng ở mặt tiền của rạp hát Châtelet.

Maxime phải hỏi người dẫn đường của mình.

Đó là: bi kịch, hài kịch, khiêu vũ và âm nhạc.

- Một ngày nào đó, cháu sẽ tự mình làm tất cả những việc đó.

- Tất cả mọi thứ cùng lúc ư? Cậu không nghi ngờ điều gì cả chứ?

- Trong vở kịch tương lai của chúng ta.

- Vở kịch tương lai của chúng ta ư?... Cậu nhìn hơi xa đấy, Omar-Jo, cậu không thấy như vậy hay sao?

Một lần khác, họ dừng chân trên đường, ngồi trên một chiếc ghế băng, ăn một miếng xăng đuých, uống bia và nước chanh.

Chính tại đó, một buổi tối, Omar-Jo dịch cho người chủ cửa hiệu nghe bức thư mà ông của cậu ta đã gửi cho cậu ta.

Cho cháu trai tôi, xin cám ơn!

Ông vừa thấy chiếc xe ngựa của bọn cháu hôm trước. Trong lúc chờ đợi, nó cứ quay trong đầu ông, ông chăm chút và trang trí lại nó bằng các loại quả trong vườn. Hiện nay trông nó giống một cái đĩa bay, bay lượn và xoay tít quanh nhà ông.

Từ ít lâu nay, ngày tháng của ông trôi đi thật yên bình. Giao thông công cộng đã được thiết lập lại, thư tín cũng vậy. Ông tin rằng sắp tới có thể gửi mơ và đào cho cháu. Cháu sẽ được thưởng thức thôi.

Cuộc sống của chúng tôi, xe ngựa của chúng tôi, vẫn đang gặp nhiều khó khăn. Nhưng hiện giờ, vũ khí đã hạ xuống, chúng tôi đi từ làng này sang làng khác. Một ngày nào đó mọi việc phải trở lại bình thường. Giá như tất cả mọi người đều leo lên cùng một chiếc xe ngựa và nó rung lên, tiến lên phía trước theo một điệu nhạc hy vọng. Anh có hiểu tôi không, Maxime! Anh biết rằng tôi không nằm mơ chứ? Hãy nhớ đến những cuộc chiến tranh và nỗi lo âu kinh khủng...

Omar-Jo sẽ nói với anh rằng tôi không biết viết. Chính thày giáo ở làng bên đã tới để viết hộ tôi lá thư này. Nhưng chữ ký là của tôi đấy. Anh sẽ thấy nó ở cuối trang giấy, đó sẽ là dấu tay của tôi, với một chút đất trong các nếp gấp.

Cám ơn Maxime. Trẻ em cần có một thế giới hòa bình.

- Đưa cho ta lá thư, ta muốn giữ nó, Maxime nói.

Đứa trẻ đặt môi hôn lên dấu tay. Sau đó nó chìa bức thư cho Maxime.

Đôi khi Maxime và đứa trẻ ăn tối ở ngoài sân của một quán cà phê.

- Tối nay chính cậu đã chọn địa điểm này, Omar-Jo.

Họ dừng trước nhà máy bia Ba cửa. Maxime xem xét chi tiết bảng thực đơn dán phía ngoài.

- Đến đây, đến đây nhanh lên.

Đứa trẻ kéo tay anh ta.

- Để ta xem thực đơn đã chứ, nếu không quá đắt chúng ta sẽ vào.

- Dù thế nào chúng ta cũng vào.

- Cậu không ra lệnh cho ta đấy chứ.

- Chú đã nói: tối nay chính cháu là người chọn lựa. Cháu đã chọn: chúng ta sẽ vào!

Nó tiến về phía cửa kính, tấm màn che bên trong đã được cuộn lên.

- Nhìn kìa, ở đằng kia, góc phòng ấy. Chú thấy gì không?

- Rất nhiều người.

- Sang phía phải kia: cái váy ngắn màu đỏ, cái áo choàng đen... Và người phụ nữ đang bê cái khay lớn kia.

- Thật là một mỹ nhân!

- Đúng. Chú nói với cháu về điều đó lúc nãy đấy thôi. Thế nào, ta vào chứ?

Maxime đi theo thằng nhóc. Nó chọn một bàn được người phụ nữ trẻ đó phục vụ.

- Giờ này, Therese đang ở trên giường rồi. Chú sẽ có mỹ nhân một mình.

- Giữ lấy phần của cậu ấy, Omar-Jo.

- Cháu thì cháu sẽ có Cheranne!