ôi muốn nói chuyện với cô, Eileen,” bà Bulstrode nói.

Eileen Rich theo bà Bulstrode vào phòng khách của bà. Meadowbank yên tĩnh đến lạ kỳ. Chừng hai lăm học sinh vẫn còn ở lại. Những học sinh mà phụ huynh còn chưa tiện hoặc chưa muốn đón các em. Mưu chước của bà Bulstrode đã hiệu nghiệm. Ai nấy đều cảm giác rằng sang học kì tới, mọi thứ sẽ được giải quyết. Người ta nghĩ bà sẽ khôn ngoan hơn nếu đóng cửa trường.

Không giáo viên nào nghỉ việc. Cô Johnson phiền muộn vì có quá nhiều thì giờ rảnh rỗi. Bà Chadwick già đi và trông sầu thảm, bà lang thang trong cơn hôn mê đau đớn. Xét bề ngoài bà bị chấn động mạnh hơn rất nhiều so với bà Bulstrode. Bà Bulstrode, quả thực, đã không mấy khó khăn để tỏ ra hoàn toàn tự chủ, không lo âu đến độ căng thẳng hay suy sụp. Hai cô giáo trẻ khá vui thú với thời gian nhàn rỗi tăng thêm. Họ tắm trong bể bơi, viết những bức thư dài cho bạn bè và người thân, rồi đặt những tài liệu về du lịch để tìm hiểu và so sánh. Ann Shapland có nhiều thời gian rỗi nhưng cũng không tỏ ra khó chịu, phần lớn thời gian ấy cô ở trong vườn, và dành hết tâm trí cho công việc làm vườn với hiệu quả bất ngờ. Cô thích được Adam chỉ bảo công việc hơn là lão Briggs, ấy có lẽ không phải hiện tượng bất thường.

“Vâng, bà Bulstrode?” Eileen Rich nói.

“Tôi đã muốn nói chuyện với cô,” bà Bulstrode nói. “Dù ngôi trường này có tiếp tục nữa hay không, tôi không biết. Việc mọi người sẽ cảm nhận thế nào, không bao giờ ai có thể lường hết được, bởi mỗi người cảm nhận một cách khác nhau. Nhưng kết quả sẽ là hễ người nào cảm nhận mạnh mẽ nhất, thì người ấy sẽ kết thúc với việc làm thay đổi những người còn lại. Trường Meadowbank cũng chưa chấm dứt đâu…”

“Không,” Eileen Rich nói, xen vào, “chưa kết thúc.” Cô giẫm chân, và tóc cô ngay lập tức rũ bung ra. “Bà không được để nó chấm dứt,” cô nói. “Điều đó sẽ là tội lỗi - tội ác.”

“Cô nói rất mạnh mẽ,” bà Bulstrode nói.

“Tôi cảm thấy thế. Có nhiều thứ thực sự không xứng đáng dù chỉ một chút, nhưng Meadowbank thì xứng đáng. Dường như với tôi, nó xứng đáng ngay từ giây phút đầu tiên tôi đến đây.”

“Cô là một chiến binh,” bà Bulstrode nói. “Tôi thích các chiến binh, và tôi đảm bảo với cô rằng tôi không định dừng lại một cách yếu đuối như vậy. Ở khía cạnh nào đấy, tôi thích thú với cuộc đấu này. Cô biết đấy, khi mọi thứ đạt được quá dễ dàng, mọi việc diễn ra quá tốt đẹp - tôi không biết từ chính xác để diễn tả là gì - thỏa mãn chăng? Tẻ nhạt chăng? Một dạng kết hợp của hai thứ đó. Nhưng tôi không buồn chán, và tôi không thỏa mãn, và tôi sẽ đấu tranh bằng từng chút sức mạnh tôi có, và cả với từng đồng xu tôi có. Lúc này, điều tôi muốn nói với cô là: Nếu trường Meadowbank tiếp tục tồn tại, cô sẽ làm đối tác chứ?”

“Tôi ư?” Eileen Rich nhìn chằm bà. “Tôi ư?”

“Đúng, cô gái thân mến,” bà Bulstrode nói. “Cô đấy.”

“Tôi không thể đâu,” Eileen Rich nói. “Tôi không còn thiếu kiến thức. Tôi quá trẻ. Tại sao, tôi không có kinh nghiệm, không đủ kiến thức bà mong muốn.”

“Cô phải để tôi biết mình muốn gì chứ,” bà Bulstrode nói. “Chẳng lẽ cô không thấy, vào lúc đang nói đây, đó là một lời đề nghị tốt sao. Có lẽ bản thân cô sẽ thấy tốt hơn khi làm ở một nơi khác. Nhưng tôi muốn nói với cô điều này, cô phải tin tôi. Tôi đã quyết định trước khi cả cái chết không may của cô Vansittart, rằng chính cô là người tôi muốn sẽ tiếp nối ngôi trường này.”

“Lúc ấy bà đã nghĩ thế rồi sao?” Eileen nhìn chằm bà. “Nhưng tôi nghĩ… chúng tôi đều nghĩ… rằng cô Vansittart…”

“Chưa có dàn xếp nào với cô Vansittart cả,” bà Bulstrode nói. “Tôi đã tính đến cô ấy, tôi thừa nhận thế. Hai năm vừa qua, tôi đã tính đến cô ấy. Nhưng điều gì đó luôn níu giữ tôi, không để tôi nói ra dứt khoát với cô ấy. Tôi dám nói rằng mọi người đều cho rằng cô ấy sẽ kế nhiệm tôi. Cô ấy hẳn cũng nghĩ như vậy. Chính tôi cũng nghĩ vậy cho đến rất gần đây. Rồi tôi quyết định rằng cô ấy không phải người tôi muốn.”

“Nhưng cô ấy quá phù hợp ở mọi phương diện,” Eileen Rich nói. “Cô ấy sẽ triển khai mọi việc theo đúng cách của bà, đúng như những ý tưởng của bà.”

“Đúng,” bà Bulstrode nói, “và đó chính mới là sai lầm. Cô không thể níu kéo quá khứ được. Một hàm lượng nhỏ truyền thống thì tốt, nhưng không bao giờ được quá nhiều. Một ngôi trường cho trẻ em ngày nay. Nó không phải là ngôi trường cho trẻ em cách đây năm mươi năm, hay thậm chí ba mươi năm. Có những ngôi trường mà truyền thống được coi trọng hơn những thứ khác, nhưng Meadowbank không phải trường như thế. Nó không phải là ngôi trường có truyền thống lâu đời. Nó là sáng tạo, nếu có thể nói như vậy, của một phụ nữ. Là chính tôi. Tôi đã thử nhiều ý tưởng và thực hiện chúng theo khả năng tốt nhất của mình, dù thỉnh thoảng tôi vẫn phải sửa đổi khi chúng không tạo được những kết quả như tôi mong đợi. Nó không phải một trường truyền thống, nhưng nó cũng không tự hào vì là một trường phi truyền thống. Nó là một ngôi trường tận dụng tốt nhất cả hai: quá khứ và tương lai, nhưng coi trọng hiện tại. Đấy là cách nó sẽ tiến tới, sẽ phải tiến tới. Được điều hành bởi người có nhiều ý tưởng - ý tưởng của thời hiện tại. Gìn giữ những gì hợp lý trong quá khứ, và hướng tới tương lai. Cô bằng với lứa tuổi mà tôi đã khỏi đầu ở đây, nhưng cô có điều mà tôi không còn nữa. Cô sẽ thấy nó được viết trong Kinh thánh. Người già mơ những giấc mơ, còn người trẻ có tầm nhìn. Chúng ta không cần những giấc mơ ở đây, chúng ta cần tầm nhìn. Tôi tin cô có tầm nhìn, và vậy nên tôi quyết định rằng cô là người phù hợp chứ không phải Eleanor Vansittart.”

“Hẳn sẽ là tuyệt vời lắm,” Eileen Rich nói. “Tuyệt vời. Khi trước hẳn tôi đã thích chuyện này hơn hết thảy.”

Bà Bulstrode hơi ngạc nhiên bởi cách nói của cô Rich, dù bà không thể hiện ra. Thay vì vậy, bà đồng ý ngay.

“Đúng,” bà nói, “khi trước hẳn là tuyệt vời. Nhưng giờ không tuyệt vời nữa sao? Xét tình hình bây giờ thì tôi cũng hiểu vì sao cô cảm thấy thế.”

“Không, không, tôi không hề có ý đó,” Eileen Rich nói. “Không hề. Tôi… tôi không thể nói rõ chi tiết, nhưng nếu bà đã… nếu bà nói với tôi điều này một hoặc hai tuần trước, tôi chắc hẳn đã nói là mình không đảm đương nổi. Nhưng bây giờ thì khác, vì nó trở thành thách thức, thành thứ để mà tranh đấu. Liệu tôi… liệu tôi có thể suy nghĩ thêm, thưa bà Bulstrode? Tôi không biết phải nói gì lúc này.”

“Dĩ nhiên,” bà Bulstrode nói. Bà vẫn còn ngạc nhiên. Người ta không bao giờ hiểu được bất kì ai, bà nghĩ.

“Tóc của cô ấy lại rũ xuống kìa,” Ann Shapland nói khi cô từ luống hoa đứng dậy. “Nếu cô ấy không kiểm soát được tóc tai thì sao không cắt ngắn đi nhỉ. Cô ấy có khuôn đầu đẹp, tóc ngắn sẽ hợp hơn.”

“Cô khuyên cô ta làm thế đi,” Adam nói.

“Kiểu chuyện vãn ấy chúng tôi không hợp,” Ann Shapland nói. Cô nói tiếp, “Anh nghĩ ngôi trường này có thể tiếp tục không?”

“Đó là câu hỏi đầy hoài nghi,” Adam nói, “và tôi là ai mà phán xét chứ?”

“Tôi nghĩ, anh cũng như bất kỳ ai đều có thể đưa ra ý kiến mà,” Ann Shapland nói. “Có thể lắm, anh biết đấy. Bà Bull già, như lũ học trò gọi bà ấy, đúng là người có tài năng. Lôi cuốn các bậc phụ huynh ngay lúc sơ giao. Từ đầu học kì tới giờ là bao lâu rồi nhỉ - chỉ mới một tháng chứ mấy? Dường như cả năm trời. Tôi sẽ rất mừng khi kì học này kết thúc.”

“Cô sẽ quay lại nếu trường tiếp tục hoạt động chứ?”

“Không,” Ann nói, nhấn mạnh, “thú thực là không. Tôi đã chán ngấy trường học, nên không muốn chịu đựng nó suốt đời. Và dù sao, tôi cũng không hợp môi trường toàn là nữ thế này. Và nói thẳng, tôi không thích chuyện giết chóc. Đó là chuyện mà đọc trên báo hay trong một cuốn sách trước khi đi ngủ thì thú vị. Nhưng xảy ra trong thực tế thì không hay chút nào. Tôi nghĩ,” Ann cân nhắc, “rằng khi tôi rời khỏi đây, vào cuối kì này, tôi sẽ kết hôn với Dennis và sống ổn định.”

“Dennis ư?” Adam nói. “Cô đã nhắc tên người ấy rồi thì phải? Như tôi còn nhớ, vì công việc anh ta phải đi Burma, Malaya, Singapore và Nhật Bản, những nơi như vậy. Thế sao mà sống ổn định được, liệu cô lấy anh ta thì có ổn định được không?”

Ann bật cười. “Xét theo nghĩa đen thì không, quả thế.”

“Tôi nghĩ cô có thể tìm được người tốt hơn Dennis,” Adam nói.

“Anh đang ngỏ lời với tôi đấy à?” Ann nói.

“Chắc chắn là không,” Adam nói. “Cô là cô gái tham vọng, cô sẽ không lấy một gã làm vườn tầm tường.”

“Tôi đang tính đến chuyện cưới một chàng làm ở ban điều tra tội phạm kia,” Ann nói.

“Tôi có làm ở đó đâu,” Adam nói.

“Không, dĩ nhiên là không,” Ann nói. “Nói chuyện thì cần giữ gìn nhỉ. Anh không làm cho Ban điều tra đặc biệt. Shaista không bị bắt cóc, khung cảnh trong vườn thật đáng yêu. Mà là,” cô nói thêm, nhìn quanh. “Tuy nhiên,” cô nói sau một lát, “Dù sao thì tôi không hiểu câu chuyện Shaista xuất hiện ở Geneva hay gì đó. Sao con bé đến được đấy? Các anh phải lơi lỏng lắm mới để cho con bé bị đưa ra khỏi đất nước này.”

“Miệng tôi bị niêm phong rồi,” Adam nói.

“Tôi không nghĩ anh biết gì được đâu,” Ann nói.

“Tôi thừa nhận,” Adam nói, “rằng chúng ta phải cảm ơn Ngài Hercule Poirot vì có ý tưởng sáng láng như vậy.”

“Sao, cái ông già quắt queo ngộ nghĩnh đã cùng Julia về gặp bà Bulstrode đấy ư?”

“Đúng. Ông ta tự xưng là,” Adam nói, “một thám tử cố vấn.”

“Tôi nghĩ nói ông ấy ‘đã từng’ như vậy thì đúng hơn,” Ann nói.

“Tôi không hiểu ông ta định làm gì sất,” Adam nói. “Ông ta thậm chí còn đến gặp mẹ tôi - có người bạn kể với tôi như vậy.”

“Mẹ anh ư?” Ann nói. “Tại sao?”

“Tôi chả biết. Dường như ông ta quan tâm một cách bệnh hoạn đến các bà mẹ. Ông ta đến gặp cả mẹ Jennifer nữa.”

“Ông ta có đi gặp mẹ của cô Rich, hay mẹ bà Chaddy không?”

“Tôi cho rằng cô Rich không còn mẹ,” Adam nói. “Nếu không thì chắc chắn ông ta sẽ đi gặp bà ấy.”

“Bà Chadwick có mẹ ở Cheltenham, bà ấy bảo tôi thế,” Ann nói, “nhưng bà cụ đến tám chục có lẻ rồi, tôi tin vậy. Bà Chadwick tội nghiệp, bà ấy trông cũng như tám mươi rồi. Bà ấy đang đến nói chuyện với chúng ta kìa.”

Adam ngước lên. “Đúng,” anh nói, “bà ấy đã già đi nhiều trong tuần qua.”

“Bởi vì bà ấy yêu ngôi trường này,” Ann nói. “Nó là cả đời bà ấy. Bà ấy không thể chịu được nhìn cảnh nó sa sút.” Bà Chadwick trông giả hơn cả chục tuổi so thời điểm ngày khai trường. Bước chân bà đã mất đi vẻ dứt khoát. Bà không còn vẻ tất bật, tươi vui và rộn ràng nữa. Bà đến chỗ họ, bước chân có chút rề rà.

“Phiền cậu đến gặp bà Bulstrode,” bà nói với Adam. “Bà ấy có vài huấn thị về khu vườn.”

“Tôi rửa ráy một chút đã,” Adam nói. Anh để dụng cụ xuống và đi về hướng kho công cụ.

Ann và bà Chadwick cùng nhau đi về khu học xá.

“Có vẻ yên tĩnh nhỉ, phải không,” Ann nói, nhìn quanh. “Như rạp hát vắng người,” cô nói thêm, vẻ trầm ngâm, “trong khi người ta vẩn vơ gần phòng vé, cố tỏ vẻ như mình là khán giả.”

“Thật kinh khủng,” bà Chadwick nói, “Kinh hoàng! Meadowbank mà lại đến nước này. Tôi không thể chịu nổi. Đêm tôi không ngủ được. Mọi thứ hoang tàn. Bao nhiêu công sức tạo nên ngôi trường tốt như vậy.”

“Có thể sẽ lại ổn thôi,” Ann vui vẻ nói. “Người ta quên mau lắm, bà biết mà.”

“Không nhanh đến thế đâu,” bà Chadwick cau có.

Ann không trả lời. Trong thâm tâm, cô đồng ý với bà Chadwick.

Cô Blanche ra khỏi lớp văn chương Pháp.

Cô liếc đồng hồ. Đúng, còn nhiều thời gian cho việc cô định làm. Trường chỉ còn ít học sinh, nên mấy ngày gần đây cô luôn có nhiều thì giờ.

Cô lên tầng, về phòng mình và đội mũ. Cô không quen ra ngoài đầu trần. Cô ngắm mình trong gương, vẻ mãn nguyện. Không có đặc điểm nào bắt mắt nhớ lâu cả! Ô, điều đó cũng có lợi thế chứ! Cô mỉm cười. Thật dễ dàng sử dụng các giấy tờ của chị gái. Hình chụp trong hộ chiếu cũng giông giống nhau. Khi Angèle mất đi, nếu vứt bỏ hết những giấy tờ ấy thì quá tiếc. Angèle thực sự thích nghề sư phạm. Còn đối với cô, đó quả là nỗi nhàm chán không thể nào tả nổi. Nhưng tiền lương thì tuyệt vời. Trên cả mức chính cô từng kiếm được. Và bên cạnh đó, mọi chuyện hóa ra lại tốt đẹp đến không tin nổi. Tương lai sẽ rất khác. Ô đúng, rất khác. Cái cô Blanche đàng điếm sẽ thành người khác. Cô nhìn thấy điều đó trong tưởng tượng của mình. Ăn mặc thật đẹp, trang điểm phù hợp. Trên đời này, cái duy nhất mà người ta cần là tiền. Ô đúng, mọi thứ sẽ trở nên rất dễ chịu. Cũng đáng để đến ngôi trường Anh kinh tởm này.

Cô cầm túi xách lên, ra khỏi phòng và đi dọc hành lang. Ánh mắt cô hạ xuống nhìn người phụ nữ đang quỳ gối bận rộn ở kia. Lại một người giúp việc hàng ngày mới. Một gián điệp cảnh sát, dĩ nhiên. Sao họ lại ngây thơ thế - cứ nghĩ chẳng ai biết cả!

Nở nụ cười khinh thường trên môi cô, cô bước ra khỏi tòa học xá và theo lối đi ra cổng trước. Trạm xe buýt gần đối diện. Cô đứng ở đó, chờ đợi. Chiếc xe buýt sẽ xuất hiện trong vài phút nữa.

Có rất ít người quanh đây, trên con đường nông thôn vắng vẻ này. Một chiếc ô tô và người đàn ông đang cúi mình trước nắp ca-pô. Một chiếc xe đạp dựa hàng rào. Một người đàn ông cũng đang chờ xe buýt.

Chắc chắn một hoặc cả ba người kia sẽ đi theo cô. Việc này phải thực hiện khéo léo, không lộ liễu. Cô khá rành rẽ việc này nên không chút gì lo lắng. ‘Chiếc bóng’ của cô có đi theo xem cô đi đâu làm gì cũng chẳng sao.

Xe buýt đã đến. Cô lên xe. Mười lăm phút sau, cô xuống xe ở quảng trường lớn của thành phố, không ngoái nhìn ra sau. Cô đi tới cửa sổ của một cửa hàng khá lớn, ở đó trưng bày những mẫu váy mới. Món đồ xấu tệ, dành cho dân tỉnh lẻ, cô nghĩ, môi nhếch lên. Nhưng cô đứng ngắm nhìn như thể chúng hấp dẫn lắm.

Một lát sau cô đã vào trong, mua một vài món linh tinh, rồi cô lên tầng hai, vào phòng nghỉ cho nữ. Tại đây có một chiếc bàn viết, vài chiếc ghế tay dựa, và một buồng điện thoại. Cô vào buồng điện thoại, bỏ số tiền xu cần thiết, quay số điện thoại cô muốn, đợi xem người nghe máy có đúng không.

Cô gật đầu xác nhận, nhấn nút A và nói.

“Đây là Nhà Blanche. Hiểu tôi nói chứ, Nhà Blanche? Tôi phải nói về một khoản nợ. Tôi cho thời hạn đến tối mai. Tối mai. Gửi tiền vào tài khoản của Nhà Trắng ở Credit Nationale tại London, chi nhánh Ledbury St, số tiền như tôi bảo.”

Cô nêu số tiền.

“Nếu số tiền không được chuyển, thì tôi buộc phải báo nhà chức trách về điều tôi trông thấy vào đêm 12. Ghi là gửi cho cô Springer. Tôi chỉ cho hai mươi tư tiếng nữa.”

Cô gác máy và đi vào phòng vệ sinh. Một phụ nữ từ ngoài vừa bước vào. Một khách hàng khác của cửa hàng, có lẽ, hoặc không phải. Nhưng nếu không phải, thì cũng quá trễ rồi, không nghe lén được điều gì nữa.

Cô Blanche rửa tay ở phòng bên cạnh, rồi cô đi ra, thử vài chiếc áo nhưng không mua; cô lại bước xuống phố, lại mỉm cười. Cô nhìn vào hiệu sách, rồi bắt chuyến xe buýt quay trở về Meadowbank.

Cô vẫn mỉm cười với bản thân khi bước vào lối đi. Cô đã thu xếp mọi chuyện rất tốt. Số tiền cô đã đòi hỏi không quá lớn - có thể huy động được trong thời gian ngắn. Sẽ rất tuyệt nếu cứ tiếp tục. Bởi vì, dĩ nhiên trong tương lai, sẽ có thêm những yêu cầu khác…

Đúng, đây sẽ là một nguồn thu nho nhỏ. Không có gì phải dằn vặt lương tâm. Cô không hề suy tính đến trách nhiệm phải báo cáo cảnh sát điều cô biết và trông thấy. Cô Springer là một phụ nữ đáng ghét, thô lỗ, thiếu giáo dục. Soi mói việc không phải của mình. À, vâng, cô ta phải trả giá cho những điều đã làm rồi.

Cô Blanche ở cạnh bể bơi một lúc nữa. Cô nhìn cô Eileen Rich nhảy cầu ván. Rồi Ann Shapland nữa, cũng leo lên ván mà nhảy - rất đẹp mắt. Có tiếng cười và la hét của các học sinh.

Chuông đổ, và cô Blanche vào lớp học sinh bé. Các em học sinh mất tập trung, rất mệt, nhưng cô Blanche gần như không để ý. Chẳng mấy chốc nữa cô sẽ chấm dứt dạy học mãi mãi.

Cô lên phòng mình để soạn sửa trước giờ ăn trưa. Thoáng gờn gợn băn khoăn khi thấy chiếc áo khoác mặc đi dạo ngoài vườn bị cô vứt trên ghế ở góc phòng, thay vì treo lên như thường lệ.

Cô cúi ra trước, soi khuôn mặt mình trong gương. Cô bôi phấn, thoa son…

Hành động quá nhanh khiến cô hoàn toàn bất ngờ. Không tiếng động! Chuyên nghiệp. Chiếc áo trên ghế dường như rút lại, rơi xuống sàn và trong tích tắc, từ sau cô Blanche, một bàn tay với chiếc túi cát giơ cao, và khi cô hé miệng toan hét lên, nó nện xuống xuống gáy cô với tiếng động đùng đục.