ột triết gia ít được biết đến từng gọi tâm hồn tiên tri là một dạng trạng thái thụ động chăm chú, nếu có thể nói như thế, ở đó các suy nghĩ của chúng ta uốn theo tất cả các lực của thế giới, như những chiếc lá dương. Đó là tâm hồn chuyên lắng nghe. Phơi bày ra, hứng lấy những bất ngờ, theo cách nào đó. Trạng thái hoảng hốt. Tôi hiểu bà đồng Sibylle[39], cái ghế ba chân của bà, những cơn quặn thắt của bà. Để tâm đến mọi thứ, có nghĩa là sợ mọi thứ. Tôi thấy ái ngại cho những người không biết cách lọc tiếng ồn và chuyển động của vũ trụ bao la.

Đôi khi người nghệ sĩ lại muốn rơi ngược trở lại trạng thái đó, trạng thái chú tâm đến tất cả mọi thứ, mọi màu sắc, âm thanh, mọi thứ nóng, lạnh. Anh ta lấy làm kinh ngạc vì người nông dân hay người thủy thủ, những người ngập sâu và bị chi phối đến vậy bởi tự nhiên, lại chẳng hề cảm thấy ngần ấy sắc thái. Một động tác nhún vai đẹp có thể giải phóng ta thoát khỏi những thứ như thế, đó là một cử chỉ mang tính vương giả. Thánh Christophe[40] từng lội qua sông mà không màng tới những đợt sóng. Ông nói: “Nhiều tinh thần thế thì làm sao mà ngủ được”.

Cần phải dọn cho gọn, đơn giản hóa, loại trừ bớt. Theo tôi, con người đặc biệt ở chỗ anh ta ném hết mọi kiểu chập chờn vào trong giấc ngủ. Một dấu hiệu của sức khỏe tốt là không thể trụ chân trong mộng mị mà bước thẳng vào giấc ngủ say. Và tỉnh dậy cũng đồng nghĩa với vứt bỏ giấc ngủ. Thay vào đó tâm hồn tiên tri lại chỉ he hé thức dậy để rồi lại mơ mộng tiếp.

Có gì ngăn cản ta sống như vậy đâu chứ. Chúng ta được nhào nặn nên để có khả năng dự cảm. Xem xét sự hình thành của cơ thể sống, ta sẽ hiểu rằng những dấu hiệu nhỏ nhất cũng xâm nhập vào ta và hằn vết lại đó. Tiếng gió nổi lên có thể báo hiệu một cơn bão ở xa, chắc chắn để ý đến các dấu hiệu là việc tốt, nhưng đâu cần phải nhảy dựng lên trước bất kỳ một thay đổi nhỏ nhặt nào. Tôi từng nhìn thấy một cái máy phong vũ biểu rất lớn, và nhạy tới mức chỉ cần một cái xe kéo lăn bánh ở quanh đó hay tiếng bước chân người cũng đủ làm kim của nó hối hả xoay. Chúng ta cũng sẽ như vậy thôi, nếu chúng ta cứ để mặc cho mọi sự. Mặt trời xoay là tâm trạng chúng ta sẽ thay đổi theo, chỉ có điều ông vua của các hành tinh chẳng hề để tâm đến tâm trạng của ta đâu.

Người rụt rè sống trong xã hội thường muốn nghe thấy mọi thứ, thâu nhận mọi thứ, lý giải mọi thứ. Trò chuyện với anh ta cũng ngu ngốc và dấm dớ y như với một người kể về tất cả những chuyện xảy ra với mình. Người khôn ngoan biết cắt xén biểu hiện và lời lẽ, như một người thợ làm vườn lành nghề. Thế giới còn hơn thế, mọi thứ đều có thể động chạm ta, chặn bước ta, chân trời có thể dựng lên như một bức tường trong mắt ta, nhưng ta sẽ trả lại mọi thứ về đúng chỗ của nó. Bản thân suy nghĩ đã là một cái lọc cho các ấn tượng.

Khai hoang. Tôi từng quen một phụ nữ nhạy cảm, bà thấy đau đớn khi chứng kiến người ta chặt một thân cây hay một cành cây. Nhưng nếu không có người tiều phu thì ta sẽ nhanh chóng thấy cây bụi, rắn rết, đầm lầy, bệnh sốt, cái đói quay trở lại. Cũng vậy, ai ai cũng phải khai hoang tâm tính mình. Chối từ tâm tính của chính mình, đó là sự hoài nghi. Thế giới này được khai khẩn bằng liềm và rìu, đó là con đường thay cho giấc mộng, đó là sự thách thức đối với các điềm báo. Nếu không như vậy, ngay khi ta xuê xoa với chính mình và đâm đầu vào say mê ấn tượng, thế giới sẽ khép kín lại ngay trước chúng ta, nó tự tiên tri về mình thông qua sự hiện diện của nó. Cassandre[41] tiên tri những gì tệ hại. Hãy cẩn thận với các loại Cassandre, những tâm hồn ngủ mớ. Con người đích thực phải vật lộn và tạo ra tương lai.

25 tháng tám 1913