rưa hôm ấy chú Mướp nhà tôi vồ một con Thằn Lằn ở giậu mùng tơi. Tội nghiệp, chị Thằn Lằn có chửa cố mang cái bụng to leo ngược lên mái bếp. Chậm mất rồi! Mướp ta nhảy vọt theo, chộp được cái đuôi của chị. Không một chút do dự, như là có nút bấm máy tự động cực nhanh, cái đuôi Thằn Lằn đứt lìa ra, rơi xuống đất. Cái đuôi giãy giụa, oằn oại như con rắn, khiến chú mèo phát hoảng lùi lại rồi lủi vào nhà.

Tôi vùi cái đuôi bên dưới gốc mùng tơi, nhìn lên mái nhà bếp, thấy Thằn Lằn đã nấp kín trong kẽ rạ đang ngóc đầu nhìn.

Ít lâu sau, tôi cùng bố tôi rỡ mái bếp để lợp lại, vì dột quá. Trong khi vất xuống sân những tấm rạ đã mục, nồng nồng mùi mốc và lúc nhúc những gián và cuốn chiếu, tôi bỗng thấy mấy quả trứng nhỏ như trứng chim sẻ, màu trắng đục. Một quả bị vỡ, tôi khẽ tách vỏ ra xem. Một chú Thằn Lằn bé bằng nửa que diêm đen nhẫy, nằm cuộn tròn trong lớp nước nhầy. Gặp nắng, mình nó se dần, rồi nó ngó ngoáy, nó cựa quậy. Lát sau nó ngấc đầu lên ngoắt đuôi sang trái, sang phải, nhón cao bốn cái chân tí xíu rồi từ từ bò ra khỏi vỏ trứng. Thoắt cái nó đã trở thành một chú Thằn Lằn thực thụ, chạy biến vào chân giậu mùng tơi.

Tôi khẽ đập nốt mấy quả trứng còn lại, giúp cho anh em Thằn Lằn cùng nở một lần. Thật may là không một chú nào bị tai nạn.

Mái bếp mới lợp xong, thơm tho, sạch sẽ. Một lần đang ngồi đun nước, nghe có tiếng rọc rạch, tôi ngước nhìn lên, thấy con Thằn Lằn mẹ đang bò trong kẽ rạ. Cái đuôi nó bị chú Mướp vồ cụt đang mọc dở dang, và bụng nó đã thon lại như những ngày son trẻ. Không hiểu sao, tôi bỗng thấy yêu nó quá. Những buổi trưa nắng như thiêu đốt, ngồi dưới giàn mướp bên giậu mùng tơi, tôi thích ngắm nhìn mấy mẹ con anh em Thằn Lằn nô giỡn, chạy đuổi nhau trong lá, Thằn Lằn mẹ tập cho các con mình rình mồi và đớp mồi, những con sâu, con bọ, cào cào, kiến, mối…

Có thể gọi Thằn Lằn là bạn của nắng. Nằm phơi mình dưới nắng, toàn thân nó óng ánh đủ màu sắc cầu vồng, nom tựa con vật được tạc bằng đá quý. Khi rình mồi, nó bò thật nhẹ thật êm, có lúc nằm im phắc lẫn vào đất đá, đến mức chuồn chuồn tinh mắt là thế mà cũng không thể nhận ra.

Chẳng bao lâu, cái đuôi cụt của Thằn Lằn mẹ đã mọc đẹp nguyên như cũ. Một buổi sáng, không rõ vì nắng tươi quá hay vì lẽ gì, chị Thằn Lằn duyên dáng từ từ bò qua sân bếp trống trải. Đúng lúc đó, con Mướp nhảy vụt ra, đối mặt với Thằn Lằn.

Thật kỳ lạ, Thằn Lằn không bỏ chạy. Nó ngóc đầu lên, há miệng thụt thò cái lưỡi, cong đuôi nhìn thẳng vào mắt mèo. Mướp ta xù lông, gừ gừ mấy tiếng rồi bước giật lùi, ngồi nép vào chân tường, lặng lẽ nhìn ra.

Oai vệ, đường hoàng, con Thằn Lằn mẹ rẽ phải, chậm chạp leo lên tường bếp, cái đuôi dài óng ả của nó như cười nhạo chú mèo con hỗn láo mà nhút nhát.