úc đó là giữa buổi sáng. Ông ra ngoài, dẫn theo con Katy đi dạo. Thật lạ là Katy theo kịp ông, không phải vì ông thấp hơn trước hoặc nó đi nhanh hơn. Nó mệt nhọc và thở hổn hển nhiều hơn mọi khi, nhưng lần này dường như không làm ông bực mình nữa.

Họ đến gần ngôi nhà, ông chú ý thấy gã thiếu niên mà Petrus gọi là người của tôi đang đứng, quay mặt vào bức tường đằng sau. Lúc đầu ông tưởng gã đang đi tiểu; sau đó ông nhận ra gã đang nhìn qua cửa sổ nhà tắm, nhìn trộm Lucy.

Katy bắt đầu gầm gừ, nhưng gã trai quá mải mê nên không để ý. Lúc gã quay lại, họ đã đến sát gã. Cả bàn tay của ông đập lên mặt gã.

- Mày là đồ con lợn! – ông gào lên, và đánh gã lần thứ hai, làm gã lảo đảo – Mày là đồ con lợn bẩn thỉu!

Giật mình hơn là đau, gã trai cố chạy, nhưng bị vấp. Ngay lúc ấy con chó đè lên gã. Hàm răng chó đớp vào khuỷu tay gã; nó ghì hai chân trước và giật mạnh. Gã trai rú lên đau đớn và cố giằng ra. Gã nắm tay lại và đấm, nhưng đòn của gã không đủ mạnh và con chó phớt lờ.

Từ ngữ rung lên trong không khí: Đồ con lợn! Chưa bao giờ ông thấy phẫn nộ mãnh liệt như thế. Ông muốn cho tên ấy một lời thật xứng đáng: một âm thanh thật mạnh. Những câu cả đời ông tránh né bỗng bật ra đúng lúc ấy: Dạy cho nó một bài học, Chỉ cho nó chỗ của nó. Đây là cái mày thích, ông nghĩ! Đây giống như một cuộc tấn công!

Ông đá hắn một cái thật mạnh, làm hắn ngã xoài sang một bên. Pollux! Cái tên mới hay gớm!

Con chó thay đổi tư thế, trèo lên người gã kia, giật mạnh vào tay gã, xé rách áo gã. Gã cố đẩy nó ra, nhưng con chó không suy suyển.

- Ya ya ya ya ya! – gã hét lên đau đớn – Tao sẽ giết mày! – gã gào lên. Đúng lúc đó Lucy xuất hiện.

- Katy! – cô ra lệnh.

Con chó liếc trộm cô nhưng không nghe lời.

Quỳ xuống, Lucy nắm lấy cổ dề của con chó, nói nhẹ nhàng và gấp gáp. Con chó miễn cưỡng thả ra.

- Cậu có sao không? – cô hỏi.

Gã trai rên rỉ vì đau. Nước nhầy từ lỗ mũi chảy ròng ròng.

- Tôi sẽ giết nó! – gã hổn hển. Hình như gã đang khóc.

Lucy gấp cánh tay áo của gã lên. Có nhiều vết răng chó; lúc họ quan sát, những giọt máu ứa ra trên làn da đen.

- Nào, để chúng tôi rửa cho – cô nói. Gã trai giàn giụa nước mắt và nước mũi, lắc đầu.

Lucy chỉ quấn một tấm khăn. Lúc cô đứng lên, tấm khăn tuột ra và để lộ bộ ngực trần của cô. Lần cuối cùng ông nhìn thấy ngực con gái ông, chúng hồng hồng, bẽn lẽn của cô bé lên sáu. Giờ đây, bộ ngực cô nặng nề, tròn trĩnh, hầu như căng sữa. Lặng ngắt. Ông chăm chú nhìn; gã trai cũng nhìn chòng chọc, không chút xấu hổ. Cơn giận lại trào lên, che mờ mắt ông.

Lucy quay người tránh mắt họ, quấn lại tấm khăn. Gã trai bật dậy bằng một động tác nhanh nhẹn và chạy lắt léo khỏi tầm nhìn.

- Chúng tao sẽ giết cả lũ chúng mày! – gã gào lên. Gã rẽ, cố tình xéo nát luống khoai tây, rồi chúi đầu xuống dưới hàng rào dây thép gai, gã luồn vội về phía nhà Petrus. Dáng đi của gã mỗi lúc một vênh váo dù gã vẫn bưng chặt lấy cánh tay.

Lucy đúng. Gã có cái gì đó sai trái, đầu óc gã có chuyện trục trặc. Một đứa trẻ hung bạo trong thân hình một thanh niên. Nhưng có một khía cạnh ông ngày càng không hiểu nổi. Lucy làm gì vậy, cô bảo vệ gã?

Lucy nói:

- Bố đừng thế nữa, David. Con không thể chống chọi với Petrus và đồng bọn của anh ta. Con có thể đương đầu với bố, nhưng không thể đối đầu nếu tất cả tập hợp cùng nhau.

- Nó đang nhìn trộm con qua cửa sổ. Con có biết thế không? - Nó là một đứa trẻ hay quấy rối.

- Đấy có phải là lý do không? Một lý do cho những việc nó đã làm?

Môi Lucy động đậy, nhưng ông không thể nghe thấy cô nói gì.

- Bố không tin nó – ông tiếp – Nó có vẻ không lương thiện. Nó như một con chó rừng đánh hơi quanh quẩn, tìm kiếm những trò quỷ quái. Ngày xưa, chúng ta có một từ chỉ những người như hắn. Không toàn vẹn. Không toàn vẹn về tinh thần. Không toàn vẹn về đạo đức. Đáng lẽ nên đưa hắn vào một trại từ thiện.

- Cuộc nói chuyện này thật khinh suất, bố ạ. Nếu bố nghĩ như thế, xin bố giữ kín cho. Hơn nữa, điều bố nghĩ về cậu ta ở ngoài vấn đề. Cậu ta đang ở đây, cậu ta không biến mất trong một làn khói thuốc, cậu ta có thực trong cuộc sống – Cô đối diện với ông, nheo mắt lại vì chói. Katy sụp xuống bên chân cô, khẽ thở hổn hển, mãn nguyện với thành tích.

- David, chúng ta không thể tiếp tục như thế này được. Mọi việc đã được dàn xếp, mọi việc đã bình ổn, cho đến lúc bố trở lại. Con cần được thư thái. Con đang chuẩn bị làm bất cứ việc gì, hy sinh mọi thứ để có được sự thanh thản.

- Thế bố có là một phần trong những hy sinh của con không? Cô nhún vai:

- Con không nói thế, bố nói đấy nhé.

- Thế thì bố sẽ gói ghém hành lý vậy.

Nhiều giờ sau sự việc xảy ra, bàn tay ông vẫn ngứa ngáy vì những cú đánh. Cứ nghĩ đến gã trai và những câu dậm dọa của gã, cơn giận của ông lại sôi sùng sục. Đồng thời, ông tự lấy làm xấu hổ. Ông kết tội mình độc đoán. Ông đã chẳng dạy cho ai một bài học, chắc chắn là với gã trai kia. Mọi việc ông làm chỉ tổ làm Lucy xa lánh ông hơn mà thôi. Ông đã lộ cho cô thấy ông trong tình trạng mê đắm rộn ràng, và hiển nhiên là cô không thích điều cô đã thấy.

Lẽ ra ông nên xin lỗi. Nhưng ông không thể. Có vẻ như ông không thể điều khiển nổi bản thân. Vẻ xấu xa, cặp mắt nhỏ đần độn, sự xấc láo trong con người Pollux đã làm ông nổi cơn thịnh nộ; Nhưng chúng cũng làm ông liên tưởng gã giống như một cây cỏ dại, được phép quấn quýt rễ với Lucy và sự hiện hữu của Lucy.

Nếu Pollux xúc phạm đến phẩm giá của con gái ông lần nữa, ông sẽ lại đánh gã. Bố phải thay đổi cuộc sống của bố đi. Phải, ông đã quá già để chú ý, quá già để thay đổi. Lucy có khả năng dẹp yên một cuộc hỗn loạn, còn ông thì không; ông không thể.

Chính vì thế ông phải lắng nghe Teresa. Teresa có thể là người cuối cùng còn lại có thể cứu vớt ông. Teresa là danh dự của quá khứ. Nàng đã lộ ngực ra dưới ánh mặt trời, nàng chơi đàn banjo trước mặt các gia nhân và không quan tâm nếu họ có cười ngớ ngẩn. Nàng có những niềm khát khao bất tử, và hát về những khao khát của nàng. Nàng sẽ không chết.

Ông đến bệnh viện đúng lúc Bev Shaw đang ra về. Họ ôm lấy nhau, ngập ngừng như những người lạ. Khó mà tin rằng họ đã có lúc nằm trần truồng trong tay nhau.

- Đây là một cuộc viếng thăm hay anh trở lại một lát? – bà hỏi.

- Tôi trở lại lâu trong chừng mức cần thiết. Nhưng tôi sẽ không ở chỗ Lucy. Nó và tôi không thể ở cùng nhau. Tôi đang tìm một căn phòng cho tôi trong thành phố.

- Em xin lỗi. Có chuyện gì vậy?

- Giữa Lucy và tôi ư? Tôi mong là không. Không gì không thể ổn định. Vấn đề là với những người ở quanh nó. Tính cả tôi nữa là quá nhiều. Quá nhiều người trong một nơi quá nhỏ. Giống một lũ nhện trong một cái chai.

- Anh đang nói về gã thiếu niên dọn đến ở cùng Petrus chứ gì. Em phải nói là em không muốn nhìn thấy hắn. Nhưng chừng nào Petrus còn đó, Lucy còn yên ổn. Có lẽ đã đến lúc anh lùi lại sau, để Lucy có giải pháp tự giải quyết lấy việc của mình. Phụ nữ dễ thích ứng. Lucy có khả năng thích ứng. Và Lucy trẻ trung. Nó sống thực tế hơn chúng ta. Hơn cả hai chúng ta.

Lucy có khả năng thích ứng? Ông không trải nghiệm điều đó.

- Em vẫn bảo tôi nên lùi lại sau ư – ông nói – Nếu tôi lùi lại ngay từ lúc đầu, thì hiện giờ Lucy đang ở đâu?

Bev Shaw nín lặng. Có điều gì đó mà Bev Shaw thấy được còn ông thì không thể? Vì động vật tin cậy bà, ông cũng nên tin cậy bà, để bà dạy cho ông một bài học? Động vật tin bà, còn bà dùng lòng tin đó để thanh toán chúng. Đấy có phải là một bài học không?

- Nếu tôi lùi lại – ông lẩm bẩm – sẽ có thảm họa mới xảy ra ở trang trại, làm sao tôi có thể sống nổi với bản thân mình?

Bà nhún vai:

- Đấy có phải là điều cần bàn không, David? – bà hỏi, khẽ khàng.

- Tôi không biết. Tôi không biết chuyện đó có tiếp diễn nữa không. Hình như tấm màn chắn giữa thế hệ của Lucy và tôi đã rơi xuống. Thậm chí tôi không chú ý nó rơi lúc nào.

Một lúc im lặng dài giữa họ. Ông nói tiếp:

- Dù sao thì tôi cũng không thể ở cùng Lucy, vì thế tôi đang tìm một căn phòng. Nếu bất ngờ nghe được chuyện gì ở Grahamstown, nhớ cho tôi biết. Và tôi đến đây, chính là để nói rằng tôi có khả năng đỡ đần em ở bệnh viện.

- Thật đúng lúc quá – Bev Shaw nói.

Ông mua một cái ô tô nhỏ, trọng tải nửa tấn của một người bạn Bill Shaw, ông trả bằng một séc 1.000R và một séc khác 7.000R ghi lùi ngày đến cuối tháng.

- Ông định dùng nó làm gì vậy? – người đàn ông hỏi.

- Chở động vật. Chở chó.

- Ông cần lắp các chấn song ở đằng sau, để chúng không nhảy ra ngoài. Tôi biết một người có thể lắp chấn song cho ông.

- Những con chó của tôi không nhảy đâu.

Trên giấy tờ, cái xe tải đã dùng mười hai năm, nhưng nghe tiếng máy vẫn mượt. Vả lại, ông tự nhủ, việc này sẽ chẳng kéo dài mãi mãi. Chẳng có gì kéo dài mãi mãi.

Theo quảng cáo trong tờ Grocot’s Mail, ông thuê một phòng trong căn nhà gần bệnh viện. Ông ghi tên là Lourie, trả trước một tháng tiền nhà, nói với bà chủ ông ở Grahamstown để chữa bệnh ngoại trú. Ông không nói chữa bệnh gì, nhưng ông biết bà ta tưởng ông bị bệnh ung thư.

Ông tiêu tiền như nước. Chẳng hề gì.

Ông mua ở cửa hàng bán đồ cắm trại một chiếc lò điện gần bên trong thùng đun nước, một bếp lò gas nhỏ, và một cái xoong nhôm. Đang mang các thứ lên phòng ông gặp bà chủ nhà trên cầu thang.

- Chúng tôi không cho đun nấu trong phòng, ông Lourie – bà ta nói – Ông biết đấy, phòng hỏa hoạn mà.

Căn phòng tối tăm, ngột ngạt, quá nhiều đồ đạc. Nhưng ông sẽ quen thôi, ông đã từng quen với nhiều thứ khác rồi.

Còn một người ăn cơm tháng nữa, một giáo viên. Họ chào nhau trong bữa ăn sáng, còn lại chẳng ai nói lời nào. Sau bữa điểm tâm, ông đến bệnh viện và ở đó cả ngày, ngày nào cũng thế, kể cả Chủ nhật.

Bệnh viện thành nhà của ông, hơn là nhà thổi cơm trọ. Trong một khoảng đất rào kín trống trơn của bệnh viện, ông làm thành một cái tổ có đủ thứ, có một cái bàn và một ghế bành cũ lấy từ nhà Shaw, cắm một cái ô ở bãi biển, che ánh nắng mặt trời những lúc gay gắt nhất. Ông mang đến cái bếp lò gas để đun trà hoặc hâm nóng thức ăn đóng hộp: spaghetti và thịt hộp, snoek và hành. Ông cho súc vật ăn hai lần một ngày; ông dọn dẹp chỗ quây rào nhốt chúng và thỉnh thoảng nói chuyện với chúng; không thì ông đọc sách hoặc gà gà ngủ. Bao giờ ông có cơ hội nghỉ ngơi riêng, ông sẽ chơi chiếc banjo của Lucy để sáng tác nhạc dành cho Teresa Guiccioli.

Đây là cuộc sống của ông, cho đến khi đứa trẻ ra đời.

Một buổi sáng, ông thấy mặt của ba chú bé phía trên bức tường bê tông đang chằm chằm nhìn ngó ông. Ông đứng dậy; lũ chó bắt đầu sủa, bọn trẻ con vội tụt xuống, vắt chân lên cổ mà chạy và hò reo náo động. Về đến nhà, chúng sẽ có chuyện mà kể: một ông già điên ngồi giữa lũ chó, hát một mình!

Mà điên thật. Làm sao ông có thể giảng giải cho chúng, cho bố mẹ chúng, cho Làng D này hiểu cái việc mà Teresa và người tình của nàng đã làm để xứng đáng trở về cõi đời này?